Συνέντευξη με Έναν Φυλακισμένο: Ο Τάσος Θεοφίλου που Κατηγορήθηκε για Ληστεία, Ανθρωποκτονία και Τρομοκρατία Μιλάει στο VICE

UPDATE, 7 Ιουλίου 2017: Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων έκρινε αθώο τον Τάσο Θεοφίλου που είχε καταδικαστεί πρωτοδίκως σε 25 χρόνια κάθειρξη, για ληστεία στην Πάρο τον Αύγουστο του 2012.

«Κάποιος πρέπει να είχε διαβάλει τον Γιόζεφ Κ., γιατί ένα πρωινό, δίχως να κάνει τίποτα κακό, ήρθαν και τον συνέλαβαν». Μ' αυτόν τον τρόπο ξεκινάει η δυστοπική περιπέτεια του Γιόζεφ Κ., ενός ανθρώπου ούτε αθώου, ούτε ενόχου αλλά εκ προοιμίου ενοχοποιημένου στο έργο του Φρανς Κάφκα «Η Δίκη», που έγινε συνώνυμο της αδυναμίας του απλού ανθρώπου απέναντι στις εκδοχές του πανίσχυρου δικαστικού ανορθολογισμού.

Μια τέτοια εκδοχή ενδεχομένως αντιμετωπίζει κι ο 35 χρονος κρατούμενος Τάσος Θεοφίλου. Πριν από εκείνο το σαββατιάτικο μεσημέρι της 18ης του Αυγούστου του 2012, ήταν ένας πολιτικοποιημένος νεαρός με ανοιχτή δράση στα κοινωνικά κινήματα και εκκολαπτόμενος συγγραφέας. Διατηρούσε ένα blog, το Παρανουαρικό, που δημοσίευε δικά του μυθοπλαστικά διηγήματα pulp ή noir ατμόσφαιρας. Μετά ήρθε η σύλληψη. Ο Τάσος Θεοφίλου έγινε μια φωτογραφία με χειροπέδες και λευκό αλεξίσφαιρο που διέτρεξε τα τηλεοπτικά δελτία σ' ένα κλίμα ακλόνητης βεβαιότητας για την ενοχή του, προτού αποφανθεί οποιοδήποτε δικαστήριο.

Ο ίδιος δεν έπαψε στιγμή σ' αυτά τα πέντε χρόνια που πέρασε στις φυλακές Δομοκού πρώτα και Κορυδαλλού έπειτα, να διατρανώνει στην αθωότητά του. Το επανέλαβε και κατά τη διάρκεια της αναγκαστικά σύντομης συνομιλίας που είχαμε μέσα από τη φυλακή. «Αρνούμαι όλες τις κατηγορίες. Δεν υπάρχουν στοιχεία εναντίον μου. Δεν έπρεπε καν να παραπεμφθώ σε δίκη, πόσο μάλλον να καταδικαστώ κιόλας. Στη διαδικασία που διεξάγεται τώρα στο Εφετείο, φαίνεται τα πράγματα να στρώνουν. Είμαι αισιόδοξος ότι θα δοθεί ένα τέλος σ' αυτή την περιπέτεια», σημειώνει μιλώντας στο VICE.

Αυτό που διαφοροποιεί την περίπτωσή του από οποιονδήποτε κατηγορούμενο που απλώς δηλώνει «αθώος» είναι η απουσία στοιχείων που να αποδεικνύουν την ενοχή του και αυτό είναι μια θεμελιώδης αρχή του νομικού πολιτισμού, ότι δηλαδή οι αρχές οφείλουν να αποδείξουν την ενοχή ενός κατηγορούμενου και όχι ο ίδιος την αθωότητα του. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Στις 10 Αυγούστου 2012 έγινε η αιματηρή ένοπλη ληστεία σε υποκατάστημα τράπεζας στην Πάρο που είχε σαν αποτέλεσμα τη δολοφονία ενός 53χρονου αυτοκινητιστή. Στις 18 συνελήφθηκε στον Κεραμεικό ο 29 χρονος τότε Τάσος Θεοφίλου. Κατηγορήθηκε για τη ληστεία, την ανθρωποκτονία και επιπρόσθετα για συμμετοχή στην οργάνωση «Συνομωσία Πυρήνων της Φωτιάς». Τον Νοέμβριο του 2013 ξεκίνησε η δίκη του Θεοφίλου σε πρώτο βαθμό.

