Ο Λιμός Είναι το Νέο Πολεμικό Όπλο της Συρίας

Με τους θανάτους τεσσάρων κατοίκων της Yarmouk, ο συνολικός αριθμός των νεκρών από πείνα ανέρχεται στους 73. (Photo by Stringer/Anadolu Agency/Getty Images)

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Rana, ένα κορίτσι ηλικίας 18 μηνών, πέθανε από πείνα στη Mouadamiya, ένα προάστιο της Δαμασκού. Η μητέρα της, Um Bilal, το παρακολουθούσε ανήμπορη για μήνες, καθώς αυτό αδυνάτιζε όλο και περισσότερο, χωρίς να μπορεί να κάνει τίποτα για να απαλύνει τον πόνο του. Θεωρεί τη διεθνή κοινότητα και το καθεστώς της Συρίας εξίσου υπεύθυνους για το θάνατο του παιδιού της. «Όλος ο κόσμος παρακολουθεί τα εγκλήματα αυτού του καθεστώτος που δολοφόνησε το παιδί μου και δεν κάνει τίποτα», είπε.

Υπό την πολιορκία του καθεστώτος του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ από το Νοέμβριο του 2012, η Mouadamiya υπόκειται σε συχνούς και εντελώς αδιάκριτους βομβαρδισμούς από βαρύ πυροβολικό, όλμους και βόμβες - βαρέλια που ρίπτονται από τα αεροσκάφη του καθεστώτος. Παραπάνω από έναν χρόνο μετά, η πόλη χαρακτηρίζεται από  έλλειψη άθικτων κτιρίων - και χώρου για να θαφτούν οι νεκροί. Παρ' όλα όσα έχουν περάσει όμως, οι άνθρωποι της Mouadamiya μέχρι στιγμής αρνούνται να παραδώσουν την πόλη τους.

Απ’ όλους εκείνους που υπέφεραν μέσα στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, η Mouadamiya έχει αντιμετωπίσει την πιο ολέθρια κακοτυχία. Κυρίως λόγω γεωγραφικής θέσης. Βρίσκεται ανάμεσα στην αεροπορική βάση Mezzeh στα ανατολικά, στην καθεστωτική Προεδρική Φρουρά στα δυτικά και την 4η τεθωρακισμένη ταξιαρχία (η οποία διοικείται από τον αδελφό -και δεξί χέρι- του Ασάντ, τον Maher) στο νότο. Αυτό κάνει την πόλη εξαιρετικά ευάλωτη στην πολιορκία και την καταστροφή. Κατά συνέπεια, όταν το καθεστώς βαρέθηκε να προσπαθεί να ανακαταλάβει την πόλη από τα διάφορα αντάρτικα τάγματα που την ελέγχουν, με άμεσες επιθέσεις και κατέφυγε σε πολιορκία, το αποτέλεσμα ήταν ο λιμός.

Το συριακό καθεστώς χρησιμοποιεί παρόμοιες τακτικές εναντίον άλλων προαστίων της Δαμασκού που ελέγχονται από αντάρτες, εδώ και σχεδόν ένα χρόνο. Αφού προσπάθησε και απέτυχε να πάρει πίσω αυτούς τους στρατηγικά ζωτικής σημασίας τομείς εδώ και 15 μήνες και αφότου χρησιμοποίησε τα πάντα στο οπλοστάσιό του - από άρματα μάχης και πολεμικά αεροσκάφη, μέχρι και μια μαζική επίθεση αερίου σαρίν στις 21 Αυγούστου της χρονιάς που πέρασε - τώρα καταφεύγει απλώς στο να αναγκάζει τους αντιπάλους του να παραδοθούν ή να πεθάνουν από πείνα.

