De laatste poging om contact te leggen met Philae faalt

Het is snel bergafwaarts gegaan met Philae. De lander is onderdeel van de Rosettamissie van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. In 2014 wist ESA het ruimtevoertuig nog op de komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko, maar afgelopen weekend gaf het Duitse ruimtevaartcentrum aan dat zij het contact met Philae hebben verloren.

Ik vroeg aan Stephan Ulamec, de manager van het Philae-project, of hij er nog vanuit gaat ooit nog iets van het ruimtevaartuig te horen. "Men moet realistisch zijn," zei hij. "De kansen zijn heel, heel erg klein in de aankomende dagen."

Philae is al sinds afgelopen juli stil en de kans is klein dat de apparatuur nog ooit zal ontwaken. In augustus bereikte de komeet zijn perihelium. Op dat punt is de komeet het dichtst bij de zon. In de aankomende tijd zal Philae dus alleen maar verder van de zon af reizen. Dat betekent dat de temperatuur op de komeet rap aan het dalen is. In een blog legt ESA uit dat ze denken dat vanaf eind januari de temperatuur op Tsjoerjoemov-Gerasimenko te laag is om Philae te laten functioneren. Dan is de komeet ruim 300 miljoen kilometer verwijderd van de zon en de temperatuur zal dan dalen tot -51 graden Celsius.

Het team van Ulamec heeft afgelopen zondag een opdracht naar Philae verzonden in een poging om het vliegwiel in beweging te brengen. Daarmee hoopten ze de het voertuig in een betere positie te duwen en wat stof van de zonnepanelen af te schudden. Het team merkte toen dat Philae geen signaal meer gaf.

@isapinza The commands for @Philae2014 were executed as planned, but no signal was received. (KR)
— DLR - English (@DLR_en) 11 januari 2016

"Helaas hebben we geen signaal van de lander meer ontvangen nadat we het commando hebben gegeven. We weten dus niet zo goed wat er is gebeurd," aldus Ulamec.

"Ik moet wel zeggen dat er wat risico's waren verbonden aan deze laatste poging," voegt Ulamec toe. Zo was er een risico dat Philae door de beweging zou omvallen en de antennes beschadigd zouden raken.

Sinds zondag proberen de wetenschappers verschillende instrumenten, zoals de radar van Philae, aan te zetten, maar tot op heden zonder succes.

Philae heeft al een onstuimige ruimtereis gehad. Nadat het ruimtevaartuig succesvol op de komeet was geland, stuiterde het in een verre van ideale positie. Omdat er een schaduw op de zonnepanelen viel, werd besloten om het voertuig in een sluimerstand te zetten. Afgelopen juni werd het contact met Philae hersteld, maar kort daarna viel de verbinding toch weer weg.

"De situatie verslechtert; als we vandaag niets horen, dan is er eigenlijk geen reden om te denken dat we volgende week wel contact kunnen leggen," aldus Ulamec. "Het wordt erger omdat de heliocentrische afstand steeds groter wordt."

De Rosettamissie gaat door tot september dit jaar. De satelliet, die nog wel goed functioneert, kan in die tijd nog veel data over de komeet verzamelen. In september zal die een kamikazeduik maken en dan zijn Rosetta en Philae weer met elkaar herenigd.