We hebben Peak Smartphone bereikt en zelfs Apple kon daar niks tegen beginnen

Het zit inmiddels behoorlijk diep in de cultuur van de meeste mensen: elk jaar koop je een nieuwe smartphone. Apple heeft het voor elkaar gekregen om mensen ervan te overtuigen dat ze kwaliteit verkopen die je elk jaar of elke twee jaar opnieuw moet vervangen – iets dat door Apple officieel wordt ondersteund met het iPhone Upgrade Programma.

Het zag er jarenlang goed uit voor het bedrijf, tot afgelopen woensdag. Toen stuurde Apple-CEO Tim Cook een brief met een winstwaarschuwing aan de aandeelhouders.

In het kort zei hij dat de iPhone-verkoop in “emerging markets” zoals China afnam, en dat iPhone upgrades in ontwikkelde markten (zoals Nederland) ook niet zo populair bleken als verwacht. Het is leuk om het volgende stuk even in de originele brief van Cook mee te lezen:

Het is kortom de schuld van alles behalve Apple zelf. En niet alleen was het kwartaal slecht, het was nog slechter dan verwacht. Terwijl dit toch het jaar was waarin het bedrijf de sterkste iPhone line-up in jaren lanceerde. Net als de wereld van de computer, hebben we een hoogtepunt bereikt. Het zal vanaf nu steeds lastiger worden om een smartphone te ontwikkelen die aan de winstverwachtingen van de aandeelhouders voldoet.

We zijn aangekomen op het moment dat we ‘Peak Smartphone’ noemen, en het verandert het hele landschap van de industrie. Maar Apple loopt meer risico dan de meesten van haar concurrenten. De iPhone is verantwoordelijk voor het overgrote deel van de omzet: tussen de 55 en 65 procent.

Opvallend is dat de verkoop van de iPhone eigenlijk al jaren stagneert. Sinds 2015 is er zelfs een afname in verkoopaantallen. Dat wordt verbloemd door de omzetstijgingen als gevolg van de bizarre prijsstijging in de afgelopen jaren – met name sinds de lancering van de iPhone X-reeks. Het begint nu duidelijk te worden dat mensen liever een model overslaan. De inhaligheid van de belangrijkste smartphoneproducent ter wereld, kan de ontwikkeling van een nieuwe culturele norm zelfs in de hand werken. Want wat eerst zo normaal leek: elk jaar een nieuwe telefoon, kan straks als totaal idiote verspilling worden ervaren.

Wat de situatie nog problematischer maakt, is de onthulling van dit jaar dat Apple iPhones met oudere accu’s expres vertraagt. Veel mensen noemden het bedrog, bedoeld om de verkoop van de telefoons te stimuleren (de telefoons werden langzamer om te voorkomen dat ze uitvallen, maar Apple had dit nooit duidelijk gemaakt aan de gebruikers).

Na dit schandaal moest Apple goedkope accu’s beschikbaar stellen voor mensen, en Tim Cook heeft gezegd dat dit direct heeft bijgedragen aan de teleurstellende verkoopcijfers. Nu mensen weten dat hun telefoon gemaakt kan worden, kopen ze liever niet een nieuwe telefoon. Het is een bewijs dat mensen van Apple-producten houden, maar het is niet goed voor een bedrijf dat zo zwaar leunt op groeiende verkoopcijfers van 1 product.

Dat de Chinese economie afremt is een probleem, maar het feit dat Apple kon uitbreiden naar nieuwe markten verklaart voor een deel het succes van het bedrijf. Markten beginnen verzadigt te raken, en er is geen nieuw wonderproduct om het stokje van de iPhone over te nemen.

Want toen de iPod in populariteit begon af te nemen, was daar de iPhone. Er is niets aan de horizon die het succes kan herhalen. Mensen houden van hun AirPods en hun Apple Watch, maar geen product zal de omzet omhoog drijven. Augmented reality of zelfrijdende auto’s zouden het volgende grote ding kunnen zijn, maar die technologie is nog ver weg.

Een slecht kwartaal betekent nog altijd zo’n 73 miljard euro omzet, en het bedrijf heeft nog altijd 66 miljard euro cash on hand (hierover doen overigens veel verschillende cijfers de ronde), maar hoewel de toekomst van Apple niet onzeker is, bestaat er ook geen heldere koers voor de toekomst.

Peak PC was in de jaren nul grof voor zo’n beetje elk computerbedrijf, van HP tot Toshiba, en zelfs de grootste bedrijven waren niet immuun voor de druk van investeerders om met iets nieuws te komen. Peak Smartphone zal geen exacte herhaling zijn, maar dat het een bloedbad wordt lijkt duidelijk.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.