Βόρεια Μακεδονία: Οι Τζιχαντιστές Επιστρέφουν Σπίτι

Στις 15 Φεβρουαρίου, στις 7 το απόγευμα, οι διαπιστευμένοι συντάκτες στα Σκόπια έλαβαν μια έκτακτη ειδοποίηση από το Υπουργείο Εσωτερικών. Το σύντομο κείμενο ανέφερε ότι είχε αποτραπεί μια τρομοκρατική επίθεση τζιχαντιστών στη Βόρεια Μακεδονία. Πιο ειδικά, μετά από «ανταλλαγή πληροφοριών» με «χώρα-εταίρο», όπως ανέφερε η ειδοποίηση, είχε ματαιωθεί επίθεση από «μέλη ριζοσπαστικών ομάδων που υποστηρίζουν το ISIS». Το ίδιο κείμενο έλεγε ότι πραγματοποιήθηκαν έρευνες «σε πολλές περιοχές» και ότι «κατασχέθηκαν αντικείμενα και συσκευές, που σχετίζονται με την πιθανή επίθεση».

Λίγη ώρα αργότερα, στην ιστοσελίδα της πρεσβείας των ΗΠΑ στα Σκόπια ανέβηκε ανακοίνωση, η οποία προειδοποιούσε τους Αμερικανούς πολίτες για τον κίνδυνο τρομοκρατικής επίθεσης και ζητούσε να είναι προσεκτικοί, αποφεύγοντας εμπορικά κέντρα, πολιτικές συγκεντρώσεις και γενικότερα εκδηλώσεις με πολύ κόσμο. H Βουλγαρία επίσης προειδοποίησε τους πολίτες της να είναι προσεκτικοί όταν επισκέπτονται τη χώρα.

Ωστόσο, δέκα μέρες αργότερα, δεν έχει ανακοινωθεί κάτι νεότερο για την υπόθεση. Η ζωή κυλά κανονικά στα Σκόπια και μια πηγή είπε στο VICE ότι «όλοι κάνουν σαν να μη συνέβη ποτέ το παραμικρό». Όσο περνούν οι μέρες, όμως, τα ερωτήματα για τον αντι-τρομοκρατικό συναγερμό στη γειτονική χώρα πληθαίνουν, αντί να ξεδιαλύνονται. Κι όσο δεν ανακοινώνονται συγκεκριμένα στοιχεία, δηλαδή συλλήψεις ή ευρήματα, τόσο θα διαδίδεται η εκτίμηση ότι επρόκειτο για ένα είδος δοκιμαστικού alarm, που συνδέεται με το νέο καθεστώς ασφαλειας στη γειτονική χώρα μετά την είσοδο στο ΝΑΤΟ.

Μετά τη διάλυση του ISIS, οι εξτρεμιστές επιστρέφουν στις χώρες καταγωγής τους. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, περισσότεροι από 150 πολίτες της χώρας ταξίδεψαν στη Συρία και το Ιράκ, ώστε να ενταχθούν στις γραμμές των τζιχαντιστών. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 33 σκοτώθηκαν στη μάχη, 40 παραμένουν εκεί και άλλοι 80 επέστρεψαν στη χώρα. Από αυτούς, οι 17 εκτίουν ποινές φυλάκισης - η συμμετοχή σε πολεμικές συγκρούσεις εκτός χώρας τιμωρείται με ελάχιστη ποινή τεσσάρων ετών. Έχει διαπιστωθεί ότι κρατούμενοι για ισλαμική τρομοκρατία στα Σκόπια συνεχίζουν να ποστάρουν προπαγανδιστικό υλικό μέσα από τη φυλακή.

Πρόκειται κυρίως για Αλβανούς της Βόρειας Μακεδονίας -το 25% του γενικού πληθυσμού είναι Αλβανοί- οι οποίοι ριζοσπαστικοποιήθηκαν από ιμάμηδες στα τζαμιά στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας, κοντά στα σύνορα με το Κόσοβο, όπου κυριαρχεί το αλβανικό στοιχείο. Ωστόσο, επίσης μεγάλος αριθμός νέων που γοητεύτηκαν από την προπαγάνδα του ISIS, έχουν γεννηθεί στις αλβανικές συνοικίες της πόλης των Σκοπίων, Cair και Gazi Baba, καθώς και στα αγροτικά προάστια της πρωτεύουσας, Aracinovo και Saraj. Δεν είναι μόνο οι τζιχαντιστές της Βόρειας Μακεδονίας. Διεθνείς εκθέσεις υπολογίζουν ότι περισσότεροι από 1.000 πολίτες χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (Βοσνία, Κόσοβο, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Σερβία) εντάχθηκαν στο ISIS. Τώρα, πολλοί από αυτούς επιστρέφουν σπίτι.

VICE Video: Επι-Κεφαλής

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Τον Ιανουάριο του 2017, στελέχη των αρχών ασφαλείας στα Σκόπια παρακολούθησαν κοινή εκπαίδευση με Αμερικανούς για την αντιμετώπιση τρομοκρατικών επιθέσεων, μεταξύ άλλων σε γήπεδα, συναυλίες κ.ά. Τον Απρίλιο του ίδιου έτους, σε συνεργασία με «χώρα-σύμμαχο», ειδικές δυνάμεις στη Βόρεια Μακεδονία πραγματοποίησαν τέσσερις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις, προσάγοντας περίπου 50 άτομα. Δεν αποδόθηκε καμία κατηγορία και μετά τη «φιλική κουβέντα», οι ύποπτοι αφέθηκαν ελεύθεροι. Όπως στην πρόσφατη κινητοποίηση, η «χώρα-σύμμαχος» δεν ανακοινώθηκε.

