De online opkomst van de "tradwife"-beweging

Estee Williams groeide op in een gezin met gescheiden ouders en besefte al snel dat ze dat voor zichzelf niet wilde.

“Ik ben niet traditioneel opgegroeid,” zegt ze. “En ik denk dat dat een grote rol speelt in mijn beslissing om voor deze levensstijl te kiezen. Ik ben opgegroeid in een zeer hectisch huishouden en mijn ouders zijn gescheiden toen ik jonger was.” Williams zag haar moeder de hele dag werken en dan thuiskomen om voor haar gezin te koken en schoon te maken. “Ik wist gewoon zeker dat ik niet die vrouw of moeder wilde zijn die fulltime werkt, thuis komt en dan nog steeds moet koken en schoonmaken,” zegt ze. “Ik bewonderde gezinnen om me heen waar de moeder de hele dag thuis was en die deze dingen deed.”

Dus stopte ze met haar studie en koos ze op aandringen van haar man, een elektricien, voor een leven als fulltime thuisblijfster. Tegelijkertijd besloot ze haar leven te documenteren op TikTok, gehuld in geruite jurken en met een Marilyn Monroe-achtige blonde bob.

De 24-jarige heeft nu 83.000 volgers op de app, waarvan een flink aantal haar lijkt te haten. En zoals elke goede mainstream-mediasensatie is Williams TikTok ontstegen: ze is het gezicht van de app geworden voor degenen op Twitter die geen tijd doorbrengen op TikTok, dankzij mensen die haar video's op Twitter herposten met daarbij bijtend commentaar over wat het zegt over de staat van de wereld.

Williams plaatste in juli 2022 voor het eerst tradwife-content op TikTok en geeft mensen sindsdien een kijkje in haar dagelijks leven – wat vaak leidt tot aanzienlijke kritiek van degenen die erop wijzen dat het de rechten van vrouwen zeven decennia het verleden in trekt. Ze geeft zelf toe dat ze de esthetiek van de jaren vijftig romantiseert, maar voegt eraan toe “er zijn zowel positieve als negatieve dingen aan het jaren vijftig-idee van een huisvrouw.” Ze zegt te erkennen dat sommige mensen absoluut problemen kunnen hebben met de manier waarop vrouwen toen werden behandeld.

“Ik denk dat het een reactie is op problemen die veel jongere mensen in onze cultuur zien," zegt Jordan B. Cooper, een toegewijde lutherse pastor en adjunct-professor systematische theologie aan de Cornell University, die eerder dit jaar een youtube-video plaatste waarin hij vijf problemen met de trad-beweging op een rijtje zette. Volgens de interne statistieken van de app is de helft van de kijkers op TikTok tussen 18 en 24 jaar oud en zijn de video's met de tag #tradwife de afgelopen week wereldwijd twee miljoen keer bekeken. Niet alle kijkers willen per se de oude tijden nabootsen: sommigen kijken waarschijnlijk naar tradwifecontent als onderdeel van een fetisj, waarbij sommigen wijzen op de seksuele connotaties van een moederfiguur die je troost via een smartphonescherm.

Maar de tradwifebeweging is slechts een deel van de bredere verschuiving die teruggrijpt naar een vroegere tijd. Video's met de tag #trad zijn de afgelopen week zes miljoen keer bekeken, met meer dan 1.000 berichten in de afgelopen zeven dagen. De tradbeweging in het algemeen omvat mensen die een terugkeer wensen naar een bepaald soort protserige architectuur, waaronder een Twitteraar die een foto deelde van het kasteel Neuschwanstein in Beieren, Duitsland – vooral beroemd omdat het de plaats was waar de nazi's hun geroofde kunstwerken opsloegen, en dat door Hitler zo bewonderd werd dat hij het gebouw schilderde. De tweet, van @Culture_Crit, die niet reageerde op een verzoek om commentaar, had als onderschrift de afbeelding van het controversiële kasteel (dat overigens niet heel oud is, maar een negentiende-eeuwse pastiche op oudere kastelen) met de boodschap “Waarom is de mens gestopt met het bouwen van dit soort dingen?”

Het bijschrift probeert – niet heel subtiel – een reactie uit te lokken, en laat zien hoe de traditionele beweging is overgenomen door mensen met snode bedoelingen.

“Het engste vind ik de tradwifegroepen,” zegt Noelle Cook, die onderzoek heeft gedaan naar de opkomst van rechts via sociale media en de tradbeweging in het algemeen. Voor de goede orde, zegt ze, ze gelooft niet dat tradvrouwen opzettelijk fetisjcontent creëren: “De vrouwen zelf gebruiken deze identiteit als een witte identiteit of [als] Bijbelse vrouwidentiteit.”

