Γι' Αυτό Κάποιοι Άνθρωποι (και ο Οbama) Δουλεύουν Καλύτερα το Βράδυ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Tonic.

Τις μικρές ώρες της νύχτας, το υπνοδωμάτιό μου θα μπορούσε άνετα να γίνει το αρχηγείο ενός καινούργιου διεπιστημονικού think tank. Από το σούρουπο ως την αυγή, μπορείτε να με βρείτε να ζωγραφίζω ένα πορτρέτο της Sade, να αλλάζω θέσεις στα έπιπλα, να φτιάχνω ένα επιχειρηματικό πλάνο για μια αυτοκινούμενη καντίνα που γίνεται και όχημα χρηματαποστολών ή να ονειρεύομαι ποιοι χώροι της γειτονιάς θα μπορούσαν να αλλάξουν, αν οι Ολυμπιακοί Αγώνες γίνονταν στο Μπρούκλιν. Παράλληλα, πολύ πιο πιεστικές υποχρεώσεις της πραγματικής ζωής –μαθήματα και αιτήσεις για δουλειά– πρέπει να ολοκληρώνονται, προτού ξημερώσει - και συνήθως όντως ολοκληρώνονται.

Είτε είναι ένοχος η απλή αναβλητικότητα είτε ένα πραγματικά παραφορτωμένο πρόγραμμα, διαπιστώνω ότι αργά το βράδυ έχω την τάση να ασχολούμαι με διάφορες δουλειές και να έχω και κάποιες μη απαραίτητες δημιουργικές επιφοιτήσεις.

Η τάση να είμαι στο αποκορύφωμα της παραγωγικότητάς μου μετά τα μεσάνυχτα δεν συνδυάζεται καλά με τον κύκλο ύπνου της σύγχρονης εποχής, που περιστρέφεται γύρω από ένα ωράριο εργασίας εννέα με πέντε. Όσοι ξυπνάνε νωρίς, συνήθως θεωρούνται πιο υπεύθυνοι και επιτυχημένοι άνθρωποι. Πολλοί από εμάς τους βραδινούς τύπους ξέρουμε τουλάχιστον έναν αυτάρεσκο τύπο που παραθέτει τα λόγια κάποιου σπουδαίου τύπου για τις αρετές του να ξυπνάς νωρίς, ενώ εμείς τον κοιτάμε με μισό μάτι, καθώς οι κόρες μας ακόμη δεν έχουν προσαρμοστεί στο φως της μέρας. Θα έλεγα ότι αν ο Αριστοτέλης ή ο Φραγκλίνος είχαν ηλεκτρισμό, θα απέρριπταν τις ηθικολογίες του στιλ, «όποιος κοιμάται νωρίς και ξυπνά νωρίς γίνεται υγιής, πλούσιος και σοφός» και θα εκμεταλλεύονταν την ευκαιρία να στριμώξουν μερικές παραγωγικές ώρες στα βράδια τους.

Έρευνες επιβεβαιώνουν διακριτές ψυχολογικές διαφορές ανάμεσα σε εκείνους που σηκώνονται με τα κοκόρια και τους ξενύχτηδες. Η τακτική των δεύτερων μπορεί να είναι μια αντίδραση σε έναν πιο αργοπορημένο κιρκάδιο ρυθμό - το εσωτερικό μας ρολόι που στέλνει μηνύματα για έναν σταθερό ρυθμό ξυπνήματος, φαγητού, ύπνου κλπ. Μερικά από τα μηνύματα αυτά περιλαμβάνουν διακυμάνσεις στη μελατονίνη, τη θερμοκρασία σώματος και την όρεξη για ύπνο. «Η μελατονίνη είναι κατά κύριο λόγο νυχτερινή ορμόνη, που καταπιέζεται, όταν κάποιος βρίσκεται σε δυνατό φως», εξηγεί ο Daneil Kripker, ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο. «Η μελατονίνη επηρεάζει τη νύστα, ενώ η θερμοκρασία του σώματος τείνει να πέφτει, λίγο προτού ξεκινήσει ο ύπνος και ανεβαίνει σταδιακά περίπου δυο ώρες προτού ξυπνήσουμε».

