To «Pepper Ann» Ήταν το πιο Υποτιμημένο Φεμινιστικό Καρτούν των 90s

Μία σειρά της δεκαετίας του ’90 που πήγε κόντρα σε αυτές τις θλιβερές τάσεις στη γυναικεία αναπαράσταση, ήταν το Pepper Ann. Η Pepper Ann Pearson ήταν ένα 12χρονο κορίτσι που ζούσε ένα σωρό ρεαλιστικές περιπέτειες - από το να βρίσκεται σε ησυχαστήρια με τη διαζευγμένη μητέρα της και το να αισθάνεται πίεση, επειδή πρέπει να ψωνίσει ένα αθλητικό μπουστάκι, στο να μετανιώνει που οικειοποιήθηκε την ινδιάνικη κληρονομιά της, να στοχάζεται πάνω στις διδασκαλίες του Noam Chomsky και να μην μπορεί να αποφασίσει για το αν πρέπει να γιορτάσει τα Χριστούγεννα ή το Χάνουκα.

Έχοντας δημιουργηθεί από τη σκιτσογράφο και σεναριογράφο Sue Rose, η σειρά είναι μια μεταφορά του κόμικς της, Pepper Ann, το οποίο συμπεριλαμβανόταν στο περιοδικό Young Miss. Έκανε το ντεμπούτο του το 1997 και έγινε η πρώτη σειρά κινουμένων σχεδίων της Disney που δημιουργήθηκε από μια γυναίκα (17 χρόνια αργότερα, γυρίστηκε η δεύτερη σειρά με γυναικεία υπογραφή, με το Starvs. The Forces of Evil της Daron Nefcy). Η σειρά ακολουθούσε την Pepper Ann, τη χωρισμένη μητέρα της Lydia, τους δύο κολλητούς της φίλους –τον Milo, έναν δύστροπο καλλιτέχνη και τη Nikki, μια αριστούχο ιδιοφυή βιολίστρια- και τη μικρή αδερφή της Pepper, τη Moose, το αγοροκόριτσο.

«Δεν είχα σκοπό να δημιουργήσω μια τηλεοπτική σειρά», μου λέει η Rose τηλεφωνικώς. «Ήθελα να δημιουργήσω μια ιστορία για μια κοπέλα. Για ένα αστείο κορίτσι που κάνει λάθη και στη συνέχεια μαθαίνει από αυτά».

Η Pepper Ann και οι συμμαθητές της ήταν μέρος μιας τάσης για αμφισβήτηση των στερεοτυπικών χαρακτήρων και μαζί με άλλα κινούμενα σχέδια της δεκαετίας του ’90, ανέτρεψε την επικρατούσα ιδέα για το τι μπορούσε και τι θα έπρεπε να είναι μια γυναίκα ηρωίδα. Αν και οι χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων μέχρι τότε ήταν ευχάριστοι για τον άνδρα (όπως η Betty Cooper στο Οι Περιπέτειες του Άρτσι) ή γενικά «καλές» και θηλυκές ( Χιονάτη), οι γυναικείοι χαρακτήρες σε σειρές όπως το Daria, το Arnold, τους Simpsons και το Rugrats έδειξαν ότι τα κορίτσια μπορούσαν να είναι κυνικά, έξυπνα, ανεξάρτητα και με πολλά ενδιαφέροντα: από πολεμικές τέχνες μέχρι ποίηση. Μετά την επιτυχία του Pepper Ann, συνεχίσαμε να βλέπουμε πιο περίπλοκους κοριτσίστικους χαρακτήρες να πρωταγωνιστούν σε σειρές, όπως το Ημερολόγιο της Τζίντζερ, το The Proud Family και το Οικογένεια Θορνμπέρι.

Το Pepper Ann τελείωσε το 2000, αλλά η σειρά άφησε πίσω της μια κληρονομιά. Το 2017, η τραγουδοποιός SZA σάμπλαρε το τραγούδι των τίτλων αρχής του Pepper Ann στο τραγούδι της «Go Gina», ενώ οι παλιοί fans που πλέον έχουν ενηλικιωθεί επισκέπτονται και πάλι τη σειρά, υπογραμμίζοντας το φεμινιστικό της μήνυμα. «Η εκπομπή μου έμαθε πολλά για τον φεμινισμό, όταν ήμουν μικροσκοπικός και άσχημος», λέει ο συγγραφέας Alex Firer. «Ενώ όλες οι σειρές τόνιζαν τη σημασία της αγάπης έναντι της εμμονής, το Pepper Ann είχε να κάνει με τρεις περίεργους χαρακτήρες που προσπαθούσαν να διατηρήσουν υγιείς σχέσεις με τον κόσμο».

