paleo diet

FYI.

This story is over 5 years old.

Φαγητό

Στα Νότια Προάστια Ζουν Ακόμα «Άνθρωποι των Σπηλαίων»

Oι crossfit-άδες των ΝΠ τρώνε σαν πρωτόγονοι.

Άνθρωποι των σπηλαίων που δεν ζουν σε σπήλαια, αλλά σε σπίτια στα νότια της Αττικής. Δεν μοιάζουν εξωτερικά με Νεάντερταλ, αλλά συμπεριφέρονται ορισμένες φορές σαν πρωτόγονοι: σηκώνουν πέτρες και τρώνε παλαιολιθικά.

Είναι εκπαιδευτές crossfit (και powerlifting), ογκώδεις 35άρηδες που μοιάζουν δέκα χρόνια νεότεροι και ακολουθούν την παλαιολιθική δίαιτα/paleo diet.

Έμπνευση του γαστρεντερολόγου Walter Voegtlin, το 1975, η παλαιολιθική δίαιτα αποκλείει όλα τα τρόφιμα που μπήκαν στο διαιτολόγιο των ανθρώπων μετά τη «γεωργική επανάσταση» (η μετάβαση του ανθρώπου από την ιδιότητα του κυνηγού-τροφοσυλλέκτη σε αυτήν του γεωργού-κτηνοτρόφου) και επιτρέπει όλα όσα έτρωγαν οι παλαιολιθικοί άνθρωποι - κρέας, αυγά, ψάρια, φρούτα, λαχανικά και ξηρούς καρπούς. Οι υποστηρικτές αυτής της διατροφής λένε πως η paleo σε απαλλάσσει από ασθένειες της σύγχρονης εποχής, όπως ο διαβήτης ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις, αλλά η αλήθεια είναι ότι έγινε πολύ γνωστή τα τελευταία χρόνια λόγω του crossfit.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το crossfit, που είναι ένα σχετικά νεόφερτο ομαδικό πρόγραμμα γυμναστικής και αποτελείται από ασκήσεις άρσης βαρών, ενόργανης γυμναστικής, κωπηλατικής και στίβου, οι οποίες εναλλάσσονται μεταξύ τους και θυμίζουν πολύ στρατιωτική εκπαίδευση, προωθεί αυτή τη διατροφή στα εγχειρίδιά του - προωθεί επίσης τη δίαιτα ζώνης/zone diet.

O Xρήστος Κώστας, ο Νίκος Πούλιας και ο Xριστόφορος Αποστολόπουλος, εκπαιδευτές στο Crossfit South Factory και πιστοί της paleo diet, άνοιξαν τα «σπήλαιά» τους και μας έδειξαν πώς τρώει ένας πρωτόγονος - πολλές φορές, ακόμα και ωμά.

Xρήστος Κώστας, 35, Αργυρούπολη

Τα φρούτα είναι ένα από τα βασικά κομμάτια της paleo diet

VICE: Γιατί ξεκίνησες την paleo diet;
Χρήστος Κώστας: Ξεκίνησα λόγω του crossfit. Η πρώτη μου επαφή με τη διατροφή του crossfit, βέβαια, ήταν η δίαιτα ζώνης (zone diet), που γράφεται μέσα στα εγχειρίδια του crossfit και η οποία λέει ότι το 40% της τροφής σου πρέπει να είναι υδατάνθρακας, το 30% πρωτεΐνη και το υπόλοιπο 30% καλά λιπαρά. Η paleo είναι ένα πιο αυστηρό κομμάτι της zone diet, χωρίς όμως να επικεντρώνεται στις ποσότητες. Ωστόσο, τρως πιο περιορισμένα και συγκεκριμένα ό,τι έτρωγε ο παλαιολιθικός άνθρωπος. Δηλαδή, κρέας, θαλασσινά, ρίζες, λαχανικά και καρπούς. Δεν υπάρχουν καθόλου αμυλούχες τροφές και καθόλου ζάχαρη. Προσωπικά, έχω φθάσει σε σημείο να τρώω ένα κομματάκι σοκολάτα και να με πιάνει αηδία. Ή έχει τύχει να φάω έναν-δύο λουκουμάδες, ακόμα και ένα κομματάκι γλυκό, και να μου 'ρθει αναγούλα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τρως ανά συγκεκριμένες ώρες;
Η paleo δεν ορίζει επίσημα συγκεκριμένο αριθμό γευμάτων τη μέρα, ούτε συχνότητα. Γενικά μιλώντας όμως, μια ισορροπημένη διατροφή -όπως λένε κι οι διατροφολόγοι- υπολογίζεται ανά τρεις περίπου ώρες, ώστε να μην αφήνεις τον οργανισμό σου να μπαίνει σε περίοδο πείνας και να αποθηκεύει λίπος.

