Αυτές Είναι οι Αλλαγές που Θέλει να Φέρει η Κυβέρνηση στο Νέο Νομοσχέδιο για τη Φαρμακευτική Κάνναβη

Σύμφωνα με πληροφορίες του VICE Greece, η ομάδα εργασίας που «τρέχει» τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία και η οποία αποτελείται τόσο από στελέχη στο γραφείο του πρωθυπουργού όσο και από επιτροπές σε πέντε υπουργεία (Υγείας, Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Οικονομικών, Προστασίας του Πολίτη και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων), θέλει μέχρι το τέλος του 2017 να έχει φέρει προς ψήφιση στη Βουλή μια τροπολογία του υφιστάμενου νόμου. Αυτή, κατ' εξαίρεση του κρατικού μονοπωλίου, θα δίνει την άδεια, τόσο σε φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα, να καλλιεργήσουν, να μεταποιήσουν και να εμπορευτούν προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, είτε εξάγοντάς τα, είτε διαθέτοντάς τα στην ελληνική αγορά - αρκεί να έχουν λευκό ποινικό μητρώο.

Ασφαλώς, η υλοποίηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι, καθώς οι εμπνευστές του πρέπει να ξεπεράσουν δύο μεγάλα εμπόδια: το πρώτο είναι το κρατικό μονοπώλιο και το δεύτερο το γεγονός πως η κάνναβη, παρά τη μετακίνησή της στον πίνακα Β' ταξινόμησης ουσιών από τον πίνακα Α' στην υφιστάμενη νομοθεσία, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας, παραμένει στην ίδια κατηγορία με τα οπιούχα ναρκωτικά. Επί της ουσίας, αυτό που αλλάζει είναι πως πλέον αναγνωρίζεται η φαρμακευτική της ιδιότητα, συνεπώς μπορεί να εισέλθει στη χώρα ως εισαγόμενο σκεύασμα μέσω του ΕΟΦ.

Η ομάδα εργασίας της κυβέρνησης εργάζεται εντατικά πάνω από έναν χρόνο σε ό,τι αφορά την τροπολογία του νομοσχεδίου, πραγματοποιώντας διαβουλεύσεις με επιτροπές και υπαλλήλους στις υπηρεσίες των αρμοδίων υπουργείων, ώστε να συναποφασιστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις του νέου ρυθμιστικού πλαισίου και να οριστούν οι απαραίτητες εξαιρέσεις του νόμου. Σύμφωνα με πληροφορίες του VICE Greece, όλα τα υπουργεία βλέπουν θετικά το επερχόμενο νομοσχέδιο, ενώ μάλιστα κάποια από αυτά (Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Οικονομικών και Προστασίας του Πολίτη), πρωτοστατούν στη νομοθετική πρωτοβουλία. Εκεί που εντοπίζονται οι περισσότερες αντιστάσεις και παρουσιάζονται διαρκώς εμπόδια είναι στο Υπουργείο Υγείας και στις γνωμοδοτικές επιτροπές, όπου ναι μεν αναγνωρίζεται στην υφιστάμενη νομοθεσία η θεραπευτική ιδιότητα δραστικών ουσιών του φυτού, όμως μονάχα για μια σειρά από νόσους, όπως η ανορεξία σε φορείς του HIV/AIDS, η επιληψία, ο χρόνιος πόνος, η ναυτία κατά τη διάρκεια χημειοθεραπείας, η καχεξία, η σπαστικότητα που σχετίζεται με την πολλαπλή σκλήρυνση, ο νευροπαθητικός πόνος και κάποιες ακόμη, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ουσιαστικά οφέλη για ασθενείς που πάσχουν από άλλες νόσους.