Το πιο πρόσφατο θύμα του «πολεμικού» λιμού στη Συρία είναι η Παλαιστινιακή προσφυγική γειτονιά του Yarmouk, στα νότια προάστια της Δαμασκού. Εδω και επτά μήνες, η πόλη είναι περικυκλωμένη και υποβάλλεται στην ίδια μεταχείριση με τη Mouadamiya, με αποτέλεσμα 59 άτομα να πεθάνουν από πείνα, σύμφωνα με τον Ahmed Awad του Πρακτορέιου Τύπου Fajer. Φρικτές φωτογραφίες και βίντεο που απεικονίζουν αποσκελετωμένα πτώματα, φαίνεται να επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς του κ. Awad και των άλλων κατοίκων. Στις 26 Ιανουαρίου, τρεις ηλικιωμένες γυναίκες και δύο ηλικιωμένοι άνδρες, όλοι ηλικίας άνω των 65 ετών, έγιναν τα πιο πρόσφατα θύματα του λιμού, σύμφωνα με τον κ. Awad.

«Έχουμε φάει σχεδόν όλες τις γάτες και τώρα τρώμε χόρτα», μου είπε ο κ. Awad.

Στις 18 Ιανουαρίου επετεύχθη συμφωνία μεταξύ του καθεστώτος Άσαντ και των ηγετών των διαφόρων παλαιστινιακών παρατάξεων στην Yarmouk που - επιτέλους - επέτρεψε στην επισιτιστική βοήθεια να φτάσει τους πεινασμένους της πόλης. Μια πρώτη παράδοση 7.000 κουτιών με τρόφιμα και άλλα είδη ανθρωπιστικής αρωγής επετράπη με την προϋπόθεση ότι θα διανεμηθεί από την υπέρ του Ασάντ παλαιστινιακή φατρία (το PFLP - GC) και μόνο στους πολίτες.

Ωστόσο, παρά τις υποσχέσεις να επιτραπούν οι τακτικές αποστολές ανακούφισης, το καθεστώς γρήγορα έκλεισε τη στρόφιγγα, μετά την αρχική παράδοση. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο τύπου Christopher Gunness, η UNRWA (η υπηρεσία του ΟΗΕ που παρέχει βοήθεια στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες), δεν έχει τη δυνατότητα να φέρει φαγητό στο Yarmouk από τις 22 Ιανουαρίου, παρόλο που προσπαθεί να το κάνει, κάθε μέρα. Ο Gunness πρόσθεσε ότι τις λίγες φορές που η UNRWA έχει τη δυνατότητα για την παροχή βοήθειας, «ο ρυθμός της διανομής είναι τόσο αργός που καταργεί τον ανθρωπιστικό σκοπό της πρόσβασης».

Η αρχική συμφωνία έγινε μια εβδομάδα αφότου το καθεστώς υπέστη ένα τεράστιο πλήγμα στη δημόσια εικόνα του για τις συνθήκες στο Yarmouk, με εκατοντάδες καταδικαστικά άρθρα να εμφανίζονται στον διεθνή Τύπο. Ήρθε επίσης τέσσερις ημέρες πριν από την προγραμματισμένη έναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών στη Γενεύη, κατά τη διάρκεια των οποίων το καθεστώς επιθυμούσε να διατηρήσει την εικόνα του ελεήμονος, από θέση ισχύος.

Παρόμοιες εκεχειρίες έχουν δοκιμαστεί σε άλλες περιοχές της Δαμασκού που βρίσκονται υπό την κατοχή ανταρτών. Στην Mouadamiya, για παράδειγμα, επετράπη η είσοδος σε μια μικρή επισιτιστική αποστολή, με αντάλλαγμα να γίνει μια εθιμοτυπική έπαρση της σημαίας του καθεστώτος πάνω από την πόλη για να βινετεοσκοπηθεί από την κρατική τηλεόραση της Συρίας. Σύμφωνα με τον Abu al Adnan Hourani του Πράσινου Τάγματος Μηχανικού, η συμφωνία απαιτούσε επίσης από τους αντάρτες στην πόλη να παραδώσουν ένα θωρακισμένο φορτηγό και μερικά πιο ελαφριά όπλα». «Το καθεστώς εκβιάζει τους ανθρώπους της Mouadamiya με αντάλλαγμα τα τρόφιμα», είπε . Σύμφωνα με τον Qusai Zakarya του τοπικού συμβουλίου των ανταρτών, το φορτίο αντιστοιχούσε σε ένα γεύμα ανά άτομο στην πόλη. «Δόξα τω Θεώ, επιβιώνουμε, αλλά δεν ξέρουμε για πόσο ακόμα», μου είπε.

