Τα Γενέθλια μάς Φέρνουν Κατάθλιψη

Κάθε χρόνο, στις 12 Απιρλίου, ο Tyler Stewart ξεκινάει να νιώθει λίγο αμήχανα, μια ελαφρά μελαγχολία. Αυτό, επειδή την επόμενη μέρα, στις 13 Απριλίου, είναι τα γενέθλιά του. Στον Stewart γενικά αρέσει να βρίσκεται με φίλους ή να κάνει πάρτι στην ταράτσα του διαμερίσματός του, αλλά τα γενέθλια είναι κάτι άλλο.

«Δεν υπάρχει καμία κατάσταση σε καθημερινή βάση που να μου δημιουργεί άγχος, αλλά όσον αφορά τα γενέθλιά μου, πάντα ένιωθα άβολα στην ιδέα να κάνω κάτι για τον εαυτό μου», λέει ο 32χρονος Stewart που εργάζεται ως διευθυντής ψηφιακής στρατηγικής για μια εταιρεία media στη Νέα Υόρκη. Εκτός από το ότι νιώθει άβολα να είναι το κέντρο της προσοχής, τα γενέθλιά του τον αναστατώνουν, επειδή τον κάνουν να σκεφτεί τις εμπειρίες του, τα επιτεύγματά του και τις αμφιβολίες του έως εκείνη τη στιγμή. «Όταν ήμουν 29, επί έναν χρόνο έτρεμα την ώρα και τη στιγμή που θα έρχονταν τα γενέθλιά μου», λέει ο Stewart. «Ήταν η τελευταία χρονιά που θα ήμουν 20άρης. Είχα κάνει ό,τι έπρεπε; Είχα φτάσει στο μάξιμουμ των δυνατοτήτων μου; Είχα όλες τις εμπειρίες που ήθελα; Στοχάζεσαι πάνω στη ζωή σου και πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει συστηματικά».

Τα γενέθλια μπορεί να προκαλέσουν ποικίλα συναισθήματα, να σε κάνουν να πέσεις σε περισυλλογή, να προκαλέσουν λύπη, άγχος ή κατάθλιψη (ένα καταθλιπτικό επεισόδιο διαρκεί τουλάχιστον δυο βδομάδες και ο μέσος χρόνος διάρκειάς του είναι περίπου έξι μήνες). Ενώ δεν υπάρχουν έρευνες συγκεκριμένα για τα γενέθλια, υπάρχουν ισχυρά στοιχεία ότι τα σημαντικά γεγονότα μπορεί να προκαλέσουν στρες ή κατάθλιψη, λέει ο Stewart Shankman, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Σικάγο. Μεγάλες αλλαγές, όπως ο γάμος, τα παιδιά ή η συνταξιοδότηση, που συχνά συμπίπτουν με έντονες περιόδους στρες, μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη.

Αυτά τα γεγονότα μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη, επειδή αναγκάζουν τους ανθρώπους να εξετάσουν την ταυτότητά τους, λέει ο Shankman. Όταν ένα παιδί φεύγει από το σπίτι, η μητέρα ή ο πατέρας μπορεί να επαναξιολογήσουν το γονεϊκό κομμάτι της ταυτότητάς τους. Όταν κάποιος βγαίνει στη σύνταξη, αλλάζει το επαγγελματικό κομμάτι της ταυτότητάς του. Με τον ίδιο τρόπο, τα γενέθλια μπορεί να μας παρακινήσουν να εξερευνήσουμε το πώς έχει εξελιχθεί η ταυτότητά μας. «Τα γενέθλια μπορεί να είναι ένα από αυτά τα γεγονότα, ιδίως κάποια γενέθλια-ορόσημο. Αν δεν είμαι πια 30άρης, είμαι 40, τι σημαίνει αυτό για το ποιος είμαι;», λέει ο Shankman.

Τα σημαντικά γεγονότα στη ζωή επίσης ζωντανεύουν αναμνήσεις, προσδοκίες και απογοητεύσεις, λέει η Myrna Weissman, επικεφαλής του Τμήματος Επιδημιολογίας στο Ψυχιατρικό Ινστιτούτο Νέας Υόρκης. Για παράδειγμα, πολλοί ασθενείς της έχουν βιώσει κατάθλιψη, η οποία πυροδοτήθηκε από την επέτειο του θανάτου κάποιου αγαπημένου προσώπου και των αναμνήσεων που συνοδεύουν εκείνη την ημερομηνία.