«Λάτρευα τις χαζομάρες της Pepper Ann και το πού έφτανε με την αδέξια προσέγγισή της στη ζωή», λέει η εικονογράφος Kati Prescott. «Μου άρεσε πολύ που είχε για καλύτερους φίλους έναν καλλιτέχνη και μια αριστούχο, που η αδελφή της ήταν μια cool τύπισσα που έκανε skateboard και η μητέρα και η θεία της αποτελούσαν ισχυρά, αλλά και αστεία γυναικεία πρότυπα».

«Σίγουρα θα τη χαρακτήριζα φεμινίστρια, με την έννοια ότι για εμένα, φεμινίστρια είναι μια ισχυρή γυναίκα που πιστεύει ότι οι γυναίκες είναι ίσες με τους άνδρες από κάθε άποψη», συμφωνεί η εκτελεστική παραγωγός του Pepper Ann και σεναριογράφος Nahnatchka Khan. «Δεν νομίζω ότι η Pepper Ann θα ένιωθε ποτέ κατώτερη από οποιονδήποτε».

Η Rose, ωστόσο, δεν επικεντρώθηκε ποτέ στο γεγονός ότι το Pepper Ann ήταν μια ξεκάθαρα φεμινιστική σειρά. Μιλώντας για τον αντίκτυπο της σειράς και για το πώς βοήθησε στη διεύρυνση των ρόλων των γυναικείων χαρακτήρων επί της οθόνης, λέει ότι «Δεν [σκεφτόμουν] τι είδους χαρακτήρες έλειπαν από την τηλεόραση. Ούτε ανησυχούσα μήπως έβρισκα δυσκολίες, επειδή η σειρά ήταν διαφορετική. Δεν σκεφτόμουν τίποτα, εκτός από το ότι αυτή ήταν η ιστορία που ήθελα να διηγηθώ».

«Η Pepper Ann βασίστηκε σε εμένα, όταν ήμουν ένα 12χρονο σπασικλάκι, αλλά η αλήθεια είναι ότι η Pepper Ann ξεπερνά κάθε φαντασία», συνεχίζει. Η Rose δημιούργησε αρχικά τη σειρά για τη Nickelodeon, με εκτελεστική παραγωγό τη Linda Simensky. Όταν, όμως, η Simensky έφυγε από τη Nickelodeon, για να δουλέψει στο Cartoon Network, «κάθε project που έφερε την υπογραφή της στη Nickelodeon, πέθανε», λέει ο βασικός σχεδιαστής της Pepper Ann, Tom Warburton, σε τηλεφωνική συνέντευξη. Με τους νέους παραγωγούς της Nickelodeon να απορρίπτουν τη σειρά, το Pepper Ann μετακόμισε στην Disney, δίνοντας στην Khan την ευκαιρία να γίνει σεναριογράφος και εκτελεστική παραγωγός της σειράς.

«Μου δόθηκε η ευκαιρία να προσλάβω τους φίλους μου [ως σεναριογράφους], οι οποίοι ήταν επίσης απόφοιτοι της σχολής κινηματογράφου που έκαναν την πρακτική τους και δούλευαν ως ξεναγοί σε τραμ της Universal Studios», λέει η Khan. Οι σεναριογράφοι ενσωμάτωναν με έξυπνο τρόπο φεμινιστικά και ειλικρινή μηνύματα, πολιτιστικές κριτικές και αυτοπαραπομπές σε κάθε επεισόδιο. «Από τη στιγμή που η σημερινή γυναίκα είναι τόσο δραστήρια, γιατί είναι τόσο ταμπού ο ιδρώτας;», λέει η χαρακτήρας Nikki Little στους συμμαθητές της. «Με απέρριψε μια ακόμη συνάθροιση ατόμων συγκεκριμένου φύλου», λέει ο Milo Kamalani, όταν του απαγορεύουν να παρακολουθήσει ένα γυναικείο εφηβικό βίντεο.

