Tι Συμβαίνει στην Λωρίδα της Γάζας και Γιατί;

Photo by VICE News

Ενώ όλος ο κόσμος είναι κολλημένος στις οθόνες των τηλεοράσεων παρακολουθώντας το «δραματικό» τελικό του Μουντιάλ κι ενώ από το παράθυρό μου ακούγονται οι κραυγές των πωρωμένων οπαδών και η -εκστασιασμένη κατά διαστήματα- φωνή του εκφωνητή, εγώ περνώ την βραδιά μου παρακολουθώντας τα δραματικά γεγονότα που διαδραματίζονται μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στη Λωρίδα της Γάζας.

Όλο το απόγευμα μπαινοβγαίνω σε διάφορα ενημερωτικά sites. Ο αριθμός των θυμάτων ολοένα και αυξάνεται. Από 160 στις 19:30μμ, ο αριθμός έχει φτάσει πλέον τους 166 και η ώρα είναι 22:00μμ.

Συνολικά, λοιπόν, από την προηγούμενη Τρίτη, έχουν σκοτωθεί 166 Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ τουλάχιστον 1.085 αναφέρεται ότι τραυματίστηκαν κατά την διάρκεια της «Επιχείρησης Προστατευμένη Παρυφή». Η επιχείρηση αυτή, η οποία ξεκίνησε στις 8 Ιουλίου του 2014, είναι επίθεση ουσιαστικά των Αμυντικών Δυνάμεων του Ισραήλ (IDF) στη περιοχή της Λωρίδας της Γάζας που ελέγχεται από τη Χαμάς. Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι το 77% των θανάτων είναι άμαχοι. Το 30% είναι παιδιά. Από τις 13 Ιουλίου, σύμφωνα με τη Guardian, έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 1.300 ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, ενώ περισσότερες από 800 ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τη Γάζα στο Ισραήλ.

Photo by VICE News

Το VICE News γράφει πως το Σάββατο το Ισραήλ επέκτεινε τις αεροπορικές επιδρομές του, συμπεριλαμβάνοντας υποθετικούς στόχους της Χαμάς σε δημόσιους χώρους. Το αποτέλεσμα ήταν ότι 2 ανάπηρες γυναίκες σκοτώθηκαν και 4 άτομα τραυματίστηκαν, όταν ισραηλινός πύραυλος έπεσε σε τζαμί, το οποίο όμως λειτουργούσε και ως κέντρο αποκατάστασης αναπήρων. Αργότερα την ίδια ημέρα, άλλα 18 άτομα σκοτώθηκαν και 5 τραυματίστηκαν, όταν μια ισραηλινή επίθεση με στόχο το σπίτι του αρχηγού της αστυνομίας της Γάζας, κατέστρεψε τμήμα κοντινού σε αυτό τζαμιού. Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι η Χαμάς, εν γνώσει της θέτει σε κίνδυνο αμάχους, διότι κρύβει οπλισμό σε θρησκευτικούς και άλλους δημόσιους χώρους, σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Εν τω μεταξύ, η Χαμάς συνέχισε να εκτοξεύει ρουκέτες σε μεγαλύτερη ακτίνα μέσα στο Ισραήλ, ενώ ανακοίνωσε κι άλλες επιθέσεις στο Τελ Αβίβ κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.

Χιλιάδες κάτοικοι προσπάθησαν -και προσπαθούν- να εγκαταλείψουν την Γάζα, αφού η ισραηλινή πολεμική αεροπορία έριξε εκατομμύρια φυλλάδια την Κυριακή το πρωί στην πόλη της Γάζας, προειδοποιώντας τους κατοίκους για επικείμενη «εντατικοποίηση των επιχειρήσεών της» στα παλαιστινιακά εδάφη και προτρέποντάς τους να εκκενώσουν την πόλη.

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις προχώρησαν στους πιο βάναυσους βομβαρδισμούς από την έναρξη της επιχείρησης και για πρώτη φορά, το πρωί της Κυριακής ανέπτυξαν χερσαίες δυνάμεις μέσα στη Γάζα, ώστε να εκτοξεύσουν ρουκέτα προς στο παλαιστινιακό έδαφος.

Την έκτη μέρα της στρατιωτικής ισραηλινής επιχείρησης , ο ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu δήλωσε ότι, «Δεν ξέρουμε πότε θα τελειώσει η επιχείρηση… Μπορεί να πάρει πολύ χρόνο».

