Το Άλμπουμ της Ζωής της Δήμητρας Παπανδρέου

H Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου μπαίνει στο γραφεία του VICE με την αρχοντιά τής πρώην πρώτης κυρίας, αλλά και την ταπεινότητα ενός ανθρώπου που έχει περάσει πολλά. Έχει μαζί της φωτογραφίες από διάφορες στιγμές της ζωής της. Φωτογραφίες που αποτελούν αναμνήσεις τόσο μιας προσωπικής πορείας, όσο και στιγμών της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Με αφορμή τη νέα στήλη του VICE Greece, στην οποία συναντάμε ξεχωριστές προσωπικότητες και βάζουμε λεζάντες στις αναμνήσεις τους, συνθέτουμε μαζί το άλμπουμ της ζωής της.

Η Δήμητρα Παπανδρέου, ως σύζυγος του Ανδρέα Παπανδρέου και διευθύντρια του πολιτικού του γραφείου, έζησε από την πρώτη γραμμή την ιστορία της Μεταπολίτευσης, έγινε μέρος της και συναντήθηκε με σπουδαίες προσωπικότητες από όλο τον κόσμο. Κάποιες φωτογραφίες από τη ζωή της μπορεί να μη βρίσκονται στο αρχείο της, έχουν περάσει όμως στη συλλογική μνήμη, μέσα από τα μίντια. Αυτό είναι το άλμπουμ της ζωής της:

Γεννήθηκα στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου σε μία κλινική. Ήταν 30 του μήνα, στο ζευγάρωμα Απρίλη και Μάη. Ανοιξιάτικη. Μου έλεγε η μητέρα μου ότι είχαν κάνει έναν διαγωνισμό στα μωρά που γεννήθηκαν τότε. Κλήρωσαν μία λίρα χρυσή και την έδωσαν στη μητέρα μου για το πιο ωραίο μωρό. Μεγάλωσα παντού στην Ελλάδα. Ο πατέρας μου ήταν αξιωματικός στο πεζικό με συχνές μεταθέσεις. Πήγαινα δυο μήνες εδώ, έξι μήνες εκεί, έναν χρόνο αλλού.

Τα πρώτα μου παιδικά χρόνια ξεκίνησα σχολείο στο Λίβανο, στη Βηρυτό, γιατί μετατέθηκε ο πατέρας μου στην ελληνική πρεσβεία ως στρατιωτικός ακόλουθος. Εκεί πήγα σε γαλλικό σχολείο, στις Καλόγριες. Ήμουν σε πανικό τον πρώτο καιρό, γιατί όλα τα παιδιά στον Λίβανο είχαν επίσημη γλώσσα τα γαλλικά. Στα διαλείμματα, όμως, μιλούσαν αραβικά. Εγώ ήμουν ένα παιδί που δεν γνώριζα ούτε τα γαλλικά, ούτε τα ελληνικά καλά-καλά, διότι δεν είχα πάει σχολείο, και φυσικά ούτε τα αραβικά. Ήμουν απομονωμένη στην αρχή, κλαίγοντας πίσω από τα κάγκελα του σχολείου, περιμένοντας να έρθει ο πατέρας μου με το αυτοκίνητο της πρεσβείας να με πάρει. Βεβαίως, κάθε παιδί έχει ένα στοιχείο προσαρμοστικότητας κρυμμένο μέσα του. Σε έξι μήνες είχα ξεκινήσει να μιλάω αραβικά, να γράφω κάποια, τα οποία δυστυχώς έχω ξεχάσει. Και φυσικά είχα ξεκινήσει να μιλάω γαλλικά. Εντωμεταξύ προσπαθούσε η μητέρα μου με τη δική της κουλτούρα και νοοτροπία να μου μάθει κάποια πράγματα στα ελληνικά. Ήταν μία αυταρχική και μητριαρχική οικογένεια.

