Δικαιώματα

Όταν Δούλεψα Τσάμπα: Εμπειρίες Ανθρώπων που Κάποια Στιγμή Εργάστηκαν Αμισθί

Αυτοί που δούλεψαν «για την τριβή» και «τις γνωριμίες».
31192598186_9dcd9d9305_o
Φωτογραφία: Flickr

Σε μια περίοδο που «καίει» λόγω των τεράστιων προβλημάτων που έχει προκαλέσει η πανδημία στην αγορά και της προσπάθειας να καταπατηθεί η οκτάωρη εργασία -ενώ οι αναπτυγμένες χώρες οδεύουν προς το εξάωρο- ο Σάββας Πούμπουρας είχε μια τρομερή ιδέα. Μέσω ενός live που έκανε στο Instagram, ο γνωστός παρουσιαστής πρότεινε στους νέους που δεν μπορούν να βρουν δουλειά να κάνουν τα κορόιδα εργαστούν δωρεάν, με σκοπό τις γνωριμίες και την τριβή με το εκάστοτε επάγγελμα. Μάλιστα, χλεύσασε όσους θεωρούν τη συγκεκριμένη κίνηση εκμετάλλευση και ανέφερε ότι μόλις ανοίξει κάποια θέση ο εργοδότης θα προτιμήσει αυτόν που εργαζόταν τσάμπα και όχι κάποιον που θα έρθει από αγγελία. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως είναι φυσικό, η τοποθέτησή του προκάλεσε αντιδράσεις και συζητήθηκε. Έπειτα από τις διαστάσεις που πήρε το θέμα, ο Πούμπουρας ανέβασε ένα ακόμη βίντεο μέσω του οποίου προσπάθησε να δικαιολογήσει την τοποθέτησή του. Κάποιοι δέχθηκαν τις εξηγήσεις που έδωσε, άλλοι όχι. 

Με αφορμή το συγκεκριμένο περιστατικό, αλλά και την εκμετάλλευση που υφίστανται συχνά πολλοί εργαζόμενοι εκεί έξω, αποφάσισα να έρθω σε επαφή με νέους ανθρώπους και να τους ζητήσω να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες από περιπτώσεις που εργάστηκαν χωρίς αμοιβή.

Έψαχναν για δωρεάν κομπάρσους

Πριν από περίπου δύο χρόνια και ενώ ήμουν ακόμα στη σχολή, είχα αρχίσει να στέλνω παντού βιογραφικά. Κάποια στιγμή επικοινώνησαν μαζί μου από το casting μιας γνωστής τηλεοπτικής σειράς και με ενημέρωσαν ότι ο σκηνοθέτης με ήθελε για έναν ρόλο σε κάποιο από τα επόμενα επεισόδια. Πρώτα, όμως, ήθελαν να πάω ως κομπάρσος σε ένα γύρισμα για να δει πώς γράφω στην κάμερα. Την ημέρα του γυρίσματος συνειδιτοποίησα πως είχαν μαζευτεί αρκετά παιδιά από δραματικές σχολές και ότι σε όλους είχαν πει το ίδιο πράγμα.

Ουσιαστικά, έψαχναν για δωρεάν κομπάρσους και με την υπόσχεση συμμετοχής σε κάποιο επεισόδιο μάζευαν κόσμο. Μείναμε εκεί για κάποιες ώρες και αφότου φύγαμε, δεν επικοινώνησαν ξανά μαζί μου. Μάλιστα, γνωρίζω και κάποια από τα υπόλοιπα άτομα που βρέθηκαν σε εκείνο το γύρισμα και είχαν την ίδια τύχη με μένα. 
- Νίκη, 25 ετών, ηθοποιός

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Θα σε ξεζουμίσουμε και μόλις κλείσεις εξάμηνο έφυγες

