Belgische Johnny’s willen meer rechten

In het Vlaamse Ninove reed afgelopen zondag een stoet van honderden getunede auto's door de straten. Daarmee protesteerden tuners vanuit heel België tegen de manier waarop ze worden behandeld in het land. Volgens hen is de wetgeving onduidelijk, zijn de regels veel te streng, en worden nét zij bij wegcontroles altijd aan de kant gezet door de politie. Na de inbeslagname van twee tuningauto's, één in het begin van 2014, en één eerder deze maand, vinden de tuners dat er iets moet gebeuren.

In België noemen ze iemand die zijn auto uitbouwt niet een tuner, maar een Johnny. Een Johnny heeft doorgaans een heel kort of heel strak kapsel (johnnykapsel), draagt vaak een pet (johnnyklak), heeft vooral kleren waar in het groot G-STAR op staat, drinkt graag Monster, en draait zijn muziek (johnnymuziek of boenkmuziek) veel te luid terwijl hij onnodig hard optrekt met zijn auto (johnnybak). Ook kenmerkend is zijn gelaatsuitdrukking: het lijkt alsof hij altijd een beetje gefrustreerd is, en zich ook de hele tijd iets afvraagt (vrome kop). Johnny's worden meestal genoemd in zinnen als: "Nee, daar gaan we niet heen, het zit er vol met Johnny's" of "Haha, zie die Johnny's met hun johnnybakken, oei, pas op, ze kijken."

Voor ze aan de rondrit begonnen, kwamen zo'n vierhonderd johnnybakken samen op het industrieterrein van Ninove. Aan de ingang stond een Johnny deze flyers uit te delen:

Op de achterkant stond dat burnouts (ter plaatse je wielen laten draaien tot de banden rook maken), dB contests (om ter meeste decibels produceren met de boxen in je auto) en overmatige lawaaihinder verboden zijn, zodat niemand een verkeerd beeld van hen zou krijgen.

Iets verder stond initiatiefnemer Benjamin Micholt tevreden te kijken naar de voorbijrijdende auto's. Benjamin is 28 en bladert al sinds zijn vijftiende door "tuningboekskes." Hij had geen vrome bakkes, en zag er voor de rest ook niet uit als de doorsnee Johnny.

VICE: Wat wil je bereiken met deze demonstratie?
Benjamin Micholt: Een betere en duidelijkere wetgeving rond getunede auto's in België. Nu zijn de regels erg streng, en lijkt het alsof ze willekeurig worden toegepast. Afgelopen vrijdag heb ik zelf het perfecte voorbeeld meegemaakt. In Brugge had de politie van die gele vluchtheuveltjes op straat gelegd. Mijn auto hangt nogal laag, en kraakte toen ik er over reed. Ik werd aan de kant gezet, ze keken mijn papieren na, zagen dat mijn keuringsbewijs (APK-bewijs) in orde was, en ik mocht doorrijden. In Ninove zijn ze veel strenger, hier zouden ze mijn keuringsbewijs hebben ingetrokken. Die inconsequentie in verschillende regio's is heel verwarrend.

Worden tuners in België gediscrimineerd?
Gediscrimineerd is een groot woord. Zoals ik zei verschilt het van regio tot regio. Maar het is wel zo dat getunede wagens bij politiecontroles sneller aan de kant worden gezet dan andere auto's.

Hoe komt dat volgens jou?
Het zijn natuurlijk opvallende wagens. En het hangt een beetje af van de agent in kwestie, denk ik, hoe die tegenover tuners staat.

Mij lijkt het alsof de meeste van jullie problemen bestaan omdat jullie nogal hard opvallen in het straatbeeld, en overlast veroorzaken. Is met honderden auto's door een stad rijden dan wel de beste manier om te protesteren?
Die rondrit is inderdaad om op te vallen. We hopen zo media-aandacht te krijgen, zodat mensen hogerop de moeite nemen om ons aan te horen. Er bestaat al een goede kans dat we binnenkort met de Vlaamse minister van Mobiliteit rond de tafel zullen zitten om over de kwestie te praten.

Hoe worden tuners bekeken door de buitenwereld, denk je?
Ik denk dat er een veralgemeend beeld over ons bestaat. Veel mensen zien ons als de Johnny's met hun luide muziek en hun rokende uitlaatpijpen. Maar de meeste tuningauto's zijn diesels, en die maken over het algemeen niet zo veel lawaai als een auto die op benzine rijdt. Het gaat 'm bij ons ook vooral om het uitbouwen en personaliseren van de wagen, en om weinig anders. Ik denk dat het beeld van 'de Johnny' nogal overdreven is.