[VICE Video] Ποιοι Είναι οι Ασθενείς που Ψάχνουν Κάνναβη για Φαρμακευτικούς Σκοπούς στην Ελλάδα;

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Στο μεταξύ, μόλις πρόσφατα, πραγματοποιήθηκαν και οι πρώτες 33 αιτήσεις ασθενών στον ΕΟΦ για αυτοκαλλιέργεια και εισαγόμενα σκευάσματα, ενώ αιτήσεις κατέθεσαν και δύο εταιρείες. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε προ ολίγων ημερών στέλεχος της κυβέρνησης, «Κάποιες υπηρεσίες και επιτροπές του Υπουργείου Υγείας αποτελούνται από ανθρώπους με σκοταδιστικές αντιλήψεις, οι οποίοι λόγω προσωπικών συμφερόντων λειτουργούν ως dealer ουσιών, (σ.σ κωδεΐνη, μορφίνη) - είναι γνωστά αυτά. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η κερδοφορία τους, τίποτα άλλο. Δεν θα επιτρέψουμε να συνεχιστεί αυτό. Θα πρέπει να κυριαρχήσει η επιστημονική αντίληψη κόντρα στα προσωπικά συμφέροντα και τη μικροπολιτική. Στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη, όλες τις μεγάλες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις σε ζητήματα κάνναβης τις έχουν περάσει οι φιλελεύθεροι και οι χριστιανοδημοκράτες, είναι αδιανόητο να εμφανίζει στην Ελλάδα φοβικά και συντηρητικά αντανακλαστικά η Αριστερά. Αυτό το νομοσχέδιο είναι ένας ζωντανός αγώνας με τον φόβο και τον σκοταδισμό που χτίστηκε επιμελημένα για δεκαετίες απέναντι σε ένα φυτό που ήταν ελεύθερο, είχε στέρεα παραγωγική βάση και βαθιές σχέσεις με την κοινωνία».

Ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα του νέου νομοσχεδίου είναι εκείνο της αυτοκαλλιέργειας, το οποίο η ομάδα εργασίας της κυβέρνησης ψάχνει τρόπο να εντάξει στη νομοθετική πρωτοβουλία, καθώς εκτιμά πως έτσι θα χτυπήσει το παράνομο εμπόριο και θα ελέγχεται καλύτερα η ποιότητα του προϊόντος. Μάλιστα, στο σενάριο αυτό, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, φέρεται να είναι θετικές και κάποιες φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες εκτιμούν πως έτσι θα καλυφθεί ένα μεγαλύτερο φάσμα ασθενειών, στο οποίο οι ίδιες δεν θα είχαν οικονομικά κίνητρα να επενδύσουν.

Την ίδια στιγμή, επενδυτικά fund του εξωτερικού (από χώρες όπως ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ, η Γερμανία, η Ελβετία, η Ολλανδία, η Ιταλία κ.ά.) έχουν ήδη ξεκινήσει επαφές με την κυβέρνηση και αναμένουν το νέο νομοσχέδιο, για να κινηθούν. Ένα εκ των επενδυτικών σχημάτων -συγκεκριμένα το καναδικό- έχει ήδη νοικιάσει εδάφη από τον Δήμο Νάουσας, για καλλιέργεια και μεταποίηση, ενώ αναζητά εκτάσεις και στην περιοχή της Αλεξάνδρειας, στον νομό Ημαθίας. Η συγκεκριμένη επένδυση, εφόσον υλοποιηθεί, φέρεται, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, να έχει στη διάθεσή της συνολικά περί τα 500 εκ. ευρώ, ενώ σε βάθος πενταετίας οι επενδυτικές προτάσεις που έχουν φτάσει σε κυβερνητικά στελέχη αγγίζουν τα δύο δισ., ανοίγοντας περίπου 2.500 θέσεις εργασίας. Αυτό που κινητοποιεί τα διεθνή επενδυτικά σχήματα να επιλέξουν την Ελλάδα, αν και δεν υπάρχει ακόμη το νομικό πλαίσιο, είναι το κλίμα της χώρας μας, το οποίο θεωρείται ιδανικό για την παραγωγή ενός premium βιολογικού προϊόντος, με μικρό κόστος σε ενέργεια, λόγω της πολύμηνης ηλιοφάνειας. Το γεγονός αυτό εκτιμούν στελέχη της κυβέρνησης πως μπορεί να καθιερώσει γρήγορα την Ελλάδα ως ένα διεθνή παίκτη στην παγκόσμια αγορά της κάνναβης, διεκδικώντας ένα σημαντικό κομμάτι της πίτας από χώρες όπως το Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Ολλανδία κ.ά.

Ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος είναι Πρόεδρος του ΔΣ του συνεταιρισμού βιολογικής κλωστικής κάνναβης ΚΟΙΝΣΕΠ ΚΑΝΝΑΒΙΟ, μέλος του δικτύου πληροφόρησης και δραστηριοποίησης «Ηλιόσποροι» και ένας από τους ανθρώπους που παρακολουθούν στενά τις διεθνείς εξελίξεις γύρω από την κάνναβη. Τον ρωτώ αν πράγματι μπορεί η Ελλάδα να διεκδικήσει ένα κομμάτι της πίτας στην παγκόσμια αγορά. «Είναι γεγονός πως υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, εγχώριο και από το εξωτερικό, διότι στην Ελλάδα έχουμε τις κλιματολογικές συνθήκες που οι άλλοι προσπαθούν να προσομοιάσουν με τις λάμπες στα εργοστάσια παραγωγής. Παρέχουμε ουσιαστικά μια ηλιοφάνεια και μια δυνατότητα στον τομέα της παραγωγής, για παράδειγμα μέσα από θερμοκήπια, ώστε να μειώσει ο επενδυτής τα λειτουργικά κόστη, ιδιαίτερα το κόστος της ενέργειας, επειδή απαιτούνται τεράστιες ποσότητες για να δημιουργήσεις μεγάλες μονάδες παραγωγής μόνο με λάμπες. Πρόκειται για μια πάρα πολύ καλή συγκυρία να μπει η χώρα μας στον διεθνή χάρτη και χαιρόμαστε που όσα λέμε τόσο καιρό, πιάνουν επιτέλους τόπο. Είμαστε πολύ κοντά στο να έχουμε ένα καινούργιο νομοθετικό πλαίσιο, είναι όμως αρκετά ελλιπές και αποσπασματικό και προς το παρόν ευνοεί τις ελάχιστες πολυεθνικές που έχουν τα λίγα εγκεκριμένα φάρμακα, κυρίως συνθετικά. Ενώ υπάρχει η πολιτική βούληση, υπάρχουν ταυτόχρονα διάφορες εμπλοκές από επιμέρους παράγοντες του Υπουργείου Υγείας. Δεν είμαι τόσο αισιόδοξος πως θα αρθεί το κρατικό μονοπώλιο, καθώς παρατηρούνται αρκετές δυσπραγίες και ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Υπάρχουν καλές κυβερνητικές προθέσεις και προκηρύξεις, αλλά κρατάω μικρό καλάθι.

»Επί της ουσίας, βλέπουμε ότι η νόμιμη ρύθμιση περιορίζεται στο πλαίσιο του κρατικού μονοπωλίου και των εγκεκριμένων φαρμάκων. Μπορεί να προσφέρει ένα ελεγχόμενο πλαίσιο και έσοδα για το κράτος, ως προσέγγιση όμως δεν μοιράζει τα έσοδα ευρύτερα στην κοινωνία, όπως και τα θεραπευτικά οφέλη της κάνναβης. Εμείς έχουμε προτείνει να μετακινηθεί η κάνναβη στην κατηγορία Δ', όπου θα μπορεί να είναι μεν ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο, αλλά όχι δίγραμμης συνταγής, καθώς και να επιτραπεί η κυκλοφορία ξηρής ουσίας, γαληνικών σκευασμάτων και φυσικών εκχυλισμάτων - φυτικών φαρμάκων από κάνναβη. Το να διατηρείται ακόμη η κάνναβη στην ίδια κατηγορία με τα οπιοειδή είναι εγκληματικό, πρώτα για τους ασθενείς και μετά για την ιατρική έρευνα».

