Dit is de ex-punker die een techno-revolutie wil ontketenen in Kopenhagen

Het voormalige treingebouw waar Fast Forward Productions hun lenterave organiseert lijkt nog het meest op een gigantisch ruimteschip. De betonnen vloer en het gewelfde plafond wordt overspoelt met licht uit projectoren die aan de dakspanten hangen en als groene en paarse ogen maniakaal de dansvloer gadeslaan. Vier kristallen prisma’s ter grootte van een gebalde vuist breken het licht op in een kaleidoscopische, kleurrijke chaos.

Achter de mengtafel, op een podium achterin de ruimte en gehuld in legercamouflage, draait de lokale techno-dj Rune Bagge een zintuiglijke overdaad aan techno en duistere ambient. Gigantische luidsprekers aan weerszijden van de ruimte overspoelen de zaal met buitenaardse geluiden die zo hard zijn dat ik bang ben dat mijn hoofd gaat ontploffen.

Dit is het eerste grote evenement van Fast Forward in 2018 en zowel de vaste crew als een hoop vrijwilligers hebben de hele ochtend aan de productie gewerkt.

Het organiseren van een rave op de schaal waar Fast Forward bekend mee werd is een monumentale inspanning. Nachtbrakers staat een unieke ervaring te wachten in een inclusieve, veilige omgeving, waar iedereen welkom is, ongeacht gender, seksuele oriëntatie of huidskleur. Op de line-up staat een aantal van de meest interessante producers en dj’s uit de Deense technoscene, een scene die de laatste paar jaar een ware renaissance heeft doorgemaakt. Steeds meer producers winnen buiten de grenzen van Denemarken aan populariteit. Deze creatieve bloei is onder andere het gevolg van de raves die Fast Forward organiseert, dat als collectief in de laatste jaren uit de underground van Kopenhagen is ontsproten.

De nacht is nog jong – de dansvloer vult zich pas ver na middernacht – en in het midden van het pakhuis, badend in het licht van de projectoren, staat Nikolaj Jakobsen. Nikolaj heeft Fast Forward opgericht met zijn compagnon Lukas Højlund. Vandaag staan ze trots te kijken naar het product van hun harde werk. “We kunnen niet meer doen alsof we underground zijn,” schreeuwt hij over de stampende bas heen. “Er waren vorig jaar meer dan duizend mensen op ons verjaardagsfeest. Dat zijn een hele hoop mensen voor een avondje techno.”

Toen ik twee weken eerder de tv aanzette, zag ik tot mijn verbazing dat Nikolay live geïnterviewd werd op de Deense televisie over de nieuwe techno-beweging in Denemarken. Nikolaj werd vergezeld door journalist Nikola Nedeljkovic Gøttsche, die voor de krant Informatíon schreef over de Kopenhaagse technorennaisance. Maar om de volledige omvang van deze beweging in de technoscene te begrijpen, moet je teruggaan naar het legendarische kraakpand Ungdomshuset (Het Jeugdhonk). Toen dit anarchistische centrum voor de Deense tegencultuur in 2007 werd afgebroken braken er rellen uit die dagenlang duurden. Het werd de grootste jeugdopstand ooit op Deense grond.

Ik ken Nikolaj al vijftien jaar, en het was behoorlijk vreemd om hem op tv te zien, maar niet verrassend, als je er even bij stilstaat. Ik zag hem niet heel vaak de laatste jaren – de laatste keer was in een bar in Los Angeles waar hij optrad met zijn oude sludge-metalband Bottom Feeder – maar ik ben zijn verschillende projecten wel altijd op de voet blijven volgen.