Het industrieterrein bestond uit een lange straat waarlangs getunede auto's van begin tot einde geparkeerd stonden. Terwijl Benjamin verder ging met initiatief nemen, zocht ik enkele Johnny's die met me wilden praten.

Bram, 24

VICE: Dag Bram, mooie auto.
Bram: Dit is mijn dagelijkse auto. Ik wilde het niet riskeren om met mijn uitgebouwde auto naar hier te komen. Deze heeft nu wel een ingebouwde versterker, maar verder is er niet zo veel aan gebeurd.

Je neemt je pronkstuk niet mee naar een tunerdemonstratie?
Nee, die wagen is niet reglementair, vandaar.

Worden tuners onterecht geviseerd door de politie?
Het is vooral de wetgeving in België die moet veranderen. Die is zowel te vaag als te strikt. Als je in Nederland bijvoorbeeld nieuwe veren hebt geïnstalleerd, krijg je meteen een keuringsbewijs. Hier moet je eerst documenten voor de nieuwe veren invullen, dan moet je daarmee naar een tuningkeuring, daarna moet je de auto laten uitlijnen, en dan pas kun je naar de gewone keuring. Dat is een heel gedoe, en het kost allemaal geld. Ik vind dat geldklopperij op de rug van mensen die op zich al een dure hobby hebben. Sommige aanpassingen zijn misschien een beetje onveilig, maar vaak verbeteren we onze wegligging juist. Dus maakt dat de auto in principe veiliger. Waarom moeten daar zo veel regels rond zijn?

Kasper, 20

Hoe lang ben je al tuner?
Op mijn zestiende sleutelde ik al aan brommers. Nadat ik mijn rijbewijs had gehaald op mijn achttiende begon ik aan mijn auto te werken. Deze is nog vrij nieuw, ik heb hem nog maar zes maanden.

Voel je je gediscrimineerd als tuner?
Ik merk wel dat getunede auto's er snel worden uitgepikt. Terwijl er veel ergere dingen rondrijden. Ik zie vaak auto's die bijna voor de helft aan elkaar hangen met plakband. En dat mag dan wel.

Volgens mij mag dat ook niet. Waarom ben je hier vandaag?
Om te protesteren tegen het feit dat verlaagde auto's, en getunede auto's in het algemeen, zo snel aan de kant worden gezet door de politie. En de regels mogen ook wat soepeler worden. Het is bijvoorbeeld heel lastig om een getunede auto gekeurd te krijgen. Je betaalt sowieso enkele honderden euro's meer als je auto verlaagd is. Maar soms moet je zelfs bijbetalen als je nog maar een sticker op je ruit hebt plakken. Ik heb ook eens tachtig euro moeten bijbetalen omdat ik een woofer in de kofferbak had geïnstalleerd.

Franky, 24, met shirt ter nagedachtenis van Paul Walker

VICE: Voel je je gediscrimineerd als tuner?
Franky: Eigenlijk wel, ja. Als je ergens rijdt met zo'n auto, en ze houden een controle, pikken ze je er sowieso uit. En dan zagen ze over het minste.

Als jij rijdt met je auto , maak je dan veel lawaai?
Misschien staat mijn muziek wel luid, Die zal wel heel wat luider staan dan de jouwe. Maar dat is geen goede reden om mensen boetes te geven. Het is niet dat ik aan honderd per uur door 't stad rijd.

Ben je al eens tegengehouden?
Ja, al vaak. En zeker hier in Ninove. Als de politie mij hier ziet rijden, sturen ze mij meteen naar de kant, om te controleren of alles wel in orde is. Na een tijdje laten ze mij dan doorrijden, want mijn auto is volledig in orde.

Om vier uur was het tijd voor de Johnny's om aan hun rondrit door de stad te beginnen. Achter het stuur zaten geen vriendelijke gezichten meer, alleen maar vrome koppen. Dat maakt nu eenmaal deel uit van de tuninglifestyle. Als je ooit een Johnny tegenkomt, wees niet bang om hem in de ogen te kijken, of zelfs een gesprek met hem te hebben over auto's. De rit verliep zonder moeilijkheden, niet ondanks de verkeersagenten van Ninove, die die nacht heel diep hebben geslapen.

Verkeersopstoppingen door Johnny's