Dit is hoe je milieuvriendelijk omgaat met je ongesteldheid

Bang dat je iets mist? Begrijpelijk. Daarom hebben we een nieuwsbrief met onze beste stukken, video’s én winacties.

Ongesteld zijn is over het algemeen geen pretje. Eens per maand komt er bloed uit je vagina en moet je er iets instoppen om te voorkomen zodat er niet overal bloed op komt. Ik heb weleens zulke erge kramp gehad dat ik op werk naar de wc moest om daar zuchtend en steunend op handen en voeten op de grond te zitten. En daarna moest ik doen alsof er niks aan de hand was. Ik zeg het je: dit is niet normaal. Ik weet dat ongesteldheid eigenlijk een wonderlijk iets is – het geeft immers aan dat we een leven kunnen scheppen en dragen. Maar het voelt niet helemaal eerlijk.

Daarbij komt dat het ook niet bepaald goed is voor de planeet. Vrouwen kunnen daar natuurlijk weinig aan doen. Het is niet onze schuld dat we gedwongen worden om een hoop geld uit te geven aan producten die zowel strikt noodzakelijk als ernstig vervuilend zijn. Volgens het Women’s Environmental Network “produceren tampons, maandverband en inlegkruisjes meer dan 200.000 ton afval per jaar, en bevatten ze allemaal plastic. Maandverband bestaat zelfs voor zo’n negentig procent uit plastic. En dat belandt allemaal op vuilnisbelten, of in rivieren en de zee.” Niet-biologische sanitaire producten worden ook nog eens van katoen gemaakt dat is besproeid met pesticiden, die op hun beurt de biodiversiteit aantasten en kunnen zorgen voor ernstige vergiftiging bij mensen die het katoen verwerken.

In een perfecte wereld zouden menstruerende vrouwen vrij krijgen van werk of school zodat ze naar speciaal daarvoor bestemde kuuroorden kunnen gaan, waar ze vrijelijk mogen bloeden, Broad City mogen kijken en de pijnstillers ongelimiteerd zijn. Jammer genoeg leven we in een kapitalistisch systeem, dus dit zal niet zo snel gebeuren. Maar goed, de planeet is nog steeds langzaam aan het sterven, dus als je zelf graag actie wilt ondernemen, volgt hier een simpele gids over hoe je op de meest eco-vriendelijke manier met je menstruatie kan omgaan. Oh, en het kan je ook nog eens geld schelen.

Zoals gezegd zijn gewone tampons en maandverband niet goed voor het milieu. Het duurt zo’n 500 tot 800 jaar tot ze volledig zijn ontbonden. Om dat in perspectief te plaatsen: als Anna Boleyn tampons had gebruikt, zouden die nu nog steeds in de oceaan drijven.

Het bekendste alternatief voor deze vissendoders zijn menstruatiecups. Dit zijn herbruikbare trechtervormige cups gemaakt van siliconen van medische kwaliteit. Je kunt ze opvouwen en in je vagina aanbrengen. In een uitgebreid artikel hebben we al alle voor- en nadelen uiteengezet, maar om het even kort samen te vatten: ze zijn makkelijker te gebruiken dan je zou denken, en ze zijn veel minder slecht voor het milieu dan andere producten. Plus: je draagt een kleine kelk met je eigen bloed met je mee, en dat is gewoon coole heksenshit.

Natasha Piette-Basheer, de ‘environmenstrual’ campaign manager bij het Women’s Environmental Network, is het ermee eens dat de menstruatiecup veel voordelen biedt: “Afhankelijk van het merk kan je zo’n cup wel tien jaar gebruiken, in plaats van de honderden wegwerpproducten die je anders nodig zou hebben. Je hoeft ze ook niet zo vaak te verwisselen, eens per twaalf uur maar, omdat er best veel bloed in past.” Daarnaast wijst Natasha ook nog op de kosteneffectiviteit. “Je bent voor de meeste cups tussen de twintig en dertig euro kwijt. Dat scheelt enorm veel geld, als je het vergelijkt met wegwerpproducten.”

Als het idee van een siliconen bekertje in je vagina stoppen je niet echt aanstaat zijn er ook andere opties. Toen iemand me vertelde dat er zoiets bestaat als absorberend ondergoed, was ik geschokt – ik heb al die tijd rondgelopen met plastic in mijn vagina, terwijl ik ook gewoon ondergoed had kunnen dragen?

“Absorberend ondergoed is geweldig,” zegt Natasha. “Het werkt hetzelfde als normaal ondergoed, maar wordt gemaakt van een stof die vier tampons aan vloeistof kan absorberen. Er zit een laag vochtvasthoudend materiaal in, en je voelt niets van de nattigheid.” Net als de menstruatiecups is dit ondergoed gemaakt om opnieuw gebruikt te worden. “Je spoelt ze gewoon uit in de wasbak of onder de douche, en gooit ze daarna in de was met de rest van je kleren.”

Mocht je het idee van alleen ondergoed dragen toch niet helemaal zien zitten, kan je ook herbruikbaar maandverband kopen dat hetzelfde werkt. “Deze zijn doorgaans gemaakt van een superabsorberend materiaal, zoals katoen of bamboe,” zegt Natasha. “Afhankelijk van het merk kan je ze wel vijf of zes jaar lang gebruiken."

Ik begrijp het hoor, het is ook een hoop gedoe allemaal. Zou het niet gewoon beter zijn om tijdens je menstruatie het bloed maar te laten lopen? Als je je zorgen maakt over dat alles onder het bloed komt te zitten, dan moet de wereld misschien maar gewoon wat menstruatie-vriendelijker worden. Vorig jaar probeerde Aurora Tejeida het zogeheten ‘freebleeden’ uit, en dat was geen totale ramp. Ze zei wel dat ze op de heftigste dagen nog een tampon zou dragen, maar de rest van de tijd was er niks aan de hand, wat betekende dat ze haar tampongebruik met minstens tweederde had verminderd. Dus hoewel het in eerste instantie als een hoop gedoe en vrij extreem klinkt, is het helemaal niet zo’n big deal.

Het is niet nodig om een van de bovenstaande opties te kiezen en daar streng aan vast te houden. Je kan variëren en kijken wat op welk moment juist voelt. Verder kun je over het algemeen gewoon bewust zijn van wat je in je ondergoed of vagina stopt. “Het is het best om producten te vermijden die geparfumeerd zijn, of voorzien van glijmiddel, omdat die vaak milieuvervuilende chemicaliën bevatten,” zegt Natasha. “Als er iets opstaat van: ‘ruikt fris als een kersenbloesem’, dan kan je dat product beter vermijden. En je kunt natuurlijk ook alleen ‘s nachts, of als je thuis bent, herbruikbare producten gebruiken, dat maakt nog steeds een verschil.”