FYI.

This story is over 5 years old.

Ρεπορτάζ

Η Κακοποίηση Παιδιών Αυξήθηκε στα Χρόνια της Κρίσης στην Ελλάδα

Αγόρια και κορίτσια 13-18 ετών είναι τα μεγαλύτερα θύματα, σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης, αντίστοιχα.
Screen Shot 2019-02-28 at 11
Εικονογράφιση από VICE

Περισσότερα παιδιά έπεσαν θύματα κακοποίησης κατά τη διάρκεια της κρίσης, όπως αποκαλύπτουν στοιχεία που φέρνουν στο φως ιατροδικαστές. Σε ημερίδα με θέμα «Ιατρική και νομική αξιολόγηση της ενδοοικογενειακής βίας», η οποία πραγματοποιήθηκε από την Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πειραιώς και την Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρεία, έγινε γνωστό ότι τα τελευταία δέκα χρόνια παρατηρείται αύξηση των περιστατικών παιδικής κακοποίησης, με τις εκτιμήσεις να λένε ότι ένα στα πέντε παιδιά στην Ελλάδα έχει πέσει θύμα κακοποίησης μία φορά στη ζωή του.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τα αγόρια, μεγαλύτερα θύματα σωματικής κακοποίησης και τα κορίτσια, μεγαλύτερα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης

Όπως λέει στο VICE ο Γρηγόρης Λέων, Πρόεδρος Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρίας, «Δύο είναι κυρίως οι λόγοι που φαίνεται να έχουν οδηγήσει σε μία αύξηση των αριθμών των περιστατικών στα χρόνια της κρίσης. Ο ένας είναι η ίδια η οικονομική κρίση, δηλαδή είτε η απώλεια εργασίας κάποιων ατόμων μέσα στην οικογένεια, είτε η απώλεια εισοδήματος από τα μέλη μιας οικογένειας δημιούργησαν τριβές και προβλήματα κι έχουμε αυτά τα φαινόμενα. Ένας δεύτερος παράγοντας που αιτιολογεί την αύξηση -κι έχει μία θετική διάσταση- είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, επειδή ο κόσμος ενημερώνεται περισσότερο, βλέπει τις καμπάνιες, μαθαίνει περισσότερα για το φαινόμενο και τολμά να κάνει τις καταγγελίες πιο εύκολα από ό,τι παλαιότερα». Παράλληλα, όμως, ο κ. Λέων παρατηρεί πως «δεν έχουμε την πλήρη διάσταση του φαινομένου μπροστά μας. Σίγουρα υπάρχουν περιστατικά που παραμένουν στους τέσσερις τοίχους μιας οικογένειας, αλλά βλέπουμε σίγουρα ότι αυξάνονται τα περιστατικά κακοποίησης σε σχέση με το παρελθόν». Θα λέγαμε όμως ότι η αύξηση των περιστατικών που παρατηρείται μπορεί να φαίνεται λόγω, απλώς, της αύξησης των καταγγελιών; Ο κ. Λέων απαντά ότι «είναι ένας συνδυασμός και των δύο - λόγω οικονομικής κρίσης, αλλά και λόγω αύξησης των καταγγελιών».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έγιναν γνωστά, ο μεγαλύτερος αριθμός των θυμάτων σωματικής κακοποίησης είναι αγόρια ηλικίας 13 έως 18 ετών, ενώ στα ποσοστά σεξουαλικής κακοποίησης ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων είναι τα κορίτσια ηλικίας 13 έως 18 ετών. «Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δώσαμε στη δημοσιότητα, που είναι τα πραγματικά περιστατικά που είχε η Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πειραιά τα έτη 2007-2017, μέσα σε μία δεκαετία είδαμε ότι η πλειονότητα των περιστατικών της σωματικής κακοποίησης αφορούσε κυρίως την ηλικιακή ομάδα 13-18. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούσαν απλές σωματικές βλάβες, όμως είχαμε και ένα 8% για το οποίο είχαμε βαριές σωματικές βλάβες, δηλαδή κατάγματα, κρανοεγκεφαλικές κακώσεις κτλ. Τα νούμερα αυτά πρέπει να σας πω ότι είναι συμβατά και με έρευνες που γίνονται στο εξωτερικό. Επίσης, ενδιαφέρον είχαν τα αποτελέσματα που είχαμε στη σεξουαλική κακοποίηση. Εκεί βλέπουμε ουσιαστικά ότι κατά 22% επιβεβαιώθηκαν οι καταγγελίες και υπήρξε βιασμός, ενώ κατά 31% επιβεβαιώθηκε ότι είχαμε άλλες ασελγείς πράξεις. Άρα, πάνω από τις μισές καταγγελίες επιβεβαιώθηκε ότι είχαμε σεξουαλική κακοποίηση στα παιδιά, ποσοστά που είναι επίσης συμβατά με τις διεθνείς μελέτες. Το αξιοπρόσεκτο είναι ότι ένα 20% των περιστατικών αφορούσε παιδιά ηλικίας 1-6 ετών», λέει αναλυτικά ο κ. Λέων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Σύμφωνα με τα στοιχεία, στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι δράστες είναι άνδρες, ηλικίας άνω των 30 ετών και «υπεράνω πάσης υποψίας», καθώς το 70% έως 90% ανήκουν στο φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον της οικογένειας του παιδιού. Αυτοί που καταγγέλλουν τα περιστατικά προέρχονται επίσης από το οικογενειακό περιβάλλον όπως παρατηρεί ο κ. Λέων. «Αρκετές φορές το οικογενειακό περιβάλλον είναι αυτό που καταγγέλει. Βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις που το ευρύτερο οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον κάνει τις καταγγελίες, λόγω φόβου ή άλλων αιτιών δισταγμού που δεν θέλει ο γονέας να προχωρήσει σε κάτι τέτοιο όταν πρόκειται δράστης να είναι ο άλλος γονέας. Αλλά τις περισσότερες φορές είναι ο ένας από τους δύο γονείς που πηγαίνει και καταγγέλλει τον άλλον γονέα ή κάποιον άλλον στο οικογενειακό περιβάλλον για παράδειγμα το θείο, τη θεία κτλ».