Ze wijst erop dat veel tradwives – hoewel niet Williams – die posten op platforms als TikTok en Instagram vaak halfslachtig verborgen suprematistische boodschappen uitdragen door hun gebruik van hashtags. Denk aan: #revoltagainstthemodernworld op Instagram en TikTok, die door gebruikers wordt gebruikt naast #homemaker, #housewife en #traditionalwife.

Op het eerste gezicht lijkt het onschuldig, en tekenend voor wat de tradbeweging is: een opstand tegen de moderne wereld. Maar het is ook de titel van een boek van de Italiaanse rechtse ideoloog Julius Evola, die banden had met zowel de fascisten in Italië als de nazi's in Duitsland. Anderen, vooral in de huisvrouwenbeweging, gebruiken #uncleted, een verwijzing naar Ted Kaczynski, de Unabomber. Cook gelooft dat veel van de aanhangers van de traditionele levensstijl hun steun aan rechtse, witte supremacistische bewegingen nauwelijks verhullen, door nietsvermoedende gebruikers te lokken die het idee van een meer ontspannen levensstijl wel zien zitten, om ze vervolgens met haat te bestoken.

“Het zal beginnen met iets totaal onschuldigs, zoals iemand met een antieke naaimachine die vintage kleding maakt van oude patronen,” zegt Cook. “Ze zullen denken dat dat cool is, omdat ze niet op de hashtags letten. Maar als ze erop klikken of het leuk vinden of die persoon volgen, komen ze ook een met andere content in aanraking. Het breidt de blootstelling uit.”

Het klinkt verontrustend. Maar sommige gezichten van de tradwifebeweging zeggen zich daar niet mee bezig te houden. “Ik vind dat belachelijk,” zegt Williams als haar gevraagd wordt naar de kritiek dat de tradwifebeweging gezien wordt als instapmodel voor extreemrechts. “Ik sta niet achter zoiets als witte suprematie,” zegt ze. “Ik wil niet geassocieerd worden met zoiets.”

Voor haar en Cooper, die Republikein is, is de opkomst van de tradbeweging een reactie op de ontheemding die jonge mannen tegenwoordig voelen in de maatschappij. “Een van de dingen die ik vrij consequent zie, is dat jonge mannen zich waardeloos voelen,” zegt Cooper, die veel van hen ziet in zowel zijn academische als pastorale rol. “Ze hebben het gevoel dat ze niets kunnen bijdragen. Ze zijn in de war over wie ze zijn. Ze zijn in de war over wat hun plaats in de wereld is. Ze weten niet precies hoe ze de wereld iets waardevols kunnen bieden.”

Hij heeft “veel kruisbestuiving” gezien tussen de tradbeweging en incelbewegingen. “Ik ken een aantal mensen die zich trad noemen, die echt boze mannen zijn die single zijn, en die helemaal geen uitzicht hebben op een echtgenote,” zegt hij.

“Het zijn heel jonge jongens die gewoon van die belachelijke ideeën hebben en gewoon boos zijn en zich online afreageren,” vervolgt hij. “En natuurlijk krijgen zulke mensen waarschijnlijk geen echtgenotes. Dan vragen ze zich af waarom. De reden is niet dat de traditionele cultuur verandert ofzo. De reden is omdat het gewoon eikels zijn. Waarom zou iemand in Amerika zo zijn?”

Een aanwijzing zou kunnen liggen in de manier waarop het afwijkt van de moderne tijd. “De huisvrouw uit de jaren vijftig die door de tradwifebeweging wordt gefetisjeerd, is niet noodzakelijkerwijs op dezelfde manier geschikt voor de huidige manier van leven,” zegt Cooper. “Een grote ontbrekende component in de hele tradbeweging is een begrip van de traditionele cultuur als een leven dat gemeenschappelijk is,” legt hij uit, “niet een soort geïsoleerde vrouw thuis die geacht wordt de supervrouw te zijn en voor zoveel te zorgen. Dat is gewoon onmogelijk.”

Cooper gelooft dat het geloof van mensen in de tradbeweging om hun lot te verbeteren misplaatst is. “Het soort dingen dat vaak opduikt in de tradbeweging, vooral op TikTok en verschillende sociale mediaplatforms, wordt niet echt gevormd door enig echt begrip van wat de traditionele cultuur eigenlijk is,” zegt hij. “Ik denk dat het een zeer simplistische kijk is, en een die waarschijnlijk meer gevormd is door stereotypen die ze op tv hebben gezien. Ik denk niet dat het gebaseerd is op echte traditionele culturen en samenlevingen.”

Dit stuk verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.