«Μπορείς να γίνεις από θύμα επιζώντας, μπορείς να είσαι ό,τι θέλεις. Μπορείς ακόμα και να δημιουργήσεις τη δική σου ιστορία αντί απλώς να την τεκμηριώσεις. Μπορείς να γίνεις, το άτομο που θέλεις, εφόσον δεν αφαιρείς αυτό ακριβώς το δικαίωμα από άλλους».Αυτά ήταν τα λόγια της φωτογράφου Eman Mohammed, κατά το κλείσιμο της ομιλίας της στις ειρηνευτικές συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη. Η 26χρονη είναι η μόνη γυναίκα φωτορεπόρτερ από τη Γάζα που εργάζεται στην περιοχή, από τότε που ήταν 19 ετών. Πολέμησε για να βρει το δρόμο της με σεξιστές και βίαιους συναδέλφους, αντιμετώπισε απειλές θανάτου και σεξουαλική παρενόχληση. Κι όλα αυτά για να ζήσει τη ζωή που επιλέγει.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ήρθα σε επαφή μαζί της για να κουβεντιάσουμε.VICE: Eman είσαι στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή. Τι ακριβώς κάνεις εδώ;
Eman Mohammed: Στην πραγματικότητα, ο σύζυγός μου ζει και εργάζεται εδώ, οπότε ο χρόνος είναι μοιρασμένος μεταξύ ΗΠΑ και Γάζας. Στη διάρκεια του πολέμου, κάποιοι φίλοι έχασαν το σπίτι τους οπότε τους προσφέραμε το δικό μας. Δεν θέλουμε να τους πούμε να το αδειάσουν, οπότε αξιοποιούμε το χρόνο μας εδώ.
Eman Mohammed: Στην πραγματικότητα, ο σύζυγός μου ζει και εργάζεται εδώ, οπότε ο χρόνος είναι μοιρασμένος μεταξύ ΗΠΑ και Γάζας. Στη διάρκεια του πολέμου, κάποιοι φίλοι έχασαν το σπίτι τους οπότε τους προσφέραμε το δικό μας. Δεν θέλουμε να τους πούμε να το αδειάσουν, οπότε αξιοποιούμε το χρόνο μας εδώ.
Προσφάτως επέστρεψες από τις ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη-πώς ήταν αυτό;
Ο κόσμος ήταν γενικά θερμός και με κατανόηση, αν και ανησύχησα με ένα μέρος της κριτικής κατά των Παλαιστινίων.Προσκάλεσα τον Ισραηλινό φωτογράφο Mati Milstien να με συνδράμει στην ομιλία μου. Ο Mati και εγώ είμαστε φίλοι πολλά χρόνια. Για τον Mati δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα καθώς συνδέεται με αυτή τη θετική αριστερή κοινότητα όπου οι άνθρωποι έχουν εξοικειωθεί με την ιδέα να έχουν Παλαιστίνιους φίλους. Όμως η Γάζα είναι πολύ συντηρητική, ανεξάρτητα από το ότι η Χαμάς έχει τον έλεγχο τα τελευταία επτά χρόνια. Έχει να κάνει περισσότερο με τις παραδόσεις από ότι με τη θρησκεία και με κάθε πόλεμο, η Γάζα γίνεται ολοένα και πιο κλειστή. Οπότε δεν είναι και το πιο ασφαλές να λέει κάποιος ανοιχτά ότι είναι φίλος με έναν Ισραηλινό φωτογράφο, ο οποίος έχει επίσης υπηρετήσει στο στρατό.Πόσο χρονών ήσουν όταν άρχισες να βγάζεις φωτογραφίες;
Ήμουν 19 ετών. Με μεγάλωσε η μητέρα μου επειδή οι γονείς μου χώρισαν όταν ήμουν δυο ετών, αλλά η ιδέα της χωρισμένης, εργαζόμενης γυναίκας με δυο παιδιά δεν είναι αποδεκτή στη Γάζα. Την επέκριναν σφοδρά αλλά το έκανε έτσι κι αλλιώς.