VICE Video: Τροφή, ο Χειρότερος Εχθρός μου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Για να δώσουμε μια αναλογία, αυτοί οι μηχανισμοί «έχουν ρόλο αγγελιοφόρου για άλλα μέρη του εγκεφάλου και του σώματος, βοηθάνε να συντονίζεται η ορχήστρα», λέει ο Brant Hasler, επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ. «Η αύξηση της μελατονίνης και η πτώση της θερμοκρασίας του σώματος συνδέονται συχνά με την άνοδο στην τάση για ύπνο στο τέλος της μέρας». Κάποια νυχτοπούλια, παρόλο που είναι στιγματισμένα ως τεμπέληδες και αμελείς, απλώς είναι στο έλεος αυτής της πολύπλοκης βιολογικής διαδικασίας, μια καθυστερημένη εκδοχή αυτής που βιώνουν οι πρωινοί τύποι. Αυτή η καθυστερημένη φάση ύπνου πιστεύεται ότι είναι εν μέρει κληρονομική και σε μια πρόσφατη μελέτη υποστηρίχθηκε ότι μπορεί να είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένης γενετικής μετάλλαξης. Όμως η έρευνα δεν καταλήγει σε οριστικά συμπεράσματα.

Όσο για τη στερεοτυπική εικόνα ότι ένα νυχτοπούλι είναι ένας αχρείος έφηβος, υπάρχει μια βιολογική βάση, καθώς οι άνθρωποι τείνουν να ξεκινούν τη μέρα τους πιο νωρίς, καθώς μεγαλώνουν.

Αλλά τι γίνεται με την ξαφνική αύξηση της δημιουργικότητας μες στη νύχτα; Μερικές φορές νιώθω ότι το μυαλό μου είναι σε λήθαργο όλη μέρα και ξυπνάει από μια πυρετώδη φαντασία πολλή ώρα αφότου δύσει ο ήλιος. Ο Hasler μου λέει ότι ο προμετωπιαίος φλοιός, το μέρος του μυαλού που σχετίζεται με την ικανότητα της συγκέντρωσης, ξεκινάει να παραπαίει, καθώς η όρεξη για ύπνο αυξάνεται στο τέλος της μέρας. Για κάποιους, αυτό ανοίγει τον δρόμο για πιο ελαστικό τρόπο σκέψης και πιθανόν δημιουργικότητα. «Με λιγότερο έλεγχο και λιγότερες γνωστικές αναστολές, το μυαλό μπορεί να ελευθερώνεται για πιο παρεκκλίνουσα σκέψη, επιτρέποντας να γίνουν καινούριοι συνειρμοί ανάμεσα σε διάφορες έννοιες πιο εύκολα». Ο Hasler λέει ότι αυτό συνάδει με εκείνο που δείχνουν οι έρευνες, ότι δηλαδή υπάρχει μια άνοδος στη θετική διάθεση στο δεύτερο μισό της μέρας, που μπορεί να είναι καταλυτική για καινοτόμες σκέψεις.

Άλλο ένα πιθανό διεγερτικό για τη βραδινή δημιουργικότητα είναι ο ύπνος REM, το δεύτερο μισό της φάσης του ύπνου, όπου γίνεται γρήγορη κίνηση των οφθαλμών. Αυτό το κομμάτι του κύκλου ύπνου σχετίζεται με μια τροποποιημένη κατάσταση του μυαλού που συνδέεται με τη δημιουργικότητα, μου λέει ο ειδικός. Υπάρχουν πολλά διάσημα παραδείγματα επιστημόνων των οποίων οι ανακαλύψεις τους ήρθαν σε όνειρα και συγγραφείς, εικαστικούς κτλ που λειτουργούν κατά βάση σε νυχτερινό πρόγραμμα.