Photo by VICE News

Η «Επιχείρηση Προστατευμένη Παρυφή» θεωρείται η πιο θανατηφόρα στρατιωτική επιχείρηση από τον πόλεμο του 2008-9 στη Γάζα και ακολουθεί μήνες εντάσεων. Ποιοι είναι οι λόγοι όμως που τους οδήγησαν εκεί;

Προφανώς τα πράγματα είναι αρκετά σύνθετα. Μια ανθρωπιστική κρίση τέτοιου βεληνεκούς -διότι είναι πρώτα ανθρωπιστική και μετά πολιτική και θρησκευτική- δεν μπορεί έτσι κι αλλιώς να μετρηθεί ή να αξιολογηθεί παρά μόνο σε ανθρώπινες ζωές. Θα κάνω όμως, μια προσπάθεια να απλοποιήσω τα πράγματα. Και, ίσως αυτό σου δώσει το κίνητρο να μάθεις τι σκατά συμβαίνει και γιατί το FB newsfeed σου έχει γεμίσει ξαφνικά με φωτογραφίες από διαμελισμένα παιδιά και παντού βλέπεις τα hashtags #GazaUnderAttack και #FreePalestine.

Photo by VICE News

Τι είναι η Χαμάς και ποια η σχέση της με το Ισραήλ;

Η Χαμάς είναι μια παλαιστινιακη παραστρατιωτική οργάνωση, η οποία, από την ίδρυση της το 1987, επιδιώκει, όπως λέει στην διακύρηξή της, την καταστροφή του Ισραήλ και την αντικατάστασή του με ένα παλαιστινιακό ισλαμικό κράτος.

Η Χαμάς κέρδισε τις παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές το 2006. Σκοπός τότε ήταν η δημιουργία κυβέρνησης ενότητας με την Φατάχ -αντίπαλο κόμμα της Χαμάς, λιγότερο ακραίο και φιλικό προς το Ισραήλ- αλλά για διάφορους -προφανείς- ιδεολογικούς λόγους, η συμφωνία κατέρρευσε. Η Χαμάς κατέλαβε τη Γάζα το 2007. Η παλαιστινιακή Αρχή απέρριψε την κυβέρνηση της Χαμάς και διόρισε τον Σαλάμ Φαγιάντ, της Φατάχ, ως πρωθυπουργό. Η Χαμάς δεν αναγνώρισε την κίνηση αυτή και συνέχισε να κυβερνά τη Λωρίδα της Γάζας, ενώ η Φατάχ κυβερνά στη Δυτική Όχθη.

Αυτή την στιγμή δεν υπάρχει ενιαία παλαιστινιακή κυβέρνηση. Η κυβέρνηση της Φατάχ στη Ραμάλα, στη Δυτική Όχθη και η κυβέρνηση της Χαμάς στη Γάζα θεωρούν η καθεμία τον εαυτό της ως την μοναδική νόμιμη κυβέρνηση. Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα και η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης αναγνωρίζουν τη διοίκηση Ραμάλα ως τη νόμιμη κυβέρνηση, αφού η Χαμάς θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τον περισσότερο Δυτικό κόσμο, που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ και ο υπόλοιπος «πολιτισμένος κόσμος» δεν τους γουστάρει. Ωστόσο, υπολογίζεται ότι το 30% των Παλαιστίνιων στη Γάζα υποστηρίζει τη Χαμάς, διότι -αν και δεν το παραδεχόμαστε- έχει δημιουργήσει κοινωνικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων και νοσοκομείων, βιβλιοθηκών και άλλων υπηρεσιών.

Photo by VICE News

Τον Απρίλιο του 2014, η Χαμάς με τη Φατάχ συμφώνησαν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις προκειμένου να δημιουργήσουν κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας από το τέλος του Μαΐου και υποσχέθηκαν τη διεξαγωγή γενικών εκλογών στην Παλαιστίνη μέσα στο 2014. Αυτό προκάλεσε τις αντιδράσεις του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Benjamin Netanyahu, ο οποίος τότε προειδοποίησε τον Μαχμούντ Αμπάς, πρόεδρο της παλαιστινιακής Αρχής και επικεφαλής της Φατάχ, πως θα πρέπει να επιλέξει «αν θέλει ειρήνη με τη Χαμάς ή ειρήνη με το Ισραήλ». Το πιο πιθανό είναι -αν δεν έχει συμβεί ήδη- ότι η τρέχουσα κρίση στην Γάζα θα συμβάλει στη διάλυση της συμφωνίας και στον περαιτέρω κατακερματισμό της χώρας, όπως είχε γίνει και στο παρελθόν.

