De onverwachte schoonheid van buitengewoon saaie industrieterreinen

Industrieterreinen zijn onwaarschijnlijk troosteloos. Als je er om wat voor reden dan ook verzeild raakt, wil je er meestal zo snel mogelijk weer weg. Maar toen fotograaf Mark Rammers door een simpele navigatiefout plotseling tussen de grijze gebouwen stond, leidde dat juist tot een nieuwe kijk op de wereld om hem heen, en tot de fotoserie Extra Ordinary.

Voor deze doorlopende serie legt Rammers alledaagse plekken vast die hij tegenkomt tijdens zijn bezoeken aan Spanje. Het zijn plekken die nergens echt in uitblinken – hooguit in hun saaiheid. Maar dat is precies wat Rammers hier zo aan verwondert. Met Extra Ordinary hoopt hij de kijker uit te nodigen om beter te kijken naar alledaagse objecten, de tijd nemen om stil te staan, en zo de verborgen schoonheid ervan te zien.

Aanstaande vrijdag zal de serie worden tentoongesteld in het Volkshotel in Amsterdam. In de aanloop hiernaar spraken we af met Mark Rammers, om te praten over de buitengewone schoonheid van ogenschijnlijk saaie dingen als paarse muren en staren naar planten.

Hoe is de serie Extra Ordinary ontstaan?
De serie is geschoten in Spanje. Ik ga daar sinds ik klein ben altijd al heen. Eerst met m’n ouders, daarna zelf. Ik heb er ook een tijd gewoond, dus Spanje is voor mij heel natuurlijk. Het is een soort tweede thuis.
Nadat ik tijdens een van mijn reizen een huurauto had opgehaald op het vliegveld in Alicante, heb ik ergens een verkeerde afslag genomen en kwam ik op een industrieterrein terecht. Tijdens het zoeken van de goede weg en ruziën met mijn TomTom, reed ik tegen een gebouw aan – niet letterlijk natuurlijk. Het was lilapaars met een groen hek en allemaal kleine boompjes eromheen. Dat vond ik heel vet, dus nam ik er een foto van. Uiteindelijk heb ik de weg teruggevonden, maar ik begon me wel af te vragen of dat soort gebouwen daar normaal zijn. Toen ben ik – hoe cliché dat ook klinkt – op een hele andere manier gaan kijken naar dat soort plekken. Zo is het begonnen. Met die ene foto van dat lila gebouw.

Ben je daarna tijdens het rijden ook bewust op zoek gegaan naar zulke plekken?
Ik ben beter gaan kijken, maar ik ga nooit bewust op zoek. Voor mij is autorijden een rustmoment. Ik ben voor de serie in de auto gestapt en stukken gaan rijden, soms wel met een eindbestemming, om onderweg te kijken naar alles wat ik tegenkwam. Dat is ook de moraal van de serie. Dat er onderbewust zoveel schoonheid ligt in de plekken waar je je bevindt. Je hoeft er alleen maar naar te kijken.
Alles om ons heen is gebouwd met een bepaald doel. Ga maar eens een stukje fietsen over een industrieterrein. Het doel van bijvoorbeeld een kolenfabriek kan daar heel lelijk zijn, maar dat maakt de structuur ervan niet minder mooi. Integendeel zelfs.

Ben je nooit bang dat mensen die schoonheid niet zien in je foto’s, en het misschien zelfs saai vinden?
Nee. Je hoopt natuurlijk dat het publiek het leuk vindt, maar voor mij is het simpelweg bij toeval ontstaan waarna ik me meer en meer in ben gaan verdiepen. Spanje is voor mij daarbij een hele natuurlijke omgeving, maar juist voor Nederlanders zijn deze foto’s interessant. Het zijn namelijk structuren en gebouwen die je hier niet vindt. Ik hoop vooral dat mensen de schoonheid in gaan zien van het contrast en de simpelheid van een pastelkleurige muur met een felrode streep eroverheen.

Als je deze serie zou doorvoeren in Amsterdam, welke plekken zou je dan kiezen?
Ik ga hier ook best vaak de deur uit – op de fiets dan wel. Dan ga ik naar industriegebieden. Naar de Westpoort bijvoorbeeld. Of met de auto naar de haven van Rotterdam en Luik, in België. Daar gebeuren zoveel dingen die ons leven beïnvloeden. Neem de Rotterdamse haven, met al haar import en export. De gebouwen en vormen die je daar vindt, zijn hier speciaal voor gemaakt. Wanneer ik in de Benelux ben, zijn dat de plekken waar ik naar op zoek ga. Ik hou heel erg van minimalisme, strakke vormen en een goed lijnenspel. Ik heb echter niet de tijd om de hele dag rond te fietsen, dus ook als ik hier in Amsterdam over straat loop, houd ik mijn ogen goed open.

Wat was de laatste keer dat je stilstond bij zo’n alledaags object omdat je het mooi vond, terwijl de rest van de mensen er voorbij liepen?
Ik liep gisteren door de Staatsliedenbuurt hier in Amsterdam. Daar zag ik een binnentuin met een hele mooie beige muur, waar op de muur ernaast een beige dekbedovertrek hing in precies dezelfde kleur.
Soms sta je ergens naar zoiets te kijken en richt je je camera erop, waarna de mensen om je heen zich gaan afvragen wat er daarboven gebeurt. Mensen kunnen dan doorlopen, of ze vragen wat je ziet. Als dat tweede gebeurt, voel ik me bijna een soort Jehovagetuige. Dan leg ik uit wat mijn werk is en wat ik probeer vast te leggen: alledaagse dingen die elkaar aanvullen of juist in contrast zijn. Soms lopen mensen dan alsnog weg. Maar ik hoop natuurlijk dat het mensen inspireert om wat vaker om zich heen te kijken. Zonder dat ze zichzelf daarbij in gevaar brengen natuurlijk. Ik zou het niet aanraden om midden op de weg verwonderd te gaan stilstaan.

Zou je ooit een soortgelijke serie met mensen maken, waarbij je op zoek gaat naar onopvallende schoonheden in de mensen om je heen?
Als er naast architectuur iets is wat mij interesseert in het alledaagse, is dat de mens. Daar zit wel een nadeel aan. Naar een gebouw, structuur, een plant of een ding kan je tijdenlang kijken zonder dat het eng wordt en het er aanstoot aan geeft. Bij mensen ligt dat net even wat anders. Als ik vijf minuten naar jou kijk, begin je je af te vragen wat ik van je moet.
Wat ik interessant vind aan mensen is dat de manier waarop we onze omgeving vormgeven vaak gelijk staat aan de manier waarop we ons kleden en de accessoires die we dragen. Ben je minimalistisch? Of juist heel uitbundig? Die dingen sluiten naar mijn idee allemaal op elkaar aan, waardoor mensen eigenlijk een soort architect van zichzelf zijn. Je kan die dingen best gelijk behandelen. Dus zou ik een soortgelijke serie kunnen maken van mensen? Ik zou het wel kunnen, alleen vastleggen wat we maken vind ik toch interessanter dan fotograferen hoe wij eruit zien.

Een selectie beelden uit de serie ‘Extra Ordinary’ is op vrijdag 6 januari van 17:00 tot 21:00 uur te bekijken in het Volkshotel. Meer informatie vind je hier.