Ο δράστης άφησε το μαχαίρι στη σκηνή του εγκλήματος. Οι επιστήμονες εντόπισαν πάνω στη λαβή του μαχαιριού κύτταρα δέρματος και ίχνη ιδρώτα, αυτό που αποκαλείται «touch DNA». Στο εργαστήριο έφτιαξαν το γενετικό προφίλ του υπόπτου, το οποίο όμως δεν μπόρεσαν να ταυτοποιήσουν με κανένα «ορφανό» δείγμα στην εθνική βάση δεδομένων γενετικών αποτυπωμάτων. Η υπόθεση βάλτωνε και θα κατέληγε ως ένας ακόμη αριθμός πρωτοκόλλου στον φάκελο των Cold Cases. Αρκετούς μήνες αργότερα ωστόσο, κάποιος θα συλληφθεί για άλλο έγκλημα και το γενετικό του αποτύπωμα θα ταυτιστεί με το ανώνυμο προφίλ. Θα έχουμε κατηγορούμενο, αλλά και μία αναπάντεχη ανατροπή. Ο άνδρας έχει δίδυμο αδερφό, με τον οποίο είναι γενετικά πανομοιότυποι. Στο παρελθόν υπήρξαν πολλές περιπτώσεις που, μπροστά στο πρακτικό αδιέξοδο, η Αστυνομία αναγκάστηκε να αφήσει και τους δύο αδερφούς ελεύθερους. Στο άμεσο μέλλον, αυτό θα συμβαίνει μάλλον σπανιότερα. Η επιγενετική είναι καινούριος κλάδος της ιατροδικαστικής, που μελετά τις επιδράσεις του περιβάλλοντος στο γενετικό υλικό. Τα δίδυμα αδέρφια δεν ζούσαν με τον ίδιο τρόπο, επομένως μπορούν να ανιχνευτούν μεταβολές στην έκφραση των γονιδίων. Ο δράστης, για παράδειγμα, σε αντίθεση με τον αθώο δίδυμο αδερφό του, ενδεχομένως να κάπνιζε, μπορεί να κατοικούσε σε πόλη με μεγαλύτερη περιβαλλοντική ρύπανση ή απλώς να ήταν χορτοφάγος - και τότε δεν θα είχε κανένα πειστικό άλλοθι.Το μέλλον είναι ο βιολογικός μάρτυρας, ωστόσο την ίδια στιγμή όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να συζητηθούν μεταξύ άλλων και ζητήματα βιοηθικής. Επιπλέον, στα ελληνικά δικαστήρια τα στοιχεία γύρω από το DNA συχνά αμφισβητούνται και αυτό πολλές φορές οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο η Αστυνομία συλλέγει τα πειστήρια ή ερευνά τη σκηνή του εγκλήματος. Στην πράξη, το DNA από μόνο του δεν μπορεί να διαλευκάνει ένα έγκλημα. Χρειάζονται κίνητρα, μαρτυρίες, καταθέσεις, η ίδια η ακροαματική διαδικασία.Περισσότερα από το VICEΡωτήσαμε Γκέι Άντρες εάν θα Προτιμούσαν να Είναι ΕτεροφυλόφιλοιΤι Θα Μισήσεις στην 6η Σεζόν του Game of ThronesΓιατί το να «Τρως» Αιδοία Ίσως Κάνει Καλό στην Υγεία σου
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το μεσημέρι της Παρασκευής, το αμφιθέατρο στον πρώτο όροφο της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ ήταν ασφυκτικά γεμάτο. Η ειδική ιατροδικαστής και επίκουρη καθηγήτρια Λήδα Κοβάτση είχε προσκαλέσει τη Δρ Αθηνά Βιδάκη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Erasmus University του Ρότερνταμ, για να δώσει διάλεξη με τον φουτουριστικό τίτλο-ερώτημα: «CSI - Can epigenetics solve crimes?» (Μπορεί η επιγενετική να εξιχνιάσει εγκλήματα;). «Είναι η πρώτη μου διάλεξη σε ελληνικό πανεπιστήμιο», είπε η ερευνήτρια που έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές Ιατροδικαστής στο Λονδίνο και η οποία διαπρέπει στο εξωτερικό από πολύ νεαρή ηλικία. «Ο κλάδος της επιγενετικής πρόσφατα ξεκίνησε να βρίσκει εφαρμογές στην εγκληματολογία και υπόσχεται να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που η κλασσική ανάλυση του γενετικού υλικού δεν μπορεί. Τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι επιστήμονες είναι σε πρώιμο ερευνητικό στάδιο, όμως είμαι σίγουρη ότι τα επόμενα πέντε χρόνια, θα έχουν πρακτική εφαρμογή», πρόσθεσε η Δρ Βιδάκη. Τα επόμενα 54 λεπτά θα περνούσαν από τον πίνακα της μεγάλης αίθουσας απεικονίσεις διατάξεων DNA και δυσνόητες ορολογίες της Βιολογίας. Οι φοιτητές παρακολουθούσαν απορροφημένοι.