Εκδρομή στο Τατόι και Μάτια Βουρκωμένα για τον Βασιλιά

Facebook. Ποστάρισμα από φίλο. Tweet of the day!: « I‘ve got 99 problems but a King ain’t one…» λέει ο Tyrion Lannister στο «Game of Thrones». Ωραία! Κι εγώ φεύγω για ξενάγηση στο Τατόι, στο πρώην βασιλικό κτήμα, από τον πρόεδρο του Συλλόγου Φίλων Τατοΐου.

Θα γράψω για αυτό. Στην Αθήνα του 2014, των ανέργων, των άστεγων, των 25άρηδων που ετοιμάζουν βαλίτσα για να βρουν δουλειά έξω, εγώ, στο κτήμα Τατοΐου, για ξενάγηση.

Ο Βασίλης Κουτσαβλής (πρόεδρος του συλλόγου) αγάπησε το Τατόι σε μια από τις επισκέψεις του και έκτοτε, μαζί με τον σύλλογο κάνει ότι μπορεί για να το «σώσει» aπό την εγκατάλειψη.

Η αλήθεια είναι πως το τοπίο είναι υπέροχο. Με το που φτάνεις, νιώθεις ότι μεταφέρεσαι σε άλλη εποχή. Το πούλμαν σταματά. Το οργανωμένο γκρουπ που θα ακολουθήσω, κατεβαίνει. Γκρουπ, ηλικίας 50 και άνω. Ντύσιμο, σε στυλ «κομψό-κιτς». Μάτια γλαρωμένα από νοσταλγία. Θα ξαναζήσουν το τηλεοπτικό σήριαλ «Βασιλική Οικογένεια», που η προβολή του διακόπηκε το 1967. Σήμερα όμως, ρετροσπεκτίβα, στην Αθήνα του 2014.

Στις 21 Απριλίου, λίγες μέρες και αρκετά χρόνια πριν, (1967) ξεκίνησε η αρχή του τέλους για την τέως βασιλική οικογένεια και το κτήμα αναψυχής της. Γιατί αυτό ήταν το Τατόι βασικά, ένα θέρετρο. Η θερινή κατοικία, 47.000 στρεμμάτων, των βασιλιάδων «μας». Η χούντα των Συνταγματαρχών και οι «ασυμφωνίες» της με τον Κωνσταντίνο θα αναγκάσουν την τέως βασιλική οικογένεια να εγκαταλείψει το κτήμα για πάντα.

Ξεκινάμε. Δίπλα μου έχω μια γιαγιά γύρω στα ενενήντα που κρατά μπαστούνι. Μου λέει με περηφάνια ότι έχει ξαναέρθει πολλές φορές στο κτήμα. Με υπουργική απόφασή του 2003, η έκταση 15.000 στρεμμάτων, χαρακτηρίζεται ιστορικός τόπος. Από αυτά, περίπου 1.000 καταλαμβάνει ο βασικός πυρήνας με την πρώην βασιλική κατοικία και τα συνοδευτικά της οικήματα. Παρόλα αυτά, δεν έχουν γίνει πολλά πράγματα για την συντήρησή τους.

Τα πρώτα κτίρια που αντικρίζουμε είναι χαρακτηριστικά για την κατάντια του κτήματος, λέει ο Βασίλης. Τρία ερείπια. «Χαρακτηριστικότερο», η οικία του αρχικηπουρού. Αγανακτισμένος, κουνά το κεφάλι του ο κόσμος. Για την αδιαφορία του κράτους. Ο ξεναγός μας συνεχίζει: «Ο Γεώργιος ο Α΄, όταν έρχεται 18 χρονών από την Κοπεγχάγη της Δανίας ως βασιλεύς της Ελλάδος, (1862) σε μια νότια δηλαδή χώρα, η βουλή- τα ανάκτορα τότε- δεν του θύμιζαν σε τίποτα την πατρίδα του. Μελαγχολικός λοιπόν, έψαχνε απελπισμένα να βρει έναν χώρο όπου θα κάνει το σπίτι του-το ιδιωτικό του καταφύγιο-, για να πηγαίνει και να ξεκουράζεται ».

Το γκρουπ μου δεν σταματά να κάνει ερωτήσεις στον Βασίλη (ξεναγός). Γιατί έπεσαν οι σκεπές; Πόσα λεφτά χρειάζονται για τη συντήρηση των οικημάτων; Αστυνομία δεν υπάρχει εδώ; Ποιος κάνει κουμάντο τελοσπάντων;;

Ο Βασίλης απαντά με υπομονή. Έχουμε πια φτάσει στα μονοπάτια όπου συνήθιζε να σουλατσάρει η «οικογένεια» με τους καλεσμένους της.

Αμαζόνιος, σήμερα, αφού το κτήμα έχει να καθαριστεί από το 1968, λέει ο Βασίλης και σαν να δίνει σήμα, κεφάλια αρχίζουν να κουνιούνται πέρα δώθε, για δεύτερη φορά. Ακούγονται και μερικά 'τς τς…' .

Δεύτερη στάση το κενό, αφού απλώς σταματάμε στο σημείο που κάποτε υπήρχε το πρώτο ανάκτορο. Ο Βασίλης μας δείχνει φωτογραφίες από ένα βιβλίο που κρατάει στο χέρι του. Ευτυχώς, για την εξαφάνισή του δεν φταίει η αδιαφορία του κράτους. Κάηκε σε φωτιά το 1916, το ανάκτορο. Αλλιώς, ποιος ξέρει πάλι τι θα ακούγαμε.

