Alles wat je altijd al wilde weten over scharen

Als je ooit lesbische porno hebt gekeken – wat waarschijnlijk is, aangezien het de meest populaire categorie ooit is op PornHub – ben je vast bekend met ‘scharen’. Misschien heb je de term voorbij horen komen in series als Glee en South Park, zag je het op het witte doek in films als Blue is the Warmest Colour, of hoorde je bands als de Scissor Sisters, Tribe 8 en Scissorfight ernaar verwijzen. Maar wat valt er precies onder scharen? Is het droogneuken? Is het een standje? Is het een rite de passage? Is het dé manier waarop lesbiennes seks hebben, of iets dat is voortgekomen uit heteropatriarchale standaarden? En hoeveel wordt er buiten porno om eigenlijk geschaard? Volgens sommige queer beroemdheden, zoals komiek en Orange Is the New Black-actrice Lea DeLaria, is scharen absoluut niet iets wat echt wordt gedaan. Dat heeft misschien te maken met het feit dat queervrouwen over het algemeen liever niet geassocieerd worden met alles wat de mainstream porno-industrie beschrijft als “lesbische seks” – iets dat vaak dunne, witte, cisgender vrouwen verbeeldt die elkaar met hun nepnagels te lijf gaan. Frustrerend genoeg denkt de heteroseksuele wereld hierdoor dat lesbiennes tijdens de seks niet meer doen dan elkaar naakte lapdances geven. Er zijn ook fysieke redenen die scharen een slechte naam geven; zo voelen sommige schaarposities meer als een helse yogales dan als seks. En, zoals we later in dit stuk zullen zien, wordt penetratieloze seks vaak als ondergeschikt, verkeerd of überhaupt niet als seks gezien. Het concept van scharen (en wat lesbische seks in het algemeen precies is) is zo beladen, dat populaire queerwebsite Autostraddle een enquête heeft afgenomen om meer te weten te komen over de details van het seksleven van hun lezers. En wat bleek? Scharen is niet alleen iets wat gewoon wordt gedaan, maar ook een terugkerend element in het seksleven van 40 procent van de ondervraagden. Nu we dus weten dat queervrouwen wel degelijk aan scharen doen, kunnen we wat van de mysteries eromheen uit de wereld helpen.

Scharen – ook wel bekend als tribbing of tribadisme – is simpel gezegd het wrijven van de geslachtsdelen van de ene persoon die zich als vrouw identificeert tegen het lichaam van een ander persoon die zich als vrouw identificeert. Dat kan tegen hun geslachtsdelen, bovenbenen, kont, torso, of (hoewel dit voor velen misschien een beetje te liberaal is) hun armen. Wikipedia ziet masturberen met levenloze voorwerpen zelfs als scharen, maar daar gaan we nu verder niet op in. Bij scharen kan ook penetratie komen kijken, bijvoorbeeld met vingers of een dildo, maar dat hoeft niet per se. Penetratie is voor velen sowieso een van de laatste dingen waaraan wordt gedacht bij het horen van de term. Waar vaak wél aan wordt gedacht bij scharen, is het tegen elkaar aan bewegen van geslachtsdelen – vaak met de benen van de deelnemers in elkaar verstrengeld alsof het scharen zijn (snap je ‘m?). Voor degenen die moeite hebben om het te volgen, probeer dit eens: gebruik je wijs- en middelvingers, en vorm met beide handen de vorm van de letter V. Nu steek je de V’s zo in elkaar dat de stukken tussen je vingers elkaar raken. Wrijf dat tegen elkaar en voilà, je hebt een standje nagedaan waar je oma van zou schrikken. Je kunt scharen in verschillende standjes, zoals missionaris, de cowgirl in al haar vormen, en lepeltje-lepeltje. De grenzen van het scharen hangen eigenlijk alleen af van je verbeelding, en de flexibiliteit van je hamstrings. In bepaalde culturen wordt scharen vergeleken met dingen als ‘tortilla’s maken’ (Latijns-Amerika), ‘boren’ (Frankrijk), een ‘game of flats’ (een referentie aan het spelen van een Brits kaartspel, waarvan de kaarten ook wel ‘flats’ werden genoemd), en het ‘poetsen van spiegels’ (China). Andere woorden voor het tegen elkaar aan schuren van geslachtsdelen zijn ‘frottage’ (niet-genderspecifiek wrijven), ‘frot’ (bij twee mannen), ‘frotteurisme’ (tussen een man en een niet-instemmende persoon, ofwel een misdrijf), en ‘intercrurale seks’ (schuren zonder penetratie, zoals je deed op de middelbare school). Maar dat is niet wat tribadisme oorspronkelijk betekende.

De oude Grieken en Romeinen hadden geen specifieke woorden voor vrouwelijke vormen van seks. Ze konden het idee van twee vrouwen die seks hadden zonder fallisch component zelfs niet eens bevatten. Toen ‘tribadisme’ voor het eerst genoemd werd (in de late eerste eeuw), verwees het dan ook naar een vrouw die een andere vrouw (en mannen!) penetreerde met dildo’s of hun clitoris. In mythische verhalen en kunstwerken (gemaakt door mannen, natuurlijk) werden tribaden afgebeeld als vrouwen met enorme clitorissen, zo groot dat je er iemand mee kon penetreren. In de late oudheid werd het woord tribade pas geassocieerd met wat we vandaag de dag scharen noemen. Het kwam voort uit een combinatie van de Griekse woorden τρίβω (tribo), wat wrijven betekent, en τριβάς (tribas), ofwel “een vrouw die onnatuurlijke ondeugd met zichzelf of andere vrouwen beoefent”. (Wat ook interessant is: het werkwoord lesbiazein, ofwel “zich gedragen als iemand van Lesbos”, was in het klassieke Grieks slang voor het hebben van orale seks. Het woord sappho werd geassocieerd met prostitutie.) Volgens Robert Nortons Myth of the Modern Homosexual verwees tribade drie eeuwen lang (van 1601 tot mid-1900) naar “de meest voorkomende (vulgaire) lesbienne in Europese teksten”. De preutse, doch ongekend belangrijke, Oxford English Dictionary liet alle verwijzingen naar tribadisme echter weg uit het woordenboek, omdat het seksuele slang weigerde te benoemen. Norton merkt bovendien op dat volgens de OED het woord lesbisch voor het eerst werd gebruikt in 1870, terwijl het in de 17e en 18e eeuw al voor relaties tussen vrouwen stond. Ondanks het feit dat scharen is belasterd, bespot, verkeerd is begrepen en uit de geschiedenis is gewist, heeft het hardnekkig standgehouden. Het werd 2000 jaar onder de verkeerde daden geschaard (sorry!), maar eindelijk wordt scharen nu langzaam omarmt wegens haar veelzijdigheid, het wederzijdse plezier en de ergonomische belevenissen die het soms oplevert. Geen enkele vorm van seks zal ooit dé bepalende vorm van lesbische seks zijn – queerseks is nu eenmaal even onbegrensd als queers zelf – maar scharen zal altijd worden gedaan.

Volg Broadly op Facebook en Instagram.