Τα Συμπληρώματα Κολλαγόνου Δεν Είναι Τόσο Φοβερά Όσο Λένε

Το κολλαγόνο υπάρχει παντού στο σώμα μας. Είναι μια πανταχού παρούσα, σημαντική πρωτεΐνη που δομεί τα κύτταρα που απαρτίζουν τους συνδετικούς ιστούς: δίνει ελαστικότητα στο δέρμα και «χτίζει« τους χόνδρους στις αρθρώσεις. Ωστόσο, καθώς μεγαλώνεις, το σώμα παράγει λιγότερο κολλαγόνο και οι εταιρείες απ' ό,τι φαίνεται το εκμεταλλεύονται. Αυτήν τη στιγμή τα χάπια και οι σκόνες συμπληρώματος κολλαγόνου είναι παντού. Οι πωλήσεις τέτοιων προϊόντων στις ΗΠΑ εκτοξεύτηκαν πάνω από 30% το 2017, φτάνοντας τα 46 εκατομμύρια και η παγκόσμια αγορά του εκτιμάται περίπου στα τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι εταιρείες συμπληρωμάτων ισχυρίζονται ότι η λήψη κολλαγόνου είτε σε χάπι είτε σε σκόνη μπορεί να βελτιώσει την υγεία του δέρματος, των μαλλιών, των νυχιών και των αρθρώσεων - αλλά όπως πολλά προϊόντα που υποτίθεται ότι θεραπεύουν τα πάντα, τα οφέλη παρουσιάζονται συχνά μεγεθυμένα και δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για να μπορούμε να πούμε ότι έχει πραγματικά αποτελέσματα.

Η πρωτεΐνη χρησιμοποιείται στα καλλυντικά και στην περιποίηση του δέρματος εδώ και χρόνια, ως ένεση για τη λείανση των ρυτίδων, λέει η Shari Lipner, αναπληρώτρια καθηγήτρια δερματολογίας στο Weill Cornell Medical College στη Νέα Υόρκη. «Η τάση κατανάλωσης κολλαγόνου είναι πολύ πιο πρόσφατη και υπάρχουν πολύ λιγότερα στοιχεία να τη στηρίξουν», λέει. Η Lipner εννοεί την κατανάλωση για λόγους ομορφιάς και υγείας. Η ζελατίνη είναι η μαγειρεμένη μορφή κολλαγόνου και την καταναλώνουμε συχνά καθώς περιέχεται στο γιαούρτι, στην πουτίγκα, στα ζελεδάκια και στα marshmallows ενώ χρησιμοποιείται και για τις κάψουλες των χαπιών (οπότε, αν αναρωτιόσουν, σίγουρα δεν είναι vegan).

Θεωρητικά, είναι λογικό να παίρνεις συμπληρώματα κολλαγόνου για να αναπληρώσεις ό,τι χάνεται φυσικά με τα χρόνια, λέει η Lipner. Αλλά για να επιτευχθεί αυτό, το κολλαγόνο που καταναλώνεται πρέπει να μπορεί να διασπάσει στα συστατικά του, να περάσει στο αίμα και να βγει στο δέρμα σου με κάποιο τρόπο. Κάποιες εταιρείες λένε ότι τα συμπληρώματά τους «απορροφώνται γρήγορα από το σώμα» και ενώ υπάρχουν κάποιες εργαστηριακές έρευνες που δείχνουν ότι το κολλαγόνο που καταναλώνεται βγαίνει στο δέρμα ποντικιών, στους ανθρώπους φτάνει ως το αίμα, λέει η Lipner. «Τα βήματα για να φτάσει στο δέρμα δεν έχουν μελετηθεί. Εφόσον δεν υπάρχουν και τόσα πολλά βήματα, είναι μάλλον απίθανο να ενισχύεις το κολλαγόνου του δέρματός σου καταναλώνοντάς το».

Επι-Κεφαλής

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, τα συμπληρώματα κολλαγόνου βελτιώνουν την ελαστικότητα και την ενυδάτωση του δέρματος σε σχέση με ένα placebo, αλλά η Lipner συμπληρώνει ότι ήταν μικρές μελέτες και παρακολούθησαν ανθρώπους που έπαιρναν τα συμπληρώματα για λίγους μήνες - και πολλές χρηματοδοτούνταν ή διεξάγονταν από εταιρείες που πουλάνε κολλαγόνο. «Χρειαζόμαστε μεγαλύτερες μελέτες που θα παρακολουθούν τους ανθρώπους μακροπρόθεσμα», λέει. Συνολικά δεν υπάρχουν στοιχεία για να συστήνουν οι δερματολόγοι συμπληρώματα κολλαγόνου για την αντιστροφή της διαδικασίας της γήρανσης του δέρματος. «Γενικά λέω στους ασθενείς ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε πράγματα για τα οποία έχουμε στοιχεία, σε ό,τι αφορά τη γήρανση του δέρματος» και αναφέρεται σε προϊόντα όπως αντηλιακά και ρετινοειδή προϊόντα. Επίσης χρειάζεται υγιεινή διατροφή και να αποφεύγεται το κάπνισμα. Και παρά τα όσα λέγονται, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι το κολλαγόνο μπορεί να βελτιώσει την υγεία των μαλλιών ή των νυχιών, λέει.