Το 2016 είχα περάσει από πολλές συνεντεύξεις για δουλειά. Μια από τις διαφημιστικές εταιρείες -μεγάλο όνομα στον χώρο- στις οποίες είχα απευθυνθεί τότε έδειξε ενδιαφέρον. Ο υπεύθυνος με ενημέρωσε ότι προσλαμβάνομαι και στην ερώτησή μου σχετικά με τα οικονομικά έσκασε η «βόμβα». Τους πρώτους δύο μήνες θα εργαζόμουν τσάμπα, επειδή θα ήταν η περίοδος «εκπαίδευσης» και για ένα εξάμηνο θα ήμουν πειραματικά στην εταιρεία ως Junior Editor. Όπου πειραματικά βάλτε: θα σε ξεζουμίσουμε και μόλις κλείσεις εξάμηνο έφυγες, για να έρθει ο επόμενος.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά αποδέχτηκα την πρόταση. Δικό μου λάθος. Ήταν Πέμπτη και τη Δευτέρα θα έπιανα δουλειά. Ωστόσο, την Κυριακή με κάλεσαν σε ένα έκτακτο -ατελείωτο- meeting, μέσω του οποίου έπρεπε να καταλήξουμε σε κάποιες ιδέες ώστε να τις προτείνουμε την επόμενη μέρα σε έναν πελάτη. Όταν αγαπάω κάτι δεν έχω πρόβλημα να κάνω υπερωρίες ή να δίνομαι ολοκληρωτικά, όμως δεν μπορούσα να δεχθώ πως από εδώ και πέρα θα σπαταλούσα τα σαββατοκύριακά μου -όσοι εργάζονται σε διαφημιστικές θα με νιώσουν- χωρίς αμοιβή.

Γυρίζοντας σπίτι φρόντισα να βάλω το κινητό μου στο αθόρυβο και να πέσω για ύπνο. Ξύπνησα στις 2 το μεσημέρι της Δευτέρας με τέσσερις κλήσεις και δύο μηνύματα από το παοαλίγο αφεντικό μου. Δεν απάντησα. Είχα αποφασίσει να βρω δουλειά κάπου που θα με σέβονται. 
- Ρίτα, 34 ετών, content creator/(πλέον αυτοαπασχολούμενη) διαφημίστρια

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο μαγαζάτορας μάς ανακοίνωσε οτι το ποσό που μας αναλογεί είναι μηδενικό

Μόλις είχα πατήσει τα 20 και ξεκινούσα να παίζω live με ένα jazz trio που είχα φτιάξει. Από μικρός γνωρίζω ότι, ως μουσικός, πολλές φορές θα πληρωθείς λιγότερο από αυτό που σου αναλογεί και πως ο μαγαζάτορας θα προσπαθήσει να σε δελεάσει με δωρεάν αλκοόλ - ως αντίβαρο της αδικίας που έπεται. Ειδικά αν παίζεις τη μουσική που γουστάρεις, μαθαίνεις να ζεις με αυτό. Έχοντας λοιπόν γνώση των πιθανών διαπραγματεύσεων κλείσαμε ένα live έχοντας συμφωνήσει σε ένα συγκεκριμένο ποσό αμοιβής, δεδομένου ότι εγώ θα ερχόμουν από άλλη πόλη για να παίξω. Πάμε στον χώρο λοιπόν και βλέπουμε ηχολήπτη (ομηρική προοικονομία).

Στήνουμε, κάνουμε soundcheck και περιμένουμε να ξεκινήσει το event. Όλα καλά εν ώρα live, ο κόσμος φαίνεται να περνάει όμορφα, εμείς κάνουμε κατάθεση ψυχής και τελικά έρχεται το τέλος της βραδιάς - που συνοδεύεται με την ώρα της πληρωμής. Τότε ο μαγαζάτορας μας ανακοινώνει οτι το ποσό που μας αναλογεί είναι μηδενικό, αφού τα χρήματα που μαζεύτηκαν έφταναν μόνο για την πληρωμή του ηχολήπτη - τον οποίο εκείνος είχε προσλάβει, χωρίς να μας ρωτήσει. Έπειτα από ώριμη σκέψη καταλήξαμε στο να μην παρέμβουμε στην αισθητική του μαγαζιού και να φύγουμε με όση αξιοπρέπεια μας είχε απομείνει. 
- Μάριος, 22 ετών, μουσικός/παραγωγός