Η σύλληψή του στηρίχθηκε, σύμφωνα με τα όσα κατέθεσαν στελέχη της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας, σ' ένα ανώνυμο τηλεφώνημα που δέχτηκαν από κάποιον άγνωστο, ο οποίος τους είπε ότι δράστης της ληστείας της Πάρου είναι ένας «Τάσος» από τη Θεσσαλονίκη. Τα στελέχη της υπηρεσίας δεν μπόρεσαν ποτέ να δώσουν περισσότερες πληροφορίες για την ύπαρξη ή την αξιοπιστία του τηλεφωνήματος στην ακροαματική διαδικασία, αφού ισχυρίστηκαν ότι το γραφείο της Αντιτρομοκρατικής δεν ηχογραφεί τις κλήσεις που δέχεται, ούτε διαθέτει σύστημα αναγνώρισης κλήσεων που διαθέτουν όλα τα απλά οικιακά τηλέφωνα. Ο ίδιος ο Θεοφίλου υποστηρίζει ότι στην Πάρο έχει πάει μια φορά στη ζωή του, έναν χρόνο πριν το γεγονός και δεν διανυκτέρευσε καν. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κατέθεσαν 19 μάρτυρες κατηγορίας μεταξύ των οποίων αξιωματούχοι της Αστυνομίας, αυτόπτες μάρτυρες, εργαζόμενοι στην τράπεζα. Απολύτως κανένας δεν αναγνώρισε το Θεοφίλου ως δράστη της ληστείας και της δολοφονίας, ούτε πιστοποίησε την παρουσία του γενικότερα στο νησί εκείνες τις μέρες. Μάλιστα ένας από τους άνδρες της Αντιτρομοκρατικής που κατέθεσαν είπε στο τέλος: «Μπορεί να μην είναι , ως ένα μέρος δε γνωρίζω αν είναι αλήθεια. Μπορεί να μην ήταν ο άνθρωπος στη ληστεία».

Οπότε το μοναδικό στοιχείο που απέμενε εις βάρος του Τάσου Θεοφίλου ήταν το περιβόητο καπέλο με το DNA του. Ο Θεοφίλου ήδη από τότε κατήγγειλε ότι του απέσπασαν DNA με τη βία και συγκεκριμένα με τη μέθοδο του «πνιγμού» (σφίξιμο στο λαιμό και κράτημα της μύτης για να ανοίξει το στόμα). «Δεν υπάρχει τίποτα εις βάρος του Θεοφίλου. Το μοναδικό συνδετικό στοιχείο είναι ένα καπέλο που υποτίθεται ότι φορούσε ο δράστης και έχει το DNA του Θεοφίλου. Μόνο που αυτό το καπέλο δε συμπεριλαμβάνεται στη φωτογράφηση των πειστηρίων και δεν το έδειξαν σε κανέναν μάρτυρα. Επιπλέον, το DNA όπως και το δαχτυλικό αποτύπωμα μεταφέρεται και δευτερογενώς. Δεν σημαίνει ότι το άτομο ήρθε σε απευθείας επαφή με το αντικείμενο» επισημαίνει στο VICE, ένας εκ των δικηγόρων της υπεράσπισης, ο Κώστας Παπαδάκης. Σ' αυτό το τελευταίο συντείνουν όλες οι σύγχρονες εγκληματολογικές μελέτες.

Στις ΗΠΑ ξεκίνησε μια μεγάλη έρευνα με αφορμή τους ερευνητές της Stand Diagnostics που εντόπισαν μέσα στο εργαστήριο DNA ανθρώπων που δεν είχαν επισκεφτεί ποτέ τον χώρο. Ξεκίνησαν μια έρευνα από κοινού με το Πανεπιστήμιο της Ιντιανάπολις και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το γενετικό υλικό ενός ανθρώπου μπορεί να μεταφερθεί σε άσχετα αντικείμενα από άλλους ανθρώπους που έχει έρθει το άτομο σε επαφή. Κάποιος που αγγίζει έναν άνθρωπο ή προσωπικά του αντικείμενα, μπορεί να μεταφέρει το γενετικό του υλικό. Η Επιτροπή Βιοηθικής, επίσης, σημειώνει ότι αν το DNA κάποιου ταυτίζεται με το DNA που έχει βρεθεί σ' ένα αντικείμενο, δεν σημαίνει ότι του ανήκει.

«Υπάρχει ένα βίντεο από κάμερες ασφαλείας για τη ληστεία που δείχνει τον δράστη με ελάχιστα ακάλυπτα χαρακτηριστικά. Στο Εφετείο φέραμε ειδικό επιστήμονα που απέδειξε ότι ο εικονιζόμενος δεν είναι ο Θεοφίλου και πως ούτε το καπέλο είναι το ίδιο. Για παράδειγμα, ο δράστης φαίνεται ότι είναι φρεσκοξυρισμένος. Ο Θεοφίλου όταν τον συνέλαβαν είχε έντονα γένια –τριών εβδομάδων ή και παραπάνω- που δεν θα μπορούσαν να είχαν σχηματιστεί μέσα σε οκτώ μέρες που μεσολάβησαν. Για τη μέρα που έγινε η ληστεία στην Πάρο υπάρχουν μάρτυρες που κατέθεσαν ότι βρίσκονταν μαζί τους στην Αθήνα, σε εθελοντικές εργασίες ανακαίνισης στο Στέκι Μεταναστών στα Εξάρχεια. Έχει άλλοθι», συμπληρώνει ο Κώστας Παπαδάκης.

