Door het coronavirus zit ik vast in een Italiaans dorpje

Afgelopen zondag keek ik hoeveel eten we nog hadden. We hebben nog genoeg voor de komende dagen, maar onze vaste supermarkt is dicht en de rijen voor de andere winkels in de buurt worden langer en langer. Er mogen telkens maar een paar mensen tegelijk naar binnen. Ik neem aan dat dit de kortetermijneffecten van een quarantaine zijn.

Ik woon in Codogno, een dorpje van 15.000 inwoners in Lombardije, in het noorden van Italië. Hier werd het eerste Noord-Italiaanse geval van het coronavirus ontdekt. Codogno is ook een van de elf dorpjes die afgelopen zaterdag onmiddellijk in quarantaine zijn gegaan. Ik ben een van de inwoners die niet buiten de ‘rode zone’ van de uitbraak mag komen. Iemand op televisie omschreef die zone als “gepantserd”. Een wegversperring voorkomt dat mensen de zone in- of uitgaan, en treinen stoppen er niet meer.

De plotselinge uitbraak in het gebied heeft blijkbaar niets te maken met iemand die naar China is geweest. Het virus heeft in Italië al tot meer dan driehonderd besmettingen en elf doden geleid, waardoor het nu het zwaarst getroffen land in Europa is. De Italiaanse regering heeft snel gehandeld; sommigen noemen het zelfs drastisch. Scholen, musea en bepaalde winkels en bedrijven zijn allemaal dicht in de getroffen gebieden, die delen van de zeven rijkste gebieden in Italië beslaan. Alle vormen van openbare of privébijeenkomsten zijn opgeschort in de rode zone, er rijdt geen openbaar vervoer meer en goederen worden niet meer geleverd. Ondanks de geruchten is het niet verboden om je huis te verlaten, maar we zijn wel geadviseerd om niet te lang te blijven hangen op openbare plekken.

Ik probeer gebruik te maken van mijn vaardigheden en de informatie die ik heb. Ik ben 33 jaar oud en geef natuurwetenschappen, hygiëne en anatomie op Cesaris, een middelbare school in Casalpusterlengo, een dorpje dat ongeveer 50 kilometer ten zuidoosten van Milaan ligt. Het is ook een van de andere dorpjes in Lombardije die op dit moment in quarantaine zit. Ik was me vrijdagochtend klaar aan het maken om naar m’n werk te gaan, toen ik hoorde dat er iemand in Codogno met het virus was besmet.

Het verontrustte me om foto’s van het ziekenhuis in Codogno in de grote Italiaanse kranten te zien; om het coronavirus van iets abstracts naar iets heel concreets te zien veranderen. Op school waren de kinderen in shock. Sommige collega’s konden niet anders dan hun les annuleren, omdat de spanningen zo hoog opliepen. Mijn ouders weten dat ik altijd omringd ben door mensen en wilden dat ik het ziekenhuis zou bellen om me te laten testen. Ik zei dat ze rustig moesten blijven en probeerde hen gerust te stellen.

Kon iemand maar hetzelfde doen voor de inwoners van Codogno. Er is een grote vraag naar mondkapjes – al zegt de Wereldgezondheidsorganisatie dat die alleen zin hebben als je niest, hoest of zorgt voor iemand die waarschijnlijk besmet is – maar op is op. De vraag naar testkits is enorm, en de burgemeester heeft mensen al moeten instrueren om niet in verboden gebieden boodschappen te doen, aangezien supermarkten regelmatig even geopend zullen zijn.

De straten zijn bijna helemaal leeg. Niet dat Codogno ooit een hectische metropool was: zoals de meeste kleine tot middelgrote Italiaanse gemeenten is de bevolking sterk aan het vergrijzen, dus als je dan nieuwskoppen als ‘Het nachtleven van Codogno is uitgedoofd’ voorbij ziet komen is dat best grappig. Er was hier nooit echt een nachtleven, maar voordat de quarantaine van kracht ging waren er ook geen massa’s journalisten die willekeurige voorbijgangers aanspraken.

Het virus is online ook behoorlijk viral gegaan. Ondanks mijn bezwaren blijft mijn moeder maar rondhangen in nare facebookgroepen, waar veel onnodige angst wordt gezaaid en nepnieuws wordt gedeeld. Een journalist die simpelweg iemand wilde spreken over zijn ervaringen werd bedreigd, en ervan beschuldigd dat hij misbruik maakte van de situatie. Op WhatsApp circuleren anonieme spraakberichten waarin leugens worden verteld over het virus, de besmette mensen en de zogenaamd liegende autoriteiten.

Los van de zorgen en alle media-aandacht die Codogno nu ineens heeft, is mijn quarantaine tot nu toe vooral een kwestie geweest van de tijd doden. Ik ben twee dagen thuis geweest, heb alle afspraken die ik op korte termijn had afgebeld en beantwoord de vele berichtjes die ik krijg van bezorgde vrienden. We vervelen ons zeker niet, en als we toch naar buiten moeten dan doen we dat zonder angst, en treffen we de nodige voorzorgsmaatregelen.

Ik belde met iemand die in volledige quarantaine wordt gehouden omdat een familielid besmet is, en ze klonk al veel kalmer aan de telefoon. Ze vertelde dat de autoriteiten nog steeds niet alle directe familieleden hadden getest, omdat ze zich in dit stadium richten op de grootste risicogevallen.

Als wetenschapper heb ik wat advies voor iedereen die zich in een soortgelijke situatie bevindt. Ik weet dat je bang kunt worden van deze isolatie – het gevaar komt veel heftiger binnen, waardoor je het misschien zelfs gaat overschatten. Raak vooral niet in paniek. Laat niet gelijk alle doemscenario’s door je hoofd schieten, maar zoek betrouwbare informatie over het coronavirus en wat er echt aan de hand is. Volg de officiële instructies en hou het daarbij. En blijf weg van groepen op Facebook en WhatsApp – wat ze daar rondbazuinen verspreidt zich sneller dan het virus zelf.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Italië .