We ontmoetten elkaar voor de eerste keer in Ungdomshuset, in de Kopenhaagse wijk Nørrebro. Toen was maar één helft van zijn hoofd kaal – op de andere helft stond roze stekeltjeshaar, en hij droeg een oude leren jas met studs. Ik begon zowel mijn eerste als tweede band met Nikolaj en ben altijd gefascineerd geweest door zijn muzikale talent. Hij is een autodidact; hij leerde zichzelf gitaar spelen, en hij is de oprichter van de internationaal bekende punkband Hjertestop. Vroeger oefende hij nachtenlang in de oefenruimte op de vijfde verdieping van Ungdomshuset en leerde ook nog eens uitstekend drummen. En toen kapte hij met punkrock, ging metalbands boeken en werd een drijvende kracht achter het (inmiddels opgedoekte) festival Heavy Days in Doomtow in Kopenhagen. Nu produceert hij techno onder de naam Sugar, met een debuutplaat op Euromantic Records. Gedurende zijn hele carrière heeft zijn output een hoge mate van kwaliteit gekend (zowel z’n muziek als de events die hij organiseert) door zijn gevoel voor perfectionisme en muzikaal idealisme. Zolang als ik me kan herinneren wordt Nikolaj al gedreven door een haast manische energie. Hij is doordrongen van een behoefte om kunst te maken, te evolueren en nieuwe kansen te ontdekken. Die drive heeft zich nu gemanifesteerd in een utopische visie van een nieuw soort ravecultuur: feesten waar iedereen welkom is, precies zoals ze zijn.

Het zal niet als een verrassing komen dat Nikolaj een intens persoon is om bij in de buurt te zijn. Ik denk niet dat ik ooit zo kwaad ben geweest op iemand als op hem. Z’n compromisloze karakter en bruut eerlijke kritiek zorgde er eens voor dat ik woedend een opnamesessie ben uitgelopen. Toch heb ik ook een paar van de beste tijden ooit met hem samen meegemaakt, zoals toen we ’s nachts op wacht stonden bij Ungdomshuset, klaar om iedereen te waarschuwen bij het zien van de eerste blauwe politielichten. Of toen we in de zomer het dak op waren geklommen met een boombox en een krat bier, en een feestje vierden terwijl we over de stad uitkeken. Het is dat ik hem een paar keer heb zien slapen in de tourbus, anders had ik gedacht dat hij nooit sliep.

En dat is waarom het ook weer niet zo’n grote verrassing was om hem op tv te zien in een interview over een nieuwe culturele beweging, waar hij op veel manieren middenin staat. Het is eigenlijk echt een Nikolaj-ding om te doen.

“We hebben natuurlijk techno niet uitgevonden, maar onze aanpak is wel anders,” zegt Nikolaj buiten zijn studio in de Kopenhaagse wijk Nordvest, een paar maanden voor de lenterave. “Het gaat niet alleen maar om escapisme, drugs, naar de klote gaan. Onze missie, naast vette raves organiseren en mensen kennis te laten maken met vette techno, is een veilige plek creëren waar ruimte is voor homoseksuelen, transgenders en mensen met verschillende etnische achtergronden. Je mag kleren dragen, je mag ook naakt zijn. Wat je maar wilt, zolang je maar respect hebt voor anderen.”

Het eerste wat opvalt bij een Fast Forward-rave is het bordje bij de deur. “Geen racisme, seksisme, homofobie of transfobie toegestaan,” staat erop. Het is een credo dat vroeger ook altijd boven de deur hing bij concerten in Ungdomshuset. Volgens Nikolaj is het ook wat Fast Forward onderscheidt en hen toestaat een unieke atmosfeer te cultiveren bij hun evenementen. Het collectief, dat naast Nikolaj en Lukas ook bestaat uit mede-organisator Anders Marc Jørgensen, organiseerde hun eerste rave in 2015, in het nieuwe Ungdomshuset in Nordvest, aan de rand van de stad. Er was een man of vierhonderd op deze heugelijke opening aanwezig.

“Zowel Lukas als ik waren beïnvloed door de filosofie van Ungdomshuset,” legt Nikolaj uit. “Ik bedoel maar… dat zijn behoorlijk simpele gedragsregels, het moet verdomme niet moeilijk zijn om die te volgen. Het probleem met de hedendaagse clubcultuur is dat er veel locaties en events zijn waar vrouwen bijvoorbeeld niet kunnen dragen wat ze willen, omdat ze bang zijn lastig gevallen te worden. Homoseksuelen durven niet te komen omdat ze zich bedreigd voelen, alleen omdat ze hun partner in het openbaar zouden kussen. Fast Forward hanteert een zero-tolerancebeleid wat betreft discriminatie. Als mensen die regels schenden worden ze er direct uitgegooid.”