Μια προηγούμενη συμφωνία με το καθεστώς στα τέλη Νοεμβρίου, οδήγησε στην απομάκρυνση περίπου 1.800 ανθρώπων από τη Mouadamiya. Ωστόσο, κάποιοι από αυτους - το Reuters ανέφερε ότι ήταν 230 άνδρες σε ηλικία στρατολόγησης, ενώ οι ακτιβιστές στη Δαμασκό είπαν ότι ο αριθμός ήταν πολύ μεγαλύτερος και περιλάμβανε γυναίκες και παιδιά - γρήγορα συνελήφθησαν από την εκφοβιστική Air Force Intelligence, η οποία εξακολουθεί να διατηρεί κάποιους υπό κράτηση. Από εκείνους που δεν συνελήφθησαν, ορισμένοι προφανώς κατέφυγαν σε άλλα, οριακά ασφαλέστερα μέρη της Συρίας, ενώ άλλοι είναι τώρα πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες.

Ένας από τους κυρίοτερους λόγους για τους οποίους επιβιώνουν ακόμα οι περίπου 8.000 κάτοικοι της Mouadamiya (η οποία πριν τον πόλμο είχε πληθυσμό άνω των 50.000) και άλλων που βρίσκονται σε υπό πολιορκία τμήματα της πρωτεύουσας, είναι η διαφθορά. Ένας ακτιβιστής στη Δαμασκό ο οποίος αρνήθηκε να δηλώσει την ταυτότητά του για αυτό το άρθρο, ανησυχώντας για την προσωπική του ασφάλεια, μου είπε: «Εάν δεν υπήρχαν κάποιοι ανθρώπους με χρήματα, που να είναι σε θέση να δωροδοκήσουν [τους καθεστωτικούς] αξιωματικούς του στρατού ώστε να περάσουν λίγο φαγητό, θα πέθαιναν από την πείνα δεκάδες άνθρωποι κάθε μέρα».Ο ίδιος ακτιβιστής ανέφερε ότι πολλές φορές οι δυνάμεις του καθεστώτος τον πυροβόλησαν κατά την προσπάθεια του να παραδώσει τρόφιμα στις πολιορκημένες περιοχές.

Ο κ. Zakarya ισχυρίστηκε ότι η παροχή μικρών ποσοτήτων ενίσχυσης, σχεδιάστηκε για να τρέψει τους κατοίκους ενάντια στους αντιπάλους του καθεστώτος. «Ο Άσαντ θέλει να δείξει στον κόσμο ότι μπορεί να τους παρέχει τροφή και ασφάλεια, αν παραδοθούν», είπε ο Zakaraya. Πρόσθεσε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η τακτική δούλεψε.

Ο Αμπού Μαλίκ, κάτοικος της Mouadamiya, του οποίου η εξαμελής οικογένεια επιβιώνει με ένα κιλό ρύζι την ημέρα, δήλωσε ότι η πρόσφατη αποστολή τροφίμων στην πόλη είχε προκαλέσει την πτώση των τιμών των τροφίμων στη μαύρη αγορά κατά 90 τοις εκατό. «Το ρύζι στοίχιζε $50 το κιλό, αλλά τώρα είναι κοντά στα $10», ανέφερε. Ο Αμπού Μαλίκ πρόσθεσε όμως ότι δεν περιμένει ότι η πτώση των τιμών θα διαρκέσει πολύ. «Αυτό το φορτίο ίσως και να διαρκέσει μόνο για μια εβδομάδα και τότε τα πράγματα θα επιστρέψουν στο κανονικό», είπε. «Κανονικό», για τη Mouadamiya, θα πει ότι οι άνθρωποι θα πεθαίνουν από πείνα σε τακτική βάση.