Προσπάθησαν τα παιδιά

Αρκετά χρόνια πριν, όταν ξεκινούσα την πορεία μου, με πλησίασαν κάποιοι γνωστοί -συνομήλικοι- για να μου προτείνουν να εργαστώ σε ένα νέο site που έστηναν. Το deal ήταν απλό: Στην αρχή δεν θα βγάζεις χρήματα, όμως μόλις αρχίσει να ρολάρει θα πληρωνόμαστε όλοι. Μου φάνηκε δίκαιο και εφόσον εκείνη την περίοδο δεν είχα κάτι άλλο να κάνω, αποφάσισα να ξεκινήσω μαζί τους. Το είδα σαν έναν συνδυασμό πρακτικής και επικοινωνίας της δουλειάς μου. Για το συγκεκριμένο Μέσο έγραψα περίπου έναν χρόνο και ενώ άρχισαν να μπαίνουν κάποια -ελάχιστα- χρήματα στο ταμείο, αυτά με το ζόρι έφταναν για τα λειτουργικά του έξοδα.

Τελικά, βρήκα δουλειά αλλού. Με τραγικό μισθό, βέβαια, αλλά ήταν μια αρχή. Έφυγα με καλές αναμνήσεις, προσπάθησαν τα παιδιά, όμως στο τέλος της ημέρας δεν πήρα κάτι παραπάνω από το να είχα φτιάξει ένα blog ή να έτρεχα ένα προσωπικό site. Έπειτα από λίγο καιρό το παράτησαν και οι ίδιοι.  
- Μιχάλης, 29 ετών, δημοσιογράφος 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

VICE Video: Η Βία στις Σχέσεις


Κανείς δεν θα σε παίρνει στα σοβαρά μετά

Όταν απολύθηκα από την προηγούμενή μου δουλειά βρέθηκα με μια μεγάλη αποζημίωση στα χέρια μου. Αποφάσισα να πάω στη Λατινική Αμερική και να μείνω εκεί, κάνοντας διακοπές για όσο περισσότερο μπορούσα. Κάπου στα μέσα της διαμονής μου, ανακάλυψα ένα site που σου δίνει τη δυνατότητα να προσφέρεις δωρεάν την εργασία σου με αντάλλαγμα δωρεάν στέγη - και σε αρκετές περιπτώσεις φαγητό. Συνειδητοποίησα ότι με αυτόν τον τρόπο θα εξοικονομούσα χρήματα και έτσι θα μπορούσα να μείνω περισσότερο. Πρώτη φορά το έκανα στην πόλη Valparaíso (Χιλή).

Δούλευα στη ρεσεψιόν ενός hostel όπου έμενα για δύο ώρες τη μέρα, τρεις φορές την εβδομάδα και ως αντάλλαγμα έμενα δωρεάν. Ήταν ωραία σαν εμπειρία, αλλά το έβλεπα περισσότερο σαν τρόπο να γνωρίσω κόσμο, να συνεχίσω τις διακοπές και να περνάω καλά. Εκείνοι οι έξι μήνες ήταν από τους πιο όμορφους της ζωής μου. Σε δουλειά που έχει να κάνει με τον τομέα μου, πάντως, δεν έχω εργαστεί ποτέ δωρεάν και δεν θα το έκανα ούτε για αστείο. Κανείς δεν θα σε παίρνει στα σοβαρά μετά. 
- Ιάσονας, 32 ετών, πολιτικός μηχανικός 

Σε κάθε συνεργασία πρέπει να υπάρχει και ο ανάλογος σεβασμός.

Σάββατο βράδυ και ενώ βρίσκομαι έξω με φίλους δέχομαι μήνυμα από πελάτη, ο οποίος μου ανακοινώνει ότι τη Δευτέρα ανοίγει το μαγαζί του και θα πρέπει να έχουμε έτοιμους τους καταλόγους για το μενού. Αυτό είναι ένα παράδειγμα επικοινωνίας μου με συνεργάτη, που για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα εκμεταλλευόταν την καλοσύνη μου, τη δημιουργικότητά μου, την ηλικία μου και πολλά ακόμη.