Η άλλη σοβαρή κατηγορία που τον βαραίνει είναι της συμμετοχής στην οργάνωση «Συνομωσία Πυρήνων της Φωτιάς». «Αυτή η κατηγορία στηρίζεται σε δύο συναντήσεις. Τη μία την είχα κάνει όντως. Ήταν με τον Κώστα Σακκά, έναν άνθρωπο που γνωρίζω από το 2002 και που εκείνη την εποχή δεν ήταν καταζητούμενος. Πήγαμε στον Σάββα και φάγαμε σουβλάκια. Γι' αυτά τα σουβλάκια, λοιπόν, καλούμαι όλα αυτά τα χρόνια να δίνω εξηγήσεις. Η δεύτερη συνάντηση ήταν στο Αγρίνιο, αφορά στον Γιώργο Καραγιαννίδη και δεν συνέβη ποτέ. Εγώ δεν έχω πάει ποτέ στο Αγρίνιο και τον Γιώργο τον γνώρισα πολλά χρόνια μετά, στη φυλακή», λέει στο τηλέφωνο ο Τάσος Θεοφίλου.

Μάλιστα, για τη μέρα που ο Θεοφίλου σύμφωνα με το κατηγορητήριο ήταν στις 12 το μεσημέρι στο Αγρίνιο, ο πατέρας του προσκόμισε απόδειξη που έδειχνε ότι βρίσκονταν στις 14:30 σε κατάστημα τηλεπικοινωνίας στην οδό Αλεξάνδρας. Το ασυνήθιστο είναι ότι, ενώ ο Θεοφίλου αθωώθηκε κατά πλειοψηφία γι' αυτήν την κατηγορία, ο εισαγγελέας άσκησε έφεση με αποτέλεσμα ο δεύτερος βαθμός εκδίκασης να μην μπορεί να γίνει σε Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο με τη συμμετοχή πολιτών και να επανέρχεται η κατηγορία. «Η έφεση του εισαγγελέα είναι παράλογη. Έχει στοιχεία εκδικητικότητας. Όχι προσωπικής, αλλά πολιτικής. Δεν με ξέρει προσωπικά, ούτε πήρε γραμμή "ρημάξτε τον". Τη χαρακτηρίζω πολιτική με την έννοια ότι όλα είναι πολιτικά», προσθέτει ο Τάσος Θεοφίλου.

VICE Video: Η Ομάδα Αναρχικών στο Λονδίνο που Κάνει Καταλήψεις σε Επαύλεις για να Βοηθήσει Αστέγους

Ένα στοιχείο ιλαρότητας αυτής της υπόθεσης είναι το γεγονός ότι στη δικογραφία ενσωματώθηκαν τα διηγήματα του Θεοφίλου, «για να σκιαγραφήσουν το βίαιο προφίλ του», όπως ειπώθηκε. Σε μια διαστροφική προέκταση αυτής της σκέψης, η Αγκάθα Κρίστι θα έπρεπε να κινήσει υποψίες ως serial killer και τα σωφρονιστικά ιδρύματα του κόσμου να διαμορφώσουν νέα τμήματα για τους χιλιάδες γραφιάδες της noir λογοτεχνίας. Το περασμένο φθινόπωρο ξεκίνησε η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό. Στην απολογία του στις 28 Απριλίου, ο Τάσος Θεοφίλου ανέπτυξε εκτενώς τόσο το πολιτικό του υπόβαθρο κάνοντας ειδική μνεία από τη διαπόμπευση των οροθετικών γυναικών μέχρι τις διώξεις του κινήματος ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές, όσο και τα στοιχεία που καταδεικνύουν την αθωότητά του. «Αν πιστεύετε ότι εγώ σκότωσα πυροβολώντας τέσσερις φορές εξ επαφής έναν άοπλο πολίτη εν θερμώ ή εν ψυχρώ δεν έχει σημασία, τότε δεν έχετε παρά να με καταδικάσετε», κατέληξε. Ο ίδιος έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η μοναδική φορά που ήρθε σε επαφή με όπλο ήταν όταν «του κόλλησαν ένα περίστροφο στον κρόταφο για να τον συλλάβουν».