Ο κόσμος ήταν γενικά θερμός και με κατανόηση, αν και ανησύχησα με ένα μέρος της κριτικής κατά των Παλαιστινίων.Προσκάλεσα τον Ισραηλινό φωτογράφο Mati Milstien να με συνδράμει στην ομιλία μου. Ο Mati και εγώ είμαστε φίλοι πολλά χρόνια. Για τον Mati δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα καθώς συνδέεται με αυτή τη θετική αριστερή κοινότητα όπου οι άνθρωποι έχουν εξοικειωθεί με την ιδέα να έχουν Παλαιστίνιους φίλους. Όμως η Γάζα είναι πολύ συντηρητική, ανεξάρτητα από το ότι η Χαμάς έχει τον έλεγχο τα τελευταία επτά χρόνια. Έχει να κάνει περισσότερο με τις παραδόσεις από ότι με τη θρησκεία και με κάθε πόλεμο, η Γάζα γίνεται ολοένα και πιο κλειστή. Οπότε δεν είναι και το πιο ασφαλές να λέει κάποιος ανοιχτά ότι είναι φίλος με έναν Ισραηλινό φωτογράφο, ο οποίος έχει επίσης υπηρετήσει στο στρατό.Πόσο χρονών ήσουν όταν άρχισες να βγάζεις φωτογραφίες;
Ήμουν 19 ετών. Με μεγάλωσε η μητέρα μου επειδή οι γονείς μου χώρισαν όταν ήμουν δυο ετών, αλλά η ιδέα της χωρισμένης, εργαζόμενης γυναίκας με δυο παιδιά δεν είναι αποδεκτή στη Γάζα. Την επέκριναν σφοδρά αλλά το έκανε έτσι κι αλλιώς.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Έτσι γνώριζα ότι εάν δεν έκανα καλή δουλειά από την αρχή, δεν θα μπορούσα να έχω καθόλου δουλειά. Αλλά στη Γάζα δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου γυναίκες δημοσιογράφοι και ήθελα να κάνω κάτι για να αποκτήσω εμπειρία μέχρι να αποφοιτήσω από το πανεπιστήμιο. Έως το δεύτερο έτος του πανεπιστημίου, ήξερα ότι ήθελα να γίνω φωτορεπόρτερ και κατάληξα να έχω μια καλή θέση στο προσωπικό του Ma'an News Agency. Μου έδωσαν μια σπασμένη φωτογραφική μηχανή και μου είπαν ότι εάν μπορούσα να την επισκευάσω, θα μπορούσα να την πάρω. Ήταν μια πολυχρησιμοποιημένη Nikon d70, αλλά ήταν υπέροχη.
Ποια ήταν τα κύρια εμπόδια που αντιμετώπισες σαν γυναίκα φωτορεπόρτερ στη Γάζα;
Αφού εργάστηκα 1,5 χρόνο, άρχισα να τραβάω τη λάθος προσοχή. Διάφοροι έλεγαν στο αφεντικό μου: «Πώς προσέλαβες ένα κορίτσι, φοράει τζιν και κοίτα πως κρατάει την κάμερα». Ο κόσμος επέκριναν οτιδήποτε έκανα-ακόμα και το πώς κινιόμουν.Στο τέλος, το αφεντικό μου πήρε την φωτογραφική μηχανή και μου είπε θα μπορούσα να συνεχίσω ως Αγγλόφωνη/Αραβόφωνη συντάκτρια και παραγωγός. Είχαμε μια τεράστια διαφωνία και τελικά είπε ότι η μόνη επιλογή μου ήταν να απολυθώ ή να παραιτηθώ. Δεν ήθελα να απολυθώ από την πρώτη μου δουλειά, οπότε παραιτήθηκα. Είχα αποταμιεύσει αρκετά για να αγοράσω τον πρώτο μου εξοπλισμό, μια φωτογραφική μηχανή και δυο φακούς μέχρι εκείνη τη στιγμή. Τρεις εβδομάδες μετά άρχισε ο πρώτος πόλεμος.Πώς ήταν αυτό;
Δεν είχα καλύψει ποτέ πριν πόλεμο, μόλις και μετά βίας μια εισβολή. Πολλοί από τους συναδέλφους μου ήταν επίσης θυμωμένοι μαζί μου, επειδή είχα παραιτηθεί από τη δουλειά μου. Σκέφτηκαν ότι είχα πετάξει στα σκουπίδια μια φοβερή ευκαιρία να εργαστώ σε γραφείο, επειδή εκεί ανήκουν οι γυναίκες.
