Sloveense wijn behoort tot een van de beste wijnen ter wereld

De beste wijnen ter wereld komen niet uit landen als Frankrijk, Italië, Nieuw-Zeeland of Australië. Ze komen uit een land waarvan je het waarschijnlijk niet verwacht: Slovenië.

Om je geografische en historische kennis even op te frissen: Slovenië ligt tussen Oostenrijk en Kroatië en maakte jarenlang deel uit van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk. Na de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte het deel uit van het voormalige Joegoslavië, en de afgelopen 24 jaar is het onafhankelijk.

Ondanks de vele veranderingen, is de wijn – of het nou gemaakt werd door Oostenrijkse monniken, geprezen door Hapsburgse keizers of gedronken door Napoleon – een constante factor in het land gebleven.

Aan de muur van een klein huis in Maribor, de op één na grootste stad van Slovenië, groeit 's werelds oudste wijnstok. Deze vierhonderd jaar oude plant overleefde een fylloxeraplaag (een bepaald soort luizenplaag) die wijngaarden door heel Europa vernietigde, twee wereldoorlogen, de industrialisering van de late twintigste eeuw en krakers die de takken gebruikten om 's winters mee te stoken. Toen onderzoekers rond 1970 interesse begonnen te tonen in de boom, werden de takken verwijderd om de groei aan te sporen. De wijnstok leefde weer op en heeft sinds 1981 ieder jaar druiven geproduceerd.

"We behouden wijnstokken meestal slechts veertig tot vijftig jaar, omdat de kwaliteit daarna vermindert, dus deze heeft boven haar kunnen geleefd," zegt Jernej Lubej, sommelier bij het Oude Wijngaard Museum over de oude wijnstok die door de gevel van het pand wordt beschermd. "Deze wijnstok staat eerder bekend om de kwantiteit dan de kwaliteit van haar oogst. Aan de andere kant: de druiven verkrijgen wel veel warmte via het huis, en omdat het vlakbij de rivier is krijgt de wijnstok ook veel water."

Als je zo'n tienduizend euro over hebt, kun je misschien zelf ontdekken hoe de wijn smaakt: dit jaar wordt er voor het eerst een fles van 250 milliliter geveild. Ieder jaar worden er slechts honderd gemaakt, die dienen als geschenk. De Paus en de Britse koningin hebben bijvoorbeeld een fles. De Russische premier Dmitri Medvedev heeft er ook eentje.

De kans om hier een glaasje van te mogen nuttige is klein, maar Slovenië huist zo'n tienduizend andere wijnmakers – een feit dat het anonieme bestaan in de internationale wijnwereld nog verwarrender maakt. Als zoveel mensen er goede wijn maken, waar gaat het dan allemaal naartoe?

Het gaat allemaal naar de Slovenen zelf. Van alle wijn die in het land wordt geproduceerd, wordt 94% door de inwoners geconsumeerd.

"Of je hebt zelf een wijngaard, of je kent iemand die er één heeft," zegt Robert Gorjak, verkoper bij wijnkelder Dveri Pax. "Wij behoren tot de beste drinkers van de wereld."

De statistieken ondersteunen deze uitspraak. Slovenen drinken ieder jaar gemiddeld veertig liter wijn per persoon, vergeleken met 21,6 liter per persoon per jaar in Nederland.

In Slovenië wordt de kunst van het wijnmaken doorgegeven van generatie op generatie. "We hebben al zeven generaties geoogst," zegt Janez Dreisiebner. "In 1901 hebben we onze eerste prijs verworven, maar we zijn al veel langer bezig met het maken van wijn."

Zoals de meeste wijnboeren in Slovenië, hebben ze een relatief kleine wijngaard van negen hectare, wat niet genoeg is om de massaproductie van landen als Frankrijk of Italië te evenaren. Door het landschap groeien kleine bedrijven zoals deze niet uit tot grote wijngaarden. De Sloveense heuvels zijn perfect om 's winters op te skiën en 's zomers schijnt er de perfecte hoeveelheid zonlicht om de wingerds te laten groeien, maar machineoogst is vrijwel onmogelijk.

"We hebben veel meer heuvels dan andere landen waar wijndruiven worden verbouwd, dus al onze druiven worden met de hand geplukt," verklaart Lubej. "Het goede nieuws is dat het veel makkelijker is om de kwaliteit te controleren wanneer je ze met de hand plukt, omdat je de slechte druiven kan verwijderen terwijl je bezig bent."

Het nadeel ervan is natuurlijk dat het oogsten veel meer tijd in beslag neemt. Het kost de familie Dreisiebner ongeveer een maand om alle druiven van het land te halen, een proces dat pas begint wanneer de druiven precies goed aanvoelen.

"Ze moeten het juiste suikerniveau en de juiste kleur hebben," zegt Dreisiebner. "We plukken ze met goed weer en moeten ze voor het warmste moment van de dag verzameld hebben." Het is een kunst die kan worden aangeleerd, maar die de Slovenen sowieso al in het bloed zit. Het eindresultaat is verrukkelijk.

Daarnaast werkt het ook in het voordeel van Slovenië dat het 5% van de beste terroirs ter wereld bezit. De wijn die bij Dveri Pax wordt geproduceerd, is gemaakt van druiven die in Jeruzalem groeien, een Sloveens gebied ten oosten van Maribor.

"Middeleeuwse kruisvaarders waren op weg naar Israël, toen ze hier boven op de berg stopten en besloten te blijven. Ze zagen de vrouwen, het uitzicht, dronken de wijn en zeiden: "We gaan niet verder. Dit is ons Jeruzalem," vertelt Gorjak. "Als dit Amerika was, dan zou er misschien een pretpark in de stijl van Disneyland worden gebouwd om de wijn te eren, maar wij zijn een bescheiden volk."

Zo bescheiden dat de Slovenen deze wijn al eeuwenlang voor zichzelf hebben gehouden. Geef ze eens ongelijk. Want als ieder huis een wijnkelder bezit met wijn die tot één van de beste wijnen ter wereld hoort, waarom zou je het dan niet allemaal lekker zelf opdrinken?