Ρωτώ τον Μιχάλη Θεοδωρόπουλο τι σημαίνει πρακτικά να δοθεί άδεια καλλιέργειας σε φυσικά πρόσωπα. «Δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται για την ώρα και είναι αμφίβολο αν θα ρυθμιστεί η αυτοκαλλιέργεια που είναι αυτονόητο δικαίωμα των ασθενών, όπως βέβαια και η αποποινικοποίηση της χρήσης ξηρής ουσίας, με όποια μορφή το επιθυμεί ο ασθενής. Στον Καναδά, στις ΗΠΑ, στη Γερμανία και σε άλλες χώρες, οι ασθενείς μπορούν να βγάλουν άδεια καλλιέργειας, μέχρι έναν συγκεκριμένο αριθμό φυτών. Για να μπορείς να καλλιεργήσεις στην Ελλάδα, θα πρέπει να έχεις συμβόλαιο με μεταποιητή και για να πάρεις άδεια μεταποίησης, θα πρέπει να έχεις σύμβαση με καλλιεργητή ή κάθετη μονάδα και να καλύψεις προϋποθέσεις για σύσταση φαρμακευτικής εταιρείας. Πρέπει να διαθέσεις ένα σημαντικό κεφάλαιο, να στήσεις μια μεταποιητική μονάδα με GMP πρότυπα δηλαδή, εργαστηριακούς ελέγχους, κλινικές έρευνες κτλ. Για να βγάλεις στην αγορά ένα φάρμακο, πρέπει να αποδείξεις ότι είναι θεραπευτικό με πολυετείς έρευνες, δεν είναι εύκολο. Συνεπώς, ναι μεν υπάρχει η πολιτική βούληση, αλλά εάν το πλαίσιο του κρατικού μονοπωλίου παραμείνει, όπως και η πρόσβαση μόνο σε εγκεκριμένα φάρμακα, δυσκολεύουν αρκετά τα πράγματα για τους ασθενείς, αλλά και τους παραγωγούς. Από τη στιγμή που παραμένει το κρατικό μονοπώλιο και η διάθεση μόνο εγκεκριμένων φαρμάκων από φαρμακεία μέσω ΕΟΠΠΥ, αυτό σημαίνει πως εγώ σαν Έλληνας παραγωγός δεν μπορώ να βγάλω φαρμακευτική κάνναβη σε ξηρή μορφή, πρέπει να τη βγάλω σε μορφή φαρμακευτικού σκευάσματος, που δεν ξέρουμε ακόμη σε τι κατηγορία θα μπει. Ας πούμε, θα θεωρείται παραδοσιακό φάρμακο φυτικής προέλευσης, το οποίο το παράγω χωρίς να χρειάζομαι οκτώ χρόνια κλινικών ερευνών ή θα αναγκαζόμαστε να παράγουμε φάρμακο και να απαιτούνται οκτώ χρόνια έρευνας; Επίσης, οι χρονοβόρες διαδικασίες, η γραφειοκρατία και το μπλέξιμο με το δημόσιο θα είναι αποτρεπτικός παράγοντας για την προώθηση φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, εις βάρος πάλι των ασθενών. Αυτήν τη στιγμή, το κόστος αγοράς για έναν ασθενή ενός συνθετικού εγκεκριμένου φαρμάκου, δηλαδή το κόστος κάνναβης ανά γραμμάριο από τα σκευάσματα που κυκλοφορούν στην αγορά, είναι από 25 μέχρι 180 ευρώ το γραμμάριο, ενώ εάν τον εκπαιδεύσεις και του δώσεις κάποιες τεχνικές συμβουλές, μπορεί να παράγει το φάρμακό του στο σπίτι, όπως κάνουν ασθενείς σε όλον τον κόσμο, με κόστος μισό ή ένα ευρώ το γραμμάριο. Επίσης, θα μπορούσε να δοθεί η δυνατότητα κάποιος φροντιστής-καλλιεργητής (caregiver) να καλλιεργεί για λογαριασμό πέντε-δέκα ασθενών, όπως γίνεται σε Καναδά και ΗΠΑ.

