Πως σε ένα Βράδυ οι Φαβέλες του Ρίο Ενώθηκαν με τις Καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών στην Οδό Νίκης

Αυτούς τους ήξερα από διάφορα θέματα για την κοινωνιολογία του ποδοσφαίρου, είναι αυτοί που σηκώνουν αντιφασιστικά πανό στις κερκίδες, που δε μασάνε στο “No Politica”, που δε βλέπουν τον αντίπαλο στην απέναντι εξέδρα. Αυτές τις ήξερα από το ρεπορτάζ δρόμου, συμμετείχαν τον τελευταίο χρόνο σε όλες τις διαδηλώσεις, έκαναν φασαρία έξω από Υπουργεία και εφορίες, έτρεχαν στα δικαστήρια να βρουν το δίκιο τους και γενικά «καθάριζαν» για όλους όσους η επισφάλεια έγινε συνώνυμο της ζωής τους.

Ότι κι αν ψήφισε κάποιος στις εκλογές του Μαΐου, σε όποια νεολαία κι αν άνηκε στο Πανεπιστήμιο, όπως κι αν αυτοπροσδιορίζεται στην πολιτική κλίμακα αριστεράς – δεξιάς, είναι πολύ δύσκολο να μη συγκινηθεί από τον αγώνα αυτών των γυναικών, να μη θαυμάσει τον τσαμπουκά τους και να μην αγανακτήσει όταν δει στο σημερινό πρωτοσέλιδο της διεθνούς έκδοσης των New York Times, το αναίτιο και πισώπλατο χτύπημα ενός αστυνομικού σε μία από τις καθαρίστριες. Όπως και να το κάνουμε, είναι η εποχή του πένθους, όπου εμπεδώνουμε σταδιακά το σοκ και τη στέρηση στην καθημερινότητα μας και κλειδωνόμαστε στο σπίτι ψάχνοντας λίγο φως στη χαραμάδα του κατεβασμένου ρολού. Ε, αυτές δεν το έκαναν. Μπορεί να μη σπούδασαν στα πανεπιστήμια που σπουδάσαμε εμείς, να μη διάβασαν τόσα βιβλία, να μη πέρασαν ατέλειωτες ώρες στο γραφείο μπροστά σ’ ένα αλλόκοτο διάγραμμα στον υπολογιστή αλλά όταν χρειάστηκε έδωσαν μαθήματα ηθικής και αξιοπρέπειας που διαπερνούν τα στεγανά και ταξινομήσεις με τα οποία συνήθως πορευόμαστε στη ζωή.

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Κατσής

Κι επειδή η κοινωνική αδικία δεν έχει πατρίδα και σύνορα, όπως λένε, έχει μόνο έναν δρόμο να κατευθυνθεί. Χθες, αυτός ο δρόμος ήταν ένα μικρό στενό κάτω από το Σύνταγμα, η οδός Νίκης. Εκεί που νωρίτερα τη συμβολική βία της δικαστικής εξουσίας ήρθε να διαδεχτεί η φυσική βία της Αστυνομίας. Εκεί ακριβώς, λοιπόν, διασταυρώθηκε η αντίδραση για τη διεξαγωγή του Μουντιάλ στη Βραζιλία και η αλληλεγγύη στους εξεγερμένους νέους στις φαβέλες με τον αγώνα των καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών ενάντια στις απολύσεις. Λίγες ώρες νωρίτερα είχε γίνει γνωστή η απόφαση του Άρειου Πάγου να κάνει δεκτή την αίτηση αναστολή του Υπουργείου Οικονομικών κατά της απόφασης του Πρωτοδικείου Αθηνών που έκρινε παράνομη την απομάκρυνση των καθαριστριών και διέτασσε την επαναπρόσληψη τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένουν χωρίς δουλειά και χωρίς εισοδήματα να τελεσιδηκήσει το θέμα στις 23 Σεπτεμβρίου. Στη δισέλιδη απόφαση του Άρειου Πάγου δεν αναφερόταν το σκεπτικό της απόφασης, όπως συνηθίζεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Το είχε προαναγγείλει μάλλον την ακριβώς προηγούμενη μέρα με ανακοίνωση της η Ένωση Διοικητικών Δικαστών που κατηγορούσε την εκτελεστική εξουσία για μη συμμόρφωση με τις δικαστικές αποφάσεις και το οικονομικό επιτελείο για κοινωνικούς εκβιασμούς.