Υπάρχουν λίγα περισσότερα στοιχεία για τη χρήση κολλαγόνου για τον πόνο των αρθρώσεων, όπως τον πόνο από οστεοαρθρίτιδα, αν και τα αποτελέσματα είναι μικτά και ακόμη αμφιλεγόμενα. Όπως και με το δέρμα, η θεωρία ότι το κολλαγόνο θα φτάσει στα σημεία που πρέπει - στις αρθρώσεις εν προκειμένω, λέει η Kris Clark, αναπληρώτρια καθηγήτρια διατροφολογικών επιστημών και διευθύντρια αθλητικής διατροφής στο Penn State University. Έρευνες σε ποντίκια δείχνουν η πρωτεΐνη, όταν καταναλώνεται, μπορεί να αυξήσει την παραγωγή κολλαγόνου στους χόνδρους των αρθρώσεων. Σε τυχαιοποιημένες και ελεγχόμενες έρευνες έχουν βρεθεί κάποια οφέλη σε συμπτώματα που αφορούν οστεοαρθρίτιδα σε γόνατα και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα.

Το 2008, η Clark πραγματοποίησε μια μελέτη όπου διαπιστώθηκε ότι αθλητές του κολεγίου που έπαιρναν δέκα γραμμάρια κολλαγόνου είδαν μεγαλύτερη βελτίωση στον πόνο στις αρθρώσεις όταν ήταν δραστήριοι σε σχέση με μια ομάδα που έπαιρνε πλασίμπο. «Υπήρξε ενδιαφέρον για τα αποτελέσματα γιατί ήταν μια καλά ελεγχόμενη μελέτη», λέει, αλλά συμπληρώνει ότι δεν έχουν γίνει προσπάθεια να επαναληφθεί ή να ερευνηθούν περαιτέρω τα ευρήματα. Αλλά αφότου δημοσιεύτηκε η μελέτη, η Clark πρότεινε στους αθλητές του Penn State να αρχίσουν να παίρνουν συμπληρώματα κολλαγόνου για να εμποδίσουν τον πόνο των αρθρώσεων. Δεν υπήρχαν στοιχεία στη μελέτη ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει προληπτικά, επισήμανε, αλλά δεν έκανε και κακό.

VICE Video: Τροφή, ο Χειρότερος Εχθρός μου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

«Δεν κάνει κακό και δεν είναι πολύ ακριβό» παρόλο που δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία ότι βοηθάει στην πραγματικότητα, λέει η Clark. Ενώ οι μεγάλες δόσεις μπορεί να αναστατώσουν το στομάχι, το κολλαγόνο συνολικά δεν προκαλεί προβλήματα. Με βάση τα περιορισμένα στοιχεία που δείχνουν οφέλη, κάποιοι γιατροί μπορεί να θεωρούν καλό να δοκιμάσουν τα συμπληρώματα ασθενείς που έχουν πόνο στις αρθρώσεις, λέει η Clark. Και αν οι γιατροί είναι υποστηρικτικοί, οι ασθενείς μπορεί να κάνουν επιπλέον θετικές επιλογές. «Όταν κάποιος αποφασίζει να ξοδέψει χρήματα σε συμπληρώματα διατροφής και του λένε «δοκίμασέ το» καταλαβαίνουμε ότι αυτός ο άνθρωπος θέλει να ασχοληθεί με την υγεία του», λέει. «Αν είναι πρόθυμος να κάνει κάτι τέτοιο τότε είναι πολύ πιθανό να κάνει και κάτι άλλο καλό - όπως πιο τακτική άσκηση ή καλύτερη διατροφή. Τα συμπληρώματα αυτά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πρακτικές που βασίζονται σε στοιχεία αλλά αν δεν βλάπτουν, μπορεί να οδηγήσουν του ασθενείς προς ένα πιο υγιές lifestyle.

Τα συμπληρώματα κολλαγόνου, όπως όλα τα συμπληρώματα, δεν ρυθμίζονται από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων. Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία ότι είναι επιβλαβή, η Lipner λέει ότι δεν θα τα σύστηνε τουλάχιστον μέχρι να έχουμε περισσότερες πληροφορίες για τη μακροχρόνια επίδραση. Κάποιοι ειδικοί ανησυχούν για τα πιθανά βαρέα μέταλλα που υπάρχουν στα οστά και στους ιστούς ζώων που χρησιμοποιούνται για τα συμπληρώματα κολλαγόνου και κάποιες εταιρείες περιγράφουν τις σχετικές πρακτικές δοκιμών.

Αν θέλεις να πάρεις κολλαγόνο για τις ρυτίδες σου -παρά την έλλειψη επιστημονικών στοιχείων ότι η πρωτεΐνη θα βελτιώσει το δέρμα σου- η Lipner λέει καλύτερα να το πάρεις μέσω κάποιας τροφής. Αν επιλέγεις τροφές που είναι ήδη πλούσιες σε κολλαγόνο, όπως ζωμούς, φασόλια ή κρέας, ίσως αυτό να αποτελεί μια καλύτερη εναλλακτική για τα συμπληρώματα εφόσον ήδη παρέχουν θρεπτικά συστατικά και δεν χαλάς και τα λεφτά σου για να πάρεις μια σκόνη που δεν έχει αποδειχτεί ότι κάνει κάτι.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Tonic.

Περισσότερα από το VICE

Οι Πρώην Αεροσυνοδοί της Ολυμπιακής Ονειρεύονται ότι Πετούν Ακόμα με τη Στολή

Στον Βαγγέλη Πήρε 4 Χρόνια να Μάθει πού Βρίσκεται το Κάθε Αντικείμενο στο Μαγαζί του

Ανοίξαμε τα Ψυγεία των Πρωταθλητών