Το κλίμα στο ακροατήριο ελάφρυνε κάπως, όταν έγινε μία σύντομη αναδρομή από τον Alec Jeffrys, που πρώτος διάβασε το μακρινό 1994 συγκεκριμένες περιοχές του DNA, έως το σημερινό αντιδραστήριο Blue Star, το οποίο αν ψεκαστεί στη σκηνή του εγκλήματος κάνει τα ίχνη του αίματος να φωσφορίζουν στο σκοτάδι, όπως γνωρίζουμε από την τηλεοπτική σειρά CSI. «Η επιγενετική είναι η επιστήμη των αλλαγών σε ό,τι σχετίζεται με το DNA. Αν το DNA είμαι εγώ, τότε η επιγενετική είναι τα ρούχα μου. Τα ρούχα μου διαφέρουν, επειδή διαφέρουν οι ανάγκες και οι συνήθειές μου» είπε η Δρ Βιδάκη.«Αν το DNA είμαι εγώ, τότε η επιγενετική είναι τα ρούχα μου. Τα ρούχα μου διαφέρουν, επειδή διαφέρουν οι ανάγκες και οι συνήθειές μου» - Δρ Αθηνά Βιδάκη
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Έπειτα, περάσαμε στα πιο βαθιά, στη διεργασία της μεθυλίωσης. Πολύ απλά, οι λεγόμενες μεθυλικές ομάδες -ένα σύμπλεγμα χημικών στοιχείων- προσκολλώνται στο εξωτερικό ενός γονιδίου και το διευκολύνουν ή το εμποδίζουν να δεχτεί και να ανταποκριθεί στα μηνύματα από το σώμα. «Αν καπνίζω, για παράδειγμα, τα κύτταρα των πνευμόνων μου θα χρειαστεί να εκφράζουν κάποια γονίδια, για να προστατεύσουν τα κύτταρά μου από μεταλλάξεις», εξήγησε η νεαρή επιστήμονας. Η συμπεριφορά του γονιδίου αλλάζει, όμως όχι και η δομή του. Η μεθυλίωση προδίδει τον τρόπο ζωής και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε: Την ηλικία και το ύψος μας, τη χρήση φαρμάκων, το κάπνισμα, τον δείκτη παχυσαρκίας, τον μεταβολισμό, ακόμη και στοιχεία της διατροφής μας.Διαβάστε: Εξιχνιάζοντας τα Ανεξιχνίαστα Εγκλήματα της Θεσσαλονίκης
Η Δρ Βιδάκη και οι ερευνητικές ομάδες στις οποίες συμμετέχει μελετούν χιλιάδες δείγματα βιολογικού υλικού προσπαθώντας να ταξινομήσουν τα επιστημονικά ευρήματα. «Είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον. Ακούγεται κάπως φουτουριστικό, αλλά πολύ σύντομα θα υπάρχουν μελέτες και εφαρμογές, οι οποίες θα μπορούν να απαντήσουν αν το δείγμα γενετικού υλικού ανήκει σε άνθρωπο που είναι χορτοφάγος», σημείωσε η ίδια.Η επίκουρη καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής στο ΑΠΘ, Δρ Λήδα Κοβάτση, η οποία διοργάνωσε τη διάλεξη, είχε εκπροσωπήσει το 2013 το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης στην ομάδα Ολλανδών και Πολωνών επιστημόνων, οι οποίοι έφτιαξαν το λογισμικό Hiris Plex. Αυτό μπορεί να διαβάσει «ορφανά» δείγματα DNA, αποκαλύπτοντας το χρώμα των ματιών και των μαλλιών των ανθρώπων στους οποίους ανήκουν τα δείγματα. Γενετιστές και βιολόγοι είχαν τότε εξετάσει και ταξινομήσει δείγματα DNA από 1.551 πολίτες ευρωπαϊκών κρατών και 945 δείγματα πολιτών από 51 διαφορετικούς πληθυσμούς (Αφρικανών, Κινέζων κ.α.). Οι επιστήμονες δημιούργησαν έτσι ένα ειδικό λογισμικό, το οποίο, με βάση το γενετικό υλικό ενός ανθρώπου (σάλιο, αίμα, ιδρώτα), προσδιορίζει με σχετικά μεγάλη ακρίβεια τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του.Στα ελληνικά δικαστήρια τα στοιχεία γύρω από το DNA συχνά αμφισβητούνται και αυτό πολλές φορές οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο η Αστυνομία συλλέγει τα πειστήρια
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