Η Ομάδα που Κατασκεύασε τον Πρώτο Ελληνικό Δορυφόρο

Photo via Flickr user Official U.S. Navy Space

Το βράδυ της Κυριακής 13 Ιουλίου, o Λ-Sat, ο πρώτος ελληνικός δορυφόρος εκτοξεύθηκε με επιτυχία. Ο Λ-Sat σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από την επιστημονική ελληνική ομάδα «Lambda Team» που έχει την έδρα της στη Silicon Valley. Η Ελλάδα πάει στο διάστημα όχι μόνο μέσω της κατασκευής δορυφόρων, αλλά και μέσω προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται εδώ, στη χώρα μας.

Όταν πληροφορήθηκα ότι υπάρχει διαστημική τεχνολογία made in Greece, αμέσως πήγε το μυαλό μου στη NASA, στο Γιούρι Γκαγκάριν και στο Βοστόκ. Ξεκίνησα να κάνω το ρεπορτάζ σκεπτόμενη πτήσεις σε εξομοιωτή διαστημοπλοίου. Έχασα την αίσθηση της βαρύτητας όταν ζήτησα από τον Θανάση Πότση, πρόεδρο της ΕΒΙΔΙΤΕ, της Ένωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας & Εφαρμογών να μου πει μερικά πράγματα για την πορεία της Ελλάδας στο χώρο του διαστήματος.

Η ΕΒΙΔΙΤΕ ιδρύθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου του 2008, ύστερα από προτροπή της ΕSA του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, στον οποίο η Ελλάδα έγινε επίσημα μέλος το 2005. Αυτή η χρονιά έμελλε να γίνει σταθμός για τη χώρα μας. «Εταιρείες που μέχρι πρόσφατα δραστηριοποιούνταν στο χώρο της άμυνας, της ασφάλειας, ή των ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, μπόρεσαν με μια μικρή επένδυση να τροποποιήσουν τη δραστηριότητα τους και να ασχοληθούν με τον κλάδο του διαστήματος» λέει στο VICE κ. Πότσης. Σήμερα στην Ένωση συμμετέχουν 34 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που απασχολούν περίπου 1.000 άτομα προσωπικό και έχουν την έδρα τους σε Αθήνα, Πάτρα, Γιάννενα, Θεσσαλονίκη και Αλεξανδρούπολη.

Οι εταιρείες ξεκίνησαν μεμονωμένα να αναπτύσσουν διαστημική τεχνολογία. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια όμως, με την προτροπή της ESA και της ΕΒΙΔΙΤΕ αποφασίστηκε να εστιάσουν σε τρεις βασικές τεχνολογίες: 1) Ηλεκτρονικά εξαρτήματα και συστήματα, καθώς και το λογισμικό που τα συνοδεύει, 2) Διαστημικές εφαρμογές, με εστίαση στη δορυφορική επισκόπηση της γης και την επεξεργασία δεδομένων δορυφορικών εικόνων και 3) Υλικά και κατασκευές που αφορούν το διάστημα (π.χ. προηγμένα σύνθετα υλικά, εξειδικευμένες μεταλλικές κατασκευές, μοντελοποίηση και ανάλυση κατασκευών κ.α.). Για την καλύτερη όμως επίτευξη αυτού του σκοπού το 2009 δημιουργήθηκε το si-Cluster, ο Ελληνικός Συνεργατικός Σχηματισμός Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών.

Το si-Cluster είναι το πρώτο ελληνικό διαστημικό οικοσύστημα. Αποτελείται από 30 μέλη, το Corallia, την ΕΒΙΔΙΤΕ, 8 πανεπιστημιακά εργαστήρια και ινστιτούτα ερευνητικών κέντρων, καθώς και 20 βιομηχανικά μέλη, αλλά και μία start-up, η οποία φιλοξενείται στο χώρο που στεγάζεται το cluster. Οι νέες εγκαταστάσεις του cluster, που βρίσκονται στο Monumental Plaza, κοντά στον κόμβο Αττικής Οδού και Κηφισίας, διαθέτουν ένα πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο διαστημικής τεχνολογίας, στο οποίο γίνεται προσομοίωση των απαιτητικών συνθηκών που επικρατούν στο διάστημα (συνθήκες κενού, extreme thermal cycling, έντονες επιταχύνσεις κλπ.). Στις ίδιες εγκαταστάσεις στις οποίες στεγάζονται και 5 επιχειρήσεις, έχει δημιουργηθεί και ένας ειδικός συνεργατικός χώρος 25 θέσεων εργασίας. Εκεί οι νέοι μπορούν, να έχουν πρόσβαση σε προηγμένες υποδομές, να έρθουν σε επαφή με εταιρείες, να λάβουν συμβουλευτική, αλλά και να αναζητήσουν χρηματοδότηση. «Στόχος μας είναι η όσο το δυνατόν πληρέστερη κάλυψη του απαιτητικού τεχνολογικού τομέα της διαστημικής τεχνολογίας, φέρνοντας σε επαφή τη βιομηχανία, την ερευνητική/ ακαδημαϊκή κοινότητα, και τους θεσμικούς παράγοντες (κυβερνητικοί φορείς)» επισημαίνει ο Παναγιώτης Γεωργιάδης, Manager του si-Cluster.