Αλλάξαμε πολλά σπίτια στη συνέχεια. Ο πατέρας μου αποστρατεύθηκε 21 Απριλίου του '67 ως δημοκρατικός αξιωματικός και φανατικός της Ένωσης Κέντρου, του γέρου Παπανδρέου. Ήμουν ένα παιδί με έναν μπαμπά ο οποίος μου είχε αδυναμία και με κακομάθαινε. Και με μία μαμά, σκληρή και μητριαρχική. Οι πρώτες επιδράσεις μου ήταν από τις Ουρσουλίνες. Παρόλα αυτά είχα έναν αναρχοαυτόνομο χαρακτήρα με ανδρικά πρότυπα. Οι επιρροές μου ήταν περισσότερο ανδρικές. Μου άρεσε να παίζω με αγόρια, δεν είχα κούκλες και μου άρεσε να κρεμιέμαι από τα δέντρα και να κάνω τον Ταρζάν. Ό,τι αγορίστικο, με τραβούσε. Τι σήμαινει αυτό; Ότι μεγαλώνοντας ανακάλυψα πως έπνιγα ένα μεγάλο κομμάτι της θηλυκότητάς μου. Έκανα προσπάθεια για να μην προβάλλω τα θηλυκά μου στοιχεία. Ακόμη κι όταν μπήκα στην Ολυμπιακή, στην προσωπική μου ζωή ήθελα να φοράω παντελόνια, τζιν, πουκάμισα και αρβύλες του πατέρα μου. Πέρασα και μία εποχή που τα μαλλιά μου ήταν κουρεμένα στο στιλ των αναρχικών της εποχής, γιατί τους θαύμαζα ως πρότυπα. Ήταν οι Μπάαντερ–Μάινχοφ που μεσουρανούσαν τότε και οι Ερυθρές Ταξιαρχίες. Εγώ από τα 16 μου είχα ενταχθεί στον Ρήγα Φεραίο.

Τότε, ο Ανδρέας κυριαρχεί στην πολιτική ζωή του τόπου και γίνεται πρωθυπουργός. Εγώ και η παρέα μου έχουμε ταχθεί στην ΠΑΣΚΕ, τη συνδικαλιστική οργάνωση της Ολυμπιακής. Είχα φύγει από τον Ρήγα Φεραίο επειδή με είχαν κουράσει οι ατέρμονες συζητήσεις αν ο Ζαχαριάδης ήταν δεξιός οπορτουνιστής ή σεχταριστής. Δηλαδή γίνονταν χιλιάδες πράγματα γύρω μας και το πρόβλημά μας ήταν πού ακριβώς έχουμε θέμα με το ορθόδοξο κομμουνιστικό κόμμα και ποιες είναι διαφορές μας. Τότε το κοινωνικό ρεύμα ήταν ο σοσιαλισμός.

Ωστόσο, έχω μπει και ως μέλος της ΠΑΣΚΕ στο πλήρωμα του Ανδρέα όταν ταξίδευε. Ο Ανδρέας είχε γνωρίσει και τον πατέρα μου. Επίσης, ξάδελφός μου ήταν ο Γιώργος Λιάνης, o oποίος δεν ζει πια. Ήταν πολύ φίλος με τον Ανδρέα στο ΠΑΚ στην Αμερική και μέλος της κυβέρνησης στην πρώτη φάση του ΠΑΣΟΚ ως Υπουργός Έρευνας και Τεχνολογίας. Σε κάποια φάση ταξίδευα ως πλήρωμα και με είχε επισημάνει ο Ανδρέας. Ήταν στο αεροπλάνο και ο ξαδελφός μου. Μου λέει «Πώς σε λένε εσένα παιδί μου;». «Δήμητρα Λιάνη», λέω. «Τι σχέση έχεις με αυτόν εκεί πίσω;», μου λέει. Του λέω πως είναι ο πρώτος μου ξάδελφος. Και μου απαντά: «Καλά, αυτός είναι άσχημος. Εσύ πώς βγήκες όμορφη;».

