Πιστεύεις στον Έρωτα με την Πρώτη Ματιά; Καλύτερα Όχι
Εικόνα: Chris Kindred

FYI.

This story is over 5 years old.

Tonic

Πιστεύεις στον Έρωτα με την Πρώτη Ματιά; Καλύτερα Όχι

Ένας ειδικός στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση επιμένει ότι η πρώτη εντύπωση που σχηματίζεις για έναν άνθρωπο είναι τελείως λάθος. Ξέχνα το ένστικτό σου.
MZ
Κείμενο Mike Zimmerman

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Tonic.

«Ήξερα ότι αυτός ο τύπος ήταν κακά μαντάτα, από την πρώτη στιγμή που τον είδα». Σίγουρα το έχεις ακούσει ξανά ή το έχεις πει ο ίδιος. Πολλά λέγονται για τη σημασία της καλής πρώτης εντύπωσης, τα κρίσιμα πρώτα δευτερόλεπτα που μπορούν να σε κάνουν να σκίσεις ή να αποτύχεις σε μια συνέντευξη για δουλειά ή σε ένα πρώτο ραντεβού. Για τον λόγο αυτό, ανεβάζουμε τις καλύτερες φωτογραφίες μας σε σελίδες για εύρεση εργασίας ή στα social media. Αυτό που θα σκεφτεί κάποιος όταν πρωτοδεί το πρόσωπό μας, μπορεί πραγματικά να αλλάξει τη ζωή μας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Γύρω απ' αυτό περιστρέφεται η έρευνα του Alex Todorov, καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και συγγραφέα του καινούριου βιβλίου Face Value: The Irresistible Influence of First Impressions (Princeton University Press). Ο Todorov μελετά την ανθρώπινη αλληλεπίδραση εδώ και χρόνια –την πρώτη εντύπωση, το πώς κρίνουμε κάποιον ως αξιόπιστο, το πώς μπορούμε να αλλάξουμε την αρχική μας γνώμη– και η έρευνά του αποκαλύπτει εντυπωσιακά στοιχεία για την αρχική εντύπωση που σχηματίζουμε. Τις περισσότερες φορές, η πρώτη μας εντύπωση είναι λάθος και συνήθως πολύ μακριά από την πραγματικότητα. Όμως, γιατί συμβαίνει αυτό; Ζητήσαμε από τον Todorov να μας εξηγήσει.

Tonic: Ευτυχώς κάνουμε τη συνέντευξη τηλεφωνικώς, ειδάλλως θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε τις πρώτες εντυπώσεις σας.
Alex Todorov: [γέλια] Όντως, δεν έχω ιδέα πώς είστε.

Ευτυχώς. Είναι πάντως συναρπαστικό το ότι ανακαλύψατε πόσο έξω μπορεί να πέσουμε την πρώτη φορά που βλέπουμε το πρόσωπο κάποιου.
Προφανώς είναι περίπλοκη υπόθεση, αλλά ο λόγος που βασιζόμαστε στην πρώτη εντύπωση είναι επειδή αυτόματα αισθανόμαστε ότι είναι σωστή. Πέφτουμε συχνά έξω, επειδή από την πρώτη εντύπωση δεν μπορούν να προκύψουν ακριβή συμπεράσματα για τον χαρακτήρα. Για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας μοντέλα στον υπολογιστή διαπιστώνουμε ότι η εντύπωση σχηματίζεται με βάση τις εκφράσεις συναισθήματος. Ένα χαρούμενο πρόσωπο, ακόμη και αν δεν είναι χαμογελαστό, έχουμε την τάση να το αντιλαμβανόμαστε ως αξιόπιστο, ενώ ένα θυμωμένο πρόσωπο, το αντίθετο. Σε ένα κεφάλαιο του βιβλίου υπάρχουν φωτογραφίες ανθρώπων που κοιμήθηκαν καλά και άλλων που ήταν άυπνοι – με τα βλέφαρά τους κρεμασμένα, το δέρμα χλωμό, οι γωνίες των χειλιών στραμμένες προς τα κάτω. Όσοι βλέπουν τους άυπνους σκέφτονται, «αυτός δεν είναι και πολύ έξυπνος». Αλλά προφανώς αυτή η εκτίμηση δεν αποτελεί πετυχημένη πρόβλεψη του πώς θα είναι κάποιος όλες τις στιγμές και σε διάφορες καταστάσεις.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι πρώτες εντυπώσεις καθρεφτίζουν τις δικές μας προκαταλήψεις.

