Πρώην Κληρικοί Εξηγούν πώς Συνειδητοποίησαν ότι δεν Υπάρχει Θεός

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE US.

Οι άνθρωποι χάνουν την πίστη τους. Σύμφωνα με έρευνα του 2015, την οποία διεξήγαγε το Ερευνητικό Κέντρο Pew, το ποσοστό των Αμερικανών που δηλώνουν χριστιανοί έπεσε κατά 7,8% μεταξύ 2007 και 2014. Και παρ' όλο που την ίδια περίοδο υπήρξε αύξηση κατά 1,2% στον αριθμό των ανθρώπων που υποστηρίζουν μη χριστιανικές θρησκείες, το ποσοστών των Αμερικανών που δεν ταυτίζονται με κάποια θρησκεία αυξήθηκε κατά 6,7%.

Τι γίνεται, όμως, όταν η πίστη σου είναι και η δουλειά σου; Μετά από χρόνια σπουδών στην ιερατική σχολή, όταν πια έχεις χτίσει ολόκληρη τη ζωή σου γύρω από την πίστη σου, τι κάνεις όταν συνειδητοποιήσεις ότι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε εσένα και την ανώτερη δύναμη που πιστεύεις έχει εξαφανιστεί;

Το Πρόγραμμα των Κληρικών (Clerics Project) είναι μια ομάδα ηλεκτρονικής υποστήριξης για ανθρώπους που ασχολούνταν επαγγελματικά με τη θρησκεία και τελικά βρήκαν τον πνευματικό τους εαυτό στον αθεϊσμό. Η ομάδα δημιουργήθηκε το 2011 και στόχος της είναι να βοηθήσει πρώην κληρικούς, ώστε να διαχειριστούν τα αναπόφευκτα ηθικά και φιλοσοφικά ερωτήματα που προκύπτουν, αφού εγκαταλείψουν την πίστη τους, όπως και να τους βοηθήσει να προσαρμοστούν σε μια ζωή που είναι απομακρυσμένη από τον πνευματικό κόσμο.

Μιλήσαμε με αρκετά πρώην μέλη του κλήρου που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα Κληρικών για το πώς και το γιατί εγκατέλειψαν την πίστη τους.

Ήμουν θιασώτης της λεγόμενης «αδιάκοπης προσευχής», δηλαδή της ιδέας ότι πάντα έχεις μια διαρκή συζήτηση με τον Θεό στο πίσω μέρος του μυαλού σου. Εκείνη την περίοδο της ζωής μου, ξεκίνησα να ικετεύω και να παρακαλώ τον Θεό να διώξει τις αμφιβολίες μου και να δυναμώσει πάλι την πίστη μου. Η Βίβλος σού υπόσχεται ότι το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να αναζητάς ταπεινά τον Θεό και εκείνος θα αποκαταστήσει την πίστη σου. Οπότε έλεγα, «Ωραία, Σε αναζητώ. Κάνε με να βρω την πίστη μου. Την αναζητώ συνεχώς. Σε παρακαλώ, βοήθησέ με. Άλλη μια φορά, σε ικετεύω, βοήθησέ με. Μου υποσχέθηκες ότι θα την αποκαταστήσεις. Λοιπόν, καν' το». Αναζητούσα συνεχώς τον Θεό και εξομολογούμουν. Ζητούσα απεγνωσμένα βοήθεια.

Όταν είσαι ένας απλός άνθρωπος που πηγαίνει στην εκκλησία, ίσως να σου δημιουργηθούν αυτές οι αμφιβολίες, όμως μετά λες, «Μα φυσικά, δεν είμαι παρά ένας απλός άνθρωπος. Είναι λογικό να μην καταλαβαίνω». Αλλά μπορεί επίσης να σκεφτείς, «Ναι, όμως αυτός ο άνθρωπος που κηρύττει από άμβωνος, το έχει κατανοήσει». Ωστόσο, εμείς βρισκόμαστε εκεί πάνω και σκεφτόμαστε ότι ούτε και εμείς κατανοούμε. Είναι σαν να κοιτάζει πίσω από την κουρτίνα η Dorothy από τον Μάγο του Οζ και να βλέπει ότι αυτός ο σπουδαίος και μεγάλος μάγος είναι απλώς ένας τύπος που τραβάει μοχλούς. Έτσι νιώθουμε και εμείς. Κοιτάξαμε πίσω από την κουρτίνα και είδαμε ότι το μόνο που υπάρχει είναι μερικοί μοχλοί.

