Tweetalig rappen in basketringen: behind the scenes bij de clip van SPREEJ x Lefto

Lefto en SPREEJ hebben samen net En Nu afgewerkt, een EP vol mooie beats en een flow die evenveel aan de vroegere stijl van SPREEJ als aan nieuwe mumblerap en trap gelinkt kan worden. Hun eerste videoclip Persian werd, enigszins symbolisch, voor een deel opgenomen in de gevangenis van Oudenaarde, met een guest appearance van Belgische acteur Matthias Schoenaerts.

Ik bel in op het afgesproken uur en word begroet door een goedlachse Lefto. Doorgaans een onbetwist stijlicoon in de muziekscene, nu zit hij op zijn dooie gemakje, in wat mij een sleeveless hoodie lijkt, in de zetel. Hij is aan het genieten van een allstar football match en wanneer de tweede gast inlogt op de meeting, mikt hij meteen en met de precisie van een topspits een gevatte “Ah, gij lijkt wat op een jonge Hudson Mohawke, gij” tussen de latten. Klim, de jonge director die meewerkte aan Persian, heeft mits wat verbeelding inderdaad wat weg van de helft van het legendarische TNGHT. Zoals het een echte rapper betaamt is SPREEJ een kleine tien minuten later ook van de partij. Tijd om elkaar even uit de droom te helpen.

EMBED: PERSIAN

VICE: Hi Lefto, hoe is het? Je bent nu een kleine twee maand geleden bij StuBru gestopt. Hoe kijk je terug op 20 jaar Studio Brussel? Was het tijd voor iets nieuws?
Lefto: Ja! Nieuwe dingen opstarten, ‘t is er de moment voor… Als ik voel dat er geen evolutie meer inzit, of niets me nog wat kan bijbrengen of nieuwe motivatie oplevert, dan ga ik liever op een ander. We hebben nu op Kiosk Radio een chatbox waar mensen continu live kunnen meepraten. We gaan t-shirts droppen binnenkort. Zo'n soort dingen heb ik in 20 jaar niet gedaan bij StuBru. Of ja, het kon niet altijd… Het blijft een staatsbedrijf. Alles moet daar met 10 man besproken en afgetoetst worden. Da's de NMBS van de radio, hè.

Ik denk dat we een quote voor het interview hebben gevonden.
Lefto: Ik voel ook minder druk, en dat zit me wel goed. Ik heb nu een zoontje, er zijn veel dingen veranderd de laatste anderhalf jaar, man. Voilà. Kiosk Radio werkt met meer dan 150 dj’s elke maand, een heel brede en inclusieve community waar iedereen welkom is. Da's echt Radio 2.0 voor mij, en wat mij betreft staat geen enkele nationale zender op dit moment zover. Die zitten nog veel te veel op hun eigen eilandje. En na vijf uur kan je ze niet meer aanspreken, weet je!

Over naar SPREEJ. Jij hebt met Safi de handdoek in de ring gegooid in 2015, en met uitzondering van één track bleef het stil tot begin dit jaar. Moest je herbronnen?
SPREEJ: (blijft stil) Wat is de vraag? Je viel even weg.
Lefto: Ja, Gent is ver hè.

Moest je herbronnen?
SPREEJ: Ja, het was ook sowieso nodig voor mij. Ik was alles rondom mij even beu, man. Het label, het team, de muziek zelf,… Even herkalibreren op m'n eigen manier, terug naar de essentie gaan van mijn muziek en van m'n leven. Muziek maken bleek daarin heel belangrijk, dus hier ben ik. Solo. Ik heb nieuwe mensen rondom mij leren kennen waar ik me wel 100% bij voel.

Ik las dat je via de frontman van The Van Jets weer aan het schrijven ging voor TFOH, hoe verliep het creatieve proces voor En Nu? 
SPREEJ: Compleet anders. Ondertussen is die routine er weer en ben ik opnieuw quasi dagelijks aan het schrijven. Er stond ook minder druk op de ketel, TFOH was voor een groot deel mijn comeback, nu was het meer een intermezzo tijdens de lockdown.
Lefto: SPREEJ bleef maar zagen achter beats, ken je het, dus ik stuurde hem iets toe -
SPREEJ: (Zucht) Ai ai ai.
Lefto: Maar hij kwam verbazingwekkend snel terug met lyrics op mijn muziek. Zelf zat ik ook in een heel creatieve bui: op één instrumental na, Quaranbars, zijn alle tracks on the spot tijdens de lockdown gemaakt. We hadden dat misschien ook wel nodig om alles van ons af te zetten. En vooral, veel mensen die snel schrijven, schrijven over niets. Bij hem zit er toch telkens een zeker concept achter. Dat vind ik de max. Luisteren en denken, nice. Hij is een geboren storyteller.

2020 lijkt tot dusver dan ook een kolossale ramp te worden. Het wereldwijde politieke circus, het niet eens meer verscholen racisme, de milieucrisis en de pandemie waar we voorlopig nog middenin zitten, het kan niet op. Moesten deze topics ook centraal staan op En Nu?
SPREEJ: De titeltrack beschrijft bijvoorbeeld wat er met de BLM-beweging aan het gebeuren is, ja. Ik schrijf elk nummer op basis van hoe ik me voel bij de huidige situatie, in feite.
Lefto: Er zijn vandaag sowieso heel veel thema's die veel woede of frustratie in een mens kunnen losmaken, wat dan weer voor de nodige inspiratie zorgt. Het zijn goeie tijden om dingen te schrijven die diep kunnen gaan.