#Γυναίκα: Το Σώμα της Ανήκει

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Εν τω μεταξύ, κανείς δεν διέφευγε από τον κοινωνικό σχολιασμό της Pepper Ann - ούτε καν οι συγγραφείς της. «Το Harvard Lampoon μου ζήτησε να συμμετάσχω, αλλά αρνήθηκα, επειδή, ειλικρινά, ποιος θέλει να καταλήξει να γράφει για την τηλεόραση;», λέει η Becky Little, η αριστούχος μεγάλη αδελφή της Nikki.

Οι συγγραφείς δημιούργησαν ιστορίες που οδηγούσαν σε συζητήσεις για την κοινωνική συνείδηση, τον φεμινισμό και τις ταξικές διακρίσεις. Στο επεισόδιο The Sisterhood, η μαμά της Pepper Ann την αναγκάζει να επισκεφτεί ένα ησυχαστήριο γυναικών που ονομάζεται Adamant Eve. Όπως λέει στην Pepper Ann η θεία της, «Όλες οι γυναίκες πρέπει να γιορτάζουν την αδελφότητα».

Σε επόμενα επεισόδια, η Pepper Ann περιγράφεται από μια φίλη της Moose ως «μια γυναίκα που δεν φοβάται να πει την άποψή της». Ξεκινά μια part-time δουλειά, για να στηρίξει τη μαμά της, γίνεται δικηγόρος κατά τη διάρκεια μιας ψεύτικης σχολικής δίκης και βάζει υποψηφιότητα, για να γίνει πρόεδρος της τάξης. Επίσης, την παίρνουν στην ποδοσφαιρική ομάδα, στο επεισόδιο One of the Guys - κάτι που τελικά την κάνει να αμφισβητήσει το ρόλο της ως «μάτσο μαμά» και το γεγονός ότι ποτέ δεν θα γίνει η «Fresno Grape Queen», η νικήτρια των καλλιστείων ομορφιάς που εμφανίζεται στα ποδοσφαιρικά παιχνίδια. Όταν ρωτάει τους φίλους της αν μοιάζει με θηλυκή κοπέλα, η Nikki της λέει: «Οι άνθρωποι σε συμπαθούν για το ποια είσαι. Όχι για το κούρεμά σου, τη μυρωδιά σου ή για το κατά πόσο έχεις τελειοποιήσει την τέχνη του φλερτ».

Άλλα επεισόδια αμφισβητούν τις ριζωμένες προσδοκίες για τα φύλα που επιβάλλουμε στους εφήβους. Ο καλύτερος φίλος της Pepper Ann, ο Milo, δυσκολεύεται με την ταυτότητά του, καθώς πολλά από τα ενδιαφέροντά του είναι δραστηριότητες που προσελκύουν κορίτσια. Οι συμμαθητές του τον αποκαλούν θηλυπρεπή, λόγω του ενδιαφέροντος που έχει για την τέχνη και της αδιαφορίας του για τη γυμναστική με βάρη. Αλλά ο Milo αντλεί αυτοπεποίθηση από το να είναι ο εαυτός του, συνειδητοποιώντας ότι δεν μπορεί να προσποιηθεί τον μάτσο τύπο, απλώς και μόνο επειδή αυτό περιμένει από εκείνον η κοινωνία –καθώς και ότι η ικανότητά του να μιλάει με τις γυναίκες και να εκφράζει τα συναισθήματά του είναι κάτι που θεωρείται πολύτιμο από τους υπόλοιπους άνδρες.

Η Rose λέει ότι δεν την εκπλήσσει ότι, 21 χρόνια αργότερα, οι fans θεωρούν το Pepper Ann μια φεμινιστική τηλεοπτική σειρά. «Η Pepper Ann προσπαθούσε να την εκτιμήσει ο κόσμος για τα ιδανικά της και για αυτό που είναι», εξηγεί η Rose, τονίζοντας πως η αγάπη της Pepper Ann για την οικογένεια και τους φίλους της αποδεικνυόταν από τα μεγαλεπήβολα σχέδιά της. «Σίγουρα είχε τους έρωτές της και άλλα τέτοια. Όμως υπήρχαν και άλλα επίπεδα πέρα από τα αγόρια, το μακιγιάζ και τα μαλλιά», λέει η Rose.