Έπεσε ένα ψιλοφλερτάκι αλλά φυσικά δεν μπορούσα να φανταστώ την εξέλιξη αυτής της ιστορίας, ούτε καν στην πιο μακρινή σκέψη. Εγώ τότε ήμουν παντρεμένη στον πρώτο μου γάμο, ο οποίος κράτησε δύο χρόνια. Άντρας μου ήταν ο Αλέξης Καπόπουλος, αρχιτέκτονας. Κάναμε πολιτικό γάμο. Ήταν ένας άνθρωπος επίσης πολιτικοποιημένος, αριστερός της εποχής, μαοϊκός. Ήταν στο ΚΚΕ Μ-Λ. Διανοούμενος. Εμένα με τράβαγαν όχι οι ωραίοι άντρες, αλλά οι άντρες που είχαν να μου δώσουν πράγματα στο μυαλό. Δεν με τράβαγε ένα μοντέλο ή ένας πολύ ωραίος άντρας. Οτιδήποτε είχε σχέση με τη διανόηση. Αυτό με εξίταρε. Αυτό ήταν που ήθελα από έναν άντρα: να τον θαυμάζω. Στον πρώτο μου άντρα θαύμαζα το μυαλό του και την καλοσύνη του. Αυτός ήταν τρελά ερωτευμένος μαζί μου, εγώ καθόλου, αλλά υπήρχε ένας αμοιβαίος σεβασμός.

Από κάποιες στιγμές δεν υπάρχουν φωτογραφίες. Όπως από το πρώτο φιλί. Πώς έγινε; Μετά από τέσσερα χρόνια στο πλήρωμά του. Εγώ με τον πρώτο μου άντρα που ήταν κι αυτός στο Παρίσι μαζί μου, θέλαμε να κάνουμε μία εκπομπή στην τηλεόραση για την ισότητα των δύο φύλων. Εγώ ήθελα να πάρω και μία συνέντευξη από τον Αντρέα. Του την πρότεινα στο αεροπλάνο και μου είπε ότι βεβαίως θα μου τη δώσει. Του είπα μάλιστα αν θέλει να είναι και με τη Μαργαρίτα. Ο κύριος, όμως, είχε το σχέδιό του.

Τι γινόταν όμως τότε: Υπήρχε στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα επί έξι μήνες, έντονο φλερτ του Ανδρέα προς τα εμένα, όμως δεν έτρεχε απολύτως τίποτα. Εγώ εξακολουθούσα να είμαι παντρεμένη, ο Ανδρέας εξακολουθούσε φυσικά να είναι παντρεμένος και η ζωή συνεχιζόταν. Κάποια στιγμή η Μαργαρίτα αντιλαμβάνεται ότι κάτι γίνεται. Με εμένα ένιωσαν κίνδυνο, ότι εδώ είναι σοβαρά τα πράγματα με αυτήν. Με τις άλλες δεν είχαν θέμα. Αρκεί να μη θίξουμε τα του οίκου μας και το οικόσημό μας. Ήταν θέμα οικόσημου. Ενώ λοιπόν έχω πάρει τη συνέντευξη, προσπαθούν να μου την κόψουν από την ΕΡΤ. Εγώ προσπαθώ να περάσω το κύκλωμα γύρω από το περιβάλλον του Ανδρέα, για να του το πω. Σε ένα ταξίδι καταφέρνω να του το πω και γίνεται φασαρία. Γίνεται μια παραφιλολογία τότε περί σχέσης, αλλά ακόμα δεν υπάρχει τίποτα.

Ένα πρωινό γύρω στις 8 παρά -ήταν πολύ πρωινός, εγώ καθόλου- χτυπάει το τηλέφωνό μου στο σπίτι. Εγώ ήμουν μόνη και κοιμόμουν. Ακούω μια φωνή και λέει «Δήμητρα, εσύ;». Λέω «Μάλιστα. Ποιος στο τηλέφωνο;». Απαντά, «Παπανδρέου εδώ». Το κλείνω και πέφτω κάτω από το κρεβάτι. Δεν μπορούσα να το φανταστώ, νόμιζα ότι κάποιος μου κάνει πλάκα. Ξαναπαίρνει τηλέφωνο και μου λέει «έκλεισε η γραμμή». Λέω «Κύριε πρόεδρε, εσείς;». «Ναι», λέει, «τι θα έλεγες να ερχόσουν το βράδυ να πίναμε ένα ποτό στο γραφείο μου;».

