Συνέντευξη με τον Φωτογράφο που Θέλησε να Αφυπνίσει την Κρήτη

Νέοι άνθρωποι ξαπλωμένοι, σα νεκροί, στην παραλία. Το τοπίο μουντό και ασπρόμαυρο. Στην ακτή, μια κοπέλα με αντιασφυξιογόνα μάσκα «αποκωδικοποιεί» το μήνυμα της φωτογραφίας. Η δημοσιοποίησή της συγκεκριμένης φωτογραφίας μέχρι το βράδυ της Τρίτης είχε φτάσει τις 1700 κοινοποιήσεις στο facebook -τη συνόδευαν εκατοντάδες μηνύματα συμπαράστασης.

Ο εμπνευστής της, Δημήτρης Μανιώρος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Εργάζεται στο στούντιο φωτογραφίας του πατέρα του και όπως μου λέει αυτή η απόπειρα είναι μόνο η αρχή. Θέλει με κάθε τρόπο να ευαισθητοποιήσει τους συντοπίτες του στο νησί αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα που δεν γνωρίζουν για την καταστροφή των χημικών της Συρίας ανοιχτά του ελληνικού νησιού.

Δεν μου προκαλεί εντύπωση η επισήμανσή του σχετικά με την άγνοια των ντόπιων -στην επαρχεία, δυστυχώς, τα αντανακλαστικά των πολιτών γι αυτά τα θέματα βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο εγρήγορσης απ’  ότι στην πρωτεύουσα. Ο Δημήτρης θέλει να τους αφυπνίσει. Πιάνουμε την κουβέντα.

«Εδώ και ένα μήνα είχα στο μυαλό μου να κάνω αυτή τη φωτογράφιση αλλά δεν έβρισκα το χρόνο -φοβόμουν να πάρω την απόφαση να την υλοποιήσω. Όταν διάβασα ότι στις 11 Φεβρουαρίου ήταν η μέρα που θα ξεκινούσε η καταστροφή μιας τεράστιας ποσότητας χημικών, το πήρα απόφαση, κάλεσα φίλους και γνωστούς και είπα ότι έστω και τη τελευταία στιγμή θα το κάνω. Πολλοί δεν μπόρεσαν να έρθουν αλλά ο αριθμός από όσους συμμετέχουν είναι ικανοποιητικός ώστε να περάσω το μήνυμα που θέλω. Με όλα αυτά που διαβάζω, ακούω, μαθαίνω σχετικά με την καταστροφή των χημικών στη Μεσόγειο δεν μπορώ να μείνω άπραγος. Δυστυχώς υπάρχουν πολλοί Κρητικοί που δεν γνωρίζουν το θέμα και αυτό είναι το χειρότερο για μένα.»

«Η φωτογράφιση έγινε την Κυριακή, 10 Φεβρουαρίου, στην παραλία της Αμουδάρας. Πρόκειται για μια παραλία περίπου 15 χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της πόλης. Ήταν υπέροχη μέρα όμως όσο έδυε ο ήλιος, τα παιδιά έτρεμαν από το κρύο ενώ ήταν ξαπλωμένα με τα μαγιό στη παγωμένη άμμο. Η αρχική ιδέα μου ήταν να μεταβώ στη νότια Κρήτη διότι εκεί είναι το επίκεντρο του θέματος. Ήξερα όμως ότι δεν θα μπορούσε να ακολουθήσει αρκετός κόσμος. Συνολικά συμμετείχαν 17 μαζί με εμένα. Μου έλειπαν άτομα και κάπως έτσι προστέθηκα και εγώ στο πλάνο την τελευταία στιγμή. Οι περισσότεροι είναι φίλοι μου, άλλους τους γνωρίζω από δουλειά, ήρθαν ζευγάρια που τα έχω φωτογραφίσει στους γάμους τους.  Κατάλαβαν ότι είναι για καλό σκοπό. Κάποιοι συμφώνησαν αμέσως με την ιδέα και ήρθαν χωρίς δεύτερη σκέψη -αν και δεν με γνωρίζουν πολύ καλά- αλλά το πιο συγκινητικό στιγμιότυπο είναι από έναν φίλο που έστειλε τον πατέρα του επειδή ο ίδιος δεν μπορούσε να έρθει. Τελικά ήρθε και δεύτερος πατέρας μιας φίλης μου. Οι ηλικίες αυτών που συμμετέχουν είναι από 14 έχρι και 60 ετών.»

«Η προετοιμασία της φωτογράφισης και η ολοκλήρωσή της διήρκεσε σχεδόν 3,5 ώρες. Είχα μαζί μου ένα βοηθό σκηνοθέτη-ηθοποιό που βοήθησε στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος, όπως για παράδειγμα αυτό το ζευγάρι που κρατάει ο ένας το χέρι του άλλου ή στο πως θα γαντζώνονται στην άμμο έτσι ώστε να είναι πιο πειστικό και πιο αληθινό το τελικό αποτέλεσμα. Το κλικ διήρκεσε 15 λεπτά».

