Zuellen werd op haar achttiende slachtoffer van wraakporno, gemaakt door haar ex

TW: dit artikel bevat beschrijvingen van seksueel geweld en poging tot zelfdoding.

Wereldwijd krijgt 58% van alle meisjes tussen de 15 en 25 weleens te maken met online intimidatie. Dat blijkt uit grootschalig onderzoek van Plan Nederland. Een deel daarvan gaat over wraakporno of non-consensuele pornografie, waarbij uit wraak en zonder toestemming van beide partijen, seksueel beeldmateriaal op het internet wordt gezet. De effecten daarvan kunnen ontzettend groot zijn. Sinds 1 januari 2020 heeft wraakporno een eigen strafbepaling, waardoor het gemakkelijker te bestraffen zou moeten zijn. 

De 23-jarige Zuellen Rodrigues uit Rotterdam werd op haar 18e ook een slachtoffer van wraakporno, toen haar ex een filmpje op het internet zette. Aan VICE vertelt ze over de gigantische impact die het had op haar leven.

“Ik was achttien toen ik mijn eerste vriendje kreeg. Hij was een jaar jonger dan ik en we kenden elkaar via vrienden. In het begin was onze relatie ontzettend leuk: we zaten in dezelfde vriendengroep, we gingen samen uit en we kwamen geregeld langs bij elkaars familie. We waren een ontzettend alledaags koppel. Ik dacht – hoe naïef het ook klinkt – dat hij de liefde van mijn leven was. Tot hij op een dag besloot mijn volledige leven overhoop te gooien door een seksfilmpje van ons, als wraak, op het internet te zetten.

We hadden iets meer dan een jaar een relatie toen hij van iemand hoorde dat ik hem zogenaamd bedrogen zou hebben. Hij belde me op, en ondanks het feit dat ik zwoer dat het roddels waren en dat ik hem nooit zou bedriegen, was hij vastberaden om me ‘te straffen’. Hij zei: “Ik ga je leven vernielen. Wacht maar af.” Na dat telefoontje hoorde ik drie maanden niets van hem, tot ik plotseling van al zijn vrienden tegelijkertijd een filmpje ontving. Daarin was te zien hoe ik door mijn vriend ontmaagd werd. Ik wist niet eens dat het filmpje bestond, hij had me stiekem gefilmd terwijl ik op mijn buik lag. Als ik ze niet meteen een naaktfoto zou sturen zouden ze het filmpje publiceren, zeiden die vrienden. Ik heb toen in paniek de fout gemaakt om zo’n foto te sturen. 

Ik dacht dat het hierbij zou blijven en dat ze me gewoon wilden laten schrikken. Drie maanden later was ik onderweg naar mijn werk toen ik een onheilspellend berichtje kreeg. “Kijk even op Instagram. Jouw leven is voorbij.” Ik zag dat het filmpje op Instagram gedeeld was, met mijn naam en mijn telefoonnummer erbij. Vanaf dat moment ben ik zeven maanden lang gestalkt, door zowel kennissen als wildvreemden. Telkens wanneer het filmpje offline werd gehaald, werd het door een nieuw account weer geupload. Mijn feed werd overspoeld met haatberichten, doodsbedreigingen of berichten van mensen die me wilden chanteren. Elke dag werd ik wel eens uitgescholden voor ‘vieze hoer’ of ‘slet’. Ook werd het filmpje op pornosites gezet, en ik kreeg berichten van mensen in Curaçao en Suriname die me vertelden dat de video daar ook verspreid wordt.