Είχε ένα σπίτι στο Καστρί όπου εκεί έμενε επειδή είχε χωρίσει από κλίνης, είχε μία διάσταση ουσιαστική και κάποιες εμφανίσεις για τα μάτια του κόσμου. Βάζει ένα ποτάκι, μου χαρίζει ένα βιβλίο και λέω «ευχαριστώ πάρα πολύ, γιατί αύριο είναι τα γενέθλιά μου και είναι πολύ σημαντικό για μένα να μου χαρίζετε ένα βιβλίο δικό σας». Σηκώνεται, βάζει μουσικούλα και μου λέει «Τι λες, χορεύουμε λιγάκι;». Ε και με το «χορεύουμε», τα δικά μου πόδια δεν πατούσαν στη γη, η καρδιά μου χτυπούσε σε σημείο που άκουγα τον χτύπο της έξω από το σώμα μου. Ήμουν μία νεαρή κοπέλα που τον θαύμαζε, για μας ήταν θεός τότε. Αρχίζει και με φιλάει τρυφερά. Λέω «ναι, κύριε πρόεδρε». Λέει: «Δεν αφήνεις τα κύριε πρόεδρε;». Αλλά σκεφτόμουν πώς να το αφήσω και να τον πω Ανδρέα; Δεν γινόταν αυτό. Αυτό με ακολούθησε σε όλη του τη ζωή. Δεν τον έλεγα Ανδρέα. Τον έλεγα αγάπη μου, καρδιά μου, μωρό μου. Οτιδήποτε υποκοριστικό από το να τον προσφωνήσω Ανδρέα.

Μετά από αυτό το φιλί, την επομένη είχα τα γενέθλιά μου. Ήταν Πρωτομαγιά, αργία και ο Ανδρέας είχε πάει στον Αστέρα. Μου λέει να βρεθούμε εκεί. Έτσι, πλέον την ημέρα των γενεθλίων μου βρισκόμαστε ως παράνομο ζευγάρι στον Αστέρα Βουλιαγμένης. Κι από εκεί ξεκινάει η δεκαετής σχέση μου με τον Ανδρέα. Ήταν το 1986 που αρχίζει η σχέση, παντρευτήκαμε το 1989 και μείναμε μαζί χωρίς να χωρίσουμε μέχρι την ημέρα του θανάτου του.

Φτάνουμε στο κομβικό και μοιραίο σημείο όπου γνωρίζω τον καθηγητή Γιακούμπ. Και με μαγεύει, διότι ήταν σαν αιγυπτιακή προτομή, όπως τον είχα χαρακτηρίσει τότε. Ένας ψηλός άνδρας, με απίστευτη αυτοπεποίθηση και αύρα μαγική. Αυτός είχε φτιάξει το Χέρφιλντ. Μεταφέρεται εκεί εντελώς κρυφά ο Ανδρέας, ενώ απ' έξω ήταν στρατοπευδευμένος όλος ο ελληνικός Τύπος.

Εγώ έχω εντοπιστεί διότι ταξιδεύω μαζί του και έχει γίνει χαμός στην Ελλάδα. Λένε ότι έχει πάρει μαζί την γκόμενα κι έχει φύγει και τέτοια. Εκείνη την εποχή είμαι η γκόμενα. Εμένα τρέμει το φιλοκάρδι μου, παρόλα αυτά ό,τι μου λέει το κάνω. Σκέφτομαι ότι θα με καθαρίσουν, γιατί είχα απειλητικά τηλέφωνα. Ότι η ζωή μου τελειώνει και διάφορα τέτοια.

Στο μεταξύ μέχρι να εγχειριστεί, ο Γιακούμπ τού έχει διατάξει ένα πρόγραμμα ενός φυσιολογικού ανθρώπου. Δηλαδή να βγαίνει έξω να περπατάει, να μην είναι απλώς με τις πιτζάμες, στο δωμάτιό του. Ο Ανδρέας τότε αρχίζει να συλλαμβάνει ένα σχέδιο.

Το πρώτο βήμα είναι ότι βάζει τον τότε κυβερνητικό εκπρόσωπο Ρουμπάτη, να ανακοινώσει ότι είναι σε διάσταση και προτίθεται να πάρει διαζύγιο. Ήταν παράλληλα με την εποχή που ήταν σε διάσταση η Νταϊάνα με τον Κάρολο και γίνονταν διάφοροι παραλληλισμοί και στον αγγλικό Τύπο. Εγώ ήμουν στα εγγλέζικα πρωτοσέλιδα η Μπίμπο, έτσι με παρουσίαζαν. Υπήρχαν δημοσιογραφίνες οι οποίες κάθε μέρα μετρούσαν τη φούστα μου, πόσους πόντους ήταν πάνω από το γόνατο. Και υπήρχε και το περιβάλλον του Ανδρέα, όπως Λαλιώτης και Κουτσόγιωργας, να αναζητούν τον ρόλο μου και κάποια ενοχή. Εγώ κάθε βράδυ προσευχόμουν. Είναι η εποχή που αρχίζω μία τάση προς το μεταφυσικό, από το αδιέξοδο που έχω βρεθεί. Μέχρι τότε ήμουν αδιάφορη. Όχι άθεη, όμως αδιάφορη ως προς το θρησκευτικό θέμα. Προσεύχομαι, κλαίω, προσπαθώ να είμαι δυνατή.