Οι αστυνομικοί τις ξαναχτύπησαν έξω από το Υπουργείο – για τρίτη φορά αυτή την εβδομάδα – με απολογισμό τον τραυματισμό δύο καθαριστριών και της φωτορεπόρτερ Τατιάνας Μπόλαρη. Αυτές όμως δεν έφυγαν. Όπως δε φεύγουν εδώ και 9,5 μήνες παρά τον εμπαιγμό, τους ξυλοδαρμούς, τα χημικά, τις ταπεινώσεις. Παραμένουν επί 38 μέρες στα αντίσκηνα έξω από το Υπουργείο Οικονομικών, άλλη σε καροτσάκι, άλλη με κολάρο, άλλη με hansaplast στα φρύδια.

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Κατσής

Όπως ήταν αναμενόμενο λοιπόν, το πιο υγιές κομμάτι του οπαδικού κινήματος, δε θα μπορούσε να μην αλλάξει το δρομολόγιο του και να λείπει απ’ αυτό το κάλεσμα αλληλεγγύης. Όσοι συγκεντρώθηκαν στην πρεσβεία της Βραζιλίας το απόγευμα της Πέμπτη για να στείλουν ένα μήνυμα συμβολικής αμαύρωσης μιας όχι και τόσο λαμπερής φιέστας που διεξάγεται δίπλα στις φαβέλες της εξαθλίωσης του Ρίο, πάνω στα δεκάδες εργατικά ατυχήματα μιας πανάκριβης διοργάνωσης  και με παρατεταγμένα τα γκλοπς της βραζιλιάνικης αστυνομίας, διαδήλωσαν χωρίς δεύτερη σκέψη προς το Υπουργείο Οικονομικών. «Πηγαίνουμε στο γήπεδο που σημαίνει κοινωνικοποίηση για μας, άρα νοιαζόμαστε για το τι συμβαίνει στην κοινωνία είτε αυτό είναι στη γειτονιά μας είτε πολύ μακριά. Είμαστε αλληλέγγυοι σε όσους αντιστέκονται και στο λαό της Βραζιλίας και στις καθαρίστριες. Η αντίσταση είναι καθήκον στις μέρες που ζούμε» μου λέει ο Λουκάς πίσω από ένα πανό «Solidariedade nas favelas» της Θύρας 13. «Συμμετέχουμε στη διαδήλωση γιατί οι διαμαρτυρίες των βραζιλιάνων μας αφορούν. Μας θυμίζουν τoy δικούς μας Ολυμπιακούς Αγώνες πριν από 10 χρόνια με τεράστια διασπάθιση δημόσιου χρήματος, εργατικά ατυχήματα και ποιοτική αναβάθμιση της καταστολής» μου εξηγεί ο Ζαφείρης  από το Humbaκαι λανσάρει ένα σύνθημα εμπνευσμένο από τον αγώνα των καθαριστριών « Σκούπα και φαράσι στις εθνικές φανέλες/σ’ αυτό το Μουντιάλ στηρίζουμε φαβέλες».