Ποιες διαφορές παρατήρησες όταν άλλαξες τη διατροφή σου;
Πιο πριν, ασχολούμουν με το muay thai και έτρωγα πολύ διαφορετικά, επειδή νόμιζα πως όσο πιο πολλούς υδατάνθρακες πάρω, τόσο πιο πολλή ενέργεια θα έχω. Έτρωγα πολύ ρύζι και πολλά μακαρόνια. Κάθε φορά που έτρωγα, μετά είχα την τάση να κοιμηθώ. Νόμιζα ότι ήταν λόγω κούρασης από τις προπονήσεις ή επειδή ξυπνούσα νωρίς για τη δουλειά. Αργότερα, μπαίνοντας στο crossfit και διαβάζοντας παράλληλα πως τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη κοιμίζουν το νευρικό σύστημα, αποφάσισα να κόψω τις αμυλούχες τροφές (αλεύρι, ζυμαρικά κτλ). Τις πρώτες δέκα μέρες του «πειράματος» ένιωθα πολύ χαμηλά τα επίπεδα της ενέργειάς μου. Μετά από δεκαπέντε μέρες, ξαφνικά σταμάτησα να χρειάζομαι τον μεσημεριανό ύπνο και είχα περισσότερη ενέργεια. Πλέον, ξυπνάω κάθε μέρα από τις επτά το πρωί και δεν κοιμάμαι πριν τη μιάμιση τη νύχτα, ενώ μπορώ να βγάζω καθημερινά δύο ώρες βαριάς προπόνησης.

Τι σου αρέσει σε αυτή τη διατροφή και την ακολουθείς, πέραν ότι έχεις καλύτερη απόδοση στην προπόνησή σου ;
Με τον καιρό, κατάλαβα ότι αυτού του είδους η διατροφή μού ξυπνούσε ζωώδη ένστικτα. Για παράδειγμα, το ελάχιστα ή και καθόλου ψημένο κρέας, οι καρποί και όλα αυτά, με κάνουν να νιώθω σαν να είμαι κυριολεκτικά άνθρωπος των σπηλαίων. Μου ανεβάζει την τεστοστερόνη και την αδρεναλίνη. Ίσως είναι ψυχολογικό, αλλά συμβαίνει.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Σπας ποτέ τη διατροφή σου;
Μπορεί να τη σπάσω μία φορά την εβδομάδα. Γενικά, δεν την ακολουθώ πολύ-πολύ αυστηρά. Για παράδειγμα, σήμερα έφαγα φάβα που δεν είναι μέρος της παλαιολιθικής δίαιτας αλλά τη θεωρώ πολύ θρεπτική. Στην cheat day μου, μπορεί να φάω ένα burger. Σε γενικές γραμμές, αν ξεφύγω από την paleo δεν θα φάω πατάτες ή ψωμιά. Δεν τα ζηλεύω αυτά. Προτιμώ να πάρω παραπάνω ζωικά λιπαρά τρώγοντας ένα τεράστιο μπιφτέκι.