Το δεύτερο βήμα που κάνει ο Ανδρέας βάση στρατηγικής είναι ότι βάζει τον τότε Υπουργό Τύπου, Δημήτρη Μαρούδα, να κάνει μία συνάντηση με τον Ψυχάρη για το Βήμα της Κυριακής και στο οπισθόφυλλο γράφει «Δήμητρα Λιάνη, μέλλουσα κυρία Παπανδρέου». Γίνεται ένας χαμός. Περνούσα εγώ και φώναζαν «ποιος γάιδαρος το έκανε αυτό!».

Aνάποδα τιμόνια

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Τότε κάναμε κι ένα παιχνίδι με τον Ανδρέα. Του έλεγα «θα μου βάλεις μία υπογραφή και θα μου υποσχεθείς ότι θα βγεις ζωντανός από το χειρουργείο». Αυτό πήρε μυθικές διαστάσεις ότι μου αφήνει το κόμμα, την περιουσία, δεν ξέρω κι εγώ τι. Ήταν ένα απλό γράμμα που έλεγε «Δήμητρα αγάπη μου, σου υπόσχομαι ότι θα βγω για να κάνουμε το γάμο μας». Ήθελαν να προσδώσουν σε μένα πράγματα, που και να ήθελα δεν θα μπορούσα να τα κάνω.

Ο Γιακούμπ τού λέει να βγαίνει για περπάτημα. Παραμονή εγχείρησης τον παίρνω από το χέρι να πάμε μια βόλτα, για να του τονώσω το ηθικό. Έχω διαπιστώσει ότι είναι ο άνδρας που έχει δύο κουμπιά: Προοπτική και ελπίδα. Πρέπει να του τονώσεις αυτά τα δύο στοιχεία. Αν του τονώσεις αυτά τα δύο στοιχεία, βγαίνει παλικάρι στη μάχη. Βλέπω, λοιπόν, από πίσω μας ένα λαό να μας ακολουθεί και να μη μας αφήνουν. Τους λέω «Ποιο είναι το πρόβλημά σας; Ήθελα μισή ώρα μαζί του για να του σβήσω κάθε αμφιβολία και να του πω ότι θα βγει ζωντανός από το χειρουργείο, μη μου το στερείται». Και μου λένε ότι ο Ανδρέας είναι όλων και ανήκει σε όλη την Ελλάδα. Εντάξει, το καταλάβαινα, αλλά αυτή ήταν μία πολύ προσωπική στιγμή που ήθελαν δυο άνθρωποι να μείνουν μόνοι και να απολαύσουν έναν απλό περίπατο.

Γίνεται η εγχείρηση και το πρώτο άτομο που ζητάει ο Ανδρέας είμαι εγώ. Μετά την αναρρωτική δίνει στο Χέρφιλντ μία συνέντευξη τύπου. Αδυνατισμένος, με μία μορφή ταλαιπωρημένη, βγαίνει στους δημοσιογράφους και λέει τρία πράγματα: Επιστρέφω στην Ελλάδα, προκηρύσσω εκλογές, παντρεύομαι τη Δήμητρα. Τέλος.

Τη νύχτα που έκανε την ανακοίνωση αυτή δεν έχω τρομοκρατηθεί περισσότερο στη ζωή μου από ξένους παπαράτσι. Όταν βγήκα από το Χέρφιλντ έπεσαν ένα σμάρι από παπαράτσι, που ήταν οι ίδιοι που φωτογράφιζαν την Νταϊάνα να πεθαίνει. Ένα πλήθος που ανέβαινε στο καπό του αυτοκινήτου και προσπαθούσε να μου πάρει μία δήλωση. Φυσικά δεν μίλησα, αλλά με φωτογράφιζαν με έναν πολύ εχθρικό τρόπο. Σαν να 'μαι το θήραμα.

