Het probleem met anti-verkrachtingstechnologie

Een groep mannelijke studenten hebben, speciaal voor vrouwen, een nagellak ontwikkeld die verkrachtingsdrugs detecteert in je drankje. Dus dames, relax; jongemannen en hun technologisch inzicht zijn gekomen om ons van verkrachting te redden. Voel je je al 'in je kracht' staan?

Terwijl het  bedrijf van de groep, Undercover Colors beweert dat ze het "eerste modebedrijf zijn dat vrouwen in staat stelt om aanranding te voorkomen," is het zo dat er al meerdere vergelijkbare producten bestaan. Helaas brengen ze allemaal een stapel problemen met zich mee.

De Facebook-pagina van het bedrijf verklaart dat de nagellak die ze ontwikkelen "verandert van kleur als het in contact komt met verkrachtingsdrugs zoals Rohypnol, Xanax en GHB." Ik heb meerdere male het bedrijf benaderd om meer te weten te komen over het functioneren van de nagellak op wetenschappelijk niveau, maar ik kreeg geen reactie.

In  2012 bereikte een Indiegogo-campagne zijn doel van $50,000 voor de ontwikkeling van glazen en rietjes die op precies dezelfde manier werken: ze veranderen van kleur bij contact met bepaalde drugs. Er is ook een klein elektrisch apparaatje genaamd pd:id dat een LED-lampje laat knipperen als je het in een vloeistof met drugs doet.

Deze detectoren lijken, op het eerste gezicht, een simpel en goed idee: iets wat natuurlijk iedereen zou moeten gebruiken. Het enige wat je hoeft te doen, is je nagels lakken en je vinger door je drankje roeren. Je nagel veranderd van kleur en dan…

Nou, dan niet zo bijster veel. Het bedrijf legt verder niet echt uit wat een vrouw dan zou moeten doen, ze weet gewoon "dat er iets mis is".

Dit hint al naar een van de kernproblemen van de nagellak en alle techniek die er op lijkt. Het "voorkomt" seksueel geweld totaal niet. Het geeft de drager meer een statusupdate dat zij op dat moment in gevaar is, maar daar blijft het bij. Het neemt geen maatregelen om aanranding e.d. ook echt te stoppen.

Verder doet deze techniek zo goed als niets of wat dan ook om  de 473.000 volwassen te helpen die jaarlijks worden aangerand in Engeland en Wales (In de VS meldt één op de vijf vrouwen ooit aangerand te zijn, in Nederland zelfs de helft van alle vrouwen). Om dit probleem op te lossen moet je naar de kern van de zaak – de mensen die daadwerkelijk het aanranden doen.

Zoals  de woorden van Jessica Valenti in de Guardian passend omschrijven: "zolang ik het maar niet ben, is geen effectieve strategie om verkrachting te stoppen." Maya Dasenbery voegt hieraan toe in de feministische blog Feministing dat er een verschil is tussen 'voorkomen' en 'vermijden': "Het persoonlijk vermijden van aanranding e.d. … is niet hetzelfde als het voorkomen van aanranding".

Undercover Colors beargumenteert dat hun producten een soort van preventief effect zou hebben. Ze suggereren dat als de techniek door genoeg vrouwen gebruikt wordt, het gedrag van de verkrachter hierdoor zal aanpassen. "Met behulp van deze nagellak en vergelijkbare technologie hopen we om potentiële daders bang te maken voor het drogeren van vrouwen. Er is nu een veel grote kans is dat ze gepakt worden."

Dit is problematisch. Naast het feit dat echt véél mensen hun product moeten kopen voordat het enige verandering kan veroorzaken, wordt het probleem van de verkeerde kant aangepakt. Deze houding legt de last bij het slachtoffer om zichzelf te beschermen, in plaats van het aanpakken van de kern van dit probleem. Vanaf hier is het maar een kleine stap naar het beschuldigen van slachtoffers. Oh, ben je gedrogeerd en verkracht? Tja, waarom droeg je dan ook niet je speciale nagellak?

Echt, vrouwen zouden zichzelf niet hoeven beschermen om verkracht te worden; mannen moeten stoppen met verkrachten. Net zoals het dragen van een kort rokje geen uitnodiging is om aangerand te worden, zouden er geen ideeën mogen zijn dat door het niet dragen van speciale nagellak, het gebruiken van een speciaal glas, of het inwikkelen van je privé zones met letterlijk ondoordringbaar "anti-verkrachting" ondergoed, je van jezelf een doelwit maakt.

Door dit te suggereren leg je niet alleen een deel van de schuld bij het slachtoffer voor de acties van haar aanrander, het suggereert ook een scheef beeld van aanranding in het algemeen. Veel van deze producten zijn overduidelijk bedoeld voor jonge hetero vrouwen. Ze houden de mythe van hoe een slachtoffer eruit ziet in stand.

It's Friday! Have a fun and safe weekend. #nails#nailpolish#fashion#technology pic.twitter.com/6UAH7JxcRI

— Undercover Colors (@UndercoverColor) July 25, 2014

De hele technologie bevestigt het valse denkbeeld dat vrouwen het meest moeten oppassen voor vreemden in donkere steegjes of in schimmige nachtclubs. Terwijl het nou juist zo is dat volgens de  statistieken van de UK Home Office 90 procent van verkrachtingen gepleegd worden door iemand die het slachtoffer zelf kent.

Dit betekent natuurlijk niet dat drankjes vol drugs geen probleem zijn, maar het is nogal overdreven van deze bedrijven om te beweren dat ze ook daadwerkelijk "aanranding voorkomen". Zelfs binnen de grenzen van het beschermen tegen verkrachting checken de apparaten alleen maar bepaalde drugs. Zodoende missen ze misschien andere substanties die gebruikt worden om drankjes te "besmetten" (zoals alcohol bijvoorbeeld, om maar een bekende te noemen).

De organisatie Rape Crisis, die slachtoffersteun biedt, suggereert dat te veel aandacht schenken aan "vreemdelingenverkrachting" schadelijk kan zijn.  Hun website legt uit: "Soms kan de mythe dat verkrachting het meest wordt gepleegd door vreemdelingen ervoor zorgen dat de meerderheid van de slachtoffers, die juist door iemand die ze kennen verkracht of aangerand zijn, terughoudend zijn in het melden van de misdaad bij de politie of zelfs om een vriend toe te vertrouwen met hun ervaringen".

Ik ben er van overtuigd dat de jongemannen achter Undercover Colors niets anders dat goede intenties hebben – ik zou dolgraag met hun erover praten – maar hun aanpak, en die van andere vergelijkbare bedrijven, is zwaar misplaatst.

(Dankzij een tekort aan extra context, ga ik ze het voordeel van de twijfel geven wat betreft hun slagzin "Choice Matters". Ik neem aan dat het hint naar een keuze van kleur of zoiets en niet naar de suggestie dat vrouwen ook maar enige keuze hebben over aanranding of verkrachting.)

Het product slaat nu al de plank mis op zoveel manieren en we weten nog niet eens of het wel degelijke nagellak is. Je verplicht voelen om niet alleen nagellak te dragen, maar ook om een speciaal soort nagellak te dragen van een speciaal soort bedrijf en dan je vinger in elk drankje te moeten steken waar je ook maar een seconde van wegkijkt, is niet echt de oplossing voor verkrachting. Je voelt je zeker niet in je kracht staan.