Τα Ανθρωπάκια της Μαρίας Τόλια στο Ελληνικό

Η Μαρία Τόλια, είναι μια νέα κοπέλα με ημιπράσινα μαλλιά, μόλις 22 χρονών. Την συνάντησα με αφορμή τα έργα που δημιούργησε στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού, στα πλαίσια μιας εργασίας που είχε αναλάβει για την σχολή της, η οποία όμως, ανάχθηκε τελικά σε κάτι πολύ μεγαλύτερο.

Τα έργα που δημιούργησε, «ανθρωπάκια» όπως τα αποκαλεί, είναι ανθρωπόμορφες φιγούρες, φτιαγμένες από ακατέργαστα υλικά που βρήκε στον εγκαταλελειμμένο χώρο. Η ενασχόληση με τον χώρο του Ελληνικού, (project L.G.A.T) έγινε σε συνεργασία της Μαρίας με τους: Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, Γιάννης Φλούλης και Αιμιλία Βρότσου. Περιλαμβάνει εκτός απο τα έργα της Μαρίας, φωτογραφίες, ντοκιμαντέρ και συνεντεύξεις πρώην εργαζομένων και κατοίκων της περιοχής.

VICE: Είσαι 22 χρονών, είσαι ακόμα πολύ νέα, έχεις κάνει κάποιες σπουδές σχετικά με τα εικαστικά; 

Μαρία Τόλια: Σπουδάζω στο τμήμα Ιστορίας και Θεωρίας της τέχνης στην Σχολή Καλών Τεχνών και παράλληλα τα τελευταία δυο χρόνια κάνω σχέδιο σε ένα εργαστήριο στο Παγκράτι. Γενικά, έχω πάρει απόφαση ότι στην ζωή μου θα ασχοληθώ με τα εικαστικά. Περιμένω μόνο να τελειώσω και την σχολή γιατί είναι μεγάλο εφόδιο και κάνω και τα δικά μου παράλληλα.

Τι ακριβώς ήταν αυτό που έκανες με τα άλλα παιδιά στο Ελληνικό;

Είχα μια φίλη που σπούδαζε φωτογραφία και έτυχε να μου βάλουν μια εργασία από την σχολή, να κάνω μια βιωματική εργασία σε έναν δημόσιο χώρο. Εγώ είχα και το background, επειδή ο πατέρας μου δούλευε στην Ολυμπιακή και επέλεξα το αεροδρόμιο του Ελληνικού. Είχα πάρει την φίλη μου Αιμιλία Βρότσου μαζί, να μου κάνει τις φωτογραφίες. Και καταφέρνουμε να μπούμε μέσα στον χώρο και τον βλέπουμε έτσι όπως είναι σήμερα. Το συζήτησε λοιπόν η φίλη μου με κάποιους συμφοιτητές της που ασχολούνται επίσης με την φωτογραφία και είπαμε ότι δεν μπορούμε να το αφήσουμε να παει έτσι. Δεν το έχει κάνει κανείς άλλος και πρέπει να τον εκμεταλλευτούμε κάπως εικαστικά. Και έτσι ξεκινήσαμε σε συνεργασία με τα παιδιά και με τα άτομα που χρησιμοποιούν τον χώρο, τον σύλλογο ΠΟΛΚΕΟΑ, να επισκεπτόμαστε συχνά και βγήκε κάτι απ όλο αυτό.

Είναι εντελώς εγκαταλελειμμένο το αεροδρόμιο;

Πρακτικά είναι, θεωρητικά δεν είναι. Έχει περάσει πυρκαγιές, μπαίνουν μέσα τσιγγάνοι και το βανδαλίζουν, γίνονται διαφορά. Τώρα βέβαια με την «αξιοποίηση» όλα αυτά έχουν τελειώσει, τους έχουν διώξει από τον χώρο.

Πες μου πως αποφάσισες να φτιάξεις τις ανθρώπινες μορφές στον χώρο.

Επειδή το συζητούσαμε και με τα παιδιά και λέγαμε συνεχεία «πάμε να δώσουμε ζωή στον χώρο», σκέφτηκα πώς θα υπήρχε η ζωή εκεί μέσα, μέσω της φαντασίας μου. Πως θα ήταν οι κάτοικοι. Ήταν ένας χώρος που παλιά έσφυζε από κόσμο, ήταν σταυροδρόμι, σπίτι διαφόρων, ήταν πολλά πράγματα.

Τα έργα σου εκεί, εκτίθενται για να τα δει κάποιος, ή τα έφτιαξες, τα φωτογραφήσατε και τελειώνει εκεί;

Τελειώνει εκεί. Ζήτησα όταν καταστραφεί το κτίριο, να τα βάλουν μέσα και να καταστραφούν και αυτά μαζί του. Αυτό ήταν το concept.

Ήσουν ελεύθερη, έκανες ό,τι ένιωσες ή είχες καθοδήγηση από την σχολή;

Όπως το ένιωσα. Βέβαια με βοήθησε και ο δάσκαλος μου στο εργαστήριο, του έλεγα τις ιδέες μου και με βοηθούσε, αλλά κυρίως μόνη μου το έκανα. Έβλεπα τα υλικά και προσπαθούσα να φανταστώ με ποιον τρόπο θα μπορούσα, να φτιάξω κάτι με τα χέρια μου, γιατί δεν είχα εργαλεία.

