De leukste trends die we vonden op Unseen Amsterdam

Afgelopen weekend stond tijdens Unseen Amsterdam de Westergasfabriek strak van de fotografie. Met meer dan vijftig galeries kreeg je als bezoeker een dwarsdoorsnede te zien van waar de fotografen van nu mee bezig zijn. Creators was er ook en we vroegen ons af: waar is de fotograaf van nu nou eigenlijk mee bezig? Dit zijn de overeenkomsten die ons het meest opgevallen zijn.

Dit edele diertje is natuurlijk al vele jaren favoriet. Van prehistorische muurschilderingen tot Dzjengis Khan tot paardenmeisjes op de plaatselijke manege. Het eerste dat dan ook opvalt op Unseen is de grote hoeveelheid paarden. Op het werk van Miles Aldridge lijkt het alsof er een paard met hoge snelheid een muur in is gegaloppeerd en daar op drie meter hoogte is blijven steken. Andere beelden zijn wat lieflijker, zoals de serie van paardenfanaat Charlotte Dumas.

Unseen heet niet voor niets Unseen. Bij veel portretten blijken de ogen namelijk te ontbreken. Niet omdat er een wraakzuchtige ex in het spel is geweest, maar omdat fotografen massaal ogen en hoofden uit hun foto's hebben verwijderd door mensen te blinddoekken, confetti te strooien, en gele vierkantjes te tekenen.

Eén beeld zegt meer dan duizend woorden, maar als je daar tekst aan toevoegt zegt het nog enkele woorden meer. Stanislaw Lewkowicz deed dit door beelden op doeken te printen en hier teksten overheen te borduren, en zo de foto's in de context van traditionele Indiase ambacht te plaatsen. Ook is er massaal over foto's heen getekend en geplakt. Alice Quaresma voegt op deze manier bijvoorbeeld kleur toe aan haar zwart-witbeelden, en met kralen en borduursels geeft Asama Kyiokawa een extra laag aan haar straatmodefotografie.

Hét lichaamsdeel van dit weekend was niet de blote borst, maar de natte vinger. Er wordt flink ingezoomd op dit menselijke uitstulpsel, dat in allerlei soorten en maten werd afgebeeld. Maisie Cousins maakt sensuele foto's van vingers gedrenkt in kersenvocht, maar er zijn ook roze schoonmaakhandschoenen, vingers vol statische piepschuimbolletjes en korrelige zwart-witfoto's van handen te vinden. Hier en daar hangen er trouwens ook wat tenen en kauwen aan de muur, en dat zijn ook een soort vingers, toch?

Kazimir Malevitsj maakte in 1915 zijn iconische werk Zwart vierkant, een doek dat gezien werd als breekpunt in de abstracte schilderkunst. Dit was het dan, hierna kon er niet verder worden gegaan in abstractie. Ruim honderd jaar later valt op Unseen juist de grote hoeveelheid witte foto's op. Mijn verwijzing naar totale abstractie is misschien niet helemaal op zijn plek, want in de foto's is er juist altijd wel iets figuratiefs te vinden. Zo maakt Lamberto Teotino beelden waarin achter het wit nog een persoon lijkt te schuilen. Het lijkt op een klassiek schilderij, een portret van Rembrandt misschien? Daardoor lijkt al dat wit toch vooral te maken te hebben met de traditionele schilderkunst.

Door het ronde gebouw waarin de tentoonstelling plaatsvindt, is het lastig om je te oriënteren en makkelijk om er te verdwalen. Gelukkig hangen er genoeg wereldkaarten aan de muren, om je een beetje houvast te geven.

Uiteraard prijkt er op bijna elke landschapsfoto wel ergens een tak, en dat maakt het natuurlijk nog geen trend. Maar door de hoeveelheid close-ups van takkenbossen en struikgewassen, begint het wel op te vallen. Gestileerd, zwart-wit, of met gouden lijntjes, in bijna elk gangpad hangt er wel ergens een tak. Misschien heeft het te maken met het feit dat de galeriehouders zich tijdens Unseen vier dagen in een ruimte zonder ramen en daglicht bevonden – en zijn de bloemen en takken hun connectie naar de buitenwereld.

Naast takken is er nog een ander stukje natuur dat steeds terugkomt. Op een of andere manier lijkt er een stenenfascinatie te zijn ontstaan onder hedendaagse kunstenaars en wetenschappers. En dan heb ik het niet over glimmende edelstenen, maar simpele grijze keien. Of het zijn gewoon aardappels die erg op stenen lijken, dat kan ook.