Κάθε πότε ψωνίζεις;
Ψώνιζα πολύ συχνά, αλλά πριν από λίγο καιρό πήρα έναν καταψύκτη όπου μπορώ να αποθηκεύσω τρόφιμα για έναν μήνα - αν και ποτέ δεν κρατάνε έναν μήνα. Ψωνίζω μεγάλες ποσότητες. Σκέψου ένα μπάτζετ τριακοσίων ευρώ, ανά 20-25 μέρες ό,τι αφορά στα κρέατα. Λαχανικά και αυγά ψωνίζω πιο συχνά, ανά βδομάδα.

Το «ζωικό βασίλειο» το Χρήστου

Το αγαπημένο σου παλαιολιθικό γεύμα;
Το μοσχάρι, σε οποιαδήποτε μορφή του - μπριζόλα, κιμάς. Ακόμα και το συμπλήρωμα πρωτεΐνης που παίρνω, είναι από μοσχάρι. Τα ψάρια επίσης μου αρέσουν πολύ, όπως ο σολωμός, αλλά είναι ακριβότερα.

Τρως και κρέατα που προέρχονται από ζώα που δεν συνηθίζεται να τρώμε;
Αν έβρισκα, θα έτρωγα. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, όπου είχα πάει, βρήκα ωμό κιμά αλόγου και δεν το σκέφτηκα καν, τον αγόρασα με τη μία. Γενικά, τα ωμά ή τα καπνιστά -που είναι σαν ωμά- με εξιτάρουν.

Η ωμοφαγία βγάζει ορισμένα ζωώδη ένστικτα στον Χρήστο Κώστα

Αλκοόλ επιτρέπεται στην paleo;
Κανονικά, από υγρά, επιτρέπεται μόνο το νερό. Βέβαια, το καλοκαίρι θα πιω καμιά μπύρα παραπάνω. Ή επίσης πίνω καφέ, για τον οποίον οι απόψεις διίστανται. Διότι, ναι μεν είναι φυσικό προϊόν αλλά υπόκειται επεξεργασία.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ποιες τροφές έκοψες αναγκαστικά λόγω της paleo;
Όταν ήμουν πιο μικρός, μου άρεσε πολύ η πίτσα και έτρωγα απεριόριστη ποσότητα, αλλά τώρα μπορεί να φάω μια φορά το εξάμηνο. Επίσης, τα λουκάνικα.

Πέρα από τους προπονητές του crossfit, οι ασκούμενοι μπαίνουν στη διαδικασία να ξεκινήσουν την παλαιολιθική δίαιτα;
Ένα 70% αυτών που κάνουν crossfit πορώνονται και κάνουν τα πάντα για να αυξήσουν την απόδοσή τους. Τουλάχιστον από μεριάς των δικών μου μαθητών, ενδιαφέρονται πάρα πολύ και για την paleo, διότι έχουν καταλάβει πως ό,τι και όση γυμναστική κι αν κάνεις, αν τρως μακαρόνια και γλυκά, δεν θα δεις αποτέλεσμα.

Νίκος Πούλιας, 36, Βούλα

O Nίκος Πούλιας έχει μετατρέψει τη βεράντα του σε αυτοσχέδιο crossfit-άδικο

VICE: Από πότε μπήκες στο τριπάκι της paleo και γιατί;
Νίκος Πούλιας: Ακολουθώ την paleo γύρω στα τρία χρόνια και την έμαθα μέσω του crossfit. Τα συστατικά αυτής της διατροφής είναι αγνά, όχι επεξεργασμένα. Επιπλέον, προσπαθώ να αγοράζω βιολογικά προϊόντα και πολύ καλής ποιότητας κρέατα. Δυστυχώς είναι ακριβή, αλλά τη συνεχίζω διότι μου δίνει δύναμη, ευεξία, καλύτερη αποκατάσταση και καλύτερο ύπνο. Έχει κάποιες μικρές ελλείψεις σε βιταμίνη D και ασβέστιο, αλλά στην Ελλάδα έχουμε τον ήλιο απ' όπου παίρνουμε βιταμίνη D και με ένα μηδαμινό συμπλήρωμα ασβεστίου -ή και καθόλου- είσαι μια χαρά. Βέβαια, ακολουθώ την παλαιολιθική διατροφή κατά ένα ποσοστό 80-85%. Για παράδειγμα, θα κάνω την ατασθαλία μου πίνοντας καφέ ή τρώγοντας κάποιο γλυκό.

