Foto’s van Roger Ballens archief vol nachtmerries

FYI.

This story is over 5 years old.

Fotos

Foto’s van Roger Ballens archief vol nachtmerries

Hij werkte samen met Die Antwoord en fotografeerde de teloorgang van het leven. Zijn nieuwe boek laat zijn herkenbare ‘Ballenesque’ stijl zien.

Na vijftig jaar lang prachtige zwart-witfoto's te hebben gemaakt, is Roger Ballen klaar om zijn plek in te nemen als meesterfotograaf.

De Amerikaan, die nu in Zuid-Afrika woont, maakte de afgelopen jaren een paar grote stappen. Hij kreeg zijn eigen vleugel in het Zeitz Museum of Contemporary African Art in Kaapstad, na een flinke donatie van de Roger Ballen Foundation. Ook ging hij, naast het regisseren van een clip voor Die Antwoord, zijn eigen korte films maken. Op 10 oktober komt het boek Ballenesque uit, waarmee Ballen de hele wereld laat zien wat voor een icoon is.

Advertentie

Hieronder een exclusief voorproefje van de korte film die hij maakte, die ook Ballenesque heet. Hij maakte deze film om zichzelf en zijn boek te introduceren bij het publiek.

In het boek word je meegenomen door het werk van Ballen. Er worden vijftig pagina's gewijd aan anekdotes, autobiografische verhalen, gedachten over techniek en filosofie van de fotograaf. Het begint allemaal met onscherpe familiefoto's die Ballen schoot met een Mamiya-camera die hij op zijn dertiende kocht. Hij toont ons de eerste foto die zelf echt mooi vond, van een dode kat aan de kant van de weg.

Dode kat, New York, 1970

Op latere leeftijd begon hij de counterculture van de jaren zestig en zeventig te documenteren, van protesten tegen de oorlog in Vietnam tot zorgeloze nudisten in Woodstock. Veel foto's uit deze periode zijn in het boek Ballenesque voor het eerst te zien. In 1979 begon Ballen de wereld rond te reizen en foto's te maken van kinderen in New York tot Indonesië, die verzameld werden in een serie met de titel Boyhood.

F roggy Boy, VS, 1977

Dodenmars in Washington, 1969

Woodstock, 1969

Toen hij naar Zuid-Afrika verhuisde, raakte Ballen geobsedeerd door wat apartheid met mensen deed. Als een geoloog trok hij naar het arme platteland van Zuid-Afrika, maar onderweg maakte hij foto's van mensen en het landschap. Deze beelden werden verzameld in twee series die hem beroemd maakten: Platteland en Outland.

Puppy tussen twee voeten, 1999

Ook Ballens schilderijen die hij in de jaren zeventig maakten zijn voor het eerst in dit boek te zien. "Het was spannend om ze in het boek te stoppen," zegt hij. Veel schilderijen waren zoekgeraakt nadat zijn vader een grote schoonmaak hield, maar degene die nog bestaan, zijn nu in het boek te vinden. "Ik heb dertig jaar lang niet geschilderd, maar eigenlijk vormen de schilderijen het fundament voor mijn latere werk."

Advertentie

Aan het einde van de tekst lijkt Ballens werk vooral te bestaan in zijn eigen hoofd. "Vanaf 2002 zie je zelden een menselijk gezicht in de foto's," zegt Ballen. Zijn nieuwste project, waarvan een teaser te zien in op de laatste pagina's, heeft de titel Ah Rats. Nu is het ongedierte dat de randen van zijn werk al jaren infesteert eindelijk het middelpunt geworden. In januari was Ballen de art director voor Tommy Can't Sleep, de clip van Die Antwoord, die vol zit met de ratten die door zijn hoofd kruipen.

Ballen wandelt nog steeds vijf uur per dag door Johannesburg op zoek naar plekken om te fotograferen. De rest van zijn tijd brengt hij door met zijn familie, de Roger Ballen Foundation en zijn verzameling van honderd huisdieren. "Ik heb ratten, slangen, kippen, eenden, hagedissen, konijnen, spinnen, duiven, kraaien, muizen," ratelt hij door. Zo'n tien procent van al die beesten heeft een naam, zoals de vogel Icarus en de rat Stoffel.

Vijf handen, 2006

Ballen heeft nog wel wat advies voor jonge kunstenaars die zich willen onderscheiden in het hedendaagse tijdperk van fotografie, dat hij 'vormloos' noemt in vergelijking met de tijd dat hij begon.

"Als je iets van waarde wil zeggen over de wereld, wordt dat gedefinieerd door je fysieke ervaringen," zegt hij. "Duik in dingen die een impact op je hebben. Mensen klikken de hele tijd maar foto's van alles wat ze tegenkomen, want het kost toch niks. Maar als je iets van waarde wil maken, moet je daar je best voor doen en risico's nemen."

Advertentie

Tommy Samson en een masker, 2000

Ballen legt uit dat hij niet bedoelt dat fotografen zichzelf in gevaar moeten brengen door "over het hek van het Witte Huis te springen" om een unieke foto te nemen. "Het duurt jaren en jaren voordat je een aanpak ontwikkelt. Mijn foto's zijn krachtig omdat ze spreken tot je onderbewustzijn." Ballen neemt risico's door jarenlang aandacht te besteden aan mensen en plekken die anderen zouden negeren. Het resultaat is dat zijn foto's van buitenbeentjes de rest van ons helpen om naar onszelf te kijken.

Stare, 2008

Mimicry, 2005

Devour, 2013