Τα νυχτοπούλια που λειτουργούν στο στιλ του Frank Ocean -«κάθε νύχτα γαμάει τη μέρα, κάθε μέρα μπαλώνει τη νύχτα»- μπορεί να καταλήξουν εξαντλημένα. Ο Hasler ρίχνει καινούργιο φως στις συνέπειες του να στερούμαστε ύπνο μες στη βδομάδα και να επιστρέφουμε στους φυσιολογικούς μας ρυθμούς το σαββατοκύριακο. «Το αποτέλεσμα είναι αυτό που τεχνικά αποκαλείται “λανθασμένη κιρκάδια ευθυγράμμιση” και πιο γλαφυρά, αλλά εύστοχα, περιγράφεται ως “κοινωνικό jet lag”. Αυτό το πηγαινέλα ανάμεσα στις “χρονικές ζώνες” καθημερινών και σαββατοκύριακων μοιάζει με το jet lag, καθώς κάποιοι κάνουν το αντίστοιχο του να ταξιδεύεις από Σαν Φρανσίσκο σε Νέα Υόρκη, κάθε βδομάδα», λέει.

Ένα παράδειγμα εξαιρετικά λειτουργικού και αυτοπροσδιοριζόμενου «νυχτερινού τύπου» είναι ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Barack Obama. Όσο ήταν Πρόεδρος, οι βραδινές ώρες ήταν οι ώρες για τον εαυτό του - είτε δούλευε είτε έβλεπε ESPN. Το ίδιο κίνητρο μπορεί να ισχύει και για όσους δεν έχουμε τόσο πολυάσχολες ή πιεστικές ζωές. Είτε είναι ένα γεμάτο σπίτι είτε μια θορυβώδης πόλη, και μόνο ο καταιγισμός δραστηριότητας των άλλων, που απλώς κάνουν ό,τι είναι να κάνουν, μπορεί να μας αποσπά: μερικές φορές, ο χρόνος που έχουμε για τον εαυτό μας υπάρχει, μόνο όταν κοιμηθεί όλη η γειτονιά.

Εκφράζοντας μια ανάλογη ιδέα, ο Mictian Carax, τριτοετής στο Κολλέγιο του Μπρούκλιν λέει: «Προτιμώ να γράφω το βράδυ, επειδή προτιμώ τη μοναξιά. Ποτέ δεν νιώθω πραγματική μοναξιά στη Νέα Υόρκη, εκτός και αν ο κόσμος έξω και ο κόσμος στο διαμέρισμά μου είναι ακίνητος». Όσο άβολο και αν είναι για μερικούς ανθρώπους, η άριστη πνευματική διαύγεια σχετίζεται άμεσα με την ηρεμία της νύχτας. Το να το πολεμάς μπορεί να σημαίνει ότι πολεμάς ένα ζωτικής σημασίας κομμάτι του πώς δουλεύει το μυαλό σου, οπότε απλώς συνέχισε να κάνεις αυτό που κάνεις. Οι αυτάρεσκοι πρωινοί τύποι πάντα θα υπάρχουν. Εσύ κι εγώ όμως, μάλλον δεν θα είμαστε ξύπνιοι, για να ασχοληθούμε μαζί τους.

Περισσότερα από το VICE

«Έκανα τον Σταυρό μου και Έγινα Ταχυδακτυλουργός» - Ο Έλληνας Μάγος που Κάνει Περιοδεία Εδώ και 55 Χρόνια

Ο Παναγιώτης Κάνει τα Πάντα στα Άκρα - Αυτήν την Εποχή Σώζει Κακοποιημένους Σκύλους

Φόνοι, Ναρκωτικά, Γυναίκες: Οι Έλληνες Ρεμπέτες Ήταν Πολύ Σκληροί για να Πεθάνουν