Πόσο συχνά ψωνίζεις;
Δύο φορές τη βδομάδα, σίγουρα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Έχεις κάποιο αγαπημένο paleo γεύμα;
Φιλέτο μοσχάρι με το αίμα του, μαζί με σαλάτα και ξηρούς καρπούς. Γενικά, μου αρέσει η γεύση του λίγο ωμού. Ακόμα και αν πάω κάπου έξω για φαγητό, αν παραγγείλω μια μπριζόλα θα τη ζητήσω λίγο ψημένη.

Mπριζόλα και κιμάς: αναπόσπαστα κομμάτια της διατροφής ενός «παλαιολιθικού» ανθρώπου

Η ωμοφαγία είναι μέρος του πρωτόγονου lifestyle;
Σου βγάζει κάποια πρωτόγονα ένστικτα, ναι. Βρήκα την paleo και κόλλησα. Νιώθω ότι είμαι λίγο παλαιολιθικός άνθρωπος.

Τι φαγητά έκοψες «μαχαίρι», με το που ξεκίνησες την paleo;
Τα πολλά γλυκά, τα μακαρόνια, το ρύζι και τις πατάτες. Ειδικά πατάτες, πλέον θα φάω σε έσχατες καταστάσεις. Για παράδειγμα, αν πάω σε ένα γαμήλιο τραπέζι και δεν έχει τίποτα άλλο να φάω παρά πατάτες. Μόνο έτσι πλέον.

Τι σε δυσκολεύει περισσότερο σε αυτή τη διατροφή;
Τίποτα, επειδή όπως σου είπα τη σπάω κάπου-κάπου. Δυο φορές τον μήνα, κάνω τις ατασθαλίες μου με κάποιο γλυκό συνήθως. Επίσης, μπορείς να θεωρήσεις και ατασθαλία τα όσπρια που δεν είναι μέρος της παλαιολιθικής δίαιτας αλλά θα φάω κάπου-κάπου, ειδικά φακές.

Ο Νίκος ετοίμασε μια ομελέτα με τέσσερα αυγά, μπρόκολο και αβοκάντο

Τι υπάρχει πάντα στο ψυγείο σου;
Κρέας και λαχανικά.

Κρέας τρως καθημερινά;
Όχι, διότι δεν είναι πολύ υγιεινό να τρως κάθε μέρα κρέας. Ειδικά το κόκκινο κρέας έχει αρκετές τοξίνες. Τρώω και ψάρια οπότε.

Χριστόφορος Αποστολόπουλος, 40, Ελληνικό

O Xριστόφορος με μια μπριζόλα στο ένα χέρι και ένα κομμάτι σολωμό στο άλλο

VICE: Απ' ό,τι ξέρω είσαι νέος στην paleo.
Χριστόφορος Αποστολόπουλος: Ναι. Αν και με το crossfit ασχολούμαι τα τελευταία πέντε-έξι χρόνια, έχω ξεκινήσει την paleo μόλις τους τελευταίους δύο μήνες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Γιατί άργησες να ξεκινήσεις αυτήν τη διατροφή, δεδομένου ότι είναι συμπληρωματική του crossfit;
Δεν είναι απαραίτητα αλληλένδετα πράγματα. Άκουγα συνέχεια όμως για την paleo, την ακολουθούσαν πολλοί φίλοι μου από τον χώρο, στη συνέχεια διάβασα για αυτήν τη διατροφή και έτσι ξεκίνησα τη δοκιμή.

Πώς πάει η δοκιμή; Έχεις δει διαφορές σε αυτούς τους δύο μήνες;
Σχεδόν αμέσως ένιωσα πιο ελαφρύς και με περισσότερη ενέργεια και δύναμη. Προσωπικά, δεν καταργώ καμιά άλλη μέθοδο διατροφής, ωστόσο η paleo είναι επιπλέον μια μορφή αποτοξίνωσης για τον οργανισμό.

