Όταν η Ψυχική σου Ασθένεια Θεωρείται Δαιμονισμός και σε Πηγαίνουν για Εξορκισμό
Εικονογράφηση: Eleanor Doughty

FYI.

This story is over 5 years old.

Ψυχική Υγεία

Όταν η Ψυχική σου Ασθένεια Θεωρείται Δαιμονισμός και σε Πηγαίνουν για Εξορκισμό

Οι γονείς της Νάντια, στα 18 της, την πήγαν σε έναν μουσουλμάνο θεραπευτή που υποστήριζε ότι μπορούσε να ξορκίσει την κατάθλιψή της.
Emily Korstanje
Κείμενο Emily Korstanje

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly

Σε όλη τη διάρκεια της εφηβείας της στη Σαουδική Αραβία, η Νάντια* πάλευε να βρει χαρά στη ζωή.

«Καθώς περνούσε ο καιρός, ένιωθα πως δεν μπορούσα να παραμείνω ήρεμη», μου είπε η Νάντια. «Είναι σαν να χαραμίζεται η ζωή σου, επειδή η κοινωνία δεν πιστεύει ότι έχεις αξία, υπάρχει τόση πολλή πίεση εδώ να είσαι κάτι που δεν είσαι».

Κοντά στα 18α γενέθλιά της, η αγωνία της μετατράπηκε εξ' ολοκλήρου σε κατάθλιψη. Συχνά ένιωθε ότι δεν άξιζε τίποτα, υπέφερε από άγχος και μερικές φορές μόλις που μπορούσε να σηκωθεί από το κρεβάτι. Η Νάντια κατάλαβε ότι χρειαζόταν βοήθεια και έτσι στράφηκε στους γονείς της για υποστήριξη. Μην έχοντας ενημέρωση και γνώση για τις ψυχικές νόσους και όντας απίστευτα προληπτικοί, οι γονείς της την πήγαν σε έναν πρακτικό θρησκευτικό θεραπευτή, για να της κάνει εξορκισμό. Πίστευαν ότι την είχε καταλάβει κάποιο πνεύμα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η Νάντια εξήγησε τα συμπτώματά της στον παραδοσιακό θεραπευτή, ο οποίος επιβεβαίωσε τους φόβους των γονιών της και υποστήριξε ότι τα διαβολικά πνεύματα μπήκαν μέσα της εξαιτίας της έλλειψης πίστης από μέρους της.

Η πλειονότητα των περιπτώσεων «κατάληψης από πνεύματα», είναι στην πραγματικότητα ψυχικές ασθένειες, «που εσφαλμένα θεωρούνται ως κατάληψη από πνεύματα».

«Με έκανε να πιω κάτι περίεργο, απήγγειλε το Κοράνι και έπειτα με έπνιξε με δύο από τα δάκτυλά του, μέχρι που λιποθύμησα», θυμάται η Νάντια. «Όταν ξύπνησα, έπεισε τους γονείς μου ότι σίγουρα με είχε καταλάβει πνεύμα, επειδή εάν δεν ήταν έτσι, δεν θα είχε ποτέ λιποθυμήσει – έστω και αν είχα σημάδια στο λαιμό μου». Οι γονείς της πίστεψαν πως το ότι ο θεραπευτής ακούμπησε πάνω της τα χέρια του, ήταν μέρος του τελετουργικού.

Μετά τον εξορκισμό, ο θεραπευτής υποστήριξε πως χρειαζόταν δέκα επιπλέον παρόμοιες συνεδρίες, για να βγουν οι δαίμονες από μέσα της. Η Νάντια όμως αρνήθηκε και είπε στους γονείς της πως θα αυτοκτονούσε, εάν επιχειρούσαν να την πάνε πίσω στον θεραπευτή. Περιέγραψε τις συνεδρίες ως «κόλαση».

«Έτσι, δέκα χρόνια αργότερα, είμαι ακόμη "δαιμονισμένη"», λέει γελώντας η Νάντια». «Έπρεπε να μάθω να επιβιώνω καθημερινά μόνη μου».

