Waarom heb je in de zomer meer zin in drinken en neuken?

De meeste mensen zijn dol op de zomer. Dat is niet heel gek: de zomer geeft vrij baan om in je relatieve blootje buiten rond te lopen, om je op dagelijkse basis het apelazarus te drinken, en om soa's te verzamelen alsof het Pokémonkaarten zijn. Die dingen zijn schijnbaar vaststaande levensfeiten, maar waarom is dat eigenlijk zo? Waarom wordt een mens hitsig van een vleugje zonneschijn en heb je meer zin om de liefde te bedrijven op een zwoele zomernacht dan bijvoorbeeld op een regenachtige avond in november? En is dat zomerse comazuipen nou een geval van onvermijdelijke biologische predestinatie, of is het toch echt gewoon mijn eigen keus om mezelf elke avond een slag in de rondte te drinken? Om achter deze dingen te komen zocht ik contact met een psycholoog, een seksuoloog en een bioloog.

Toine Schoutens is geschoold in de psychiatrische verpleegkunde, en is momenteel directeur van de Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid. Volgens hem komt de zomerse neukdrang niet direct door meer vitamine D als gevolg van al het zonlicht. "De biologische verklaring is vrij eenvoudig," zegt hij. "Mensen zijn van origine buitendieren, die zijn aangepast aan het buitenleven en het afwisselen van dag en nacht. Een paar duizend jaar geleden, wat evolutionair gezien niet heel erg lang is, leefden we vooral in de buitenlucht en was ons voortplantingsritme daarop ingesteld. Als je in de zomer seks hebt, dan krijg je aan het begin van het voorjaar het kind. Die kan je dan nog een heel seizoen opvoeden voordat de winter invalt, waardoor het kind sterker is om die winter te overleven."

Volgens chronobioloog Roelof Hut, die verbonden is aan de Universiteit van Groningen, zien we zulke seizoengerelateerde voortplantingsstrategieën bij heel veel dieren, maar is deze bij de mens wel het minst sterk. "In vergelijking met andere dieren heeft de mens een zeer slechte jaarritmiek. De Nederlandse herten hebben hierdoor bijvoorbeeld echt alleen maar in de herfst zin in seks, terwijl het bij mensen gewoon het hele jaar door gaat." Toch wil dat niet zeggen dat het door Schoutens geschepte beeld onzin is. "De ritmiek is misschien slecht, maar je ziet doorgaans wel dat er in de voorjaarsmaanden zo'n twintig procent meer mensen geboren wordt dan in de winter," zegt Hut. "Vóór de moderne tijd zag je dat het verschil tussen zomer en winter nog veel groter was, maar nu we zoveel kunstlicht hebben is het gevoelsmatige verschil tussen zomer en winter kleiner geworden."

Het voelt goed dat de domme geiligheid in de zomer een belangrijke evolutionaire functie heeft, maar er is daarnaast ook een wat ordinairdere verklaring. Schoutens: "Er is ook nog een psychologische verklaring. Als het mooi weer wordt dan ga je naar buiten, krijg je een kleurtje, zie je er beter uit. Je kleedt jezelf ook wat luchtiger, waardoor mensen sneller kunnen zien wat voor vlees ze in de kuip hebben. Je hoeft geen meesterbioloog te zijn om in te zien dat je dan eerder gehoor gaat geven aan je seksuele impulsen."

Ook UvA-psycholoog Mark Spiering, gespecialiseerd in seksuologie, onderschrijft dat: "Ik denk dat de voornaamste oorzaak van de verhoogde hoeveelheid seks in de zomer simpelweg ligt in het feit dat er meer bloot op straat is. Meer borsten, meer benen, meer sixpacks." Daarnaast speelt het feit dat we meer gaan drinken een belangrijke rol. Spiering: "Alcohol is duidelijk ook een oorzaak van meer zin in seks. Dat geldt voor beide geslachten, maar misschien nog iets meer voor mannen, omdat van alcohol hun testosteron omhoog gaat. De kwaliteit van de seks wordt er alleen niet bepaald beter op; vooral een goed orgasme wordt een uitdaging. Maar de aanvankelijke zin neemt zonder meer toe."

Intuïtief zou je kunnen denken dat je van veel zonlicht een beter humeur krijgt, en dat daarmee ook je zin in een vlammend potje seks toeneemt. Opmerkelijk genoeg is dat volgens Spiering alleen totaal niet wetenschappelijk onderbouwd. "In het laboratorium is wel eens vastgesteld dat je van een beter humeur niet per se meer seksuele zin of opwinding krijgt," zegt hij. "Je zou kunnen denken dat negatieve emoties direct slecht zijn voor de seks, maar een beetje stress of angst kan juist ook gunstige effecten hebben. De stelling dat positieve emoties automatisch goed zijn voor de seks is dus niet bewezen."

De toegenomen zomerse neukdrift is dus wel enigszins te verklaren, maar waarom rijst ook mijn drankzucht in de zomermaanden de pan uit? Toine Schoutens: "Er is volgens mij geen directe correlatie tussen goed weer en alcoholgebruik – ik denk dat zulke dingen erg van de situatie en de cultuur afhangen." Toch zijn er wel degelijk nuttige parallellen te trekken. "De Scandinavische landen zijn daar een mooi voorbeeld van. Het midzomernachtfeest daar kan je bijvoorbeeld vertalen als een soort hypomane periode, waarbij Scandinaviërs in een vrij korte tijd heel veel activiteiten moeten ondernemen als compensatie voor de zeer sombere, donkere periode in de andere helft van het jaar." Met een vergelijkbare logica zou je ook het Nederlandse zuipgedrag in de zomer kunnen zien als tegenwicht voor de kou en de routine die de rest van het jaar kenmerken.

Toch lijken we daar geen biologische aanleg voor te hebben. Roelof Hut: "We hebben met fruitvliegjes een enzym gemeen waardoor we waanzinnig goed alcohol kunnen afbreken, maar dat is niet direct seizoensgebonden." Spiering legde nog een connectie die iedereen die nog nooit op school heeft gezeten ook kan bedenken, namelijk dat "het in de zomer wel warmer wordt, waardoor je ook meer dorst krijgt." Het ligt dus voor de hand dat die drankzucht vooral te danken is aan het feit dat alcohol drinken vooral iets is dat je doet als er iets te vieren valt, en dat dat in de zomer nou eenmaal meer het geval is. Al is het maar omdat je een stuk meer seks hebt dan in andere seizoenen.