Ένας κύριος, κατά τα άλλα σοβαρός, προσπαθεί να «αρπάξει»  σχεδόν, το βιβλίο από τα χέρια του ξεναγού μας. Αυτός αντιστέκεται με χάρη. Του λέει ότι έχει κι άλλα. Αν θέλει, μπορεί να αγοράσει μετά, στην ταβέρνα που θα πάνε να φάνε.

Η Βασίλισσα Όλγα, σύζυγος του Γεωργίου Α’,  ήταν πολύ αγαπητή στον κόσμο, μαθαίνουμε λίγο αργότερα. Και ιδιαίτερα θρησκευόμενη. Το πρώτο που ζήτησε να χτιστεί στο Τατόι ήταν ένα εκκλησάκι. Κι επειδή αυτό το εκκλησάκι ήθελε να είναι αφιερωμένο στον Προφήτη Ηλία, ζήτησε να φτιάξουν κι έναν λόφο, για να μπορεί ο Προφήτης να είναι στα ψηλά. Όπως πρέπει.

Στα δεύτερα ανάκτορα κι αφού έχουμε ακούσει ξανά και ξανά  πόσο καλοί άνθρωποι ήταν ο Γεώργιος ο Α’ και  η Όλγα , η οποία μάλιστα  φρόντιζε προσωπικά πολλούς ασθενείς στο μικρό νοσοκομείο που υπήρχε μέσα στο Τατόι, έρχεται η ώρα της τυρόπιτας. Της δικής μου, βασικά. Κανένας άλλος δεν τρώει. Μια κυρία με στραβοκοιτά. Κάνω ιεροσυλία;

-  Σε ξενάγηση είμαστε κυρία μου, όχι σε εκκλησία…( σκέφτομαι). Άλλωστε πλησιάζουμε και στην κουζίνα του παλατιού. Ο χώρος το εμπνέει. Δαγκώνω την τυρόπιτα. Ο Βασίλης συνεχίζει να μιλά.

«Πρέπει να σημειώσω εδώ ότι, όπως σε όλα τα ανάκτορα στην Ευρώπη, ποτέ οι κουζίνες και τα μαγειρεία δεν βρίσκονταν στο ίδιο κτίριο με το ανάκτορο για λόγους υγιεινής, ασφάλειας κλπ…».

Και φυσικά, υπάρχουν δυο πτέρυγες μαγειρείων. Δεν «μπερδεύεται» η μαγειρική και η ζαχαροπλαστική. Επίσης, υπόγεια στοά που ενώνει τα μαγειρεία με το «παλάτι». Ποιος μπορεί να φανταστεί περίτεχνα εδέσματα να περιφέρονται στα χωράφια;

Απομακρυνόμαστε και μια κυρία (μάτι θολό) με πλησιάζει. Μου πιάνει την κουβέντα. Μου λέει ότι είναι «βασιλική-βασιλική» και ότι έχει το οικόσημο της πρώην βασιλικής οικογένειας πάνω από το τζάκι της, να το βλέπουν όλοι. Το μόνο που καταφέρνω να ψελλίσω είναι:

- Είχε κι η οικογένειά σας τα ίδια πιστεύω;

- Ναι! (μου απαντά περήφανα.)

Σπάω κι αναρωτιέμαι τι είν' αυτό που, πραγματικά, κάνει απλούς ανθρώπους σαν όλους εμάς -κάποιοι φτωχοί ίσως- να ταυτιζόμαστε με όλα αυτά; Τι αναζητάμε; Έχουμε χάσει το μυαλό μας; Ή απλά θέλουμε το άρλεκιν μας; Να ξεχνιόμαστε, ασχολούμενοι με  τις ζωές των βασιλιάδων, εν είδη «ματάκηδων»;

Μια φορά κι έναν καιρό, η πρώην βασιλική οικογένεια αποζημιώθηκε για το κτήμα του Τατοΐου, που απαλλοτριώθηκε μετά το δημοψήφισμα  για μια μπουκιά ψωμί, όπως λένε κάποιοι δίπλα μου (4.000.000.000 δραχμές τότε). Και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς στον κόσμο μας.

Ο Βασίλης συνεχίζει να μας λέει ιστορίες για τον Παύλο, τη Φρειδερίκη, τον πρίγκιπα Αλέξανδρο που τον δάγκωσε η μαϊμού. Την πριγκίπισσα Ειρήνη και τις πλάκες που έκανε παιδί, την Τζάκι Κένεντι  και όλους τους διάσημους που επισκέφθηκαν κατά καιρούς το κτήμα. Το κεφάλι μου είναι έτοιμο να εκραγεί. Η φωνή του Βασίλη έχει βραχνιάσει.

Παίρνουμε το δρόμο για το κοιμητήριο. Τα έχουμε φτύσει πια. Μόνο η γιαγιά με το μπαστούνι δείχνει καλά ακόμη. Παίρνει κάτι;

Ανάμεσα στους τάφους και τις βαριές σιωπές, ο Βασίλης μιλά για σωτηρία του κτήματος και ανάπτυξη.  Μάτια υγρά γύρω μου, λάμπουν από συγκίνηση και κουράγιο.

- Να το σώσουμε το κτήμα, Βασίλη μου, να το σώσουμε, εμάς να δούμε ποιος θα μας σώσει.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.