«Πεθαίνουμε Σαν τα Σκυλιά»: Η Μακρά Αναμονή Για τη Θεραπεία του Έμπολα στη Λιβερία

Δεύτερο 24ωρο στη σειρά και ο Victor Kemey προσπαθούσε να βρει ένα κέντρο υγείας που θα φρόντιζε τον άρρωστο γιο του. Την προηγούμενη μέρα, είχαν πάει στο νοσοκομείο Τζον Φ. Κένεντι στη Μονρόβια, αλλά τους έδιωξε το προσωπικό λέγοντας ότι δεν υπήρχαν αρκετά κρεβάτια. Στη διάρκεια της νύχτας, ο πυρετός του γιου του ανέβηκε.

Και έτσι στις 6 πμ, ο Kemey έφερε τον γιο του στις νοσηλευτικές εγκαταστάσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF) για τον έμπολα, στα περίχωρα της Μονρόβια. Το προσωπικό των MSF του είπαν ότι δεν είχαν χώρο για νέους ασθενείς και του ζήτησαν να περιμένει έξω από τις πύλες.

Μέχρι τις 14.00 μμ ο γιος του Βίκτωρ είχε πεθάνει στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου του.

«Όταν ο γιος μου, μου είπε ότι ήταν άρρωστος, η μόνη εναλλακτική λύση ήταν να τον πάω στο νοσοκομείο» είπε ο Kemey στο VICE News. «Το νοσοκομείο έπρεπε να μου έχει πει τι του συνέβαινε, αλλά δεν το έκαναν. Δεν είναι σωστό».

Δίπλα στο αυτοκίνητο του Kemey ήταν ένα νεαρό κορίτσι που έμοιαζε να είναι όχι μεγαλύτερο από 8 ετών και ήταν ακίνητο στο χώμα. Η λεπτή κορμοστασιά της ήταν καλυμμένη με ένα σεντόνι. Η μητέρα της με την πλάτη ακουμπισμένη σε κοντινό τοίχο είχε το κεφάλι σκυμμένο. Πέρασαν ώρες μέχρι ένας εξαντλημένος γιατρός των MSF να βγει από την πύλη των εγκαταστάσεων και να αξιολογήσει τη σκηνή. Σταμάτησε για μια στιγμή και κοίταξε έντονα το νεαρό κορίτσι, πριν να ρωτήσει τη μητέρα για το όνομα του παιδιού της.

Την επόμενη μέρα, ένα από τα λίγα ασθενοφόρα που ανταποκρίνεται σε περιπτώσεις ασθενών με έμπολα έφερε ακόμα επτά ύποπτα περιστατικά στις εγκαταστάσεις των MSF, αλλά το προσωπικό του ασθενοφόρου ενημερώθηκε ότι δεν υπήρχε δωμάτιο. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι αδύναμοι να σταθούν ή ακόμα και να κάτσουν, και σωριάζονται στο έδαφος. Ο οδηγός του ασθενοφόρου απογοητευμένος ρώτησε που θα έπρεπε να τους πάει.

Σκηνές όπως αυτή είναι συνηθισμένες έξω από το νοσηλευτικό κέντρο των MSF στη Μονρόβια, που βρίσκεται σε γη η οποία κάποτε ανήκε σε μια εκκλησιαστική ομάδα που ονομαζόταν Eternal Love Winning Africa.

Το πολιορκούμενο προσωπικό των MSF επιβεβαιώνει ότι η επιδημία χειροτερεύει με τα κρούσματα να αυξάνονται γρηγορότερα από ότι μπορεί ο οργανισμός να τα αντιμετωπίσει. Κάθε μέρα 15-20 σοροί μεταφέρονται από τις εγκαταστάσεις τους σε κοντινό χώρο αποτέφρωσης.

«Ο χώρος μας είναι απολύτως υπερπλήρης και πρέπει να διώχνουμε κόσμο» είπε η Caitlin Ryan, εκπρόσωπος Τύπου των MSF. «Είμαστε συγκλονισμένοι, δεν υπάρχουν άλλα λόγια για αυτό».

«Αυτή είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή, όχι απλώς μια επιδημία».

Μέσα στις εγκαταστάσεις, το προσωπικό των MSF δουλεύει όλο το 24ωρο για να ελεγχθούν οι ύποπτες υποθέσεις και να φροντίσουν εκείνους που έχουν επιβεβαιωθεί ως φορείς του ιού. Οι περισσότεροι από τους εργαζομένους είναι Λιβεριανοί, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί τους τελευταίους δυο μήνες. Παρά τα καθημερινά υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, τα 150 κρεβάτια του κέντρου είναι συνεχώς γεμάτα με ασθενείς που έχουν προσβληθεί από έμπολα και τους οποίους φροντίζει το προσωπικό φορώντας προστατευτικά κοστούμια από καουτσούκ.