Αφού εργάστηκα 1,5 χρόνο, άρχισα να τραβάω τη λάθος προσοχή. Διάφοροι έλεγαν στο αφεντικό μου: «Πώς προσέλαβες ένα κορίτσι, φοράει τζιν και κοίτα πως κρατάει την κάμερα». Ο κόσμος επέκριναν οτιδήποτε έκανα-ακόμα και το πώς κινιόμουν.Στο τέλος, το αφεντικό μου πήρε την φωτογραφική μηχανή και μου είπε θα μπορούσα να συνεχίσω ως Αγγλόφωνη/Αραβόφωνη συντάκτρια και παραγωγός. Είχαμε μια τεράστια διαφωνία και τελικά είπε ότι η μόνη επιλογή μου ήταν να απολυθώ ή να παραιτηθώ. Δεν ήθελα να απολυθώ από την πρώτη μου δουλειά, οπότε παραιτήθηκα. Είχα αποταμιεύσει αρκετά για να αγοράσω τον πρώτο μου εξοπλισμό, μια φωτογραφική μηχανή και δυο φακούς μέχρι εκείνη τη στιγμή. Τρεις εβδομάδες μετά άρχισε ο πρώτος πόλεμος.Πώς ήταν αυτό;
Δεν είχα καλύψει ποτέ πριν πόλεμο, μόλις και μετά βίας μια εισβολή. Πολλοί από τους συναδέλφους μου ήταν επίσης θυμωμένοι μαζί μου, επειδή είχα παραιτηθεί από τη δουλειά μου. Σκέφτηκαν ότι είχα πετάξει στα σκουπίδια μια φοβερή ευκαιρία να εργαστώ σε γραφείο, επειδή εκεί ανήκουν οι γυναίκες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πιστεύεις ότι αισθάνθηκαν να απειλούνται;
Νομίζω ότι απλά σκέφτηκαν πως ήμουν ένα κακομαθημένο παιδί που πίστευε ότι μπορούσε να πάρεις τις δουλειές τους απλώς επειδή μιλούσα Αγγλικά. Άλλοι με είδαν σαν ένα κορίτσι που προσπαθούσε να περάσει την ώρα του. Έπειτα τρεις συνάδελφοι με πήγαν με το αυτοκίνητο εκεί που έπεφταν οι βόμβες και με άφησαν εκεί.Ακριβώς πριν από αυτό είχα βρεθεί σε ένα Jeep με διαφορετικό φωτογράφο, ο οποίος πίστεψε ότι θα μου άρεσε ένα γρήγορο μέσα στο αυτοκίνητο. Έτσι με παρενόχλησαν σεξουαλικά και με εγκατέλειψαν την ίδια μέρα. Υπάρχουν κι άλλα κορίτσια, νεαρά κορίτσια που έχουν προσπαθήσει να μπουν στο χώρο του φωτορεπορτάζ και παρενοχλήθηκαν σεξουαλικά από τον ίδιο τύπο που παρενόχλησε κι εμένα. Δεν είμαι η μόνη γυναίκα που έχει απομείνει στο επάγγελμα επειδή είμαι τόσο καλή-απλώς είναι δύσκολο να επιβιώσεις σε αυτό τον χώρο.
Νομίζω ότι απλά σκέφτηκαν πως ήμουν ένα κακομαθημένο παιδί που πίστευε ότι μπορούσε να πάρεις τις δουλειές τους απλώς επειδή μιλούσα Αγγλικά. Άλλοι με είδαν σαν ένα κορίτσι που προσπαθούσε να περάσει την ώρα του. Έπειτα τρεις συνάδελφοι με πήγαν με το αυτοκίνητο εκεί που έπεφταν οι βόμβες και με άφησαν εκεί.Ακριβώς πριν από αυτό είχα βρεθεί σε ένα Jeep με διαφορετικό φωτογράφο, ο οποίος πίστεψε ότι θα μου άρεσε ένα γρήγορο μέσα στο αυτοκίνητο. Έτσι με παρενόχλησαν σεξουαλικά και με εγκατέλειψαν την ίδια μέρα. Υπάρχουν κι άλλα κορίτσια, νεαρά κορίτσια που έχουν προσπαθήσει να μπουν στο χώρο του φωτορεπορτάζ και παρενοχλήθηκαν σεξουαλικά από τον ίδιο τύπο που παρενόχλησε κι εμένα. Δεν είμαι η μόνη γυναίκα που έχει απομείνει στο επάγγελμα επειδή είμαι τόσο καλή-απλώς είναι δύσκολο να επιβιώσεις σε αυτό τον χώρο.
