2014: Γιατί Φέτος Είναι η Χρονιά που η Λέξη 'Hipster' Πρέπει να Πεθάνει

Image via 

Δεν θυμάμαι τη χρονιά που «θάψαμε» τη λέξη emo. Δεν θυμάμαι αν οι άνθρωποι που διαθέτουμε τη βασική νοημοσύνη ενός εξάχρονου, βγήκαμε στην Ομόνοια με ελληνικές σημαίες, βουβουζέλες και φούστες αλά Καίτη Γαρμπή (Δεν τα μάθατε; Οι hipsters στηρίζουν το comeback της Καιτούλας) για να το γιορτάσουμε, όπως θα έπρεπε. Το συνειδητοποιώ τώρα που είμαι 27 και εδώ και δύο, τρία, τέσσερα (;) χρόνια παίζω θέατρο ότι είναι ΟΚ να χρησιμοποιούμε αυτή τη λέξη ή ότι έχει κάποιο νόημα εν τέλει ή ότι δεν με έχει κουράσει ωσάν να τρέχω τον 25ο συνεχόμενο μαραθώνιό μου.

Πώς κατάλαβα τις πρώτες μέρες του 2K14 (για να μιλήσουμε και στη hipster γλώσσα) ότι ο κόμπος έφτασε στο χτένι; Όταν άκουσα ανθρώπους του ευρύτερου περίγυρού μου να αναπαράγουν ή και να προσπαθούν να μεταφράσουν (wtf mate?) ανέκδοτα από το εξωτερικό, τύπου «How did a hipster burn his mouth? He ate pizza before it was cool» που κάνουν το χιούμορ στις παραστάσεις του Μάρκου Σεφερλή να φαίνεται πνευματώδες και τα αστεία του Borat να μοιάζουν κομψά. Η αλήθεια, πάντως, είναι μία: Πρόκειται για ό,τι πιο βλακώδες έχω ακούσει τον τελευταίο καιρό (και αυτό έρχεται από έναν άνθρωπο που βιώνει τη βλακεία και τον μαζοχισμό σε δυσθεώρητα επίπεδα, βλέποντας ομιλίες στο κανάλι της Βουλής).

Με έχουν καλέσει σε τηλεοπτική εκπομπή (Γεια σου Μαίρη Συνατσάκη, φιλιά από το μαγευτικό Ηράκλειο), για να μιλήσω για τη hipster κουλτούρα (τη hipster τι;), έχω δώσει συνέντευξη σε περιοδικό για το ίδιο θέμα, και δεν ντράπηκα να φωτογραφηθώ σε εξώφυλλο εντύπου για το «θάνατο» του Αθηναίου hipster, που μάλλον φανταστικός ήταν (καθώς ο χαρακτηρισμός καλά κρατεί, δεδομένου ότι πλέον τον ξέρει και η γιαγιά μου που με ρωτά αν είμαι ένας από αυτούς). Κάθε φορά είχα στο μυαλό μου ότι μπορούσα να πείσω τις μάζες για το πόσο περιττό είναι να χρησιμοποιούμε αυτόν τον χαρακτηρισμό-ομπρέλα, που ισοπεδώνει ετερόκλητες αστικές υποκουλτούρες στις οποίες λίγο πολύ ανήκουν όλοι, αλλά τα λογικά επιχειρήματα απέναντι στη μαζοποιημένη λογική είναι σαν να να προσπαθείς να σκάψεις θεμέλια σε ουρανοξύστη με ένα κουταλάκι του γλυκού. Οπότε, η λύση είναι να αφήσεις το σκάψιμο και να φας το σταφυλάκι, κοινώς να αποδεχτείς συγκαταβατικά το χαρακτηρισμό που σου αποδίδει η κοινωνία (ακόμα και αν είναι ανεδαφικός) και να συνεχίσεις τη ζωή σου χαρούμενος μες στην αδιαφορία σου και τον μικρόκοσμό σου.

Πόσο σταφυλάκι να φάω όμως - ο πρώην υπέρβαρος, που κοντεύω να πάθω ζάχαρο - όταν βλέπω ότι η κοινωνική αντίληψη περί hipster-ισμού ανταποκρίνεται πλέον σε οτιδήποτε δεν είναι mainstream; Έχεις μούσια; Είσαι hipster. Είσαι gay και δεν φοράς λαμέ και v-line t-shirts που να κάνουν το ντεκολτέ σου πιο αβυσσαλέο από της Βάνας Μπάρμπα; Είσαι hipster. Αγοράζεις βινίλια; Είσαι hipster. Βγαίνεις σε μπαρ του κέντρου που δεν παίζουν τα καλύτερα του DJ Tiesto και τα πρώτα singles της Μαριάντας Πιερίδη; Είσαι hipster. Έχεις αντιγράψει το κούρεμα του Skrillex και δεν ντρέπεσαι γι’αυτό; Είσαι hipster. Διαβάζεις φιλοσοφία; Είσαι hipster. Φοράς γυαλιά με χοντρό σκελετό; Είσαι hipster. Χρησιμοποιείς πολύ συχνά το instagram; Είσαι hipster. Έχεις τατουάζ; Είσαι hipster. Έγινες αγρότης για να αντιμετωπίσεις την κρίση; Είσαι hipster. Τρως gojiberries και όντως ξέρεις τι είναι αυτοί οι καρποί που βάζεις στο στόμα σου; Είσαι hipster. Πας στον κήπο του 6 D.O.G.S και στην πλατεία Αγίας Ειρήνης; Είσαι hipster. Καβαλάς ποδήλατο, έχεις μουστάκι, φοράς καρό; Είσαι hipster.

