We spraken met voormalige neonazi's over alt-right

Er is zeer weinig dat bevredigender is dan kijken naar de beruchte witte racist en oprichter van de "alt-right"-beweging, Richard Spencer, die tijdens een interview in zijn gezicht wordt geslagen. Het fragment, dat vorige maand werd opgenomen, was aanleiding voor een online discussie over de vraag of het wel of niet oké is om een neonazi te slaan – hoe fijn het ook zou zijn, het spreekt voor zich dat het ons niet veel verder brengt.

In gesprek gaan met ex-neonazi's zelf brengt ons misschien wel verder, dus vroegen we Angela King, Tony McAleer en Frank Meeink om uit te leggen wat de drive achter het ontstaan van haatgroepen is, wat hen heeft geïnspireerd om hun groep te verlaten, en spraken we ze over de dreigingen die ze tegenwoordig in de politiek zien. Alledrie waren ze ooit neonazi's, en momenteel zijn ze de directeuren van Life After Hate, een non-profitorganisatie die voormalige leden van haatgroepen helpt met hun reïntegratie. Ondanks dat ze allemaal een verschillend verhaal hebben – McAleer was een Canadese werver van skinheads, King een witte superracist in Zuid-Florida en Meeink een jonge skinheadleider in Illinois – is er een verbindende factor: ze weten wat iemand aanzet tot haat.

De interviews zijn ter verduidelijking ingekort en bewerkt.

VICE: Hoe komt het dat mensen in het neonazicircuit terechtkomen?
Frank Meeink: Ik kreeg er het gevoel dat ik ergens thuishoorde. Het gevoel dat ik ergens onderdeel van was.  
Tony McAleer: Het geeft kracht, bekendheid, acceptatie en goedkeuring. Je weet wel, wanneer je met veel honger naar de supermarkt gaat en uiteindelijk een hele zooi aan junkfood haalt? Zo was het bij mij ook met de ideologie. Ik stapte de wereld in terwijl ik emotionele honger had.

Wanneer ben je gestopt jezelf te identificeren met de neonazibeweging, en waarom?
Frank Meeink: In 1993 – ik was toen negentien jaar, en het was gewoon niet wat ik ervan had verwacht. [Na vier jaar] verwachtte ik niet dat ik al regelmatig in de gevangenis zou zitten. En daar merkte ik dat we allemaal dezelfde dingen meemaken en voelen, ongeacht onze huidskleur. Ik praatte met een zwarte gevangene over onze vriendinnen thuis. Het voelde alsof we exact dezelfde angsten hadden: we maakten ons allebei zorgen over het feit dat ze misschien vreemd zouden gaan, dat soort dingen. Maar het was een langzaam proces.

Angela King: Ik kwam in de gevangenis vanwege een hatecrime die veel publiciteit teweeg bracht. Ik verwachtte dat ik constant ervan langs zou krijgen om wie ik was. Er waren daar vrouwen tegen wie ik onder andere omstandigheden erg lelijk en zelfs gewelddadig zou zijn geweest. Maar zelfs als ze wisten wie ik was, behandelden ze me vriendelijk en met medelijden. Eerlijk gezegd had ik geen idee wat ik daarmee aan moest. Mijn hele leven bestond uit boosheid, agressie, haat en geweld.

Ze waren niet makkelijk voor me. Ze stelden vragen aan me die ik voor mezelf niet wilde beantwoorden, want dat zou betekenen dat ik moest toegeven wat voor slecht persoon ik ben geweest. Een groot gedeelte van de groep waarmee ik begon om te gaan bestond uit Jamaicaanse vrouwen. Een daarvan vroeg aan me of ik haar met het N-woord zou hebben aangeduid. Ze zei: "Zou je hebben geprobeerd om me pijn te doen? Wat als mijn dochter erbij was, zou je een poging hebben gedaan om ons te vermoorden?" De gevangenis is geen plek waar je gewoon weg kan lopen als je iets ongemakkelijk vindt.

