Op dit forum boren incels elkaars uiterlijk compleet de grond in

Toen Tom op Lookism.net terechtkwam, dacht hij dat-ie een “cheatcode voor het leven” had gevonden – of op z'n minst de reden dat het meisje waar hij door geobsedeerd was hem niet zag zitten. De 17-jarige Tom komt uit Nederland, maar wil alleen zijn voornaam delen. Hij heeft een tijd lang bedrieglijke pick-up artists en promiscue vrouwen gebasht op andere fora, maar is uiteindelijk terechtgekomen bij deze gemeenschap voor mannen die onvrijwillig celibatair leven en alles op alles zetten om zichzelf te verbeteren. Vlak nadat hij zich tussen de incels voegde, postte Tom een foto van zichzelf met een veelvoorkomende vraag in die contreien: “Hoe erg is het?”

De reacties waren niet mals – en ze waren opmerkelijk hard, gezien Tom een knappe, blonde jongen van 1 meter 90 is. Een handjevol mensen raadde hem aan zichzelf vol te stoppen met steroïden. Iemand stond erop dat hij een neuscorrectie deed en een operatie om zijn ogen amandelvormiger te maken. Andere suggesties waren kin- en kaakimplantaten, en een voorhoofdverkleining. “Je genen zijn best fucked, dat kan ik je wel vertellen,” was de reactie van iemand met een avatar van een anime-stripfiguur.

Het is onduidelijk wie Lookism opgericht heeft, maar het domein is verbonden aan een brievenbus in Panama. De beheerder lijkt een 32-jarige cryptofiguur te zijn die door het leven gaat met de naam “poobear”. “Poobear” reageerde niet op ons verzoek voor een interview.

De slogan van Lookism is: "de website waar uiterlijk ertoe doet". Dat is wellicht het understatement van de eeuw: de obsessie die de gebruikers hebben met het “perfecte gezicht”, waarschijnlijk om hun eigen gezicht ooit op te kalefateren, hoe roekeloos ook, gaat uiteindelijk om het krijgen van een partner. Een populair onderdeel van de site zijn de rate-me threads, waar incels selfies posten en anonieme gebruikers tips kunnen geven om zichzelf te “looksmaxen” – er zo aantrekkelijk mogelijk uitzien. Tips variëren van onschuldig – ‘je kan wel een nieuwe coupe gebruiken’ – tot het aanmoedigen van dure en ingrijpende operaties om botstructuren aan te passen.

Er is een verbod op “nazi-discussies” volgens de regels van het forum, dat in eerste instantie iets minder haatdragend lijkt te zijn dan bijvoorbeeld het inmiddels verwijderde PUAHate, waar incel-massamoordenaar Elliot Rodger veel tijd doorbracht. (De Isla Vista-schutter wordt zo nu en dan verheerlijkt op Lookism, maar een willekeurige American Football-speler uit de jaren '80 geniet er het meeste aanzien wegens zijn hypermasculiniteit). Daarnaast blijft het moeilijk om in te schatten hoeveel die-hard gebruikers er serieus zijn, en wat voor aandeel er aan het trollen is.

Hoewel veel van de aanbevelingen die Tom kreeg niet altijd even geloofwaardig waren, nam Tom ze alsnog “behoorlijk serieus”, zegt hij in een DM. De reacties die hij ontving sloegen in als een “atomic blackpill” – een enorme wake-up call dat hij nooit een vriendin zou krijgen als hij nu geen drastische maatregelen zou treffen om aan zijn lichaam te werken. Dit illustreert hoe kleine radicale online gemeenschappen niet alleen problematisch kunnen zijn voor de buitenwereld, maar ook een direct schadelijk effect kunnen hebben op de deelnemers.

“Natuurlijk, ik ben zeventien en ik ben nog niet uitgegroeid, dus het zou niet slim zijn om er nu al mee te beginnen,” zegt Tom over plastische chirurgie. “Ze hebben me hier op grote gebreken in mijn uiterlijk gewezen, zoals mijn hangende kin, grote bovenlip en langwerpige gezicht, en die wil ik corrigeren. Ik wil een beter leven leiden, en ik walg van sommige delen van mijn hoofd.”

Lookism is populairder dan de vergelijkbare site looksmax.net, maar minder drukbezocht dan sommige subreddits waar incels vaak samenkomen. Zoals /r/braincels, waar te allen tijde minstens 2.000 actieve gebruikers met elkaar in contact zijn. Toch heeft Lookism een trouwe fanbase: op een donderdagmiddag in juni waren er 600 bezoekers in 15 minuten. Wat trekt zoveel mensen naar een site waar je regelmatig te horen krijgt dat je zo lelijk bent dat je het beter op kan geven?

Het fenomeen van mannen die elkaar online lichaamsdysmorfie aan lijken willen te praten, heeft iets weg van de pro-ana communities – die een aantal jaar geleden onder vuur kwamen te liggen. Peggilee Wupperman, een psycholoog aan de City University uit New York die onderzoek doet naar zelfdestructief gedrag, vertelde me in een interview dat een gedeelte van de bezoekers van Lookism waarschijnlijk al voor hun eerste bezoek verschijnselen vertoonde van Body Dysmorphic Disorder, een ernstige vorm van ingebeelde lelijkheid. De berichten die ze daar lezen en ontvangen zou de onvrede over het eigen uiterlijk alleen maar vergroten – en de stap om radicale veranderingen aan je uiterlijk te maken verkleinen.