Ik voelde me machteloos en vernederd. Ik wist niet met wie ik erover kon praten. Mijn ouders zijn erg ouderwets, dus ik wilde ze niet laten weten wat er aan de hand was. Mijn vrienden hebben me in die periode een voor een laten vallen: ze vonden het gênant en wilden niet meer met me afspreken. Ik zat in een voetbalteam en daar moest ik uiteindelijk weg, omdat mijn teamgenoten me ‘vies’ vonden. Ook mijn stagebegeleider zei me dat ik beter een andere stage kon zoeken, omdat ik volgens hem ‘voor ophef’ zorgde en de sfeer daardoor minder aangenaam was geworden. Sommige vrienden hebben me zelfs geblokkeerd, zonder uitleg. Op school hadden de leraren wel door dat er iets aan de hand was, want ik kwam niet meer opdagen. Maar als ze me daarover belden verzon ik een smoesje – en dat hebben ze ook gewoon aanvaard. 

Uiteindelijk raakte ik geïsoleerd van de buitenwereld. Ik sloot me op in mijn kamer en jankte de hele dag. Ik voelde me erg alleen. Het enige wat me verbond met de buitenwereld was mijn telefoon. Elk uur van de dag keek ik of ik een nieuw bericht had gekregen. Hoe grof de berichten ook waren, ik moest zien wat er gezegd werd. Ik heb meer dan vierhonderd nummers moeten blokkeren. Ik nam een nieuwe SIM-kaart, maar ook dat nummer werd snel opgepikt. Mijn ex stuurde me een berichtje waarin hij zei dat ik dit allemaal verdiend had. Het stemmetje in m’n hoofd dat me vertelde dat er geen hoop voor me was, werd steeds luider.

Op een dag werd het me teveel. Ik heb toen een serieuze poging gedaan om mijn leven te beëindigen. Ik had mijn afscheidsberichtjes naar mijn moeder en andere mensen van wie ik hield al verzonden, toen ik wakker werd in het ziekenhuis. Blijkbaar was ik out gegaan van de adrenaline.

In het ziekenhuis kwam ik contact met twee politieagenten, een man en een vrouw. Toen heb ik voor het eerst gepraat over de naaktfoto en het seksfilmpje. Hoewel ze me wel vertelden dat ik aangifte mocht doen – het is namelijk onwettelijk om iemands seksfilmpje online te zetten zonder medeweten– voelde ik me bij die agenten niet veilig genoeg om samen met hen stappen te ondernemen. Ik moest bijvoorbeeld het seksfilmpje en de naaktfoto laten zien aan de mannelijke agent. Hij bedoelde het niet slecht, maar ik vond het een ontzettend naar idee om die beelden te bespreken met een man. Daarbij had ik nog niet verwerkt wat me overkomen was. Ik voelde me niet sterk genoeg om te strijden. Toch is er wel een melding gedaan, en hebben ze beloofd de zaak te onderzoeken. 

Mijn zus, moeder en vader zijn toen ook over de situatie ingelicht. Ik heb er toen voor gekozen om me te laten opnemen in een gesloten instelling. Ik wist dat ik hulp nodig had, maar ik vond het vooral een heftig idee om mijn moeder aan te kijken. Ik was bang dat ze boos op me zou zijn. Ik weet dat het haar heel veel pijn heeft gedaan. Mijn vader was vooral kwaad op mijn ex.

Ik ben drie maanden in de instelling geweest. Al die tijd mocht ik mijn telefoon bij me houden. Achteraf gezien was het wel fijn geweest als iemand me juist even van mijn telefoon had weggehouden. Ook werd er niet echt ingegaan op het effect van het seksfilmpje op mijn zelfvertrouwen, mijn zelfbeeld en mijn toekomstige relaties. Het bleef oppervlakkig, de tijd in de gesloten instelling diende vooral om ervoor te zorgen dat ik mezelf niet opnieuw wat zou aandoen. 

In tussentijd was mijn ex aangehouden, en twee dagen lang vastgehouden en ondervraagd. Nadat ze hem weer vrijgelaten hadden, stuurde hij weer een berichtje: als ik niet meteen de aanklacht zou intrekken, dan zou hij me wat aandoen. Ik voelde me daardoor niet per se onveilig, maar ik had wel behoefte om alles achter me te laten. Toen ik uit de instelling kwam, heb ik de aanklacht daarom laten vallen. 