Image via

Χοντρικά λοιπόν, υπολογίζουμε τον αριθμό των hipsters σε κάποια εκατομμύρια ανθρώπων (σε μία χώρα ελάχιστων εκατομμυρίων ανθρώπων - πληθυσμιακά μιλώντας πάντα), μιας και, λίγο-πολύ, όλοι χωράνε, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, κάτω από αυτόν τον ισοπεδωτικό όρο-ομπρέλα. Και ΟΚ, παραδέχομαι ότι κι εγώ στην αρχή διασκέδαζα να αυτοσαρκάζομαι και να ειρωνεύομαι (πράξη που με καθιστά hipster επίσης) τις επιτηδευμένες υπερβολές του κοινού της πόλης, αλλά το αστείο παράγινε, ψόφησε, βρώμισε και ήρθε η ώρα να το αφήσουμε. Αν ακούσω, λοιπόν, άλλη μία φορά τη λέξη hipster, είμαι έτοιμος να αναβιώσω τις βουλιμικές πρακτικές των μοντέλων που τις εφαρμόζουν, αντί χώνεψης. Γιατί, όσο κι αν μισείς τους hipsters, στα κριτήρια κατάταξης στην - όχι και τόσο μικρή ομάδα τους - μάλλον ανταποκρίνεσαι και εσύ και εγώ και όλοι όσοι το αρνούμαστε. Και εδώ που τα λέμε πρέπει πια να καταλάβουμε κάτι τόσο θεμελιώδες όσο η βαρύτητα. Αν είμαστε όλοι εν δυνάμει hipsters, κανείς δεν είναι hipster.

Καταλαβαίνω απόλυτα το σαρκασμό και τη σημασία του για τους εξαιρετικά έξυπνους ανθρώπους ως τρόπου έκφρασης του χιούμορ τους. Καταλαβαίνω και την ανάγκη μας να εκτονώσουμε κάπου τα κόμπλεξ μας για όσα δεν καταλαβαίνουμε ή δεν θέλουμε να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε (ακόμα και αν αυτό φλερτάρει οριακά (ή και όχι τόσο) με εκδηλώσεις hate speech). Aλλά ας βρούμε, επιτέλους, κάτι άλλο να ειρωνευτούμε πάνω σε ένα 19χρονο κοριτσάκι που ντύνεται σαν τη Zooey Deschanel και της άρεσε η ταινία «500 days of Summer». Ας αντιμετωπίσουμε λίγο πιο ρεαλιστικά τον 30χρονο social media manager που συμπληρώνει το εισόδημα του, παίζοντας μουσική σε τοπικά bars επειδή έχει αγοράσει μερικά CDs παραπάνω στη ζωή του κι επειδή ξέρει κι άλλους DJs πέρα από τον Pitbull. Ας δώσουμε έναν ακριβέστερο χαρακτηρισμό σε όποιον ντύνεται σαν ξεπεσμένος αστέρας της πίστας και faux νεόπλουτος που αγόρασε οροφοδιαμέρισμα στην Κηφισιά προ κρίσης, φορώντας logos από την κορφή ως τα νύχια. Είναι βαρετό, κουραστικό, προβλέψιμο, ανόητο, γραφικό, ανούσιο, παλιακό, εκνευριστικό να ξεστομίσουμε για ακόμα μια χρονιά τη λέξη hipster, λες και όντως ανταποκρίνεται σε οποιαδήποτε κοινωνική πραγματικότητα ή συνθέτει κάποιο είδος κοινωνικής ομάδας. Κάνε τη χάρη στον εαυτό σου να τη διαγράψεις από το λεξιλόγιό σου, όπως έκανες παλιότερα με τη λέξη emo, αλλά και με 90s εκφράσεις, τύπου «πάμε πλατεία». Στο κάτω κάτω, είναι άπειροι οι όροι που μπορούμε να χρησιμοποιούμε εμμονικά, μέχρι να θέλουμε να ξεράσουμε στο άκουσμά τους. Η ανανέωση δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.