De borderliner die zichzelf en zijn cliënten kalm houdt met fitnesstherapie

“Dat is Dunga, hij is vernoemd naar een van de Brazilianen die Oranje in 1998 uit het WK kegelde.” Fitnesstherapeut Juan Rekers (54) staat in de hal van zijn huis in Waalwijk en wijst naar zijn rottweiler. Hij houdt een grote zak hondenbrokken vast. “Ik hoef hem eigenlijk nooit mee te lokken, hij is toch altijd op zoek naar eten. Geen zorgen hoor. Hij is groot, maar heel lief, net als zijn baas.”

Een rake vergelijking, al klopt-ie soms net niet helemaal. Juan heeft borderline en ADHD, en heeft daardoor regelmatig last van agressieve buien en stemmingswisselingen. Omdat sport voor hem de enige therapie is die werkt, koos hij er zes jaar geleden voor om als ervaringsdeskundige zelfstandig therapeut te worden. Ondertussen doet hij met zijn populaire instagramaccount zijn best om stigma’s rondom psychische stoornissen te doorbreken.

Net op het moment dat Juan zijn volgetatoeëerde biceps even aanspant, fietst er een jongen langs, die zichtbaar onder de indruk is. “Goed hè!”, roept Juan hem na als we naar binnen gaan. “Wil je ook koffie? Ik lul dadelijk mijn bek droog, dat weet ik nou al.” VICE Sports spreekt hem over zijn werk als fitnesstherapeut, en hoe zijn eigen ADHD en borderline hem daarbij helpt.

VICE Sports: Hi Juan, wanneer kwam je erachter dat fitness voor jou een therapeutische werking had?
Juan Rekers: Rond mijn negentiende. Ik deed sinds mijn zestiende aan taekwondo en wilde een gewichtsklasse hoger vechten. Hierdoor moest ik zwaarder worden en begon ik met krachttraining. Dat bleek perfect voor mijn ADHD, want ik kon mijn overvloedige energie kwijt in iets waar ik altijd zin in had. Het was mijn redding, of ik me nou slecht of goed voelde. 35 jaar later voel ik me nog steeds top en fitness ik nog altijd vijf keer per week.

Je bent ‘fitnesstherapeut’, wat moet ik me bij dat werk voorstellen?
Ik help mijn cliënten door ze te laten bewegen. Meestal gaan we trainen, omdat ze daar een goed gevoel van krijgen. Af en toe gaan we wandelen of drinken we een bakkie koffie – het maakt niet eens uit wat precies, zolang de setting maar relaxed is. Dat praat makkelijker. Zo komen mijn cliënten sneller los en komen hun problemen eerder aan bod. Dan bespreken we de nieuwe aanpak of geef ik ze op hun donder, als dat nodig is. Ik wil ze vooral bewust maken van de gevolgen van hun gedrag. Zo kunnen zij makkelijker met moeilijke momenten of situaties omgaan.

Help je jouw cliënten zoals je jezelf hebt geholpen?
Ja. Net als ikzelf hebben mijn cliënten moeite met het accepteren van regels en autoriteit. De meesten zijn jong en soms vrij agressief, ook naar mij toe. Maar ik hou ze dan meteen een spiegel voor. Mijn baan is eigenlijk ook één grote spiegel naar mezelf. En met mij is het uiteindelijk ook goedgekomen.

Vind je het vanwege je ADHD en borderline niet extra zwaar om als therapeut te werken?
Juist niet. Ik denk vanuit mijn eigen problematiek en weet daardoor juist waar mijn cliënten last van hebben. Ik heb zelf ondervonden wat agressie en onrust met je kan doen. Dat is minder het geval bij psychologen die hun kennis uit boeken hebben, en niet uit de praktijk. Een keer ging ik met een cliënt mee naar zijn psycholoog, en binnen vijf minuten ontplofte hij. Daar kan ik dan beter mee praten.

Heb je tijdens het werk nooit last van je eigen problemen?
Soms, maar dan zeg ik tegen mezelf dat ik professioneel moet blijven en zet ik een masker op. Dat moet wel, want mijn cliënten kunnen van alles hebben: autisme, ODD, ADD, ADHD, borderline. Ze kunnen mij één foutje heel zwaar aanrekenen, ook al doe ik ik 99 dingen wel goed. Om niet af te dwalen van het gesprek dat we dan hebben, vecht ik soms tegen mijn eigen emoties. Maar ik blijf mijn cliënten steunen door de positieve kanten te blijven benadrukken.