Είναι σημαντικό να ξέρεις ότι δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ βομβαδίζει τη Λωρίδα της Γάζας. Τα τελευταία χρόνια έχει βομβαρδίσει πολλές φορές τη Γάζα, συνήθως σαν απάντηση σε επιθέσεις με ρουκέτες που έχει δεχτεί από τη Χαμάς. Το 2012 κατά την διάρκεια μιας τέτοιας επίθεσης, εξαπολύθηκαν πάνω από 1.500 ρουκέτες κατά του Ισραήλ, ενώ σκοτώθηκαν 180 Παλαιστίνιοι και 6 ισραηλινοί πολίτες.

Photo by VICE News

Η αφορμή για την «Επιχείρηση Προστατευμένη Παρυφή»

Αφορμή για την επιχείρηση στάθηκε μια σειρά γεγονότων, που αρχή είχαν την απαγωγή και τη δολοφονία τριών Ισραηλινών εφήβων -των Eyal Yifrah, Gilad Shaar και Naftali Frenkel- στη Δυτική Όχθη τον Ιούνιο του 2014, για τις οποίες το Ισραήλ κατηγορεί τη Χαμάς, ισχυριζόμενο ότι οι άνδρες οι οποίοι απήγαγαν τους έφηβους ήταν μέλη της.

Ωστόσο, η Χαμάς έχει αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμειξη ή γνώση για το περιστατικό και προς το παρόν δεν υπάρχουν χειροπιαστές αποδείξεις για κάτι τέτοιο. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν πτόησε το Ισραήλ. Κατά τη διάρκεια της σαρωτικής έρευνας του IDF που ακολούθησε στη Δυτική Όχθη για την εύρεση των αγνοούμενων εφήβων, οι ισραηλινές δυνάμεις συνέλαβαν 400 Παλαιστίνιους, ενώ σκότωσαν πέντε άτομα. Το Ισραήλ απάντησε με περιορισμένη βομβιστική επίθεση στη Γάζα. Στη συνέχεια, παλαιστινιακές στρατιωτικές ομάδες στη Γάζα έριξαν ρουκέτες στο Ισραήλ.

Ίσως η κατάσταση να μην είχε βγει εκτός ελέγχου αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Muhammed Abu Khdeir. Ο 16χρονος Παλαιστίνιος έφηβος από το Beit Hanina, απήχθη και κάηκε ζωντανός από Εβραίους εξτρεμιστές για αντίποινα, λίγες ώρες μετά την κηδεία των 3 μαθητών.

Τη Δευτέρα η Χαμάς, εκτόξευσε ρουκέτες στο Ισραήλ και αποδέχτηκε την ευθύνη ανοιχτά για πρώτη φορά από το 2012. Στη συνέχεια, όπως ίσως μπορείς να μαντέψεις, το Ισραήλ χτύπησε και πάλι τη Γάζα, προκειμένου «να πληρώσει η Χαμάς ακριβά», όπως είπε o Netanyahu.

Η σύρραξη συνεχίζεται, έκτοτε, χωρίς να φαίνεται κανένα ορατό τέλος και καμμία πλευρά δεν δείχνει να επηρεάζεται από τις διεθνείς πιέσεις ούτε να έχει καμμία πρόθεση προς το παρόν, να διαπραγματευτεί μήπως και λήξουν οι εχθροπραξίες και σταματήσει να πεθαίνει ο κόσμος.

Photo by VICE News

Tι λέει το Ισραήλ;

Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι η επίθεση είναι απάντηση στις εκατοντάδες ρουκέτες που έχει εκτοξεύσει εναντίον τους η Χαμάς τις τελευταίες εβδομάδες, κάποιες από τις οποίες έχουν φτάσει πολύ μακριά, μέχρι το Τελ Α Βιβ και την Ιερουσαλήμ. Σχεδόν όλες αυτές οι ρουκέτες όμως, έχουν αναχαιτιστεί από το Ισραήλ, και προς το παρόν δεν έχουν υπάρξει θύματα από την πλευρά τους. Σύμφωνα με το VICE News, αυτό οφείλεται εν μέρει στο κοινό αμυντικό πυραυλικό σύστημα των ΗΠΑ και Ισραήλ, το “Iron Dome”, το οποίο συνέλαβε πάνω από 130 πυραύλους κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου μόνο, αν και αρκετοί Ισραηλινοί έχουν τραυματιστεί από ρουκέτες που διέφυγαν.

Σύμφωνα με την Huffington Post, το Ισραήλ -όπως και άλλες φορές- δηλώνει ότι αναγκάζεται να ενεργεί έτσι καθαρά για λόγους αυτοάμυνας έναντι των επιθέσεων με ρουκέτες, οι οποίες έχουν διαταράξει τη ζωή στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Επίσης, κατηγορεί τη Χαμάς ότι χρησιμοποιεί τους αμάχους της Γάζας σαν ανθρώπινες ασπίδες με το να εκτοξεύει ρουκέτες από εκεί.

