Εκατοντάδες Χιλιάδες Γυναίκες Τερμάτισαν τις Εγκυμοσύνες τους Μετά το Τσερνόμπιλ

Το άρθρο περιέχει spoilers για το Chernobyl του HBO.

Οι νέες μητέρες κοιτάζουν με αγάπη τα μωρά τους. Ύστερα, η κάμερα δείχνει μια άδεια κούνια.

Δίπλα της, πίσω από μια κουρτίνα, μια μητέρα πενθεί. Ο άνδρας της, από τους πρώτους διασώστες στην πυρηνική έκρηξη του Τσερνόμπιλ, διάλεξε το όνομα Natashenka για το μωρό τους, πριν πεθάνει από βαριά δηλητηρίαση από τη ραδιενέργεια. Λίγους μήνες αργότερα, γεννήθηκε η Natashenka. Έζησε μερικές ώρες κι ύστερα πέθανε από συγγενή καρδιοπάθεια και κίρρωση λόγω της ραδιενέργειας, διότι εκτέθηκε στον πατέρα της όταν η μητέρα της τον επισκέφτηκε στο νεκροκρέβατό του.

Η σκηνή βασίζεται στην πραγματική ιστορία της Lyudmilla Ignatenko, που έχασε τον άνδρα της και τη νεογέννητη κόρη της από την καταστροφή του Τσερνόμπιλ μέσα σε λίγους μήνες. Είναι ένα από τα πολλά αφηγηματικά νήματα της μίνι σειράς Chernobyl του HBO, που καταγράφει προσωπικές τραγωδίες στον απόηχο της καταστροφικής έκρηξης του αντιδραστήρα στις 26 Απριλίου του 1986.

«Είπαν ότι η ραδιενέργεια θα σκότωνε και τη μητέρα, αλλά τελικά την απορρόφησε το μωρό», λέει η Ulana Khomyuk, χαρακτήρας που επινοήθηκε για τη σειρά, σε πρόσφατο επεισόδιο. «Ζούμε σε μια χώρα, όπου τα παιδιά πρέπει να πεθάνουν για να σώσουν τις μητέρες τους».

Η εμπειρία της Lyudmilla Ignatenko παραμένει ένα τρομακτικό παράδειγμα για τις τεράστιες θυσίες των θυμάτων του Τσερνόμπιλ. Αλλά ευτυχώς, οι περισσότερες έγκυες γυναίκες –ακόμη κι εκείνες που ζούσαν κοντά στην έκρηξη– εκτέθηκαν σε πολύ μικρότερο ποσοστό ραδιενέργειας από εκείνο που απορρόφησε η Ignatenko, από τον άνδρα της Vasily.

Ενώ μακροχρόνιες μελέτες δείχνουν ότι τα μωρά που εκτέθηκαν στο Τσερνόμπιλ όσο ήταν στην μήτρα έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του θυρεοειδούς ως ενήλικοι, δεν υπάρχει απόδειξη ότι τα γενετικές ανωμαλίες ήταν σημαντικά πιο συνηθισμένες σε μωρά που γεννήθηκαν από γυναίκες που βρίσκονταν κοντά στην καταστροφή σε σχέση με εκείνες που δεν εκτέθηκαν, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

VICE Video: Μενίδι-Ιστορίες από το Ρινγκ

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

«Είχαμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν κοντά στο Τσερνόμπιλ», είπε στους New York Times ο Robert Gale, φυσικός στο UCLA, ο οποίος συντόνισε τη διάσωση και τις ιατρικές αποστολές στην καταστροφή τον Φεβρουάριο του 1987. «Όπως περιμέναμε, κανένα δεν είχε ανωμαλίες, στη γέννα τουλάχιστον. Δεν περιμέναμε να βρούμε. Αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα του "Νo news is good news"».

Παρόλα αυτά, όπως φαίνεται και στη μίνι σειρά, η παραπληροφόρηση και η «ακτινοφοβία» εξαπλώθηκαν γρήγορα τους μήνες μετά την καταστροφή. Πολλοί, ανάμεσά τους και γιατροί, ένιωθαν ότι δεν μπορούσαν να εμπιστευτούν τις αρχές όσον αφορά την αλήθεια για το μέγεθος της μόλυνσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, δεκάδες χιλιάδες γυναίκες να επιλέξουν να τερματίσουν τις εγκυμοσύνες τους με εκτρώσεις – κάποιες με τη συμβουλή γιατρού και κάποιες κόντρα σε αυτή.