Je bent een vrij indrukwekkende verschijning. Krijg je daar vaak opmerkingen over?
In de gym krijg ik vaak vragen over mijn manier van trainen, vooral van jonge mensen die het vet vinden hoe mijn lichaam eruitziet. In het buitenland word ik ook vaak herkend van YouTube. Toen ik op vakantie in Cyprus was, wilde het hele strand met me op de foto, zelfs de beveiligers. Een barman vond dat zo mooi dat hij me constant gratis drank aanbood.

Die mensen geef ik altijd netjes antwoord. Maar in de gym kom ik ook weleens van die slappe zakken tegen die het sporten minder serieus nemen, en tegen hen ben ik minder vriendelijk. Soms lijkt de sportschool net een buurthuis, dat ‘kijk mij nou’-gedrag is om van te kotsen.

Hoe bedoel je?
Jij kent toch ook die sportschooltypes die alleen maar met hun telefoon in hun handen staan, of een beetje het weekend doornemen? Zij houden alles bezet. “Zo heren, staat het toestel op Facebook?”, vraag ik dan. Er was ook een keer een man die met zijn dochter aan het sporten was, maar het vertikte om de attributen terug te leggen. Hij zei dat de rest dat ook niet deed, maar daar heb ik geen flikker mee te maken. Toen ik hem erop aansprak werd hij bijdehand.

Wat gebeurde er toen?
Ik werd erg boos en wilde hem achterna. Maar ik liep op krukken vanwege een heupoperatie. “Ik sta zo buiten en trap heel je kop in elkaar, kut,” zei ik toen, en daarna bood hij wel vier keer zijn excuses aan. Toen was het ook meteen klaar voor mij. Maar goed, dat is dus wat borderline af en toe met mij doet.

Hoe ontwikkelde borderline zich bij jou?
Het werd pas vijf jaar geleden officieel bij me gediagnosticeerd, want vroeger bestonden dat soort begrippen nog niet. Ik was daar toen helemaal niet mee bezig. Borderline is een angststoornis die zich meestal in je jeugd ontwikkelt, en heeft vaak met een trauma te maken.

Was dat bij jou ook zo?
Ja. Mijn vader speelde een grote rol in mijn jeugd en opvoeding. Hij was marineofficier, behoorlijk dominant en gaf mij nooit complimentjes. Door hem kreeg ik het idee dat ik alles perfect moest doen. Dat wilde ik ook nastreven, maar tegelijkertijd maakte het mij nogal dwars en opstandig. Toen ik ouder werd kon ik nog steeds niets goed doen en vier jaar geleden heb ik daarom zelfs het contact verbroken. Ik wilde niet meer emotioneel worden van zijn starre houding. Ik kon gewoon niet langer meer op mijn tenen lopen.

Wat gebeurt er met je als je boos wordt?
Dan is mijn razernij sterker dan mijn realiteitszin. Binnen vijf seconden kan ik behoorlijk wat gemene dingen zeggen, wat kwetsend kan zijn, terwijl ik het meestal niet eens zo bedoel. Soms sloop ik iets, en heb ik daarna een enorm schuldgevoel. Naar mijn familie toe zal ik nooit fysiek zijn. Naar anderen wel, zodra zij erom vragen dan. Je moet niet zomaar aan me gaan hangen. Of we elkaar nou kennen of niet: ik klap erg gelijk op.

Dat lijkt me lastig om mee te leven.
Dat is het zeker, en vooral voor anderen. Mijn vrouw Joyce bijvoorbeeld. Als ik boos word, zouden 99 vrouwen van de 100 vrouwen wegrennen, maar Joyce niet. Ik ben erg blij met haar. Zij is mijn alles en luistert als de beste. We zijn al bijna dertig jaar samen, dus we hebben van alles met elkaar meegemaakt. Ooit zat ik, tijdens een boze bui, naast haar in de auto en wilde ik dwars door een huis rijden. Maar zij hield me tegen.

Heb je vaker zulke kwade gedachten?
Ja, als ik boos ben wel. Dan denk ik echt aan dood en verderf en wil ik iemand slaan, vierendelen of met zijn hoofd op de stoeprand leggen. Maar omdat mijn buien zo makkelijk kunnen omslaan, kan ik daarna ook zo weer vrolijk zijn.

Je zet je ook in tegen stigma’s rondom psychische stoornissen. Wat wil je anderen vooral overbrengen?
Het besef dat een beetje meer beweging al een lichte depressie op kan lossen. Vooral jongeren kunnen daar profijt van hebben. Zij zitten vol met energie, maar kunnen vaak niet uit hun gamestoel komen. En kinderen krijgen tegenwoordig vaak een snoepje of een gameboy in hun handen gedrukt als ze stil moeten zijn. Zelf was ik vroeger altijd buiten te vinden.