Wat je, nu direct, zelf kunt doen voor een beter klimaat

Het is vandaag Dag van de Aarde, een dag die in het teken staat van de gezondheid van onze planeet en hoe we daar zelf aan kunnen bijdragen. Normaal gesproken zouden er nu waarschijnlijk klimaatdemonstraties hebben plaatsgevonden, maar onder de huidige omstandigheden zit dat er niet in. Toch zijn er wel degelijk dingen die we kunnen doen voor een gezonder klimaat.

Er zijn maar 100 bedrijven verantwoordelijk voor 70 procent van de wereldwijde uitstoot, waardoor veel mensen zeggen dat we pas echt vooruitgang kunnen boeken bij grote systeemveranderingen, en individuele acties het verschil niet maken. De focus op persoonlijke uitstoot wordt ook door klimaatontkenners als argument gebruikt tegen een strenger klimaatbeleid.

Dat gezegd hebbende: inwoners van de meeste geïndustrialiseerde landen hebben wel degelijk het vermogen om hun individuele impact op het milieu te beperken, omdat onze emissies per persoon gemiddeld hoger zijn. Als individu kan je op z’n minst verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gedrag. Uit een onderzoek van de Stanford-universiteit bleek dat hoe meer mensen zelf hun uitstoot beperken, hoe minder ze achter maatregelen als koolstofbelastingen stonden. Het gevaar zit ‘m er dus in dat we al snel denken dat we al genoeg doen, en onze impulsen om verder iets te doen afnemen.

Als individu is je impact op het klimaat misschien verwaarloosbaar, en zou je je energie beter kunnen steken in het steunen van overheidsbeleid om sectoren en bedrijven te verduurzamen. Maar daarnaast zouden we ook allemaal bij kunnen dragen aan grotere hervormingen, door onze vertegenwoordigers aan te spreken en politieke actoren onder druk te zetten – ook vanuit huis.

De belangrijkste maatregelen om de klimaatverandering te vertragen komen niet vanuit individuele inspanningen. Dat is eerder dat we als economie de overstap zouden moeten maken van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energiebronnen.

Om onze doeleinden te halen, moeten we volgens schattingen 50 procent meer investeren in duurzame energie dan we nu doen, en dat kunnen we alleen bereiken door het draagvlak ervoor te vergroten. En dat betekent: actie voeren. Een simpele eerste stap daartoe is jezelf inschrijven voor de nieuwsbrieven van klimaatorganisaties, zoals de Jonge Klimaatbeweging, Milieudefensie, Greenpeace of Urgenda, en in de gaten houden wat voor acties en campagnes ze op touw zetten. Ook zou je natuurlijk lid kunnen worden van een van deze organisaties en een actievere rol spelen.

Een andere simpele handeling is om jezelf aan te melden bij het internationale burgerinitiatief Earth Challenge, dat aan de hand van gecrowdsourcete gegevens belangrijke knelpunten van de klimaatcrisis in kaart brengt. Door middel van een app op je telefoon kun je bijdragen aan een bestaande, grootschalige database, waarmee het milieubeleid beter kan worden afgestemd. Dat kan bijvoorbeeld gaan om de verschillende vormen van zwerfvuil op zee, waar ook het Europees Milieu Agentschap aan meewerkt.

Er zijn veel kleine dingen die je kunt doen die niet veel moeite kosten, maar die toch een verschil zouden kunnen maken. En soms scheelt het nog geld ook.

Neem zelf een tas mee naar de supermarkt. Het is misschien maar een schijntje van alles wat er moet gebeuren, maar als meer mensen dit doen kun je de hoeveelheid afval aanzienlijk beperken.

Gebruik thuis ledverlichting, want dat verbruikt 90 procent minder stroom dan gloeilampen en gaat 25 keer langer mee. Volgens schattingen van de ngo Project Drawdown zou het in 2050 16 gigaton CO2 kunnen schelen als dit wereldwijd onze voornaamste lichtbron wordt.

Beperk je vleesconsumptie, aangezien dat een grote rol speelt in de uitstoot van broeikasgassen. Als je het gewend bent om bijna elke dag vlees te eten hoef je heus niet in één klap veganist te worden, maar het scheelt al als je het bijvoorbeeld halveert. Je kunt ook vlees eten dat minder vervuilend is – lamsvlees is dat bijvoorbeeld veel meer dan kip. Maar hoe minder dierlijke eiwitten je binnenkrijgt, hoe beter voor het milieu.

Of recyclen veel nut heeft verschilt per materiaal. Voor aluminium en stalen blikken kan recyclen bijvoorbeeld meer dan 70 procent van de energie besparen die nodig zou zijn om een nieuw product te maken. Veel kunststoffen zijn echter een stuk lastiger om gerecycled te worden, maar komen toch op de stortplaats terecht. En zelfs als het gerecycled wordt, is het maar de vraag of je daar veel energie mee bespaart.

Hoewel recyclen zeker geen slecht idee is, is een makkelijkere oplossing om überhaupt veel minder wegwerpproducten te kopen, en materialen te hergebruiken waar mogelijk. Supermarkten en winkels die alsnog veel producten met niet-recyclebare verpakkingen verkopen zou je zelf kunnen laten weten dat ze jou als klant kwijtraken als ze daar geen verandering in aanbrengen. Ook je zou in actie kunnen komen voor wetgeving die duurzame verpakkingen aanmoedigt.

Laat de pandemie hoe dan ook niet die andere grote crisis overschaduwen, en blijf erover in gesprek. Blijf thuis, pleeg telefoontjes voor organisaties, doneer geld als je wat kunt missen en blijf jezelf verdiepen in hoe je op zowel kleine als grote schaal je steentje bij kunt dragen.

VICE blijft ook tijdens een pandemie verslag doen van de wereldwijde klimaatcrisis. Lees hier alle stukken rondom de Dag van de Aarde 2020, en hier wat we nog meer over klimaatverandering hebben geschreven.

Dit stuk verscheen oorspronkelijk op VICE US.