Oké, in Qatar krijg je levenslang als je een gedicht voorleest

De Arabische Lente haalt bij ons de voorpagina’s niet meer, maar dat betekent niet dat de activisten in het Midden-Oosten hun mond zijn gaan houden over het onrecht dat hen is aangedaan voor en tijdens deze revolutie. Het betekent ook niet dat de overheden zijn gestopt hun burgers te onderdrukken. Zoals bijvoorbeeld Mohammed al-Ajami, die eind november in Qatar werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf wegens het voorlezen van een gedicht aan een paar vrienden en collega’s. In zijn eigen huis.

De 37-jarige dichter las in 2010 voor uit zijn werk Tunesische Jasmijn, waarin hij zich solidair uitsprak met de demonstraties voor de democratie. Het was voor een klein gezelschap in zijn huis in Egypte. Hij werd later, in november 2011, in Qatar gearresteerd met als aanklacht het aanzetten tot het omverwerpen van de monarchie, en wegens “het beledigen van de emir”. (De precieze redenen voor de arrestatie zijn nog steeds onduidelijk, maar Amnesty International denkt dat het naar aanleiding van het gedicht was.)

Na een aantal zittingen, die lang niet allemaal publiekelijk toegankelijk waren, werd Mohammed veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Hij is in hoger beroep gegaan, maar het is onwaarschijnlijk dat hij ooit wordt vrijgelaten, gezien de absurde manier waarop de rechtbank hem tot nu toe behandelde.

Ik wilde hier meer over weten, dus sprak ik met Dina El-Mamoun, die werkzaam is bij Amnesty in Qatar en in de andere Golfstaten.

VICE: Wat wilde de overheid in Qatar zeggen met de veroordeling van Mohammed?

Dina El-Mamoun:Activisten in andere gebieden hebben het idee dat deze straf een duidelijke boodschap is: ze moeten niet denken dat de Arabische Lente ervoor heeft gezorgd dat ze hun leiders kunnen bekritiseren.

Is er in andere landen ook sprake van een soortgelijke onderdrukking?

We hebben activisten in de Golf ook veroordeeld zien worden wegens het ‘beledigen’ van hun staatshoofden, ja. In Oman zijn tientallen activisten veroordeeld vanwege het beledigen van de sultan en deelname aan protesten. In Saoedi-Arabië zijn er demonstraties geweest in de Oostelijke Provincie, Qassim en Riyadh. De autoriteiten reageerden door met scherp te schieten en mensen te arresteren. Er zijn ook mensen veroordeeld tot zweepslagen.

Beschouw jij Mohammeds straf als een hypocriete daad van de Qatarse overheid, die stelt de Arabische Lente te ondersteunen?

Een ambtenaar uit Qatar vertelde ons dat ze vaak zijn bekritiseerd vanwege een te grote vrijheid van meningsuiting. Het daadwerkelijke verhaal is natuurlijk dat Qatar deze vrijheid toestaat zolang zij zelf niet bekritiseerd wordt.