Αντιμετώπισες ποτέ τους τύπους που σε εγκατέλειψαν;
Προσπάθησα αλλά αρνήθηκαν να μου μιλήσουν. Σήμερα γελάω με αυτό αλλά μισώ το γεγονός ότι βλέπω αυτούς τους ανθρώπους μετά τον πόλεμο και δεν δείχνουν καμία ενοχή ή ντροπή. Θα μπορούσα να είχα σκοτωθεί αλλά κανείς δεν πρόκειται να τους αποδώσει ευθύνες για αυτό και αυτό είναι το χειρότερο στη Γάζα. Δεν υπάρχει νόμος.Ο Sebastian Meyer, ο οποίος συνίδρυσε το πρώτο φωτογραφικό πρακτορείο στο Ιράκ, το Metrography με τον Kamaran Najm, μου είπε ότι οι γυναίκες φωτογράφοι στο Ιράκ προκαλούν σύγχυση σε πολλούς άνδρες. Είναι αφοπλιστικό και για αυτό τραβάνε καλύτερες φωτογραφίες. Συμφωνείς;
Προσπάθησα αλλά αρνήθηκαν να μου μιλήσουν. Σήμερα γελάω με αυτό αλλά μισώ το γεγονός ότι βλέπω αυτούς τους ανθρώπους μετά τον πόλεμο και δεν δείχνουν καμία ενοχή ή ντροπή. Θα μπορούσα να είχα σκοτωθεί αλλά κανείς δεν πρόκειται να τους αποδώσει ευθύνες για αυτό και αυτό είναι το χειρότερο στη Γάζα. Δεν υπάρχει νόμος.Ο Sebastian Meyer, ο οποίος συνίδρυσε το πρώτο φωτογραφικό πρακτορείο στο Ιράκ, το Metrography με τον Kamaran Najm, μου είπε ότι οι γυναίκες φωτογράφοι στο Ιράκ προκαλούν σύγχυση σε πολλούς άνδρες. Είναι αφοπλιστικό και για αυτό τραβάνε καλύτερες φωτογραφίες. Συμφωνείς;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ναι, σίγουρα. Οι άνδρες σταματούν να προσποιούνται. Ξεχνούν αυτές τις παλιές παραδόσεις όπου δεν κοιτούν γυναίκες ή δεν κάνουν χειραψίες μαζί τους και γίνονται φυσιολογικοί. Και είναι τόσο όμορφο, όταν βλέπεις τους ανθρώπους όπως πραγματικά είναι. Το έχω δει και με μέλη της Χαμάς επίσης. Επισκέφτηκαν τον αρχηγό της αστυνομίας στο γραφείο του και ήταν όλο γέλια και αστεία.Είναι αλήθεια ότι έκανε φωτορεπορτάζ και στη δεύτερο πόλεμο, ενώ ήσουν εννιά μηνών έγκυος;
Δεν μπορώ να μείνω στο σπίτι στη διάρκεια του πολέμου. Νιώθω σα να παθαίνω ασφυξία. Πολλές γυναίκες πεθαίνουν στις κουζίνες επίσης και ο σύζυγός μου ήταν πολύ υποστηρικτικός.Για κάποιο λόγο, οι έγκυες φαίνεται να αρνούνται το γεγονός ότι μοιάζουν με φάλαινες-πραγματικά νόμιζα ότι κανείς δεν θα το παρατηρήσει! Αλλά πήρα 30 κιλά και ήταν πραγματικά φανερό- ήμουν σαν μια τεράστια μπάλα που κυλούσε στο δρόμο, μεταφέροντας δυο φωτογραφικές μηχανές.Επικρίθηκα πάρα πολύ από κάθε λογής ανθρώπους, αλλά είχα μείνει πολύ μέσα στο σπίτι και είχα αναπνεύσει τόσο λευκό φώσφορο σε σημείο να κοντεύω να αποβάλλω-δεν μπορείς ποτέ να προστατέψεις τον εαυτό σου αρκετά από τον πόλεμο. Ήταν δύσκολο αλλά ένιωσα ότι ήταν το σωστό. Μια μέρα μετά το τέλος του πολέμου, γέννησα.