Η αδερφή της Pepper Ann -η skateboarder με την μπάσα φωνή, η Moose- είχε επίσης δικές της κοινωνικά επίκαιρες ιστορίες. «Το θέμα με τη Moose δεν ήταν τόσο το διφορούμενο φύλο της, αλλά το γεγονός ότι ήταν πιο σίγουρη για τον εαυτό της: η εμφάνισή της, ο τρόπος που μιλούσε, ό,τι και αν έκανε», λέει η Rose. «Ήταν μια μικρή αδελφή που δεν είχε για είδωλο τη μεγάλη αδελφή της. Οπότε, η Pepper Ann ήταν σε φάση: “Ούτε μια μικρή αδερφή που με βλέπει ως είδωλο δεν μπορώ να έχω;”».

Στο επεισόδιο Girl Power, η Moose εξοργίζεται, όταν η αγαπημένη της ηρωίδα, η Tundra Woman, εμφανίζεται σε ένα καρτούν να κάνει ψώνια και να έχει εμμονή με τα αγόρια. Η Moose και η οικογένειά της διαμαρτύρονται στο κανάλι, με τη Moose να υπερασπίζεται με πάθος την Tundra Woman στους παραγωγούς που είχαν συγκεντρωθεί. «Η Tundra Woman δεν είναι η ηρωίδα μου, επειδή είναι γυναίκα», υποστηρίζει η Moose. «Είναι η ηρωίδα μου, επειδή είναι θαρραλέα και ανιδιοτελής - αυτό χρειάζεται μόνο για να είναι κάποιος ήρωας. Δεν έχει σημασία αν είναι άνδρας ή γυναίκα».

Η εκπομπή καταπιάστηκε επίσης με ευαίσθητα θέματα, όπως την πολιτισμική οικειοποίηση και έτσι προέκυψε το αγαπημένο επεισόδιο της Rose, Dances with Ignorance (Χορεύοντας με την Άγνοια). Η Pepper Ann διαπιστώνει ότι έχει κατά 1/16 ινδιάνικη καταγωγή και στη συνέχεια στήνει ένα αντίσκηνο στην αυλή της και φοράει φτερά στο κεφάλι. «Γιατί δεν σέβονται τα χλωμά πρόσωπα την καλή μας γη;», λέει θλιμμένα, όταν βλέπει έναν λευκό άνδρα να πετάει κάτω σκουπίδια. Όταν, όμως, την επισκέπτονται οι Ναβάχο συγγενείς της, για να της διδάξουν τον πολιτισμό τους, σοκάρονται από την ασεβή συμπεριφορά της και της λένε ότι η πλεξούδα στα μαλλιά της είναι διαφορετικής φυλής.

«Ο χαρακτήρας της ξεπέρασε κάποια όρια», λέει η Rose. «Αλλά είχε την ευκαιρία να εξιλεωθεί και αυτό μου αρέσει πολύ». Στο τέλος του επεισοδίου, η Pepper Ann συνειδητοποιεί το μεγάλο λάθος της. Όπως της λέει ο Ναβάχο συγγενής της, «Ο καλύτερος τρόπος να μάθεις για τους ανθρώπους, είναι να βάλεις στην άκρη τις προκαταλήψεις σου και να τους προσεγγίσεις με ανοιχτό μυαλό και καρδιά».

Για τη Rose, η βασική ελπίδα της ήταν να δημιουργήσει έναν χαρακτήρα που θα έδινε την αίσθηση του διαφορετικού: δείχνοντας στα παιδιά ότι είμαστε όλοι λίγο περίεργοι - και ότι αυτό δεν πειράζει.

«Η μεγαλύτερη ελπίδα μου ήταν ότι τα κορίτσια θα ανταποκρίνονταν θετικά σε αυτό και θα κατάφερναννα μην νιώθουν τόσο άβολα με τον εαυτό τους και να μην είναι τόσο σκληρές μαζί του».

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly

Περισσότερα από το VICE

O Rocky Balboa από τα Πατήσια και Άλλα Διαμάντια από τον Σύλλογο Φίλων Κακού Σινεμά

Η Αλεξία Καμμένου Θεωρεί πως τα Ελληνικά Γήπεδα Είναι Γεμάτα Σεξισμό και Αδικία

Η Ζωή μου για Έξι Μήνες ως Πιστός της Εκκλησίας των Μορμόνων στην Αθήνα