«Σύμφωνα με το International Atomic Energy Agency, εκτιμάται ότι 100.000-200.000 επιθυμητές εγκυμοσύνες τερματίστηκαν στη Δυτική Ευρώπη, επειδή οι γιατροί λανθασμένα έλεγαν στις ασθενείς ότι η ακτινοβολία από το Τσερνόμπιλ αποτελούσε σημαντικό κίνδυνο υγείας για τα αγέννητα παιδιά», γράφει ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 1987 στο Journal of Nuclear Medicine.

Αυτές οι επιλογές αντανακλώνται στα ποσοστά γεννήσεων του 1986 και του 1987. Στη σοβιετική Ουκρανία, μόνο τον μήνα μετά την καταστροφή, χιλιάδες περισσότερες γυναίκες από το συνηθισμένο ποσοστό ζήτησαν εκτρώσεις. Ακόμη και σε πιο μακρινές χώρες, όπως η Ουγγαρία, η Ελλάδα, η Δανία και η Ιταλία, υπήρξε μεγάλη αύξηση στις εκτρώσεις σε σχέση με την καταστροφή, με αποτέλεσμα να πέσουν τα ποσοστά των γεννήσεων την επόμενη χρονιά. Αξίζει να σημειώσουμε ότι δεν υπήρξε αύξηση στις αποβολές ή στις εκτρώσεις μετά την πυρηνική καταστροφή του 2011 στη Φουκουσίμα.

«Με τρομάζει που οι έγκυες γυναίκες έρχονται απελπισμένες να τερματίσουν τις εγκυμοσύνες τους», είπε ο Ούγγρος γενετιστής Imre Feiffer τον Ιούνιο του 1986, σύμφωνα με τους LA Times. Φυσικά, κάποιες γυναίκες μπορεί να είχαν επιλέξει να τερματίσουν τις εγκυμοσύνες τους για άλλους λόγους εκτός από την ακτινοφοβία και το άγχος για τις προγεννητικές ανωμαλίες.

Οι επιπτώσεις του Τσερνόμπιλ στην ψυχική υγεία θεωρούνται από μια μελέτη του 2007 «το μεγαλύτερο πρόβλημα δημόσιας υγείας που προκλήθηκε από το ατύχημα ως σήμερα». Σύμφωνα με τη μελέτη, πληθυσμοί που εκτέθηκαν στο Τσερνόμπιλ ήταν τέσσερις φορές πιο πιθανόν να αναφέρουν στρες, κατάθλιψη, άγχος, και διαταραχή μετατραυματικού στρες και αυτά τα συμπτώματα επέμεναν δεκαετίες μετά την καταστροφή.

Η σειρά του HBO, Chernobyl, είναι διαποτισμένη με αυτή τη βαθιά αίσθηση θλίψης, που διαπέρασε ύπουλα τις ζωές των ανθρώπων, όπως τα ραδιενεργά σωματίδια διαπέρασαν τα κορμιά τους. Πολλές οικογένειες μπορεί να μην ήταν ψυχολογικά έτοιμες να συνεχίσουν τυχόν εγκυμοσύνες, άσχετα από την πιθανότητα γενετικών ανωμαλιών.

Όταν σκεφτόμαστε το Τσερνόμπιλ, συνήθως φέρνουμε στο μυαλό μας την απόκοσμη έκρηξη και το αντίστοιχα απόκοσμο ερημωμένο τοπίο γύρω από το σημείο εδώ και 30 χρόνια.

Αλλά από την οπτική των γυναικών στη Σοβιετική Ένωση και την Ευρώπη, η καταστροφή είχε μια πιο προσωπική διάσταση, στα πιο συνηθισμένα και γνώριμα μέρη – ιατρεία, τραπέζια κουζίνας και παιδικές χαρές. Η ξαφνική αύξηση των εκτρώσεων μετά την καταστροφή είναι άλλη μια ένδειξη ότι το Τσερνόμπιλ είχε ένα αδιανόητο ανθρώπινο κόστος, το οποίο δεν θα μπορέσουν ποτέ να δείξουν στην ολότητά του ακόμη και οι πιο πιστές αφηγήσεις.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Φωτογραφίες Από τη Ζωή σε Μια Κατάληψη Ναρκωτικών στη Βαρκελώνη

Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης Λύνει Εγκλήματα, Μελετώντας Σύμβολα και Αριθμούς

Gregory Kara: Ο Έλληνας Καλλιτέχνης που Έφτιαξε τα Eye Patches της Madonna