Εντωμεταξύ τρέχει το σκάνδαλο Κοσκωτά κι όταν είναι να επιστρέψουμε, εγώ δέχομαι απειλητικά τηλεφωνήματα μη τυχόν γυρίσω στην Ελλάδα μαζί με τον Ανδρέα. Και το περιβάλλον του Ανδρέα ασκεί πίεση να μη με πάρει μαζί του. Πάει ο Κατσιφάρας και του λέει «τι πας να κάνεις!». Και του απαντάει ο Ανδρέας, «Άκου Γιώργο αρκετά στη ζωή μου τράβαγα το κάρο για όλους εσάς, τώρα θέλω να ζήσω τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μου όπως εγώ θέλω».

Φτάνουμε την ημέρα του αεροπλάνου που επιστρέφει στην Αθήνα. Εγώ δεν είχα καταλάβει ακριβώς τι πρόκειται να γίνει. Δεν είχα την εμπειρία να το καταλάβω ούτε μπορούσα να το διαχειριστώ μόνη μου. Μου λέει ο Ανδρέας κάποια στιγμή «θα σου κάνω ένα νόημα και τότε θα καταλάβεις». «Εντάξει», λέω. Βγαίνει, γίνεται χαμός από κάτω και περιμένουν όλα τα δίκτυα. Είχαν κοπεί τα πόδια μου και όπως έχει πει κι εκείνος σε μία κοινή συνέντευξη που είχαμε δώσει στον Λάλα, «όχι μόνο τα δικά σου αλλά και πολλών άλλων». Τότε λοιπόν γυρίζει και κάνει το περίφημο νεύμα. Και το κάνει σαν παρουσίαση. Τι σημαίνει αυτό; Ότι, κύριοι, αυτή είναι η γυναίκα της ζωής μου. Όπως είχε πει και στον Γιώργο Λιάνη στις «24 ώρες» όταν τον είχε ρωτήσει «Θα είναι νόμιμη ή μόνιμη η Δήμητρα;» και είχε απαντήσει «και νόμιμη και μόνιμη».

Βέβαια, δεν είχε βγει το διαζύγιο, αλλά είχε προγραμματίσει να γίνει η διαδικασία. Ήξερε ότι η Μαργαρίτα δεν θα του το δώσει εύκολα κι ότι είχαμε αγώνα μπροστά μας. Και αρχίζουν οι διαδικασίες διαζυγίου ενώ έτρεχε το σκάνδαλο, οι δίκες και οι πολιτικές διαδικασίες.

Πριν τον γάμο έχει μεσολαβήσει ένα ακόμη νοσοκομείο, όπου ο Ανδρέας έχει πάθει πνευμονικό οίδημα. Απαιτεί από τον Κρεμαστινό να μπω μέσα στον θάλαμο του Κρατικού σε ένα δωματιάκι 1x2. Εκεί θέλει να μου κάνει πρόταση να παντρευτούμε, αφού πλέον έχει βγει και το διαζύγιό του. Θέλει να φωνάξω τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ και θέλει ο γάμος να γίνει εκεί. Φοβόταν μήπως δεν τα καταφέρει. Του λέω όμως ότι «δεν θα σε παντρευτώ εδώ». Ξανακάνουμε χαρτί που έλεγε ότι θα βγεις από αυτήν την ιστορία αλώβητος και υγιής, και απαιτώ να με παντρευτείς με δόξα και τιμή, όπως μας αρμόζει. Έτσι κι έγινε.

Κατά την πρωθυπουργική θητεία του Ανδρέα, εγώ δέχτηκα μία επίθεση με ένα μπαράζ γυμνών φωτογραφιών από την Αυριανή του Κουρή. Ήθελε να πάρει ένα μεγάλο δάνειο και με εκβίαζε. Ο Θεός να τον συγχωρέσει. Τώρα δεν υπάρχει στη ζωή, αλλά η ιστορία είναι ιστορία. Αδυνατούσα να το διαχειριστώ και πήγα στον Ανδρέα. Εκείνος το ανέθεσε στον υπέροχο κύριο Τσοχατζόπουλο, ο οποίος δεν έκανε ποτέ τίποτα.