Λέτε, δηλαδή, ότι χωρίς να το θέλουμε καταστρέφουμε τη ζωή μας, όταν ενστερνιζόμαστε τα βιαστικά μας συμπεράσματα;
Πιθανόν. Ποτέ δεν μπαίνουμε στον κόπο να ελέγξουμε τα προαισθήματά μας. Πηγαίνεις σε ένα πάρτι και αν αποφασίσεις ότι ο πρώτος που θα δεις είναι εχθρικός, δεν θα θες να του μιλήσεις. Δεν θα μάθεις ποτέ αν είχες δίκιο ή άδικο. Δεν λέμε ποτέ, «Χμμμ, για να δω, αν το προαίσθημά μου είναι σωστό». Αν μη τι άλλο, αναζητούμε στοιχεία που θα επιβεβαιώσουν τις ήδη διαμορφωμένες αντιλήψεις μας.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό, αν σκεφτεί κανείς ότι κοιτάζουμε ένα σωρό ανθρώπους σκρολάροντας στο LinkedIn ή στα διάφορα site για ραντεβού.
Ακριβώς. Ζούμε πλέον σε μια ψηφιακή κουλτούρα γεμάτη εικόνες. Οι άλλοι θα βγάλουν συμπεράσματα για σένα από τις φωτογραφίες σου. Ιδανικά, θα πρέπει να έχεις διαφορετικές φωτογραφίες στο LinkedIn απ' ό,τι στο Facebook. Θυμάμαι μια μελέτη, στην οποία υποστηριζόταν ότι οι εργοδότες συχνά τσεκάρουν το Facebook πιθανών υπαλλήλων και αυτό είναι πολύ προβληματικό. Αν δεν έχεις τις κατάλληλες ρυθμίσεις απορρήτου, οι φωτογραφίες που ανεβάζεις, για να τις δουν οι φίλοι σου, δεν θα διαφέρουν από τις φωτογραφίες που θα δει ο εργοδότης. Γράφω για όλα αυτά στο βιβλίο μου. Διαφορετικές εικόνες του ίδιου ανθρώπου μπορεί να προκαλέσουν τελείως διαφορετικές εντυπώσεις. Σε μια φωτογραφία μπορεί να φαίνεται γοητευτικός και ικανός, ενώ σε μια άλλη γελοίος ή όχι και πολύ έξυπνος.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η αρρενωπότητα και η θηλυκότητα είναι παράγοντες που επηρεάζουν την πρώτη εντύπωση - πρέπει να έχουμε κατά νου και τα έμφυλα στερεότυπα.

Γι' αυτό, βλέποντας μια φωτογραφία σύλληψης στις ειδήσεις, δεν λες ποτέ «Αυτόν θέλω να τον γνωρίσω».
Ακριβώς. Είναι πολύ συνηθισμένο, αλλά τι γίνεται αν δεις μια κανονική φωτογραφία του ίδιου ατόμου; Στο βιβλίο μου αναφέρω τον Jared Loughner, που προσπάθησε να δολοφονήσει τη βουλευτή Gabrielle Giffords από την Αριζόνα και σκότωσε έξι ανθρώπους. Στη φωτογραφία σύλληψής του φαινόταν θεότρελος. Ήταν πρωτοσέλιδο στους New York Times, στην Washington Post, παντού. Ήταν το πρόσωπο του κακού. Αλλά ο Guardian έβαλε μια τελείως διαφορετική φωτογραφία και παρουσιάζω και τις δύο εικόνες στο βιβλίο. Στη δεύτερη φαίνεται τελείως συνηθισμένος. Αλλά αυτή η συνηθισμένη φωτογραφία δεν ταιριάζει με την όλη υπόθεση.