Photo by VICE News

Oι επικριτές του Ισραήλ όμως, λένε -κι εδώ που τα λέμε δεν έχουν άδικο- ότι ο βαρύς βομβαρδισμός του Ισραήλ σε μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές στον κόσμο, αποτελεί από μόνος του τον κύριο παράγοντα που βάζει σε κίνδυνο τους αμάχους. Ο Sarit Michaeli της ισραηλινής ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων B'Tselem, δήλωσε στην Huffington Post, ότι, ενώ η Χαμάς χρησιμοποιεί ανθρώπινες ασπίδες παραβιάζοντας το  διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, «…αυτό δεν δίνει στο Ισραήλ το δικαίωμα για να παραβιάζει και αυτό το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο».

O παλαιστίνιος Πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς κατηγόρησε το Ισραήλ ότι διαπράττει «γενοκτονία» στη Γάζα. «Αυτός είναι ένας πόλεμος κατά του Παλαιστινιακού λαού… και όχι εναντίον της Χαμάς», δήλωσε ο Αμπάς.

Στην συνέχεια ο Αμπάς ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει την βοήθεια του ΟΗΕ, για να τεθεί η Παλαιστίνη υπό τη διεθνή προστασία του.

Photo by VICE News

Τι θα συμβεί τώρα;

Σύμφωνα με το BBC το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει απευθύνει έκκληση για κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας. Όμως, καμμία πλευρά, προς το παρόν, δεν δείχνει να είναι έτοιμη γι’ αυτό. Αφού, προφανώς δεν έχει χυθεί αρκετό αίμα ακόμη. Έτσι, τα πράγματα μάλλον θα χειροτερέψουν, προτού καλυτερέψουν. Ο Peter Beaumont, σε άρθρο που δημοσίευσε η Guardian το απόγευμα της Κυριακής γράφει πως η σύγκρουση στην Γάζα είναι μάταια και πως καμμία πλευρά δεν θα νικήσει.

«Αυτό που έχουμε δει τις τελευταίες ημέρες σε μια σύγκρουση στην οποία  βομβαρδίζονται κατοικημένες περιοχές, είναι μια σύγκρουση περιορισμένης και σκοτεινής φιλοδοξίας -πόλεμος ως διθυραμβική πράξη αντιποίνων και την χρήση βίας ως μορφή διαπραγμάτευσης. Για ποιο λόγο, εν μέσω μιας τρίτης πολεμικής σύρραξης τέτοιας μορφής από τα τέλη του 2008, πιστεύουν οι δύο πλευρές ότι θα υπάρξει διαφορετικό αποτέλεσμα από εκείνο των δύο προηγούμενων συγκρούσεων; Η μνημειώδης ηλιθιότητα της τρέχουσας σύγκρουσης στη Γάζα είναι ότι δεν θα αλλάξει απολύτως τίποτα. Παρά τη ρητορική των δύο πλευρών, το Ισραήλ δεν μπορεί να κερδίσει περισσότερο από ό, τι η Χαμάς μπορεί να χάσει. Δεν θα δουμε τέλος στη σύγκρουση, αλλά μια περίοδο ηρεμίας για τους Ισραηλινούς που θα τελειώσει και πάλι, αναγκαστικά, διότι η υποβόσκουσα εχθρότητα εξακολουθεί να υπάρχει…Και θα τελειώσει ακριβώς όπως τελείωσαν και οι δύο τελευταίες συγκρούσεις στη Γάζα. Η Αίγυπτος, ο ιστορικός μεσάζων της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, θα υπολογίσει τη χρονική στιγμή, όταν η Χαμάς θα έχει πληγεί αρκετά και η κοινή γνώμη με την αδράνεια της θα έχει αρχίσει να γίνεται επιζήμια. Θα παρέμβει με μια συμφωνία, όπου θα την δούμε να μιλά για άλλη μια φορά -αν και σε περιορισμένη κλίμακα- στο Ισραήλ και επιτέλους θα ρυθμίσει μια κατάσταση που δεν θέλει να δει να βγαίνει εκτός ελέγχου.

Αυτή η νέα, ηλίθια διαμάχη δεν θα αλλάξει τίποτα απολύτως και θα τελειώσει όπως όλες οι άλλες - με μία οριακή ανακωχή».

Το ερώτημα είναι πόσοι άνθρωποι θα αναγκαστούν να χάσουν την ζωή τους στα πλαίσια μίας ακόμη ηλίθιας διαμάχης;

Photo by VICE News

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.