Naast deze denkwijze, geïnspireerd door Ungdomshuset, hebben Nikolaj en Lukas zich voor de organisatie van Fast Forward ook laten inspireren door het DIY-ethos van het oude kraakpand, wat het tot een grassrootsorganisatie met wortels in activisme gemaakt heeft. Fast Forward werkt als een collectief in het promoten en boeken van shows van een handjevol artiesten waar ze ook nauw mee samenwerken – Rune Bagge, Martin Schacke, Funeral Future, Nicki Istrefi en Repro, bijvoorbeeld, en labels als Ectotherm en Euromantic. “We hebben een activistisch netwerk opgebouwd dat uit ongeveer honderd man bestaat. Bij onze raves bouwen we eigenlijk alles uit het niets op – van het geluidssysteem tot de bar. In 24 uur bouwen we een hele club op en af,” verklaart hij.

Nikolaj vertelt dat Fast Forward (dat ook fungeert als een managementbureau voor de artiesten die bij het collectief zijn aangesloten) een gat vult in de Deense technoscene. “In het buitenland zie je wel initiatieven zoals het onze, maar het hele concept – raves die de hele nacht doorgaan, pas in de ochtend eindigen, dat kende men in Denemarken nog amper.”

“Ons concept is gebaseerd op de waarden die we delen, en het publiek dat onze raves bijwoont heeft dat omarmt. Er zijn geen gimmicks, maar wel een heel bijzondere atmosfeer. Onze focus ligt op de productie, niet op flitsend design. We maken gebruiken van rauwe en simpele interieuren, zodat we alles zelf kunnen bepalen. We pakken alles in met camouflagemateriaal, maken onze eigen visuals en leggen de nadruk op goed geluid. Simpel maar effectief.”

In zijn productiewerk past Nikolaj dezelfde DIY-mentaliteit toe. Hij is begonnen met platen draaien en techno produceren na het succes van de eerste Fast Forward-raves. “In het begon klonk het nogal kut, maar ik ben gewoon doorgegaan tot ik beter werd,” lacht hij. Sindsdien heeft hij op een aantal van de raves gedraaid en heeft hij een dj-residentie gescoord bij Kopenhaagse locatie Et Andet Sted. “Er bestaat maar één manier om ergens goed in te worden: je moet het gewoon doen, en volhouden. Net als bij punk.”

De populariteit van de Fast Forward-raves heeft Nikolaj verrast. Met elk evenement komen er meer mensen om de hele nacht te feesten, vertelt hij. Nu ze doorgebroken zijn bij een mainstream publiek is het heroverwegen van het originele concept ook een prioriteit geworden. Als er duizend man komt opdagen voor een rave in Kopenhagen is het lastig om de illusie in stand te houden dat je project tot de underground behoort, maar dat hoeft ook niet per se.

“In de toekomst willen we ons concentreren op minder evenementen die groter van aard zijn,” vertelt Nikolaj. “We proberen mensen iets mee te geven en het ravepubliek aan te moedigen op een andere manier te feesten, en daarvoor moeten we meer mensen een plek kunnen bieden. We willen geen kleine, exclusieve club zijn.”

Maar van een underground productie naar een grootschalige organisatie gaan is geen eenvoudige taak, en Fast Forward is vastbesloten om hun fundamentele ideologie en mentaliteit te behouden terwijl ze beslissen hoe hun raves in de toekomst zullen evolueren. “Ik heb geen idee waar dit allemaal naartoe gaat, maar we gaan zeker onze aandacht blijven richting op onze gemeenschap hier in Kopenhagen en onze artiesten.”

“Hoe regelen we pr en optredens voor onze artiesten?” vraagt hij, retorisch: “We gebruiken de oude punkrock doe-het-zelfaanpak. We nemen zelf contact op met organisatoren en producenten en creëren nieuwe netwerken. Dat werkt. We bouwen alles vanaf de grond op, en we doen het samen.”