Τα γενέθλια, επίσης, φέρνουν μαζί τους προσδοκίες, καθώς φαντάζεσαι την τέλεια μέρα εορτασμού με τους αγαπημένους σου. Το βάρος αυτών των προσδοκιών και ο αντίκτυπος, αν δεν εκπληρωθούν, μπορεί να προκαλέσει στενοχώρια. «Κάποιος προσδοκά ότι οι άλλοι θα τον συγχαρούν, θα θυμηθούν τα γενέθλιά του, θα του κάνουν ένα δώρο. Αν δεν συμβεί, είναι πολύ απογοητευτικό», λέει ο Weissman.

Οι κοινωνικές προσδοκίες μπορεί να υπαγορεύσουν τι «πρέπει» να σκεφτόμαστε, όταν η πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη. Τα «πρέπει», όπως τα αποκαλεί ο Shankman, αποτελούν πρόκληση, καθώς εκτός από την αντιμετώπιση της ίδιας της κατάστασης, οι άνθρωποι δυσκολεύονται, επειδή δεν νιώθουν όπως έχει αποφασίσει η κοινωνία ότι θα έπρεπε να νιώθουν (δηλαδή να νιώθουν χαρούμενοι και κοινωνικοί στα γενέθλιά τους). «Αν δεν ανταποκρίνεσαι σε αυτά τα “πρέπει”, είναι διπλό το κακό. Λες, τι πρόβλημα έχω; Γιατί δεν κάνω αυτά που πρέπει;», λέει ο Shankman.

Αλλά τα «πρέπει» είναι κοινωνική κατασκευή. Είναι φυσικό να έχεις διάφορα βιώματα και συναισθήματα και τίποτα από αυτά δεν είναι λάθος ή σωστό. Φυσικά, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επιτείνουν τη σημασία του να κάνεις τέλεια γενέθλια. «Ιδίως στις μέρες μας, με τη δημοτικότητα του να πλασάρεις τον εαυτό σου μέσω των social media, είναι ακόμη πιο αμήχανα τα πράγματα», λέει ο Stewart για την εμπειρία του.

Υπάρχουν μερικές στρατηγικές για τη διαχείριση του στρες, λέει ο Shankman. Μία είναι να σκέφτεσαι το γεγονός εκ των προτέρων και να καταγράφεις τις σκέψεις, τις προσδοκίες και τις ανησυχίες. Αν εκφράσεις αυτές τις σκέψεις με λέξεις, ίσως μπορέσεις να αλλάξεις το πώς βλέπεις το γεγονός. Μια δεύτερη είναι να αποφεύγεις να είσαι μόνος στα γενέθλιά σου, όσο αντικοινωνικός και αν νιώθεις. Αν περάσεις χρόνο με ανθρώπους που εμπιστεύεσαι ή αγαπάς, αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να περάσεις τη μέρα- ακόμη και να την απολαύσεις.

[VICE Video] Inner Ear: 10 Xρόνια Bινύλια, Kρίση και Rock'n'Roll

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Επίσης, μπορείς να σκεφτείς τις διάφορες πιθανότητες που σε ανησυχούν και να κάνεις ένα πλάνο να αντιμετωπίσεις την καθεμιά, λέει ο Weisman. Αν ανησυχείς ότι συγγενείς σου θα ξεχάσουν να σου τηλεφωνήσουν, επικοινώνησε μαζί τους εκ των προτέρων και υπενθύμισέ τους τα γενέθλιά σου. Αν ανησυχείς ότι θα κολλήσεις με στενάχωρες σκέψεις, οργάνωσε μια δραστηριότητα που θα σε κρατήσει απασχολημένο και θα σου αποσπάσει την προσοχή.

Ο Stewart πλέον αντιμετωπίζει τα γενέθλιά του ως μια αφορμή για περισυλλογή. Η θλίψη κάνει την επίσκεψή της στις 12 Απριλίου, αλλά χρησιμοποιεί αυτά τα συναισθήματα, για να σκεφτεί το παρελθόν και πώς μπορεί να ωριμάσει την επερχόμενη χρονιά. «Μπόρεσα να μετατρέψω αυτό το συναίσθημα σε μια πολύτιμη μέρα σκέψης και όχι να το τρέμω», λέει. «Προσπαθώ να κάνω ένα βήμα πίσω και να αναλογιστώ αν φροντίζω τον εαυτό μου, το πνεύμα μου, το σώμα μου. Αν πετυχαίνω μια ισορροπία. Για μένα αυτή είναι η θετική όψη».

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Φορούσα Τόσο Πολύ τους Φακούς Επαφής μου που τα Μάτια μου Φρίκαραν

Γιατί «Κολλάμε» Μετά το Πρώτο μας Tατουάζ;

Τα Χειρότερα Τραγούδια της Δεκαετίας του '90