Το γκαράζ του Χριστόφορου είναι ένα μίνι γυμναστήριο με εξοπλισμό για crossfit

Ποια είναι η αγαπημένη σου paleo τροφή;
Η μοσχαρίσια μπριζόλα, σε συνδυασμό με σαλάτα. Τρώω αυτό το γεύμα σχεδόν κάθε μέρα.

Τείνεις καθόλου προς την ωμοφαγία;
Έχω φάει ωμό κρέας κατά καιρούς, αλλά δεν τα πάω πολύ καλά. Το ψήνω λίγο, αν και την ώρα που ψήνεται μπορεί να τσιμπήσω λίγο όπως είναι.

Ψωνίζεις συχνά πρώτες ύλες;
Από κρέατα, τα οποία συντηρούνται στην κατάψυξη, ανεφοδιάζομαι κάθε δύο εβδομάδες. Πιο συχνά, θα ψωνίσω λαχανικά και ξηρούς καρπούς.

Ατασθαλίες εκτός paleo κάνεις;
Ναι. Δεν έχω στάνταρ όμως ότι θα κάνω ένα cheat meal τη βδομάδα. Αν το νιώσω, το κάνω. Ή αν βρεθώ σε μια παρέα για φαγητό ή ποτό, δεν θα τους τη χαλάσω. Γενικά όμως, προσπαθώ να τηρώ το παλαιολιθικό πρόγραμμά μου.

Ποιο φαγητό το οποίο λάτρευες παλιά, το σταμάτησες αναγκαστικά λόγω της paleo;
Αγαπώ την πίτσα και, πού και πού, μία φορά τον μήνα/δίμηνο, τρώω κιόλας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μανιτάρια, στο σπίτι του Χριστόφορου.

Ο Νίκος Πούλιας.

Το κρέας δεν λείπει ποτέ από την κουζίνα του Χρήστου Κώστα.

Ορισμένες paleo τροφές στην κουζίνα του Χριστόφορου Αποστολόπουλου.

Ο Νίκος Πούλιας, με αυτά τα υλικά έφτιαξε μια γρήγορη ομελέτα.

Τα αυγά δεν απουσιάζουν ούτε από το ψυγείο του Χριστόφορου.

Ο Χρήστος μάς δείχνει τι θα πει paleo.

Ψάρια και λαχανικά, έτοιμα για τον φούρνο του Νίκου.

Ο Χριστόφορος, αν και δεν είναι πολύ της ωμοφαγίας, το παλεύει.

Οι καρποί είναι must παλαιολιθικό γεύμα και βρίσκονται πάντα στο σπίτι του Νίκου Πούλια.

Αυτά τα κρέατα φαίνονται πολλά, αλλά δεν είναι για τον Χρήστο.

Ο Χριστόφορος προπονείται.

Αθλητικά περιοδικά και εγχειρίδια crossfit στο σπίτι του Νίκου.

Ο Χρήστος με τα φρούτα του - μπανάνες, ακτινίδια, μήλα, αβοκάντο.

Η μπριζόλα είναι το αγαπημένο paleo φαγητό για τον Χριστόφορο.

Ο Νίκος Πούλιας μαγειρεύει χωρίς λάδι, γι' αυτό αλλάζει τηγάνι κάθε δύο μήνες.

Ο Χριστόφορος στο σπιτικό του γυμναστήριο.

Χρήστος Κώστας: ένας σύγχρονος άνθρωπος των σπηλαίων.

Ο Χριστόφορος με το kettlebell στο χέρι.

Δοκιμάζοντας την ομελέτα του Νίκου.

Ξηροί καρποί σε αφθονία και στο σπίτι του Χριστόφορου Αποστολόπουλου.

«Δεν χρησιμποιούμε μηχανήματα. Τα χτίζουμε» - σλόγκαν του crossfit στο σπίτι του Χριστόφορου.

Οι τρεις άνθρωποι των σπηλαίων των ΝΠ, στο γκαράζ του Χριστόφορου.