Η ελληνική ομάδα του Δορυφόρου Λάμδα

Στην Ευρώπη, η χώρα που έχει ανάπτυξη στο χώρο της διαστημικής τεχνολογίας είναι το Βέλγιο. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί βρίσκονται κάποιες από τους μεγαλύτερες διαστημικές εταιρείες όπως οι Newtec, Alcatel ETCA, Verhaert Space, SABCA, κτλ. Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ «The Space Economy at a Glance-2011», ο κλάδος του διαστήματος από το 2008 και μετά έχει γνωρίσει ανάπτυξη εν συγκρίσει με άλλους τομείς της οικονομίας. Αυτό κυρίως οφείλεται στο ότι αποτελεί ένα βασικό στρατηγικό τομέα εθνικών επενδύσεων. Το 2009 τα έσοδα από τις επενδύσεις στη διαστημική τεχνολογία ανήλθαν στα 150-165 δις δολάρια. «Στο διάστημα κατασκευάζεις λίγα κομμάτια, τα οποία όμως κοστίζουν πολύ ακριβά, πχ. οι ηλεκτρονικές κάρτες που μπαίνουν σε ένα δορυφόρο φτιάχνονται στο χέρι από πολύτιμα υλικά όπως χρυσό και ασήμι και μπορεί να κοστίζουν μέχρι και 100.000 ευρώ. Η διαστημική αγορά είναι κλειστή και αρκετά ελιτίστική, ενώ οι συνθήκες λειτουργίας της είναι φοβερά περιορισμένες και ελεγχόμενες. Ο στόχος μας δεν είναι να φτιάξουμε δορυφόρους, αλλά συστήματα και υποσυστήματα τα οποία μπαίνουν στους δορυφόρους, καθώς από εκεί θα έρθουν τα χρήματα» επισημαίνει ο κ. Πότσης.

Νέας γενιάς σύνθετα υλικά ενισχυμένα με νανο-σωματίδια, μηχανολογικά συστήματα και υπο-συστήματα για δορυφορικά τηλεσκόπια αναπτύσσει η νέα διαστημική εταιρεία Adamant που έχει την έδρα της στην Πάτρα. Η Ελλάδα έχει το επιστημονικό προσωπικό για να παράγει ανταγωνιστικά διαστημικά προϊόντα υψηλής αξίας. «Η διαστημική βιομηχανία στηρίζεται στην συνεργασία. Το κυριότερο είναι να παραδίδεις αυτά που υπόσχεσαι στους συνεργάτες σου, ώστε να ενταχθείς στην παραγωγική αλυσίδα της διαστημική βιομηχανίας. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση για εμάς» υπογραμμίζει ο CEO της Adamant Αντώνης Βαβουλιώτης. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τo στήσιμο μιας διαστημικής επιχείρησης δε απαιτείται μεγάλο κεφάλαιο. Συγκεκριμένα, τα χρήματα που επενδύθηκαν στην Adamant ήταν λιγότερα από όσα χρειάζεται κάποιος για να ανοίξει μια καφετέρια.

Τελικά, δεν εκτοξεύουμε πυραύλους, ούτε εκπαιδεύουμε αστροναύτες, έχουμε όμως καταφέρει να φτάσουμε στον Άρη. Συγκεκριμένα, η τεχνολογία της ελληνικής εταιρείας Alma Technologies είναι ενσωματωμένη στο ρομποτικό όχημα Curiosity της NASA που βρίσκεται στον πλανήτη Άρη. Πρόκειται για τεχνολογία συμπίεσης και διαχείρισης των εικόνων από τις κάμερες του οχήματος. Και άλλες ελληνικές εταιρείες έχουν αναγνωριστεί διεθνώς, όπως η Space Hellas, η ESS και η InAccess Networks.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.