Δεν μπορώ να μείνω στο σπίτι στη διάρκεια του πολέμου. Νιώθω σα να παθαίνω ασφυξία. Πολλές γυναίκες πεθαίνουν στις κουζίνες επίσης και ο σύζυγός μου ήταν πολύ υποστηρικτικός.Για κάποιο λόγο, οι έγκυες φαίνεται να αρνούνται το γεγονός ότι μοιάζουν με φάλαινες-πραγματικά νόμιζα ότι κανείς δεν θα το παρατηρήσει! Αλλά πήρα 30 κιλά και ήταν πραγματικά φανερό- ήμουν σαν μια τεράστια μπάλα που κυλούσε στο δρόμο, μεταφέροντας δυο φωτογραφικές μηχανές.Επικρίθηκα πάρα πολύ από κάθε λογής ανθρώπους, αλλά είχα μείνει πολύ μέσα στο σπίτι και είχα αναπνεύσει τόσο λευκό φώσφορο σε σημείο να κοντεύω να αποβάλλω-δεν μπορείς ποτέ να προστατέψεις τον εαυτό σου αρκετά από τον πόλεμο. Ήταν δύσκολο αλλά ένιωσα ότι ήταν το σωστό. Μια μέρα μετά το τέλος του πολέμου, γέννησα.
Πόσο χρονών είναι οι κόρες σου;
Τριών και 1,5 ετών. Μάλιστα η μικρότερη είναι η αιτία που αφήσαμε την Γάζα φέτος. Οι Ισραηλινοί βομβάρδισαν τη γειτονιά μας, ενώ κοιμόταν και άρχισε να ματώνει από το στόμα και τη μύτη. Τα νοσοκομεία δεν την δέχονταν, οπότε ήξερα ότι έπρεπε να φύγουμε.
Τριών και 1,5 ετών. Μάλιστα η μικρότερη είναι η αιτία που αφήσαμε την Γάζα φέτος. Οι Ισραηλινοί βομβάρδισαν τη γειτονιά μας, ενώ κοιμόταν και άρχισε να ματώνει από το στόμα και τη μύτη. Τα νοσοκομεία δεν την δέχονταν, οπότε ήξερα ότι έπρεπε να φύγουμε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Έχω δει την καταστροφή της Shujayea και του Beit Hanoun –είναι τρομακτικό. Χειροτερεύει με κάθε πόλεμο.Και τώρα ο κόσμος πληρώνει πολλά χρήματα για να προσπαθήσει να φύγει με αυτά τα πλοία, μόνο που πεθαίνει στη θάλασσα. Υπάρχουν πραγματικά πολλοί απελπισμένοι και δεν τους κατηγορώ. Δεν έχουν επιλογή. Εγώ είχα επιλογή να φύγω και γνώριζα ότι εάν δεν το έκανα η κόρη μου θα πέθαινε.Κατάγομαι από μια πολύ πόλη με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, όπου υπάρχουν πολλά κορίτσια που θέλουν να γίνουν φωτογράφοι-όχι μόνο φωτορεπόρτερ. Αλλά κανένα από αυτά δεν ενθαρρύνεται να το κάνει. Μακάρι να υπήρχε κάποιος που να μπορούσε να ξεκινήσει ένα μικρό κέντρο που δέχεται 10 παιδιά κάθε τρεις μήνες για να τους διδάξει φωτογραφία, βιντεοσκόπηση, κινηματογράφηση-οτιδήποτε τους επιτρέπει να εκφραστούν. Τα παιδιά χρειάζονται υποδομή και υποστήριξη, κάτι πάνω στο οποίο να βασίζονται. Αυτό, στη συνέχεια αρχίζει μια διαδικασία αποδοχής, όχι μόνο εντός της κοινότητας αλλά και στις οικογένειες τους επίσης.Ευχαριστώ Eman!Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.