Διαβάστε: Ο Παράξενος Χειμώνας μου με μία Σαμάνο στο Καζακστάν

Είτε είναι σαμάνοι από το Εκουαδόρ έως τη Ρωσία είτε χριστιανοί ιερείς από τις ΗΠΑ, οι παραδοσιακοί θεραπευτές δρουν σε διαφορετικές περιοχές και θρησκείες σε όλη την υφήλιο. Οι «δια πίστεως» θεραπευτές μπορεί να έχουν ελάχιστη ή καμία εκπαίδευση στην ψυχολογία ή την ιατρική και να κερδίζουν τα προς το ζην κάνοντας θρησκευτικές τελετές και θεραπεύοντας ανθρώπους από υπερφυσικά προβλήματα, όπως είναι η κατάληψη από πνεύματα. Σύμφωνα με ερευνητή του πανεπιστημίου Στάνφορντ, «η ιδέα και η πρακτική του εξορκισμού διατέμνει πολιτιστικά και ιστορικά σύνορα».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Φωτογραφία από KellieKnox μέσω Stocksy

Οι μουσουλμανικές κοινότητες στη Μέση Ανατολή χρησιμοποιούν επίσης τους θρησκευτικούς θεραπευτές: σύμφωνα με το Ερευνητικό Κέντρο Pew, περίπου ο μισός πληθυσμός στο Ιράκ (47%), την Αίγυπτο (44%), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (45%) και την Ιορδανία (42%) χρησιμοποιεί παραδοσιακούς μουσουλμάνους θεραπευτές. «Στους πολιτισμούς της Μέσης Ανατολής είναι ευρέως αποδεκτό» αναφέρει άρθρο στην επιθεώρηση International Journal of Social Psychiatry, «παραδοσιακά, θεωρούν την ψυχική ασθένεια ως τιμωρία από τον Θεό, αποτέλεσμα της κατοχής από δαιμονικά πνεύματα (τζίνι), συνέπεια από το "κακό μάτι" ή την επίδραση του κακού σε αντικείμενα που μεταφέρονται στο άτομο».

Ο Αμπντούλ Ματζίντι Αλί Χασάν, ιμάμης στο υπουργείο Ισλαμικών Υποθέσεων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η πλειονότητα των περιπτώσεων «κατάληψης από πνεύματα», είναι στην πραγματικότητα ψυχικές ασθένειες, «που εσφαλμένα θεωρούνται ως κατάληψη από πνεύματα». Αποκάλυψε επίσης, ότι οι προλήψεις των ανθρώπων, τους κάνουν συχνά να πιστέψουν πως και οι ίδιοι έχουν καταληφθεί από πνεύματα.

«Πολλοί άνθρωποι που έρχονται για θρησκευτική θεραπεία δεν έχουν κάποια ασθένεια, ούτε κατέχονται από πνεύματα: το πρόβλημά τους είναι καθαρά η φαντασία, που οφείλεται στο ότι παρακολουθούν ταινίες τρόμου και διαβάζουν μυθιστορήματα που αναπαράγουν το θέμα του δαιμονισμού» είπε ο Χασάν.

Η έλλειψη ενημέρωσης για θέματα ψυχικής υγείας στις μουσουλμανικές κοινότητες, ώθησαν την κλινική ψυχολόγο Δρ Ναφίσα Σεκαντάρι να ιδρύσει ένα διαδικτυακό κέντρο πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης για τις ψυχικές νόσους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Πιστεύουμε ότι η εκπαίδευση είναι κλειδί και αυτός είναι ο βασικός λόγος που φτιάξαμε τον ιστότοπό μας, το Mentalhealth4muslims.com», είπε η Δρ Σεκαντάρι. «Πολλοί θρησκευτικοί θεραπευτές κυνηγούν εκείνους που έχουν περιορισμένη γνώση και τους εκμεταλλεύονται οικονομικά».

Η Δρ Σεκαντάρι έχει έδρα στις ΗΠΑ, όπου βλέπει επίσης τη σύγχυση του κόσμου για την ψυχική νόσο, με την ιδέα της κατάληψης από πνεύματα να παρεμβάλλεται στη θεραπεία. Όπως είπε, συχνά οι άνθρωποι εστιάζουν τις προσπάθειές τους στο να ξεφορτωθούν τα κακά πνεύματα, αντί να δουλέψουν στα πραγματικά ζητήματα που υποβόσκουν. Προκειμένου να στηρίξει τους ασθενείς της που δίνουν μεγάλη έμφαση στο υπερφυσικό, προσπαθεί να εκπαιδεύσει τους μουσουλμάνους ότι το Κοράνι δεν αναφέρεται μόνο στην κατάληψη από υπερφυσικές δυνάμεις, αλλά διδάσκει επίσης και για τις ψυχικές νόσους. Στη συνέχεια, προσφέρει μια «πολυτροπική προσέγγιση», όπου οι άνθρωποι μπορούν να πάρουν την ψυχολογική υποστήριξη που χρειάζονται, με το Ισλάμ να παραμένει ενσωματωμένο στη θεραπεία τους.