Οι ελλείψεις στις δομές κάνουν πιο δύσκολη τη διαδικασία καταγγελίας

Αν και το ζήτημα της παιδικής κακοποίησης έχει τραγικές διαστάσεις στην Ελλάδα, φαίνεται ότι η Πολιτεία δεν κάνει αρκετά. Όπως σημειώνει ο κ. Λέων: «Δυστυχώς, όπως σε όλα τα θέματα, έτσι και σε αυτό, δεν έχουμε κάνει ότι θα έπρεπε να κάνουμε αν θέλουμε να μιλάμε για κοινωνικό κράτος. Οι υπηρεσίες οι οποίες παρέχουν βοήθεια σε τέτοια κρίσιμα περιστατικά θα πρέπει να αναπτυχθούν σε όλη την Ελλάδα. Στον κάθε νομό πρέπει να υπάρχει μια δημόσια δωρεά δομή που θα μπορεί να προσφύγει το κάθε παιδί ή ο κάθε γονιός για το παιδί του. Για να δείτε πόσο το κράτος δεν ενδιαφέρεται γι' αυτό το θέμα, αρκεί να σας πω ότι στα νοσοκομεία Παίδων που έχουμε στην Αθήνα δεν υπάρχει ούτε ένας ιατροδικαστής. Το κράτος δεν θέλει ούτε το ίδιο να αγγίζει ή να αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα. Επίσης, οι ιατροδικαστές υπάρχουν στην Ελλάδα μόνο στους 22 νομούς που έχει η χώρα μας. Οπότε, με τέτοιες ελλείψεις δεν μπορούμε να λέμε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο φαινόμενο. Γι' αυτό πιστεύουμε ακράδαντα ότι τα περιστατικά που βρίσκουν το δρόμο τους και καταγγέλλονται είναι πολύ λιγότερα από τα πραγματικά και λόγω της έλλειψης δομών».


ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Επι-Κεφαλής

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook


Από την πλευρά της, η βοηθός συνήγορος του πολίτη για τα δικαιώματα του παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου, δίνει στο VICE μία ακόμα διάσταση για την αντιμετώπιση του φαινομένου. «Η πρώτη γραμμή άμυνας για την έγκαιρη διάγνωση της κακοποίησης, αλλά και για την πρόληψη του φαινομένου, είναι κυρίως η προσχολική αγωγή και η πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επομένως, είναι αναγκαίο να εισαχθεί ένα πρωτόκολλο για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των παιδιών, αλλά και για την αναγνώριση και διαχείριση των περιστατικών αυτών από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Στη βάση αυτή, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει ήδη προωθήσει προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης πρόταση διάταξης για την νομική προστασία των εκπαιδευτικών, κοινωνικών λειτουργών, γιατρών και άλλων ειδικοτήτων του πεδίου, προκειμένου εφεξής να θωρακίζονται απέναντι σε αγωγές και εγκλήσεις, στην περίπτωση που διατυπώσουν υπόνοια κακοποίησης παιδιού προς την Εισαγγελία». Παράλληλα, σημειώνει: «για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του φαινομένου, απαιτείται η ενίσχυση (ιδίως σε ανθρώπινο δυναμικό) όλων των κατά τόπους κοινωνικών υπηρεσιών, η εφαρμογή ενιαίων κανόνων για την συστηματική υποστήριξη των πιο ευάλωτων οικογενειών σε όλους τους Δήμους της επικράτειας, καθώς και η άμεση επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και των επαγγελματιών του πεδίου».

Τι κάνουμε σε περίπτωση που είμαστε μάρτυρες κακοποίησης

Aρκετά περιστατικά κακοποίησης έχουν καταγγελθεί στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056. Το «Χαμόγελο του Παιδιού», το οποίο μάλιστα διεξάγει σήμερα Πέμπτη διεθνές συνέδριο με θέμα την «Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών: Τα Επόμενα Βήματα για την Ολιστική Στήριξη των Παιδιών», πραγματοποιεί την εκστρατεία «Μένει Μυστικό» που αφορά τη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία από την «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056», έχουν γίνει 647 καταγγελίες σοβαρών περιστατικών κακοποίησης παιδιών που αφορούσαν σε 1.186 παιδιά, τις οποίες και προώθησε στις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Σε περίπτωση που γίνουμε μάρτυρες κακοποίησης, αυτό που συμβουλεύει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρίας, Γρηγόρης Λέων, είναι «να προσφύγουμε σε μία ιατροδικαστική δομή. Μπορεί κάποια σημάδια να μας προβληματίζουν, όπως η απόσπαση της προσοχής ενός παιδιού ή η ξαφνική κακή πορεία στην σχολική του εκπαίδευση ή κάποια σημάδια στο σώμα του. Αυτά είναι σημάδια που πρέπει να μας οδηγήσουν άμεσα να προσφύγουμε σε έναν ειδικό, που σε αυτήν την περίπτωση δεν είναι άλλος από τον ιατροδικαστή, ώστε να γίνει η εξέταση του παιδιού πιθανά και με άλλες ειδικότητες μαζί όπως παιδίατρου, παιδοχειρούργου, παιδοψυχιάτρου, ώστε να έχουμε την επιβεβαίωση των φόβων μας ή τη μη επιβεβαίωση που σημαίνει μία ηρεμία για την οικογένεια».

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Η Κική Έκανε Ένα Υπέροχο Τατουάζ Θηλής στην Ξένια, Μετά τη Μαστεκτομή της

Η Ασφάλειά μου Δεν Κάλυπτε την Ψυχοθεραπεία και την «Πάλεψα» Πίνοντας και Καπνίζοντας

Φωτογραφίες από την Πλευρά της Αβάνας που οι Περισσότεροι Δεν Βλέπουμε Ποτέ

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.