Kwestie van je platform als artiest op de juiste manier te gebruiken?
Lefto: Hiphop of rap kan nog altijd wel wat meer inhoud gebruiken vind ik, zeker in deze dagen. Als je voelt dat de media niet meegaan in je verhaal, dan moet je het op een andere manier naar buiten kunnen brengen.

Op Persian blijft het eerder luchtig.  “Avant q'je bouffe, je kush - mais on tousse pas” Gebruik je nog veel? Stimuleert dat je in het schrijven?
SPREEJ: Het zit er nog altijd in hoor, al zijn er ook wel nummers die ik gewoon nuchter heb geschreven. De meeste komen toch uit een soort vibe, I guess. Persian draait om fun, punchlines, wat brag & boast'jes. Je hoort de craft, de metaforen, de flow, en een memorabel refrein - iets dat ik absoluut kan appreciëren.

Ik denk dat dit de eerste keer was dat ik je in het Frans hoorde rappen.
Lefto: Hij doet dat nochtans best vaak hoor, of toch zeker bepaalde Franse uitspraken gebruiken. Da's nen echten Belg, ze!
SPREEJ: Mijn pa is fransman, dus vandaar. Ik ben als halve fransoos opgevoed zelfs. Mijn pa sprak Frans, mijn ma Antwaarps.

En dan naar de clip. Hoe zijn jullie bij Klim terechtgekomen? 
SPREEJ: De eerste shots, met Matthias Schoenaerts, hadden we samen met Krewcial geschoten in de gevangenis van Oudenaarde. Hij had geen tijd voor de rest van de clip, dus heb ik Klim ingeschakeld. Ik kende hem via zijn werk voor vrienden van me. Hij heeft het volledige project afgewerkt - beelden schieten, animaties, alles. Het was een heel aangename samenwerking, nul stress.
Klim: Goe bezig man, goe bezig. We hebben achteraf goed samengewerkt ook hè man, in de montage.
SPREEJ: Inderdaad ja, paar nachten flink liggen doorhalen. Ik doe dat altijd trouwens.
Klim: Dat vond ik echt een meerwaarde, man. We zaten er bovenop, hij gaf meteen met een kritisch oog aan wat hij goed en minder goed vond. Zo kan het snel gaan.

Wat wou je proberen vertellen met de beelden?
Klim: Ik wou SPREEJ in beeld brengen als een God uit het oude Oosten. Zijn bewegingen, de animaties, alles is gebaseerd op dat concept. Dat wou ik dan koppelen aan heel erg verlaten locaties, in Gent kennen we zo wel heel wat plekken.
SPREEJ: Ja gasten, jullie vallen heel de tijd weg, ik versta het niet.
Lefto: Ga in de KEUKEN, SPREEJ.
SPREEJ: Ok ok, het gaat weer beter. Trouwens, dat basketbalpleintje in de clip hebben we ook heel bewust gekozen. Dat plein is er binnenkort niet meer, het wordt afgebroken. Ik probeer dat zoveel mogelijk te doen in m'n clips, ze volstouwen met herinneringen.

De quote op de muur in het begin van de clip komt redelijk centraal in beeld, wat is het verhaal daarachter?
SPREEJ: Die tekst staat op de muren van de gevangenis van Oudenaarde. Matthias heeft die daar gezet, samen met twee gedetineerden. ‘t Komt uit een gedicht van zijn vader, Julien Schoenaerts. Hij had daar foto's van gepost op z'n Insta stories, ik heb daarop gereageerd. Van daaruit zijn we al snel beginnen plannen om een clip op te nemen daar.

Hoe liep het samenwerken met Matthias zelf? 
SPREEJ: 't Was best confronterend, ik had die dude nog nooit gezien. Het eerste wat hij zei was, SPREEJ, acteert die bars voor mij. Nu ja, ik ben geen acteur, en hij is één van de besten in België, dus ik dacht "shit…".
Lefto: Ik ken hem eigenlijk echt al 25 jaar.
SPREEJ: Dus wacht, ik had dat allemaal gewoon heel gemakkelijk via jou kunnen fixen? Kerel. Daar komt hij nu mee af.
Lefto: Hij zet me hier best vaak thuis af, ja. Of kwam kijken als ik gigs speelde in L.A., als hij in Hollywood zat.
SPREEJ: Swag swag.

Hoe heb jij het hele gebeuren ervaren, Klim? Opent deze gig deuren voor je? 
Klim: Ik heb dankzij deze opdracht weer heel wat beter met enkele van m'n programma's leren werken, ook qua montage. Het is heel leuk om te zien hoe elk project zijn meerwaarde kan bieden. Deuren openen kan op die manier ook al bij jezelf beginnen.
Lefto: Mja eerlijk, ik geloof het ook niet echt hoor, dat SPREEJ deuren kan openen…
Klim: We zullen zien, hè!
Lefto: Waar ben je nu aan bezig?
Klim: Nog een tweetal nieuwe clips op dit moment, ik kan ze je nog niet laten zien, sorry.
SPREEJ: Ik weet je te vinden hè.

Volg VICE België ook op Instagram.