Δούλεψα για το συγκεκριμένο μαγαζί ως freelance graphic designer, για περίπου έναν χρόνο. Η συνεργασία ξεκίνησε άψογα με μια fixed πληρωμή, συγκεκριμένα ζητούμενα και όλα καλά. Δυστυχώς, οι επόμενοι μήνες θα ήταν πιο δύσκολοι από ό,τι μπορούσα να περιμένω. Αδιανόητα ωράρια επικοινωνίας και κατά συνέπεια εργασίας. Οι προσδοκίες, που έτσι κι αλλιώς δεν είχα, έπεσαν στα πατώματα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Έπειτα από δουλειά δύο μηνών μέσα στην πίεση, έφτασε η ώρα της πληρωμής. Βασικά, δεν έφτασε. Από το ποσό που είχαμε «συμφωνήσει», πετσοκόβοντας το αρχικό ποσό που τους είχα προτείνει, κατέληξα -18 μήνες αργότερα- να έχω πάρει μόλις το 1/4.  Πιθανώς, σε μια άλλη ηλικία/κατάσταση να είχα απλώς απαντήσει ευγενικά -ή και όχι- ότι δεν θα μπορέσω να συνεχίσω μαζί τους και να τους ευχόμουν τα καλύτερα -ή και όχι. Αυτό που κρατάω από την εμπειρία είναι ότι σε κάθε συνεργασία πρέπει να υπάρχει και ο ανάλογος σεβασμός. Να σέβεσαι και να σε σέβονται. Διαφορετικά, το παιχνίδι δυσκολεύει. 
- Αντώνης, 24 ετών, γραφίστας

Αυτό που έμενε ως αντάλλαγμα ήταν μια ατάκα τύπου «καλά πήγε σήμερα»

Το να εργάζεσαι χωρίς κάποια αμοιβή δεν είναι απαραίτητα κακό. Απλώς, πάντα έχει σημασία το περιβάλλον και ο λόγος που το κάνεις. Στην ηλικία των 19 ετών, αναζητώντας την τύχη μου στο εξωτερικό, ασχολήθηκα με τη μουσική βιομηχανία, ως promoter σε κάποια μαγαζιά του Λονδίνου και μετέπειτα ως manager για κάποιους DJ.

Τότε, η ιδέα και μόνο ακουγόταν ως κάτι εξαιρετικό. Σαν ένας ενθουσιώδης νεανίας που πληρωνόταν με ποσοστά επί των κερδών, δεν μου φαινόταν άδικο και ανήκουστο. Η συγκεκριμένη σκηνή, όμως, δεν είναι ασφαλής στο οικονομικό κομμάτι. Υπήρξαν περιπτώσεις που έπειτα από ώρες κούρασης, ψυχικής και σωματικής, αυτό που μου έμενε ως αντάλλαγμα ήταν μια ατάκα τύπου «καλά πήγε σήμερα».

Στο τέλος, αντί να σου χρωστάνε, φτάνεις και να χρωστάς - αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Γυρνώντας στην Ελλάδα και έχοντας στις αποσκευές μου μια ελάχιστη εμπειρία σε αυτό το κομμάτι, ανακάλυψα με λύπη ότι δεν έφταιξε η ψυχρότητα των Βρετανών αλλά ο χώρος. Είναι δύσκολος και δύσβατος. Θα σε παραπλανήσουν, θα σε κοροϊδέψουν, θα σε «κρεμάσουν» και στο τέλος μένεις μόνος, να κάνεις απολογισμό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μετά από χρόνια, όμως, αυτό που σου μένει σαν ανάμνηση είναι οι δεσμοί που έχεις δημιουργήσει με κάποιους ανθρώπους. Αυτούς με τους οποίους υπήρξε αλληλοσεβασμός. 
- Leon-Πυγμαλίων, 33 ετών, πρώην promoter

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο Ιnstagram.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Ο «Γρίφος» του Ισπανικού Skunk στην Ηγουμενίτσα

Η Marseaux θα Ήθελε να Δει Περισσότερους Συνομήλικούς της να Ψηφίζουν

Την Τελευταία Φορά που Μπλόκαρε η Διώρυγα του Σουέζ, Σχηματίστηκε μια Ουτοπική Κοινότητα στη Θάλασσα

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter Facebook και Instagram.