Heb je het gevoel dat als dat niet was gebeurd, je je tegenwoordig zou identificeren met de alt-rightbeweging?
Frank Meeink: Oh, absoluut. Het is dezelfde beweging. Hij zit alleen in een nieuw jasje en is wat welbespraakter geworden. Ze aanbidden exact dezelfde dingen die ik ook aanbad. Echt exact dezelfde dingen.

Angela King: Alt-right bestaat niet. Het is niets meer dan een groep witte suprematisten die de haat in een nieuw jasje hebben gestoken en het naar buiten brengen op een manier die wat makkelijker te consumeren is.

Toen ik 23 jaar was en de neonazibeweging wilde verlaten, waren ze duidelijk aan het maken dat we veel te erg opvielen. Ze zeiden: "stop met het scheren van je hoofd, neem geen tatoeages, wees niet zo herkenbaar zijn, en stop met het plegen van misdrijven die negatieve aandacht naar ons toebrengen." We moesten undercover: treed naar buiten en word politieagent, advocaat of dokter. We moesten infiltreren in de samenleving. Wanneer de tijd rijp zou zijn, was er maar een doel: een rassenoorlog.

Ik vind de mensen die zich alt-right noemen, het plezier waarmee zij het gedachtegoed van neonazi's uitdragen, gevaarlijker dan de neonazi's zelf.

Tony McAleer: [Waar ik bekend om stond] toen ik onderdeel van de beweging was, was het onredelijke geluid redelijk maken. Ik kon de nazi-ideologie overnemen en andere woorden gebruiken om het redelijk te laten klinken. Als je een overhemd met een stropdas en een pak aantrekt, en mensen vertelt dat ze naar school moeten gaan, geen tatoeages moeten nemen en gewoon moeten blijven, krijgt white supremacy een redelijk gezicht. Ik deed dat tijdens mijn tijd bij de beweging. Het grappige is dus dat de hele beweging er nu zo uitziet.

Bestaat er een serieuze dreiging dat dit gewelddadige, extreemrechtse witte nationalisme meer macht zou kunnen krijgen?
Frank Meeink: Ze hebben al meer macht gekregen. Ze zijn er al. Hun belangrijkste mensen hebben de macht in handen. Bannon heeft net een plek gekregen in de Nationale Veiligheidsraad. Spencer zal ergens gaan meedoen met verkiezingen en hij zal gaan winnen waar hij ook meedoet.

Tony McAleer: Als je naar de rekruteringstechnieken kijkt die ISIS toepast op kinderen in Europa, is het niet zo dat ze mensen overhalen om een Islamitische scholier te worden. Ze krijgen juist de kinderen te pakken die al van het rechte pad afdwalen, en geven hen het gevoel dat ze een doel hebben, en dat ze iets betekenen als ze zich bij de groep aansluiten. Ze verkopen een fantasie waarin jij de held bent. Je ziet dat ook veel bij extreemrechts, daar wordt veel gebruik gemaakt van het idee van de Vikingstrijder. Het is een super mannelijke, verknipte heldenreis en daar deel van uit mogen maken voelt heel goed, vooral wanneer er niet veel in je leven gebeurt.

Hoe komt het dat alt-right nu zo populair is?
Angela King: Ik denk dat het daar allemaal om onjuiste informatie gaat. Er zijn genoeg mensen in de VS die niet racistisch zijn of vol met haat zitten, maar wiens leven niet bepaald op rolletjes loopt. Deze mensen kunnen niet goed voor hun families zorgen, en het is aantoonbaar dat degenen die zich "alt-right" noemen, kritisch hebben nagedacht over hoe ze die groep mensen bij hen aan laten sluiten. De taal die ze daarbij gebruiken creëert een "wij-tegen-zij"-gevoel. Ze zeggen dat vluchtelingen en immigranten onze grootste vijanden zijn; niet dat ze vluchten voor hun leven, maar dat ze hier naartoe willen komen om Amerika te vernietigen.