Volgens Wupperman is er een tweede categorie bezoeker, eentje die voornamelijk benieuwd is wat mensen van zijn uiterlijk vinden. Deze persoon zou echter nooit de heftigere adviezen opvolgen die niet simpel uit te voeren zijn. Een derde groep bezoekers, vervolgt ze, zijn mannen die niet per se onzeker zijn over hun uiterlijk, maar wel over iets anders dat ze kwetsbaar maakt voor adviezen van vreemden. Zoals een persoonlijkheidsstoornis, eenzaamheid, een lage zelfwaarde, een ander mentaal probleem of toch ook de angst dat ze nooit een vrouw gaan vinden. Als deze mensen zich hopeloos voelen, zijn ze veel vatbaarder voor adviezen die veel van anderen direct zouden bestempelen als onzin. "Ik kan me voorstellen dat je op zo'n site aankomt zonder enig spoor van lichaamdysmorfie, maar dat je door een combinatie van een kwetsbare mentale gezondheid of sterke onzekerheden alsnog vatbaar wordt voor de aanbevelingen die je krijgt, en zo denkpatronen ontwikkelt die overeenkomen met BDD," vertelde Wupperman.

Waar je ze ook vindt op internet, incels praten graag over verschillende manieren om om te gaan met "het ongunstige genenpakket" dat ze zijn toebedeeld. Er zijn therapeuten die beweren ze aan seks te kunnen helpen (en ze coachen om ze te behoeden voor misogynie), maar er zijn maar weinig incels die deze route nemen. Velen gaan liever voor de bevestiging van mannelijke zielsverwanten (en de kortstondige opluchting die daarbij hoort) en lijken meer te voelen voor de dure, maar wetenschappelijk plausibele oplossing van onder het mes gaan – een bijzonder schadelijke vorm van escapisme. Toch heb ik In de maand dat ik het forum volgde geen enkele post gezien van iemand die daadwerkelijk onder het mes is gegaan. “Volgens mij praten mensen meer over operaties dan dat ze het echt doen,” zegt een gebruiker met de naam “Wario”. Een andere man (die sinds 2015 13.000 keer heeft gepost op Lookism onder de naam “ugliest”) vertelde me dat "95 procent aan het bullshitten is," en "slechts 5 procent echt zijn gezicht laat aanpassen". Sommige gebruikers beschreven het posten als een verslaving, terwijl anderen Lookism juist fijn vonden om, hoe ironisch het ook klinkt, in een omgeving te zijn waar ze niet veroordeeld worden. “Er zijn sowieso maar weinig – als ze er überhaupt zijn – andere sites waar je je controversiële mening kwijt kunt zonder te worden verwijderd,” voegt ugliest toe. “4chan komt in me op, maar dat leest niet zo fijn als deze site, en Reddit censureert controversiële uitlatingen meestal.”

Tom, de 17-jarige Nederlandse jongen, voelde ook een soort omslag in zijn leven nadat hij betrokken raakte bij Lookism. Hij verwachtte in eerste instantie dat hij antwoorden zou vinden op de vraag waarom hij niet populair is en waarom zijn crush hem afwees. Hij dacht dat de forumleden hem vooral zouden aanraden naar de sportschool te gaan. Maar in plaats daarvan kreeg hij te horen dat er geen hoop voor hem was, iets wat hij niet licht opvatte. Hij is nog steeds een fervent bezoeker, en leest zich in over looksmaxing, wat in essentie een soort halfbakken studie van de menselijke anatomie is. Het is een goede investering, vindt Tom, omdat de Lookism-manier voor hem de enige weg zou zijn naar een zinvol leven.

“Ik kan me gewoon niet voorstellen dat mijn leven zomaar zou verbeteren,” legt hij uit. “Daarom wil ik looksmaxen totdat ik er acceptabel uitzie, niet alleen voor anderen, ook voor mezelf. Ik wil me niet identificeren als incel, maar ik ben er wel een. Hoe graag ik ook wil dat het niet zo is.”

Justin Lehmiller, onderzoeker aan het Kinsey Institute, waarschuwt voor de gevaren van cosmetische chirurgie: “Voordat je eraan begint, onthoud dat persoonlijkheid altijd de lijsten domineert als het aankomt op wat heteroseksuele vrouwen aantrekkelijk vinden. Humor, intelligentie, eerlijkheid, lief zijn, communicatievaardigheden — dit zijn de dingen die vrouwen belangrijker vinden dan uiterlijk, en daar zijn geen operaties voor. Focus je alsjeblieft in de eerste plaats daarop.”

Als jij of iemand uit je omgeving worstelt met een depressie, angst of andere psychische problemen, neem contact op met MIND Korrelatie voor informatie of om te chatten of te appen met een medewerker.