Θα λέγατε ότι η πρώτη μας εντύπωση αποκαλύπτει πιο πολλά για μας παρά για τον άνθρωπο που κρίνουμε;
Ναι, ένα από τα κεντρικά σημεία του βιβλίου είναι ότι αυτές οι πρώτες εντυπώσεις καθρεφτίζουν τις δικές μας προκαταλήψεις. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να είμαστε επιφυλακτικοί ως προς τις αρχικές μας κρίσεις. Είναι δύσκολο, επειδή πολλοί πιστεύουν ότι η πρώτη εντύπωση είναι η σωστή, ότι μπορούν να ξεχωρίσουν το καλό από το κακό, αλλά τα στοιχεία δείχνουν πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις. Έχουμε π.χ. την τάση να μας αρέσουν πρόσωπα που είναι συνηθισμένα για μας. Αλλά αυτό εξαρτάται από πού προερχόμαστε. Επίσης, η αρρενωπότητα και η θηλυκότητα είναι παράγοντες που επηρεάζουν την πρώτη εντύπωση - πρέπει να έχουμε κατά νου και τα έμφυλα στερεότυπα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Αν είσαι σε ένα πάρτι και το ένστικτό σου, σου λέει να φύγεις, μπορεί να χάσεις τον άνθρωπο της ζωής σου.

Άρα καλό θα είναι να ασχοληθούμε με κάποιον, ακόμη και αν η πρώτη μας εντύπωση είναι, «φύγε, όπως είσαι»;
[Γέλια] Στις περισσότερες περιπτώσεις, ναι. Αν είσαι σε ένα πάρτι και το ένστικτό σου, σου λέει να φύγεις, μπορεί να χάσεις τον άνθρωπο της ζωής σου. Αν δεις έναν καινούριο γείτονα και αποφασίσεις ότι δεν είναι καλός, έτσι και αλλιώς θα πρέπει να ζήσεις μαζί του χρόνια. Το πώς θα φερθείς στην αρχή σ' αυτό το άτομο μπορεί να αποτελέσει πηγή σύγκρουσης, ενώ θα μπορούσε να είναι έναυσμα για μια ευχάριστη συμβίωση. Το ίδιο ισχύει και όταν θέλεις να προσλάβεις κάποιον, ιδίως αν έχεις καλές πληροφορίες για το εν λόγω άτομο, που βοηθούν να προβλέψεις τη μελλοντική του απόδοση. Καλό παράδειγμα αποτελεί το βιβλίο του Michael Lewis, με τίτλο Moneyball (εκδ. W. W. Norton & Company), για τον Billy Beane (προπονητής της ομάδας μπέιζμπολ Όκλαντ Aθλέτικς). Ο λόγος που ο Billy Beane έχει πετύχει είναι επειδή εκμεταλλεύεται τις προκαταλήψεις που επικρατούν σχετικά με την εμφάνιση. Παίρνει παίχτες που δεν σου γεμίζουν το μάτι, έτσι ώστε να υποτιμάται το πραγματικό τους ταλέντο.

Περισσότερα από το VICE

Γιατί να Υπάρχουν Άστεγοι Όταν Έχουμε Τόσα Άδεια Σπίτια;

Η Μάχη Αυτή δεν Είναι «Ελλάδα vs Αλβανία» Αλλά «Μάρκου vs Μπιτάκος»

Ένα Μικρό Μάθημα Ιστορίας Αποδεικνύει ότι τα Fidget Spinner Είναι το Pokemon Go του 2017

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.