Όταν ήμουν 20 χρόνων, πέρασα μια κρίση μετά από έναν χωρισμό. Είχα μόλις τελειώσει το πανεπιστήμιο, όμως δεν ήξερα τι κατεύθυνση να ακολουθήσω. Το μόνο που ένιωθα ήταν ότι περιπλανιόμουν άσκοπα και δεν μου άρεσε αυτή η αίσθηση. Τότε ήταν που ξεκίνησα να πηγαίνω και πάλι στην εκκλησία και πολύ σύντομα αποφάσισα να κάνω αυτό που μου έλεγαν πάντα όλοι να κάνω – να ακολουθήσω τα βήματα του πατέρα μου. Έτσι, πήγα στην ιερατική σχολή. Τότε, η πίστη μου κλονίστηκε. Δεν είχα φτάσει ακόμη στο σημείο να πω ότι είμαι άθεος, όμως δεν αμφισβητούσα απλώς κάποια χαρακτηριστικά του χριστιανισμού, όπως τη θεότητα του Χριστού και την Ανάσταση. Ούτως ή άλλως, ποτέ δεν είχα βαθιά πίστη για αυτά. Ξεκίνησα να βλέπω τον χριστιανισμό σαν έναν μύθο και όχι με την καλή έννοια. Από εκεί και έπειτα, ξεκίνησε να με βασανίζει το ερώτημα: Τι κάνω εδώ; Αναρωτιόμουν τακτικά πώς θα μπορούσα να ξεφύγω από όλο αυτό.

VICE Video: Ο Ναός του Εωσφόρου

Έτσι, για έναν χρόνο κήρυττα από την Παλαιά Διαθήκη και προσπαθούσα να κατανοήσω τη μυθολογική σκοπιά του χριστιανισμού. Όταν αποφάσισα να φύγω, η εκκλησία μου ανακουφίστηκε. Έβλεπαν όλα αυτά που περνούσα και δεν ήταν ευχάριστο θέαμα. Μερικοί χάρηκαν που με είδαν να φεύγω. Άλλοι ανησυχούσαν για εμένα. Όμως νομίζω ότι όλοι ένιωσαν πως η αποχώρησή μου ήταν η καλύτερη επιλογή.

Τις Κυριακές το μόνο που ήξερα να κάνω ήταν να πηγαίνω εκκλησία, οπότε συνέχισα να το κάνω. Τότε συνειδητοποίησα ότι διαρκώς έψαχνα κάτι που αδυνατούσα να βρω. Ξέρω ότι πολύς κόσμος πιστεύει πως η κοινότητα της Εκκλησίας δεν είναι αρκετά μεγάλη. Η θρησκεία βασίζεται στην κοινότητα. Σε κάνει να νιώθεις πως έχεις αξία. Έχω περάσει πολύ χρόνο προσπαθώντας να σκεφτώ πώς να φέρω πόρους στον εκκοσμικευμένο πολιτισμό, οι οποίοι νομίζω ότι είναι πολύτιμοι. Όπως, λίγη ζεστασιά. Μια βάση πάνω στην οποία να έρθει κοντά η κοινότητα.

Ως ραβίνος, έχεις ευθύνη και καλείσαι να απαντάς σε ερωτήματα. Αυτά τα ερωτήματα μπορεί να είναι πολύ βαθιά, όπως, «Ραβίνε, τι γίνεται μετά τον θάνατο;», αλλά και πολύ πεζά, όπως, «Ραβίνε, αυτό το γιαούρτι είναι νηστίσιμο;». Καθώς μεγάλωνα, ένιωθα να έχω πολύ λιγότερη εμπιστοσύνη στην ικανότητά μου να απαντώ σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Μου φαινόταν τεράστιο το βάρος του να έχεις όλες τις απαντήσεις. Οι άνθρωποι σε ρωτάνε μετά από μια κηδεία, «Μπορεί να με ακούσει ακόμη αυτό το πρόσωπο;» και εγώ δεν έχω ιδέα. Όμως, δεν μπορούσα να πω, «Δεν ξέρω». Πραγματικά είχα βαριά τη συνείδησή μου γνωρίζοντας ότι οι απαντήσεις που δίνω στον κόσμο μπορεί να τον πληγώσουν. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι βλέπουν τον ορθόδοξο ιουδαϊσμό ως πηγή χαράς. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με αυτό, αν αυτό θέλουν. Όμως, μερικές φορές, σαφώς και δεν ήταν αυτό. Κάποιοι άνθρωποι υποχρεώνονταν να υποφέρουν.

Το να μην έχω πίστη μού φάνηκε πολύ απελευθερωτικό. Είναι δύσκολο να ζεις γνωρίζοντας ότι υπάρχει Θεός στον ουρανό που θα σε τιμωρήσει, αν δεν κάνεις ένα συγκεκριμένο τελετουργικό, μια συγκεκριμένη ώρα, σε μια συγκεκριμένη μέρα. Είναι πολύ πιο εύκολο τώρα. Δεν μου λείπει καθόλου.