Όταν κόπασε το κανιβαλιστικού τύπου κυνήγι ορισμένων media που βιάστηκαν να τον βαφτίσουν «φονιά της Πάρου», ξεσκίζοντας κάθε έννοια τεκμηρίου αθωότητας, αναπτύχθηκε ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης γύρω από το πρόσωπο του. Ψηφίσματα συμπαράστασης, στένσιλ στους τοίχους, twitter storm είναι μερικές από τις δράσεις που έχουν πραγματοποιηθεί. Το δημοφιλές συγκρότημα Electric Litany διασκεύασε το τραγούδι «Νύχτωσε Χωρίς Φεγγάρι» για την υπόθεση του Θεοφίλου. Στο μεταξύ ο ίδιος βλέπει ορισμένα από τα χρόνια της νεότητάς του να φεύγουν στο ζοφερό περιβάλλον του εγκλεισμού. «Και η ζωή προχωράει σε γκρι φόντο. Ούτε πιο αργή, ούτε πιο γρήγορη, ούτε ίδια», γράφει στο βιβλίο του «32 Βήματα ή Ανταποκρίσεις από το Σπίτι των Πεθαμένων» (εκδόσεις ΚΨΜ), περιγράφοντας το βίωμα ενός ανθρώπου που προσπαθεί να νοηματοδοτήσει μια συνθήκη ανελευθερίας και να διαφυλάξει την υπόσταση του μέσα σ' αυτήν. Έχει γράψει, επιπλέον, στο διάστημα της κράτησης του το βιβλίο «ΑΤΤΙΚΑ 45» για την εξέγερση των κρατουμένων στις φυλακές Αττικα της Νέας Υόρκης το 1971 και το πιο πρόσφατο «Οθέλος: Μια Pulp ραγωδία». Παρακολουθεί το ΙΕΚ Γραφικών Τεχνών και ο καθηγητής του στη φυλακή, πήγε ως μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη και μίλησε με πολύ τρυφερό τόνο για τον Τάσο.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας, τον ρώτησα για τις συνθήκες στη φυλακή. «Τι θες να σου πω; Για εδώ; Για τον Δομοκό; Για αυτά που έχω ζήσει εγώ; Για αυτά που ισχύουν γενικά;». Τελικά δεν πρόλαβε να μου πει τίποτα απ' όλα αυτά, διότι ο χρόνος στη φυλακή έχει μια τρομερή ελαστικότητα, συστέλλεται στην επικοινωνία σου με τον έξω κόσμο και διαστέλλεται βασανιστικά τις βουβές ώρες στο κελί σου. Πρόλαβε μόνο να συμπυκνώσει την εμπειρία του ως εξής: «Για μένα, η φυλακή είναι η πιο ταπεινωτική διαδικασία που μπορεί να υποστεί ένας άνθρωπος. Είναι μια δομικά απαξιωτική συνθήκη ύπαρξης που πρέπει να κάνεις αίτηση για τα πιο απλά και αυτονόητα πράγματα, όπως το να δεις την οικογένεια σου». Είναι αναρχικός. Δεν το κρύβει. Και δεν υπάρχει λόγος να το κρύψει, αφού τον εκφράζει. Το φρόνημα των ανθρώπων δεν διώκεται. Υπερασπίζεται τις ιδεολογικές του απόψεις και όπως λέει, θεωρεί ότι υπάρχει μια πολιτική διάσταση στη δίωξη του: «Ζούμε ένα πέρασμα από το κοινωνικό κράτος στην πειθαρχική – κατασταλτική διαχείριση. Όποιος αντιστέκεται, όποιος περισσεύει χτυπιέται ανελέητα και έξω από κάθε έννοια νομικού πολιτισμού».

Η απόφαση του Εφετείου αναμένεται να βγει μέσα στον μήνα Μάιο. Ο ίδιος ελπίζει ότι θα σημάνει και το άδειασμα της κλεψύδρας του εγκλεισμού και θα τερματιστεί σύντομα αυτή η καφκική παραλληλία με τον Γιόζεφ Κ. Οι συνήγοροι του είναι, επίσης, αισιόδοξοι. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Κώστας Παπαδάκης: «Η υπόθεση του ενέχει πλειάδα νομικών αυθαιρεσιών και προκαταλήψεων , οι οποίες οδήγησαν στην παραπομπή σε δίκη. Η εξέλιξη έχει αποδομήσει όλες τις ενδείξεις εις βάρος του Τάσου Θεοφίλου. Το μόνο φυσιολογικό αποτέλεσμα θα είναι η αθώωση του».

Περισσότερα από το VICE

Αυτά Είναι τα Drones που Αγόρασε η Ελληνική Αστυνομία - δεν θα Πετούν Πάνω από τα Εξάρχεια

Ιστορίες από τις Χειρότερες Εμπειρίες που Έχουν Συμβεί Ποτέ στο Σεξ

Μια Επανάληψη του «Δέκα Λεπτά Κήρυγμα» στην Τηλεόραση Ήταν Αρκετή για να με Πιάσει Μελαγχολία