«Δεν πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να διαχωριστεί η θρησκεία από τη θεραπεία. Πιστεύω στη χρήση οποιουδήποτε στοιχείου με το οποίο συνδέονται οι άνθρωποι και βοηθάει στη θεραπεία», είπε η γιατρός. «Για κάποιους είναι προσευχή, οπότε η προσευχή μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά σε παραδοσιακές θεραπείες, όπως είναι η φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία. Έχω μεγαλύτερη επιτυχία όταν πηγαίνω προς την πορεία των ασθενών μου, αντί να περιμένω να αλλάξουν εντελώς το ποιοι είναι».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Την ώρα που η εκπαίδευση των ατόμων είναι απαραίτητη για να γίνει σωστή θεραπεία, η Δρ Σεκαντάρι λέει ότι πρέπει να εκπαιδευτούν και οι ιμάμηδες, προκειμένου αυτή η επιβλαβής σύγχυση της ψυχικής ασθένειας και του δαιμονισμού να σταματήσει. Οι θρησκευτικοί ηγέτες συχνά οδηγούν και θέτουν τους κανόνες στις μουσουλμανικές κοινότητες, έτσι η Δρ Σεκαντάρι και οι συνάδελφοί της στο  Mentalhealth4muslims.com εκπαιδεύουν ιμάμηδες για τις ψυχικές ασθένειες στην παρούσα φάση και τους δίνουν εργαλεία για να μεταφέρουν τις πληροφορίες αποτελεσματικά στο ποίμνιό τους.

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το  Newsletter του VICE Greece

Η Νάντια αντιλήφθηκε ότι πάλευε με την κατάθλιψη χάρη στις πηγές ενημέρωσης που ανακάλυψε. Ωστόσο, δεν είναι σε θέση να επεξεργαστεί ή να δουλέψει τα θέματά της με γιατρό ή οποιονδήποτε άλλο στη σαουδαραβική κοινότητά της, λόγω του στιγματισμού που υπάρχει για την ψυχική ασθένεια. Η μόνη φορά που νιώθει ότι μπορεί να μοιραστεί πράγματα για την κατάθλιψή της είναι με τους ξένους φίλους της, μια και δεν νιώθει ότι την κρίνουν.

«Όλοι οι φίλοι μου από το εξωτερικό μιλούν για θέματα ψυχικής υγείας σαν να είναι κάτι φυσιολογικό», λέει η Νάντια. «Αλλά στην κουλτούρα μου, δεν είναι φυσιολογικό, είναι τρελό».

Η Νάντια γνώρισε αυτούς τους φίλους της στον διεθνή χώρο εργασίας της. Μερικές φορές, ακόμη και το να πάει στη δουλειά μπορεί να είναι βασανιστικό λόγω της κατάθλιψής της. Πάσχοντας από κατάθλιψη εδώ και 10 χρόνια, η Νάντια έχει έρθει αντιμέτωπη με έναν μακρύ και σκοτεινό αγώνα, σε φάσεις του οποίου μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο ακόμη και το να σηκωθεί από το κρεβάτι. Τις πιο δύσκολες μέρες της, νιώθει σαν να «καταρρέει», αλλά δεν έχει βρει έναν θεραπευτή που θα «σταματήσει να αντιμετωπίζει τα πάντα σε σχέση με τα πνεύματα». Αντ' αυτού, βλέπει τους διεθνείς φίλους της ως «ομάδα υποστήριξης».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Πρέπει να διαχωρίσουν τη θρησκεία από την ψυχολογία, ειδικά για εμάς τις γυναίκες που υποφέρουμε από κατάθλιψη λόγω της άθλιας κατάστασής μας,  αλλιώς δεν θα μπορούμε να έχουμε βοήθεια», είπε η Νάντια. «Επίσης, η κοινωνία πρέπει να απαλλαχθεί από αυτή την ντροπή για τις ψυχικές ασθένειες και να σταματήσει να λέει ότι οι άνθρωποι είναι αδύναμοι ή όχι λιγότερο πιστοί ή δαιμονισμένοι! Η πνευματικότητα είναι σημαντική, αλλά δεν σημαίνει ότι πρέπει να αρνείσαι τι πραγματικά συμβαίνει, καθώς έτσι μόνο θα χειροτερέψει το πράγμα».

* Το όνομα έχει αλλαχθεί

Περισσότερα από το VICE

Θα Υπάρξει Λύση στο Κυπριακό; Ένας Οδηγός για όλα όσα Πρέπει να Γνωρίζεις

«Σκότωσέ τον»: Χθες Υπήρξαν Άνθρωποι που Έπαιξαν Ξύλο για να Κάνουν Σκι στον Παρνασσό

Πώς να Νικήσεις την πιο Μελαγχολική Δευτέρα του Χρόνου

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter Facebook και Instagram.