Ο τομέας της υγείας στη Λιβερία έχει καταρρεύσει τους τελευταίους μήνες. Περισσότεροι από 150 Λιβεριανοί εργαζόμενοι έχουν προσβληθεί από τον ιό. Σχεδόν 100 από αυτούς έχουν πεθάνει. Εκείνοι οι οποίοι εξακολουθούν να εργάζονται στα νοσοκομεία της χώρας και τις κλινικές διαμαρτύρονται για τις επικίνδυνες συνθήκες και τον ανεπαρκή εξοπλισμό. Νωρίτερα αυτό μήνα, οι νοσηλεύτριες στο νοσοκομείο Τζον Φ. Κένεντι κατέβηκαν σε απεργία, επικαλούμενες τις χαμηλές αποδοχές τους και τον φόβο τους για τον έμπολα. Λιβεριανοί γιατροί και οι εργαζόμενοι στον τομέα της  υγείας φροντίζουν με επιτυχία ασθενείς στα λίγα κέντρα που λειτουργούν, αλλά το σύστημα υγεία βρίσκεται υπό σημαντική πίεση.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο υπουργός Πληροφοριών της Λιβερίας, Lewis Brown κάλεσε τον κόσμο να στείλει βοήθεια. «Δεν μπορούμε να επιχειρηματολογήσουμε περαιτέρω» είπε. «Απαιτούμε μια απάντηση από τη διεθνή κοινότητα ανάλογη της πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε. Χρειαζόμαστε μια πρωτοφανή αντίδραση, όπως και η πρωτοφανή επιδημία που αντιμετωπίζουμε».

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), η Λιβερία θα αντιμετωπίσει μια «εκθετική» αύξηση στις υποθέσεις του έμπολα τις προσεχείς εβδομάδες. Αν και η αναλογία των κρουσμάτων σε σχέση με τον πληθυσμό είναι ακόμα μικρή, η έλλειψη κέντρων φροντίδας στη χώρα συμβάλλει στη διάδοση του ιού. Οι φορείς του έμπολα συχνά πρέπει να ψάξουν στην πόλη για να βρουν ιατρική βοήθεια, αυξάνοντας τον κίνδυνο να μολύνουν κι άλλους. Οι νέες εγκαταστάσεις γρήγορα γεμίζουν με ασθενείς. Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις έχουν έλλειψη ιατρικού προσωπικού.

Έξω από το κέντρο των MSF είναι συνηθισμένη η εικόνα ασθενών να φθάνουν με κίτρινα ταξί που μεταφέρουν τους εργαζόμενους από και προς τη δουλειά τους. Ο WHO επισημαίνει αυτή την πρακτική ως έναν από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εξάπλωση του έμπολα, αλλά για τους άρρωστους Λιβεριανούς οι οποίοι δεν μπορούν να βρουν ένα από τα λιγοστά ασθενοφόρα της πόλης, συχνά οι επιλογές είναι ελάχιστες.

Ο έμπολα έμμεσα οδηγεί στο θάνατο και άτομα που δεν έχουν προσβληθεί από αυτόν. Η Λιβερία μαστίζεται από νόσους όπως η ελονοσία και ο τυφοειδής πυρετός και περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από αυτές τις ασθένειες λόγω της έλλειψης φροντίδας. Οι κάτοικοι της Μονρόβια είναι απογοητευμένοι και φοβισμένοι. Έξω από κάθε κατάστημα, εστιατόριο και επιχείρηση υπάρχουν «κουβάδες για τον έμπολα» που είναι γεμάτοι με νερό και χλωρίνη, ενώ οι ραδιοφωνικοί σταθμοί παίζουν μηνύματα ευαισθητοποίησης για τον ιό κάθε 10 λεπτά.

Ο WHO απηύθυνε έκκληση για μια πιο ισχυρή διεθνή αντίδραση στην κρίση που έχει ξεσπάσει στη Λιβερία, λέγοντας πως οι πλούσιες χώρες θα χρειαστεί να «αυξήσουν τις σημερινές προσπάθειες τους από τρεις έως τέσσερις φορές». Στις 16 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε την Επιχείρηση Ενωμένης Βοήθειας, μια επιχείρηση με έδρα στη Μονρόβια, στο πλαίσιο της οποίας οι ΗΠΑ θα στείλουν πάνω από 3.000 άτομα στρατιωτικό προσωπικό στην περιοχή για να καταπολεμήσουν την ασθένεια.

Προς το παρόν, όμως, η έλλειψη ασθενοφόρων, ιατρικού προσωπικού και εγκαταστάσεων φροντίδας  εγγυάται ότι ο ιός θα συνεχίσει να εξαπλώνεται. Όντας έξω από το κέντρο φροντίδας των MSF, δίπλα στο νεκρό γιο του, ο Kemey μιλάει οργισμένα για την κρίση που στοίχισε τη ζωή στον γιο του. «Χάσαμε όλη την αξιοπρέπειά μας» είπε. «Πεθαίνουμε σαν σκυλιά, υποφέρουμε στην ίδια μας τη γη».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.