Wetenschappers onderzoeken het effect van bacteriewindjes op het poolijs

Door klimaatopwarming smelt de Noordpool – dat is voor de meeste mensen die er veel van afweten al een feit. Nu is het de vraag of er ook een manier is om dat grote smelt te gebruiken om het smeltproces zelf te vertragen. Snap je 'm nog?

Om dat te onderzoeken gaan wetenschappers van de Universiteit van Stockholm deze zomer op expeditie naar de Noordpool met de Zweedse ijsbreker Oden. Ze willen erachter komen hoe het leven in de oceaan invloed heeft op de vorming van wolken.

En het is geen toeval dat hun boottochtje op 20 juli vertrekt uit het zuidelijke stadje Helsingborg, want in die tijd van het jaar is het microbiologische leven in de zee en het ijs het actiefst. De ijsalgen en -bacteriën in de oceaan laten een soort windjes tussen de ijsschotsen in het open water. Als deze windjes aan het wateroppervlak openbarsten, spatten er aerosolen in de lucht. Een aerosol is een microscopisch mengsel dat bestaat uit gas, water en stof of organisch materiaal. En aerosolen zijn, naast een bepaalde hoeveelheid wind, luchtvochtigheid en temperatuur, nodig om een wolk te vormen.

Hoofdonderzoeker Caroline Leck zegt dat de huidige kennis over de rol van wolken niet voldoende is om te begrijpen hoe ze het smelten van zee-ijs beïnvloeden. Door dit onderzoek kan het helderder worden hoe microbiologische organismen invloed hebben op wolkvorming, en daarmee de hoeveelheid zonnestraling die de ijskappen bereikt. Open water absorbeert het meeste zonlicht waardoor de zee opwarmt en het poolijs smelt. Wolken kunnen zonnestralen juist tegenhouden.

Om erachter te komen of het microbiologische oceaanleven invloed heeft, vangt het team de windjes uit het Arctische water met een soort drijvende stofzuiger. De deeltjes uit de aerosolen kunnen worden uitgezogen door de instrumenten op de tank, waardoor het aantal en de grootte kan worden bepaald. Zo kan duidelijk gemeten worden wát er precies in die windjes zit, hoeveel deeltjes ze produceren als ze knappen en hoeveel windjes überhaupt het wateroppervlak bereiken.

Deze gevangen aerosolen worden vervolgens vergeleken met de microfysische eigenschappen en samenstelling van wolkendruppeltjes in de Arctische lucht. Die 'vrije' aerosolen worden als een soort stofzuiger in een container van het schip Oden gezogen tijdens de expeditie. "Je kunt zeggen dat we de Arctische wolken terug naar Zweden zullen brengen," zegt atmosferisch fysicus Paul Zieger. Als de deeltjes uit de aerosolen en wolkendruppeltjes dezelfde bron in de oceaan blijken te hebben, wordt het straks duidelijker wat de Arctische oceaan met de ijslucht verbindt.

En het zou natuurlijk leuk zijn als de mens die windjes ooit in de lucht kan toeteren met een gigantische, poolijsreddende stofzuiger.

Volg Motherboard op Facebook en Twitter.