Χαμένες Ηπείρους Κάτω από την Ανταρκτική Αποκαλύπτουν Δεδομένα από Έναν Νεκρό Δορυφόρο

Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει χαμένες ηπείρους κάτω από τα στρώματα πάγου της Ανταρκτικής, χρησιμοποιώντας δεδομένα από έναν δορυφόρο που έχει καταστραφεί εδώ και πέντε χρόνια.

Η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports φωτίζει τη σκοτεινή γεωλογική ιστορία της Ανταρκτικής τα τελευταία 200 εκατομμύρια χρόνια και τη συμπυκνώνει σε αυτό το διάρκειας 24 δευτερολέπτων animation. Το βίντεο αναπαριστά τον αντίκτυπο σε τεκτονικό επίπεδο της αποκόλλησης της Ανταρκτικής από την Γκοντβάνα, που ήταν ένα από τα τμήματα της υπερηπείρου Παγγαίας. Ξεκινώντας πριν από 180 εκατομμύρια χρόνια, οι βασικές σημερινές εκτάσεις της Ανταρκτικής, της Ινδίας και της Αυστραλίας αποσπάστηκαν από την Γκοντβάνα και σιγά-σιγά μετατοπίστηκαν στις τωρινές τους τοποθεσίας.

Η εικόνα βασίζεται σε παρατηρήσεις που έγιναν από το Gravity field and Ocean Circulation Explorer (GOCE – Εξερευνητής Βαρυτικού Πεδίου και Κίνησης Ωκεανών), έναν δορυφόρο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που ήταν σε τροχιά από το 2009 ως το 2013. Τα τέσσερα αυτά χρόνια, ο δορυφόρος χαρτογράφησε το βαρυτικό πεδίο της Γης με πρωτόγνωρη ακρίβεια και ύστερα αυτοκαταστράφηκε σκόπιμα, με την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα. Από τότε, οι επιστήμονες μελετούν τα στοιχεία που μετέδωσε, για να δημιουργήσουν χάρτες της λιθόσφαιρας της Γης - του τεκτονικά ενεργού στρώματος που περιλαμβάνει τον φλοιό και μέρος του ανώτερου μανδύα του πλανήτη.

Αυτοί οι χάρτες δίνουν μια εικόνα για τα απομεινάρια των χαμένων από καιρό εκτάσεων που παγιδεύτηκαν σε μετακινούμενες ηπειρωτικές πλάκες που ονομάζονται κρατονικές περιοχές. Ενώ γνωρίζουμε πράγματα για κάποιες κρατονικές περιοχές, η λιθοσφαιρική δομή της Ανταρκτικής είναι δύσκολο να εξεταστεί, λόγω της απομακρυσμένης τοποθεσίας της και των τεράστιων στρωμάτων πάγου που καλύπτουν την υποκείμενη γεωλογία της.

«Αυτές οι απεικονίσεις του βαρυτικού πεδίου αποτελούν επανάσταση για τη μελέτη της ηπείρου για την οποία γνωρίζουμε τα λιγότερα πράγματα – της Ανταρκτικής», είπε ο Fausto Ferracioli που συμμετείχε στη συγγραφή της μελέτης και είναι επιστημονικός επικεφαλής γεωλογίας και γεωφυσικής της British Antarctic Survey (Βρετανικής Τοπογραφικής Μελέτης της Ανταρκτικής), σε δήλωσή του. «Στην ανατολική Ανταρκτική, βλέπουμε ένα συναρπαστικό μωσαϊκό γεωλογικών χαρακτηριστικών που αποκαλύπτουν θεμελιώδεις ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στον φλοιό που βρίσκεται κάτω από την Ανταρκτική και τις άλλες ηπείρους με τις οποίες ήταν ενωμένη μέχρι πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια».

Χρησιμοποιώντας τις παρατηρήσεις του GOCE, η ομάδα μπόρεσε να εντοπίσει αρχαίες κρατονικές περιοχές κάτω από τα στρώματα πάγου στην ανατολική Ανταρκτική και να τις συνδέσει με τους παλιούς γείτονες της περιοχής, την Ινδία και την Αυστραλία. Αντιθέτως, η δυτική Ανταρκτική έχει πιο λεπτή λιθόσφαιρα, στην οποία δεν υπάρχουν τέτοιες τεράστιες κρατονικές περιοχές.

«Οι συγκρίσεις δείχνουν ότι ο συνδυασμός σεισμολογικών και δορυφορικών απεικονίσεων του βαρυτικού πεδίου παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες να ενισχύσει τη γνώση μας για τη δομή της Γης», καταλήγει η μελέτη. Αυτό ισχύει ιδίως, συμπληρώνουν οι ερευνητές, για τις «απομακρυσμένες περιοχές, όπως η Ανταρκτική, όπου ακόμη και οι βασικές γνώσεις στοιχείων σε επίπεδο λιθόσφαιρας παραμένουν ατελής».

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Motherboard US.

Περισσότερα από το VICE

Ο Έβρος Είναι το «Ποτάμι των Φαντασμάτων»

Η Ιστορία της Ψεύτικης Μυστικής Βάσης UFO των Ναζί στην Ανταρκτική

Πώς να Τακτοποιήσεις την Ντουλάπα σου μια και Καλή