Οι φωτογραφίες είναι μίας εποχής που είμαι γύρω στα 25, όπου όλες οι γυναίκες έκαναν μπάνιο με το στήθος έξω. Υπήρχε μία τάση ελευθερίας τότε. Σε πολλές φωτογραφίες με είχε τραβήξει ο πρώην σύζυγός μου, ο οποίος είχε μια καλλιτεχνική τάση ως αρχιτέκτονας. Πού να ήξερα ότι θα παντρευτώ τον πρωθυπουργό! Και στο φλιτζάνι να μου το έλεγαν, θα έλεγα ότι είναι τρέλα. Εγώ τις είχα δώσει στην κουμπάρα μου να τις φυλάξει μαζί και με άλλες φωτογραφίες. Εκείνη μού είχε πει ότι το πατάρι της είχε καταστραφεί, αλλά εν τέλει έδωσε όλες τις φωτογραφίες στην εφημερίδα. Όπως μάθαμε κι από την ΚΥΠ, είχαν υποστεί και μοντάζ στην Τουρκία.

Εγώ ήμουν συντετριμμένη. Θεωρούσα ότι δημιουργούσα πρόβλημα στον Ανδρέα. Ότι η προηγούμενη ζωή μου στέκεται αχίλλειος πτέρνα του. Δεν υπήρχε χειρότερο πράγμα για μένα. Και ο τρόπος που έγινε. Είναι άλλο να σε κρεμάνε στα μανταλάκια κι άλλο να ποζάρεις για γυμνό σωστά, ωραία φωτισμένη, με τα ρετουσαρίσματα. Τι έκανα στο κάτω-κάτω της γραφής;

Υπήρχε πολύ μεγάλη καλλιτεχνική υποστήριξη πάντως. Είχε βγει ο Λαζόπουλος, η Βουγιουκλάκη, επώνυμοι καλλιτέχνες και είχαν πάρει το μέρος μου. Στήνονταν ολόκληρες εκπομπές. Ο Ανδρέας μου είπε μία φράση. «Να μη στεναχωριέσαι καθόλου. Να μου το θυμηθείς ότι μια μέρα αυτό θα γυρίσει μπούμερανγκ. Στο υπογράφω». Πράγμα το οποίο έγινε, γιατί έγινε η θυματοποίησή μου. Τον κόσμο τον ενόχλησε αυτό που έγινε και υπήρχε μία τάση προστασίας προς το θύμα. Σιγά-σιγά συνειδητοποίησα ότι ο κόσμος δεν θα με κρίνει γι’ αυτές τις φωτογραφίες.

Πέρασα ένα διάστημα εγκλεισμού προσπαθώντας να αποβάλλω όλο αυτό το τοξικό κλίμα που βρισκόμουν. Δεν ήταν εύκολο. Ήταν μία τεράστια μάχη. Καταρχήν ο έρωτας από μόνος του δεν είναι αναίμακτος. Είναι πόλεμος. Ο θάνατος έχει μία οριστική κατάληξη. Είναι αυτός που σε σφραγίζει τελικά. Περνώντας τα χρόνια έλεγα πάντα ότι η αλήθεια θα λάμψει. Λέω πού είναι όλα αυτά τα οποία γράφτηκαν και χύθηκαν τόνοι μελανιού, τα πλούτη, η χλιδή, το πρακτοριλίκι που μου είχαν χρεώσει, η αδυσώπητη γυναίκα, η γυναίκα αράχνη; Πού είναι όλα αυτά; Σκόνη στον άνεμο. Dust in the wind, που λέει και το τραγούδι. Ήθελαν να λένε ότι τον ξεμυάλισα. Ο Ανδρέας ήταν άνθρωπος που έπαιρνε μεγάλες αποφάσεις για το μέλλον της Ελλάδας. Δεν έκανε τίποτα τυχαία. Δεν έκανε τυχαία την επιλογή. Ο Ανδρέας με επέλεξε.

Περισσότερα από το VICE

Το Άλμπουμ της Ζωής της Άννας Βίσση

«Εδώ Βλέπεις το Έργο Όλου του Κόσμου» - Πώς Είναι να Ζεις σε Έναν Μύλο στις Κυκλάδες

Το «Κράξιμο» Ήταν το πιο Ερωτικό Περιοδικό των 80's