Οι καθαρίστριες τους υποδέχονται με χειροκροτήματα, αυτοί με Bob Marley, αυτές με Θοδωράκη, λένε όλοι μαζί συνθήματα και γύρω γύρω πάνοπλοι αστυνομικοί και μια κλούβα που φράζει τη Νίκης. « Εδώ θα μείνουμε – λέει η Ευαγγελία Αλεξάκη – μέχρι να πάρουν θέση. Να μας πει ο Κικίλιας γιατί δίνει εντολή να χτυπάνε 60χρονες γυναίκες» Την πλησιάζει μια γυναίκα και της προτείνει να της φέρει κάτι για φαγητό: «Δεν πάει τίποτα κάτω κοπέλα μου. Μου είναι αδύνατο να καταπιώ. Στεγνώνει διαρκώς το στόμα μου» απαντάει. Ο νέος Υπουργός Οικονομικών πάντως προς το παρόν δεν παίρνει θέση. Για την ακρίβεια παίρνει, τη στιγμή που αρνείται να τις δει, όπως έκανε και ο προκάτοχος του. Κι αυτή ίσως είναι η επιτομή της αλαζονείας της εξουσίας, να απαξιώνεις τις γυναίκες που τόσα χρόνια σφουγγάριζαν το γραφείο σου, λες και δεν ήταν κομμάτι της διοικητικής μηχανής και μάλιστα το πιο κακοπληρωμένο, χωρίς προνόμια και αλισβερίσια με μίζες και προμήθειες.

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Κατσής

Στο Λαϊκό νοσοκομείο σ’ ένα ράντζο βρήκα τη Βασιλική Γκόβα, μια από τις τραυματισμένες καθαρίστριες. Πονάει πολύ το κεφάλι της και την κράτησαν το βράδυ στο νοσοκομείο για να την παρακολουθήσουν. «Όρμησαν και μας πέταξαν κάτω, έπεφτε ο ένας πάνω στον άλλο. Σχεδόν από πάνω μας πέρασαν. Μετά πάλι μας εγκλώβισαν και μας χτυπούσαν με τις ασπίδες και ταυτόχρονα μας κλωτσούσαν. Κάποια στιγμή ένιωσα τα πόδια μου να μουδιάζουν, προσπάθησαν πιω λίγο νερό να συνέλθω, έχασα τις αισθήσεις μου και λιποθύμησα. Δε μπορώ να το χωνέψω. Κάθε φορά που το σκέφτομαι κλαίω. Είναι παιδιά στην ηλικία των παιδιών μου. Πως μπορεί ένα 20χρονο παιδί να σηκώνει χέρι στη μάνα του;» Μέχρι και το συνδικαλιστικό όργανο των αστυνομικών, η ΠΟΑΣΥ εξέδωσε ανακοίνωση συμπαράσταση στις καθαρίστριες και καταδίκασε τη «χρησιμοποίηση της Ελληνικής Αστυνομίας για να καμφθεί αυτός ο αγώνας».

Στο Λαϊκό που εφημερεύει, όσο βραδιάζει αυξάνονται τα ράντζα, ταλαιπωρημένοι ασθενείς και κουρασμένοι γιατροί πηγαινοέρχονται κάτω από ένα ενοχλητικό μίζερο κίτρινο φως. Μια γυναίκα σταματάει μπροστά στη Βασιλική. «Απ’ τις καθαρίστριες είσαι;» ρωτάει. «Ναι» απαντάει με συστολή. «Κρατείστε κορίτσια, κρατείστε, γιατί χανόμαστε». Έξω από το Υπουργείο Οικονομικών ο κόσμος έχει αραιώσει αργά τη νύχτα, οι καθαρίστριες κάθονται γύρω από τις σκηνές τους, κάποιοι μουσικοί στήνουν ένα αρμόνιο και ξεκινούν ένα αυτοσχέδιο live, δίπλα στις διμοιρίες ένα μπολάκι με ζωοτροφή κατά το «Σκυλιά φυλάτε τα’ αφεντικά σας». Επιστροφή στο σπίτι, το σουπεράκι στη ΝΕΡΙΤ, ένα χρόνο μετά το «μαύρο» στην ΕΡΤ, έγραφε «καθαρίστριες εναντίον των ΜΑΤ», ο Σταικούρας ανακοίνωσε πρωτογενές πλεόνασμα 711 εκατ ευρώ κι απ’ το ραδιόφωνο ακούγονταν ένα στιχάκι των Pulp «I can’t see anyone else smiling here».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.