Αυτήν τη στιγμή πάμε να αντιγράψουμε ένα μοντέλο σαν αυτό της Τσεχίας και το πρώιμο του Ισραήλ, τα οποία, όπως λέει ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος «…τόσο κοινωνικά όσο και επιχειρηματικά, ήταν αποτυχημένα. Δεν λειτούργησαν ή, μάλλον, ωφέλησαν περιορισμένο αριθμό εταιρειών και ασθενών. Το Ισραήλ επένδυσε εξαρχής τεράστια ποσά στην έρευνα, πράγμα που στην Ελλάδα δύσκολα θα γίνει. Εμείς λέμε να εξετάσουμε τα πιο εμπορικά μοντέλα, χωρών όπως είναι οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, αλλά να προσθέσουμε και κάποιες κοινωνικές διαστάσεις που βλέπουμε σε Ισπανία και Ουρουγουάη, όπως είναι η αυτοκαλλιέργεια και οι ιατρικές λέσχες κάνναβης, οι οποίες έχουν πολλαπλά οφέλη για τους ασθενείς, από την άποψη ότι τους κρατούν μακριά από τη μαύρη αγορά και τους προσφέρουν ένα φάρμακο σε χαμηλή τιμή και καλή ποιότητα. Ζητάμε μια ολοκληρωμένη και όχι αποσπασματική προσέγγιση που θα διασφαλίσει τη δημόσια υγεία και το δικαίωμα των ασθενών να λαμβάνουν το φυσικό φάρμακο κάνναβη σε όποια μορφή αυτοί το επιθυμούν».

Όπως εξηγεί ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος: «Όσο γελοία φαντάζει η ποτοαπαγόρευση του προηγούμενου αιώνα, άλλο τόσο γελοίοι φαντάζουν όσοι βγαίνουν στα κανάλια και φωνάζουν πως θα δώσουμε χασίσι στα παιδιά μας, αν δημιουργήσουμε ένα νόμιμο πλαίσιο ρύθμισης για την ιατρική χρήση της κάνναβης. Δεν αντιλαμβάνονται ότι τα παιδιά αυτήν τη στιγμή είναι αντιμέτωπα με πολύ μεγαλύτερο ρίσκο, επειδή πάνε και ψωνίζουν από τη μαύρη αγορά αμφιβόλου ποιότητας κάνναβη. Δεν βλέπουν πλέον ότι η ελληνική κοινωνία έχει ένα πρόβλημα πολυτοξικομανίας που δεν αντιμετωπίζεται με την καταστολή, δεν υπάρχει κανένας έλεγχος, είτε για τις ποσότητες που διακινούνται στην αγορά είτε για την ποιότητα που καταναλώνει ο κόσμος. Υπάρχει μια υπερκατανάλωση ουσιών κι όποιος δεν το βλέπει αυτό εθελοτυφλεί, βάζει το κεφάλι του στην άμμο. Πρέπει να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία και να κρατηθεί ο χρήστης μακριά από το παράνομο εμπόριο. Στην Αμερική, η κάνναβη έχει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης άνω του 25%. Λέγεται πως σύντομα θα ξεπεράσει το οικονομικό "μπουμ" που έγινε στο Διαδίκτυο με τα ".coms" τη δεκαετία του '90. Μιλάμε για μια παγκόσμια αγορά που μέχρι το 2020 θα ξεπεράσει τα 55 δισ. δολάρια μόνο για την ιατρική χρήση, ενώ αν ανοίξει η νομοθεσία και στις υπόλοιπες χώρες τα επόμενα δέκα χρόνια, μιλάμε για σαρωτικές αλλαγές. Ο παγκόσμιος τζίρος της παράνομης κάνναβης ξεπερνάει τα 140 δισ. δολάρια. Στην πολιτεία του Κολοράντο, με πληθυσμό 5,5-6 εκ. κατοίκους, ξεπέρασαν σε τζίρο τα 1,2 δισ. δολάρια, ενώ δημιουργήθηκαν περισσότερες από 10.000 θέσεις εργασίας και από αυτές έσοδα περίπου 200 εκ. δολάρια, τα οποία κατέληξαν σε υποδομές για την παιδεία ή σε προγράμματα αστέγων, δηλαδή σε ενέργειες με κοινωνική διάσταση. Πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικές για την κάνναβη, να γίνουν πιο θαρραλέες και αποτελεσματικές. Δεν ζητάμε κάτι το ριζοσπαστικό, ζητάμε το λογικό και αυτονόητο».

Περισσότερα από το VICE

Μιλήσαμε με Έναν Αυτοδίδακτο Γεωπόνο που Έχει Γλάστρες με Χασίς στην Ντουλάπα του

Το Τέλος του Άκη, του Μεγαλύτερου ΠΑΣΟΚτζή που Γνώρισε η Ελλάδα

Κάποτε στην Αθήνα Υπήρχε Ένα Μπαρ που Έριχνε Ναρκωτικά στα Ποτά