Γεννήθηκα μέσα στην Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία της Νότιας Αφρικής, όμως στην ηλικία των 16 βίωσα μια «υπερφυσική εμπειρία» - ή, τουλάχιστον, έτσι το είχα ερμηνεύσει τότε. Ήμουν πεπεισμένος ότι ο Θεός μου είχε αποκαλυφθεί, επειδή με επέλεξε, για να εκπληρώσω έναν ξεχωριστό σκοπό. Σχεδόν για 21 χρόνια, περνούσα τον ελεύθερό μου χρόνο μελετώντας τη Βίβλο και τη χριστιανική απολογητική. Σιγά-σιγά, αλλά σταθερά, εξέταζα με πιο κριτική ματιά τη Βίβλο. Σύντομα συνειδητοποίησα ότι ο Θεός της Βίβλου ενέκρινε πολλά πράγματα με τα οποία διαφωνούσα, όπως την υποχρεωτική άμβλωση, τη δουλεία, τον μισογυνισμό και την εξαπάτηση δια αντιπροσώπου, ανάμεσα σε άλλα. Διαπίστωσα ότι το μόνο πράγμα που έκανα εγώ, όπως και όλοι οι υπόλοιποι, ήταν να επιβεβαιώνουμε στο μυαλό μας όλα όσα πιστεύαμε ότι ενέκρινε ο Θεός. Αυτή η «μικρή φωνή» στο κεφάλι μας, ήταν ουσιαστικά η δική μας, όχι του Θεού. Η απώλεια της πίστης μου ήταν από τις χειρότερες εμπειρίες της ζωής μου. Κατέρρευσε όλη μου η ζωή. Έχασα πολλούς φίλους. Έχασα τη σύζυγό μου. Έχασα την αξιοπιστία μου. Είχα ήδη φύγει από το ιερατείο λίγα χρόνια νωρίτερα, για να ιδρύσω το δικό μου ανεξάρτητο χριστιανικό ιερατείο. Οι άνθρωποι που με ακολουθούσαν εντός και εκτός Διαδικτύου ήταν συντετριμμένοι. Έλαβα πολλά αιτήματα για διευκρινίσεις, μηνύματα μίσους και κριτικές.

Σίγουρα δεν μισώ την Εκκλησία. Λατρεύω τους ανθρώπους, ακόμη και αυτούς που διαφωνούν μαζί μου, ακόμη και αυτούς που με αντιπαθούν. Παρά τις πεποιθήσεις τους, οι Εκκλησίες πράγματι παρέχουν τροφή, ρούχα, παρηγοριά και εκπαίδευση σε πολλούς ανθρώπους. Όποιος το αρνείται αυτό είναι, το λιγότερο, ανέντιμος και κοντόφθαλμος.

Πιστεύω όμως ότι σπαταλούν πολύ χρόνο, ενέργεια και χρήματα σε ανοησίες.

Πάντα πίστευα ότι υπάρχει κάτι πιο βαθύ στη ζωή και όχι μόνο αυτό που μπορούν να δουν τα μάτια. Όταν πήγα στο πανεπιστήμιο, ξεκίνησα να ασχολούμαι με τις ανατολίτικες θρησκείες. Ήμουν σε ένα πάρτι και ένας φίλος μου πρότεινε να διαβάσω την Αυτοβιογραφία ενός Γιόγκι [εκδ. Εστία, η αυτοβιογραφία του ιδρυτή της Αδελφότητας Συνειδητοποίησης του Εαυτού, Paramahansa Yogananda]. Το βιβλίο μού έδωσε ελπίδες, αλλά στην ουσία δεν ήταν παρά ευσεβείς πόθοι. Ήθελα πραγματικά να υπάρχει κάτι παραπάνω από αυτό που βλέπουν τα μάτια μας. Όταν εντάχθηκα, ένιωσα να πνίγομαι εκεί. Δεν σου επέτρεπαν να διαβάζεις άλλα βιβλία ή να βλέπεις άλλες ταινίες. Μπορούσαμε να βλέπουμε ταινίες μία φορά τον μήνα και μας έκαναν λογοκριμένες προβολές. Το ίδιο και με τα βιβλία. Η συνειδητοποίηση του εαυτού θα έπρεπε να έχει να κάνει μόνο με αυτό – με το να συνειδητοποιείς ποιος είσαι. Είναι ένα απογοητευτικό συναίσθημα. Αυτό ήταν που με έκανε να απομακρυνθώ. Δεν ήταν τα ερωτήματα για τον Θεό. Περισσότερο σκεφτόμουν, «Γιατί δεν λειτουργεί το σύστημα;». Δεν αισθανόμουν αυτό που πίστευα ότι έπρεπε να αισθάνομαι και κατηγορούσα τον εαυτό μου. Έλεγα στον εαυτό μου ότι δεν εξασκούσα σωστά τη θρησκεία. Όμως, μετά συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν έτσι και ότι απλώς τα έβαζα με εμένα. Δεν φταίω, όμως, εγώ, φταίει το σύστημα.

Περισσότερα από το VICE

Αυτά τα Τραγούδια Ακούγονται λες και Έχουν Πάρει Κόκα

«H Ζωή Είναι Ωραία» Ακόμα κι Όταν Παλεύεις με τον Καρκίνο

«Είσαι Γλειφτρόνι και Φυτό» - Η Ζωή μου ως Αριστούχος στο Λύκειο