Του λέω ότι από μια πρώτη ματιά που έριξα στην φωτογραφία δεν διέκρινα κάπου στο πλάνο 60χρονους, με τον Δημήτρη, γελώντας από ικανοποίηση να μου απαντά: «Αν παρατηρήσεις καλύτερα τη φωτογραφία θα το καταλάβεις. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις είναι κολυμβητές, προσέχουν την υγεία τους και η αλήθεια είναι ότι δεν φαίνεται εύκολα».

Κυρίαρχα χρώματα της φωτογραφίας αποτελούν το ασπρόμαυρο και το κίτρινο. Με εξαίρεση τους τέσσερις από τους εθελοντές-πρωταγωνιστές και την κοπέλα που κινείται με το άσπρο φόρεμα και μάσκα. Ο Δημήτρης μου εξηγεί ότι: «Όλοι, μόλις αναφέρεις τη φράση “ελληνικά νησιά”σκέφτονται το μπλε, το γαλάζιο, την ηλιοφάνεια κτλ. Αυτό το μουντό χρώμα της φωτογραφίας δεν το έχουμε συνηθίσει. Οπότε αποφάσισα να το κάνω έτσι -να δούμε τις παραλίες μας όπως δεν τις έχουμε συνηθίσει».

Τα κίτρινα κορμιά που ξεχωρίζουν στο ασπρόμαυρο της φωτογραφίας είναι από το χρώμα του σήματος “προσοχή χημικά-προσοχή τοξικά”. Το κίτρινο είναι προκύπτει επίσης από το “αέριο της μουστάρδας”ή “σαρίν”. Η φωτογραφία δεν στερείται και κάποιων επικρίσεων σχετικά με την εικόνα που μπορεί να παρουσιάζει για τη χώρα στο εξωτερικό. Πολλοί επικεντρώνονται στον τίτλο «Welcome to Chemical Crete» και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια τέτοια αναφορά στον τουρισμό της Κρήτης.

«Προσπάθησα μαζί με αυτούς που συμμετέχουν να βρούμε κάποιο logo-σύνθημα για τη φωτογραφία. Πάνω στην αναζήτηση βρήκα αυτό το μότο της Περιφέρειας Κρήτης («Welcome to incredible Crete»). Επειδή η περιφέρεια συνεχίζει να στέλνει το συγκεκριμένο μήνυμα -και καλά το κάνει βέβαια, σίγουρα θέλουμε να έχουμε τουρισμό- θέλω να δείξω ότι στο μέλλον αν κάτι δεν κυλήσει ομαλά, τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Δηλαδή οι τουρίστες θα έρχονται με μάσκες και τα πτώματα των ντόπιων θα βρίσκονται στο χώμα. Η κοπέλα με τη μάσκα, είναι γερμανικής καταγωγής που μεγάλωσε στη Κρήτη. Και είναι αυτή μάλιστα που δημιούργησε το Logo. Έλεγα να γράψω «μετά από 20 χρόνια» ή «μετά από 5 χρόνια». Τελικά αποφάσισα κάτι πιο άμεσο για να το καταλάβει ο περισσότερος κόσμος. Κι όποιος δεν το κατανοήσει ή το παρεξηγήσει τουλάχιστον θα μπορεί να το ψάξει και ενημερωθεί για το θέμα και το μήνυμα της φωτογραφίας. Δεν θέλω σε καμία περίπτωση να βλάψω τον τουρισμό στο νησί. Αν όμως κάτι δεν λειτουργήσει σωστά τότε δεν θα μας ενδιαφέρει ο τουρισμός. Αυτό είναι και ένα από τα μηνύματα που περνάω μέσα από τη φωτογραφία».

Αυτό που τον προβληματίζει είναι ότι παιδιά στην ηλικία του τον ρωτούν Πολύ ωραία φωτογραφία αλλά τι συμβαίνει; Σκουπίδια στη θάλασσα; Μόλυνση στην Αμουδάρα; «Ευτυχώς έχω λάβει πολλά μηνύματα συμπαράστασης μέσω των social media, άλλοι μου γνωστοποιούν τη διαθεσιμότητά τους για την επόμενη ιδέα μου. Έλαβα μήνυμα ακόμη και από τις Σκουριές! Θα ήθελαν και αυτοί να κάνουν κάτι παρόμοιο γιατί φωνάζουν αλλά δεν ακούγονται. Το σκέφτομαι σοβαρά γιατί κι αυτό είναι ένα θέμα ευαίσθητο και δύσκολο».