Έμεινες ευχαριστημένη με αυτό που έκανες; Ήταν ό,τι περίμενες;

Αυτό που πρόσεξα είναι, ότι όταν ξεκινάς, φαντάζεσαι κάτι και στην πορεία αυτό θα αλλάξει άπειρες φορές, μέχρι να φτάσεις στο τελικό αποτέλεσμα. Αλλά άμα το δουλέψεις και βάλεις την ψυχή σου σε αυτό το πράγμα, θα βγει κάτι το οποίο θα σε ικανοποιήσει.

Τι υλικά χρησιμοποίησες;

Τα πάντα. Για κάθε ανθρωπάκι χρησιμοποίησα ό,τι υλικό βρισκόταν σε εκείνο το σημείο. Έκανα βόλτες μέσα στον χώρο και όταν έβλεπα μια γωνιά, η οποία με ενέπνεε, έλεγα «Να, εδώ θα μπορούσε να αράζει κάποιος». Για παράδειγμα μπήκα σε μια τουαλέτα, είχε σπασμένα μάρμαρα, πολλά πράγματα. Και βρήκα σε έναν κάδο παλιές σφουγγαρίστρες και λέω κάτι μπορώ να κάνω με αυτό.

Τι feedback πήρες;

Ουσιαστικά εγώ μόνη μου το έκανα αυτό, πήγα βέβαια στην σχολή και πήρα έγκριση, αλλά σε οποίον το είπα μου απαντούσε ότι ειμαι στο θεωρητικό και για ποιον λόγο ασχολούμαι. Υπομονή. Αυτό σκέφτηκα. Υπομονή και κάποια στιγμή δεν θα ειμαι στο θεωρητικό.

Ποια είναι η σκέψη σου πίσω από όλη αυτή την ενέργεια; Επέλεξες έναν χώρο με πολύ μεγάλη σημασία.

Όταν ξεκινήσαμε με τα παιδιά, είπαμε ότι έπρεπε να ειμαστε όσο το δυνατόν, αντικειμενικοί και αποστασιοποιημένοι από το θέμα. Δεν προσπάθησα να κάνω κάτι που θα αφήσει ένα στίγμα ή να περάσω ένα μήνυμα μέσα σε όλων αυτό τον πόλεμο απόψεων που κυκλοφορούν. Προσπάθησα να το χειριστώ με αυθορμητισμό, να παίξω ουσιαστικά. Να προσπαθήσω να το διασκεδάσω σαν εμπειρία. Σκεφτόμουν συνέχεια ότι εχω την δυνατότητα να ειμαι μέσα σε αυτόν τον χώρο, στην παρούσα του κατάσταση. Δεν προσπάθησα να πάρω κάποια θέση. Απλά μιλώντας και με τα άτομα που χρησιμοποιούσαν τον χώρο, μετετράπη σε μια προσπάθεια αναζωπύρωσης του ενδιαφέροντος. Πριν πέσουν οι επενδυτές πάνω, όλοι το ξέρανε αυτό το θέμα, αλλά το είχαν δεδομένο, δεν είχε ασχοληθεί κανείς.

Παρότι, όπως λες, δεν ήθελες να περάσεις κάποιο μήνυμα, μέσα από αυτές τις μορφές, επαναφέρεις το ζήτημα της εγκατάλειψης του χώρου, γιατί το επέλεξες αυτό;

Το επέλεξα γιατί απλά σκεφτόμουν την κατάσταση που βρίσκεται ο χώρος αυτή τη στιγμή. Δηλαδή αν δεις τα ανθρωπάκια, μοιάζουν λίγο σαν να έχουν ξεψυχήσει, δεν μοιάζουν ζωντανά. Είναι φτιαγμένα από κομμάτια του χώρου και όπως ο χώρος έχει ξεψυχήσει, έτσι έχουν ξεψυχήσει και αυτά.

Τι είναι κάτι που σε απογοητεύει και τι είναι κάτι που σου δίνει ενέργεια να κάνεις κάτι, καλλιτεχνικά;

Κάτι που θα με απογοητεύσει πολύ θα είναι αν το Ελληνικό γίνει τελικά καζίνο. Κάτι που με κάνει και χαίρομαι, είναι όταν βλέπω κόσμο να υπερασπίζεται τα δικαιώματα του, όποια και αν είναι αυτά. Πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται παντού, κολεκτίβες που ανοίγουν , το gay pride. Το να βγαίνεις από το σπίτι σου, να μην κλείνεσαι. Αυτό προσπαθώ να κάνω και εγώ.

Αγαπημένοι σου καλλιτέχνες;

Μου αρέσουν πολλοί μοντέρνοι. Μου αρέσει η ζωγραφική του Munch. Μου αρέσει ο Francis Bacon. Δεν εχω κατασταλάξει όμως ακόμα. Μου αρέσουν πολλά πράγματα και δεν μπορώ να διαλέξω, δεν νιώθω έτοιμη ακόμα να το κάνω.

Η μουσική σε εμπνέει;

Μου αρέσει πάρα πολύ η μουσική. Έχω μια ανάμνηση. Όταν είχα δει για πρώτη φορά το «Ιστορίες της Νέας Υόρκης», η ροκ μουσική των Procol Harum, που άκουγε όταν ζωγράφιζε μου είχε κάνει πολύ εντύπωση. Με γοήτευσε πολύ αυτή η εικόνα. Το είχα δει μικρή, και είχα πει ότι θέλω να γίνω ζωγράφος και να ακούω ροκ.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.