Τη διετία 2015-16 οι αρχές ασφαλείας στα Σκόπια είχαν οργανώσει την αντιτρομοκρατική επιχείρηση με την κωδική ονομασία "Operation Cell". Ο πρώτος πυρήνας συλληφθέντων ήταν 11 άτομα, μεταξύ αυτών ένας ιμάμης στο τζαμί Tutunsuz, ο οποίος προσηλύτιζε νέους που ήταν πρόθυμοι να πολεμήσουν στο μέτωπο της Συρίας, κι επίσης ένας πρώην σύμβουλος της κυβέρνησης στις συζητήσεις για την ειρηνευτική Συμφωνία της Οχρίδας, το 2001, με την οποία έληξε η ένοπλη σύγκρουση Σλαβομακεδόνων και Αλβανών. Οι περισσότερες συλλήψεις τζιχαντιστών τα επόμενα χρόνια στη γειτονική χώρα, προέκυψαν με βάση στοιχεία που είχαν συλλεχθεί από την ίδια επιχείρηση "Cell".

Πώς χρηματοδοτούνται οι υποστηρικτές του ISIS που επιστρέφουν στα Σκόπια; Στην τελευταία έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την τρομοκρατία (Σεπτέμβριος 2018), αναφέρεται ότι το 2017 οι Αρχές στη Βόρεια Μακεδονία είχαν εντοπίσει δύο μεταφορές εμβασμάτων, που θεωρήθηκαν ύποπτα για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών ενεργειών, χωρίς ωστόσο να δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες. Στις αλβανόφωνες επαρχίες της χώρας υπάρχουν περισσότερα από 700 τζαμιά. Είναι δύσκολο να ελεγχθεί η διδασκαλία όλων των ιμάμηδων, κάποιοι από τους οποίους έχουν αυτονομηθεί από την επίσημη μετριοπαθή ισλαμική κοινότητα (IVZ).

Τον περασμένο Μάιο, δικαστήριο στην Πρίστινα καταδίκασε εννιά φανατικούς ισλαμιστές με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση εναντίον της αποστολής της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου του Ισραήλ και φιλάθλων της, τον Νοέμβριο του 2016 στην Αλβανία, κατά τη διάρκεια προκριματικού αγώνα για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Οκτώ από τους υπόπτους, όλοι τους αλβανικής καταγωγής, καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 18 μήνες έως δέκα χρόνια, ενώ στον ένατο επιβλήθηκε χρηματική ποινή 2.500 ευρώ.

Ήταν ένας μικτός πυρήνας Αλβανών, Κοσοβάρων και πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας. Εκτός των εννέα, στο μικροσκόπιο είχαν μπει τότε ακόμη δέκα άτομα, για τα οποία δεν προέκυψαν στοιχεία. Ο αγώνας ήταν προγραμματισμένο να διεξαχθεί στην πόλη Σκόδρα, όμως τελικά μεταφέρθηκε στο Ελμπασάν, μετά από προειδοποίηση της Αστυνομίας. Ένας από τους συλληφθέντες, στο σπίτι του οποίου είχαν βρεθεί εκρηκτικές ύλες, παραδέχθηκε ότι κατασκεύαζε βόμβες. Συνολικά είχαν κατασχεθεί τότε τρία κιλά εκρηκτικά και όπλα.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο μικτός πυρήνας που θα χτυπούσε την ισραηλινή ομάδα είχε επαφές με τον Lavdrim Muhaxheri, Κοσοβάρο τζιχαντιστή, αρχηγό των αλβανόφωνων μαχητών του ISIS στη Συρία και διεθνώς επικηρυγμένο ως Ebu Abdullah el Albani. Ο Muhaxheri, γεννημένος στη μικρή πόλη Kacanik του Κοσόβου, μια ανάσα από τα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία, είχε αναρτήσει το 2014 στο Διαδίκτυο φωτογραφίες, στις οποίες εικονιζόταν να αποκεφαλίζει έναν νεαρό άνδρα. Εκτιμάται ότι σκοτώθηκε στη Συρία, σε αεροπορική επιδρομή τον Ιούνιο του 2017.

Σε παλιότερη συνέντευξη Τύπου στα Σκόπια, ο επικεφαλής ιμάμης της μουσουλμανικής κοινότητας και ο Γάλλος πρέσβης στη χώρα, είχαν ανακοινώσει ένα σχέδιο, με την ονομασία «Σταματήστε τον Τρόμο» και στόχο τη διαχείριση του επαναπατρισμού μαχητών του ISIS στη χώρα. Η βασική φιλοσοφία του σχεδίου ήταν ότι η φυλάκιση των πρώην μαχητών θα τους ριζοσπαστικοποιούσε με χειρότερα αποτελέσματα, γι΄αυτό η πρόταση ήταν να παρακολουθούνται από κοινωνικούς λειτουργούς και άλλους ειδικούς, με σκοπό να επανενταχθούν στην κοινωνία. ΤΗ πρόταση είχε σταλεί τότε στον πρωθυπουργό Νίκολα Γκρουέφσκι, τον αρχηγό του αλβανικού κόμματος Αλί Αχμέτι και τις σημαντικότερες πρεσβείες στη χώρα, όμως κανείς δεν ανταποκρίθηκε.

Περισσότερα από το VICE

Πώς να Κάνεις τον/την Πρώην σου να Πιστέψει ότι Περνάς Γαμάτα

Η Πτήση Αθήνα-Λήμνος που Κόντεψε να Γίνει Επεισόδιο στο «Mayday»

Εξαθλιωμένες Γυναίκες από τη Βουλγαρία Συνεχίζουν να Πωλούν τα Παιδιά τους στην Ελλάδα