FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Waar blijft de ongesteldheidsemoji?

We krijgen een hele hoop nieuwe plaatjes, zoals twee bakstenen en een bagel, maar een ongesteldheidsemoji zit er nog steeds niet bij.
Afbeelding via Plan International UK
Afbeelding via Plan International UK 

Vorige week presenteerde Unicode versie 11.0 van de emoji’s: 157 nieuwe pixelplaatjes om ons op te verheugen. Vanaf juni 2018 kunnen we eindelijk een lama, een cupcake en een zoutvaatje sturen. Of twee bakstenen natuurlijk. Maar ik miste de ongesteldheidsemoji.

Hulporganisaties Plan International UK en Plan Australia – die zich vaak inzetten voor meisjes en vrouwenzaken – beloofden vorig jaar met zo’n emoji het taboe op menstruatie te willen bestrijden. Maar blijkbaar vond Unicode menstrueren, iets wat bijna alle vrouwen ter wereld maandelijks doet, minder relevant dan een bagel of een skateboard. Hoe kan dat?

Advertentie

Iedereen, ook jij en ik, kan een voorstel voor een emoji indienen bij de Amerikaanse organisatie Unicode. Vier keer per jaar vergadert deze club, waarin vooral vertegenwoordigers van techbedrijven zitten, over eventuele nieuwe aanwas. Unicode zorgt na goedkeuring voor een standaard-codering (vandaar uni-code), zodat de aubergine die je vanaf je iPhone verstuurt er op een Samsung niet als een perzik uitziet. De ongesteldheidsemoji is vorig jaar ingediend door Plan, maar er dus nog niet doorheen gekomen.

Bij Plan balen ze daar behoorlijk van, maar ze zijn ook strijdvaardig, vertellen ze me aan de telefoon. “Het is belachelijk dat we in 2018 een telraam en een nijlpaard krijgen, maar nog steeds geen emoji voor ongesteldheid hebben,” zegt Alessandra D’Almo van de media-afdeling van Plan UK. Samen met haar collega’s en die in Australië startte zij vorig jaar een campagne om een ongesteldheidsemoji toegevoegd te krijgen. Francis Mason (een man trouwens, ook van Plan UK) diende het officiële voorstel in bij Unicode.

Vijf voorstellen van Plan die het allemaal niet hebben gered.

Waarom een hulporganisatie zich in de wondere wereld van emoji’s wilde mengen, legt Mason me nog eens uit aan de telefoon: “Het taboe op menstruatieleidt wereldwijd tot allerlei problemen. We denken dat een emoji kan helpen.” De problemen die Plan met name in Afrikaanse landen tegenkomt zijn: meisjes die van school wegblijven en vrouwen die onhygiënische oplossingen bedenken om het bloed op te vangen.

Advertentie

Maar ook dichter bij huis ziet Plan UK problemen. D’Almo: “In Groot-Brittannië is de afgelopen jaren meer aandacht gevraagd voor vrouwen die door armoede geen toegang hebben tot maandverband en tampons.” Hier is zelfs een term voor gemunt: ‘period poverty’. Zwijgen hierover kan net zo goed tot schooluitval en gezondheidsproblemen leiden.

Een hoop goede bedoelingen dus, maar Unicode is, in tegenstelling tot Plan, geen liefdadigheidsorganisatie. Op welke gronden de emoji is afgewezen weten D’Almo en Mason niet. Mason: “Unicode is niet zo goed in het geven van heldere feedback, dus we weten niet precies wat we moeten veranderen. Maar we blijven het zeker proberen.” Algemene criteria waar de Unicode-commissies naar kijken, zo staat op het aanmeldformulier, zijn: is er vraag naar de emoji? En: zijn er geschikte alternatieven?

Geschikte alternatieven, daar zoeken vrouwen natuurlijk al jaren naar. “Uhm, misschien zou ik die rode duivel gebruiken?” zegt Mariah Mansvelt Beck twijfelend. Zij gebruikt zelf niet vaak emoji’s, maar vindt de ongesteldheidsemoji wel een goed idee. Eind 2014 startte ze met Wendelien Hebly het Nederlandse bedrijf Yoni, dat inlegkruisjes, tampons en maandverband maakt van biologisch katoen.

Mansvelt Beck en Hebly kennen het ongesteldheidstaboe van dichtbij: “Menstruatie wordt al eeuwen als iets geheimzinnigs beschouwd. Ook nu nog is er heel weinig transparantie naar consumenten. Reguliere merken van tampons en maandverband zetten geen ingrediënten op de verpakkingen.” Dat was voor Mansvelt Beck en Hebly de aanleiding om Yoni op te richten. Op hun website halen ze een grootschalig onderzoek aan waaruit blijkt dat 19 procent van de Nederlandse meisjes die voor het eerst ongesteld worden geen idee heeft wat hen overkomt. Mansvelt Beck: “Dat is natuurlijk nogal schrikken, als je ineens bloedt.”

Advertentie

De emoji die Plan voorstelde en voorlopig is afgewezen, lijkt precies zo’n onverwachte eerste keer weer te geven: het is een witte onderbroek met druppels bloed erin. Dit doorlek-ontwerp werd vorig jaar gekozen uit vijf voorstellen van Plan, nadat in totaal 55.000 mensen online hun stem uitbrachten. Zou het kunnen dat een bloederige onderbroek te expliciet is? Mansvelt Beck: “Wij hadden voor Yoni een prachtige campagnefoto: tampons gedoopt in kleuren nagellak, van rood tot roze. Daar reageerden sommige mensen heftig op: ‘Dit wil ik niet in mijn tijdlijn zien!’”

D’Almo en Mason van Plan UK vertellen aan de telefoon dat er mogelijk een aangepast ontwerp komt. Maar ze zullen geen blauwe vlekken gaan gebruiken, beloven ze, anders weten jonge meisjes wereldwijd alsnog niet wat er gebeurt. Mason: “We proberen in contact te blijven met Unicode, en als we erin slagen zou de ongesteldheidsemoji volgend jaar kunnen worden toegevoegd.”

Misschien zijn de Amerikanen in de Unicode-commissie gewoon een beetje preuts. In 2016 probeerde Durex een condoomemoji toegevoegd te krijgen, maar die actie strandde ook. Durex stelde vervolgens een alternatieve toepassing voor van een bestaande emoji: waar we dankzij de aubergine-emoji geen piemelplaatje meer nodig hebben, meldde Durex in een persbericht dat de paraplu met regendruppels in een whatsappje voortaan ‘condoom’ zou moeten betekenen. Alleen: dikke kans dat je dat persbericht hebt gemist en nog steeds het parapluutje gebruikt als, tja, paraplu.

Zo’n plaatje dat eigenlijk iets anders moet voorstellen dan het daadwerkelijk is, ziet Plan UK sowieso niet zitten. D’Almo: “De aanleiding voor deze actie is juist dat er geen alternatief voor ongesteldheid bestaat; menstruatie zou geen bedekt taboe moeten zijn. Maar we zetten de strijd voort – de borstvoedingsemoji is er uiteindelijk ook gekomen.”

Zelf een emoji indienen? De volgende deadline is 15 mei.

Het kan wel echt, een emoji goedgekeurd krijgen. Deze podcastmaker diende een voorstel in voor een poppetje in lotushouding, en tot zijn verbazing bleek die er inderdaad doorheen te zijn gekomen.