Ik wilde een frisse start maken. Ik hou van muziek en had al wel eens een plaatje gedraaid, maar na mijn opname wierp ik me volledig op mijn dj-carrière. Dat heeft me ontzettend goed gedaan. En een tijd geleden ontmoette ik mijn huidige vriend. Hij kent mijn verhaal, en steunt me ook volledig. Soms krijgt hij nog een reactie als hij een foto van me deelt van iemand die me nog herinnert als die ene chick van het seksfilmpje. Hij neemt het dan voor me op, maar toch voel ik dat ik het er zelf nog moeilijk mee heb. Ik vind het moeilijk om hem volledig te vertrouwen. Ik krijg nog steeds berichten van mensen die zeggen: “Ik weet wel wie je bent.” Dat zal nooit helemaal verdwijnen, aangezien het filmpje nog steeds op het internet staat.

De zaak heeft geen navolging gekregen, aangezien ik mijn klacht had ingetrokken. Ik heb de diagnose gekregen van PTSS. Daardoor is mijn korte termijngeheugen flink verslechterd. Ik had destijds geen zin om mezelf bloot te stellen aan die frustraties van een rechtszaak, maar nu heb ik soms spijt dat ik niet doorgezet heb. Nu ik door de coronacrisis niet meer kan draaien, haalt het trauma me weer in. Ik heb nog een hoop te verwerken.

Toch gaat het veel beter met me. Mijn vriend heeft me laten inzien dat het ook ontzettend mooi kan zijn om iemand te vertrouwen. Nieuwe vrienden die ik voorzichtig vertel wat me gebeurd is, accepteren me. Veel nieuwe mensen die ik nu ontmoet, laten me inzien dat ik het slachtoffer ben, en niet een van de daders. Dat vind ik soms nog steeds moeilijk te geloven. Ik betrap me erop dat ik soms nog denk: was ik maar opmerkzamer geweest, of had ik maar niet alsnog die naaktfoto gestuurd. 

Dat is ook de reden dat ik dit verhaal wil vertellen: ik wil dat andere slachtoffers weten dat ze niet alleen zijn. Dat het niet hun schuld is. Dat ze kwaad mogen zijn als ze dit meemaken. Dat ze zich niet moeten schamen om hierover met anderen te praten. En ik wil ook dat andere mensen die dit lezen wraakporno niet zullen tolereren in hun omgeving. Ik wil dat ouders en leraren meer controle hebben over wat hun kind post, en ze goed letten op signalen van online pesterijen. Destijds kwam niemand voor me op. Iedereen liep mee met de rest, niemand durfde te zeggen dat ze moesten kappen. Ik hoop dat dit iets is wat verandert. 

Mijn ex heb ik jarenlang niet meer gezien of gehoord, tot ik hem twee jaar geleden terugzag op Koningsdag. Ik verstijfde volledig, en hij keek me een tijd lang aan zonder iets te zeggen. Ik dacht dat hij me wilde aanvallen, maar in de plaats daarvan zei hij gewoon ‘sorry’. Ik ben zonder wat te zeggen weggelopen. Ik heb zijn excuses niet meer nodig. Waar het nu om draait, is dat ik genees en dat zijn walgelijke actie mijn leven niet langer bepaalt.” 

Denk jij aan zelfdoding? Of ken jij iemand die aan zelfdoding denkt? Hulp zoeken werkt echt. Start een anonieme chat op www.113.nl (113 Zelfmoordpreventie) of bel 0800-0113.

Dit interview is voortgekomen uit een onderzoek van De Balie Live Journalism naar online seksuele intimidatie onder jongeren. Op 15 juni om 19:30 maakt De Balie in samenwerking met theatermaker Jelle Zijlstra een theatervoorstelling over exposing en shaming, de voorstelling is hier gratis online te volgen.